Nagkapirang bagay an kaipuhan niyatong tandaan. An mga Kristiyano dapat na magin onesto. May responsabilidad sindang sumunod sa ley kan nasyon ninda kun dai ini kontra sa pagbuot ni Jehova. (Mat. 22:21; Roma 13:1, 2; Heb. 13:18) Hinihinguwa man nindang igalang an mga kostumbre saka namamatian kan mga tawo sa saindang lugar asin ‘kamutan an saindang kapwa nin siring sa saindang sadiri.’ (Mat. 22:39, NW; Roma 12:17, 18; 1 Tes. 4:11, 12) An pag-aplikar sa mga prinsipyong ini posibleng marhay na may epekto sa mga Kristiyano sa manlain-lain na parte kan kinaban sa kun paano ninda mamansayon an pagtao nin mga regalo asin tip.

Sa dakul na lugar, dai kaipuhan nin siisay man sa komunidad na magtao nin ano man na bagay sa mga empleyado nin gobyerno tangani sanang makua an mga serbisyong maninigo para sa sainda. Sinusuwelduhan kan gobyerno an mga empleyado ninda para gibuhon an mga serbisyo para sa publiko, asin dai sinda naghahagad o naglalaom na makakaresibi nin ano man, apuwera sa suweldo ninda. Sa dakul na nasyon, ilegal an paghagad o pag-ako nin sarong empleyado nin gobyerno nin ano man na karibay kan saiyang serbisyo, dawa kun legal man an saiyang ginibo asin kaiba iyan sa responsabilidad niya. Suhol an apod sa arog kaiyan na regalo, dawa kun dai man nabago kan regalo an resulta kan ginibong serbisyo. Sa lugar na arog kaini an sitwasyon, dai na kaipuhan pang maghapot an sarong Kristiyano kun baga dapat na magtaong regalo o tip sa mga empleyado nin gobyerno. Bakong tama na magtao nin arog kaiyan na regalo.

Pero, sa ibang parte kan kinaban na mayo nin arog kaiyan na ley o kun igwa man, dai istriktong ipinapautob, dai ibinibilang kan mga empleyado nin gobyerno na sala an pag-ako nin mga regalo o tip sa mga ginibo nindang serbisyo. Sa ibang nasyon, ginagamit kan mga opisyal nin gobyerno an posisyon ninda para mangikil nin kuwarta o maghagad nin ano man na pabor sa mga tawo na dapat kutanang pinagseserbihan ninda, asin dai sinda mahiro apuwera na sana kun tawan sinda nin regalo. Kaya, naghahagad nin tip an mga opisyal na nagkakasal, nagreresibi kan lehitimong mga buhis na ibinabayad, nagtatao nin mga permit sa pagtugdok, asin iba pa. Kun mayo nin tip, tibaad tuyong maggibo nin paagi an mga opisyal para magin dipisil na marhay, o imposible pa ngani, para sa mga siyudadano na makua an talagang legal nindang mga deretso. May report pa ngani na sa sarong nasyon, habong punan  kan nagrespondeng mga bombero an pagsigbo sa sarong kasulo sagkod na dai pa sinda tinatawan nin dakulang kantidad nin kuwarta.

Sa lugar na lakop an arog kaiyan na kaugalian, para sa iba, imposibleng makalikay na dai magtao nin tip. Sa arog kaiyan na kamugtakan, tibaad itugot kan konsiyensiya nin sarong Kristiyano na ibilang an tip na sarong dugang na bayad na kaipuhan niyang itao para akuon an sarong legal na serbisyo. Pero, sa lugar na ordinaryo na sana an korapsiyon, kaipuhan na mag-ingat an sarong Kristiyano para mapagdanay na malinaw sa saiya kun ano an puwede asin dai puwede sa paghiling nin Diyos. Magkalain an pagtao nin tip tanganing mag-ako nin sarong legal na serbisyo na maninigo para sa saro kisa sa pagtao nin tip tanganing maghagad nin sarong ilegal na pabor. Sa lugar na lakop an korapsiyon, an iba nagtataong tip sa sarong opisyal tanganing akuon an serbisyo na dai man maninigo para sa sainda. An iba nag-aalok nin “tip” sa pulis o inspektor kan gobyerno para malikayan an maninigo asin makatanusan na multa. Siyempre, bakong tama na impluwensiyahan an iba na gumibo nin sala paagi sa pagtao nin “regalo.” Asin sala man na magpaimpluwensiya paagi sa pag-ako nin arog kaiyan na “regalo.” Binibiribid kan arin man sa mga gibong ini an hustisya.—Ex. 23:8; Deut. 16:19; Tal. 17:23.

An kadaklan sa maygurang na mga Kristiyano dai kaya kan konsiyensiya nindang sinanay sa Bibliya na magtao nin tip na hinahagad kan mga opisyal. Para sa sainda, an paggibo kaiyan pagkonsinte o pagsuportar sa korapsiyon. Kaya, sinasayumahan nindang magtao nin ano man na hinahagad na regalo.

Nasasabutan kan maygurang na mga Kristiyano na puwedeng magin katimbang nin panunuhol an pagregalo para makua an sarong ilegal na pabor. Pero, huli sa kamugtakan asin pagigin sensitibo kan mga tawo sa sarong lugar, tibaad itugot kan konsiyensiya nin nagkapira na magtao nin sadit na bagay na tanda nin pasasalamat para maako an sarong legal na serbisyo o malikayan an bakong makatanusan na pagkaatraso. Sa ibang mga kamugtakan, pagkatapos mag-ako nin libreng pagbulong sa pampublikong ospital, nagreregalo an ibang Kristiyano sa mga doktor asin nars bilang pasasalamat. Para sa sainda mas marahay na gibuhon ini pagkatapos, imbes na bago sinda bulungon, para malikayan an ideya na itinao an regalo bilang suhol o para mag-ako nin mas marahay na pagbulong.

Dai kayang pag-ulayan digdi an gabos na posibleng sitwasyon sa manlain-lain na nasyon. Kaya, ano man an kamugtakan sa saindang lugar, dapat na gumibo nin desisyon an mga Kristiyano na magwawalat sa sainda nin marahay na konsiyensiya. (Roma 14:1-6) Dapat nindang likayan an ilegal na mga gibo. (Roma 13:1-7) Dapat nindang likayan an ano man na gibo na magtataong katuyawan sa pangaran ni Jehova o makakapasingkog sa iba. (Mat. 6:9; 1 Cor. 10:32) Asin dapat na mahiling sa saindang mga desisyon an pagkamuot ninda sa saindang kapwa.—Mar. 12:31.

Sa Lucas kapitulo 15, mababasa niyato an mapuwersang ilustrasyon ni Jesus mapadapit sa sarong lalaki na may 100 na karnero. Kan mawara an saro sa mga karnero, binayaan kan lalaki an 99 sa kaawagan asin hinanap an nawarang karnero “sagkod na makua niya iyan.” Sinabi pa ni Jesus: “Pag nanumpungan na niya iyan, papasanon niya iyan sa saiyang abaga asin mag-uugma siya. Pagpuli niya, aapudon niya an saiyang mga amigo saka mga pagtaraid, na sinasabi sa sainda, ‘Makipag-ugma kamo sa sako, ta nakua ko na an sakuyang karnerong nawara.’” Bilang kongklusyon, sinabi ni Jesus: “Sinasabi ko sa saindo na sa kaparehong paagi, magkakaigwa nin urog na kagaya-gayahan sa langit dahil sa sarong parakasala na nagsusulsol kisa sa 99 na matanos na dai kaipuhan magsulsol.”—Luc. 15:4-7, NW.

Uyon sa konteksto, sinabi ni Jesus an mga tataramon na ini tanganing itanos an pag-iisip kan mga eskriba asin Fariseo, na nagkikritika sa saiya huli sa pakikiasosyar niya sa mga parasingil nin buhis asin parakasala. (Luc. 15:1-3) Sinabi ni Jesus na magkakaigwa nin kaugmahan sa langit pag an sarong parakasala magsulsol. Puwede tang maihapot, ‘Kun may kaugmahan sa langit, bakong dapat may kaugmahan man sa daga kun an sarong parakasala magsulsol, magbakli, asin maglakaw nin diretso sa tamang dalan?’—Heb. 12:13.

Pag may saro na ibinalik na sa kongregasyon, may marahay na dahilan nanggad kita para mag-ugma. Kaipuhan niyang padagos na papagdanayon an saiyang kaimbudan sa Diyos. Pero naibalik siya huling tunay siyang nagsulsol, asin ikinakaugma nanggad niyato iyan. Huli kaiyan, pag ipinaisi nin sarong elder na an saro ibinalik na bilang Saksi ni Jehova, puwedeng pumalakpak sa magalang na paagi an mga nag-atender, kun gusto ninda.

Kan panahon ni Jesus, naniniwala an ibang mga nakaistar sa Jerusalem na may kapangyarihan na magpaumay an karigusan nin Betzata pag “binubukag” an tubig kaiyan. (Juan 5:​1-7, NW) Kaya, natitipon sa lugar na iyan an mga may hilang.

An karigusan na iyan namidbid bilang ritwal na karigusan kan mga Judio. Pinagdadanay an lebel kan tubig sa karigusan paagi sa pagkua sa kaharaning sagupan nin tubig na nasa laog kan pasilidad man sanang iyan. Kan imbestigaran an lugar, nahiling na may sarong dam sa pag-ultanan kan karigusan asin sagupan nin tubig. Sa laog kan estruktura kan dam na ini, may trangka na puwedeng buksan para magbulos an tubig sa paagihan na nasa irarom, pasiring sa karigusan. Pag binubukasan an trangka, an kusog kan minalaog na tubig sa irarom siguradong iyo an nagpapangyari para mahiro o ‘mabukag’ an ibabaw kan tubig sa karigusan.

Mahalagang mangnuhon na an Juan 5:​4, na nagsasabing sarong anghel an naghihiro kan tubig, dai mahihiling sa pinagtitiwalaan na marhay na suanoy na Griegong mga manuskrito, arog kan ikaapat na siglong manuskrito na Codex Sinaiticus. Pero, kan paumayan ni Jesus sa Betzata an sarong lalaki na 38 taon nang may hilang, tulos ining naumayan dawa dai ini nagbuntog sa karigusan.