1, 2. Ipahiling kun taano ta mahalaga an pagtao nin pampakusog nin buot.

“BIHIRANG-BIHIRA akong pakusugon kan mga magurang ko, mas parati pa ninda akong tatsaran. Saka minsan, makulugon an mga sinasabi ninda,” an sabi ni Cristina, ^[1] sarong 18 anyos. “Sinasabi ninda na isip-aki ako, mayong ginibong tama, saka mataba. Kaya parati akong naghihibi saka mas gusto ko pang dai makipag-ulay sa sainda. Pagmati ko, mayo akong pakinabang.” Mamunduon nanggad na mabuhay kun mayo nin pampakusog nin buot!

² Sa ibong na lado, dakula an naitatabang kan pampakusog nin buot. Sinabi ni Rubén: “Dakul na taon ko nang linalabanan an pagmati na mayo akong halaga. Pero sarong beses, narisa kan elder na kapartner ko sa paghuhulit na medyo bakong marahay an aldaw ko. Mapagmalasakit niya akong dinangog mantang sinasabi ko an mga namamatian ko. Dangan, ipinagirumdom niya sa sako an marahay na mga nagigibo ko. Ipinagirumdom man niya sa sako an mga sinabi ni Jesus—na an lambang saro sa sato mas mahalaga kisa sa dakul na dignos. Pirmi kong ginigirumdom an tekstong iyan saka sagkod ngunyan, natataros pa man giraray kaiyan an puso ko. Dakula nanggad an naitabang sa sako kan mga sinabing idto kan elder.”—Mat. 10:31.

3. (a) Ano an sinabi ni apostol Pablo mapadapit sa pagpakusog nin buot? (b) Ano an pag-uulayan ta sa artikulong ini?

 ³ Dai niyato dapat ipagngalas kun taano ta idinuduon kan Bibliya na kaipuhan na pirming magtao nin pampakusog nin buot. Si apostol Pablo nagsurat sa mga Kristiyanong Hebreo: “Mag-ingat kamo mga tugang, ta tibaad igwa diyan sa saindo na huli sa pagrayo sa buhay na Diyos tubuan nin maraot na puso na mayong pagtubod; alagad padagos nindong pakusugon an lambang saro sa kada aldaw, . . . tanganing dai nin siisay man sa saindo an magkaigwa nin matagas na puso huli sa mapandayang kapangyarihan nin kasalan.” (Heb. 3:12, 13, NW) Puwedeng napatunayan mo na man kun gurano kahalaga kan sadol na ini na pakusugon an lambang saro. Tibaad may pagkakataon kaidto na nagrahay an pagmati mo huli sa nakakapakusog na mga tataramon nin iba. Kaya pag-ulayan ta an mga hapot na ini: Taano ta mahalaga na magtao nin pampakusog nin buot? Ano an manunudan ta ki Jehova, ki Jesus, asin ki Pablo sa paagi ninda nin pagpakusog sa buot nin iba? Asin paano kita makakatao nin epektibong pampakusog nin buot?

4. Siisay an nangangaipo nin pampakusog nin buot, asin taano ta kakadikit kan nagtatao kaiyan ngunyan?

⁴ Gabos kita nangangaipo nin pampakusog nin buot, lalo na an mga aki. Sinabi nin sarong propesor na si Timothy Evans: “An mga aki . . . nangangaipo nin pampakusog nin buot arog nin mga tinanom na nangangaipo nin tubig. Kun papakusugon niyato an buot ninda, mamamatian kan mga aki na may halaga asin pinapahalagahan sinda.” Pero, nabubuhay kita sa delikadong mga panahon. An mga tawo makasadiri, dikit an pagkamuot sa mga kapamilya, asin kakadikit kan mga nagtatao nin pampakusog nin buot. (2 Tim. 3:1-5) May mga magurang na dai nagtatao nin komendasyon sa saindang mga aki huling sinda mismo dai man natawan nin ano man na komendasyon kan saindang mga magurang. Dakul na empleyado an dai nakokomendaran, kaya nagrereklamo sinda na pirming kulang an pampakusog nin buot sa pinagtatrabahuhan ninda.

5. Ano an kalabot sa pagpakusog nin buot?

⁵ Sa parati, kalabot sa pagpakusog nin buot an pagtao nin komendasyon sa saro huli sa marahay niyang nagibo. Puwede ta man na mapakusog an iba paagi sa pagsiyerto sa sainda na igwa sindang marahay na mga kuwalidad, o paagi sa pagtaram ‘[na may pagranga] sa mga nangluluya an buot.’ (1 Tes. 5:14) An Griegong termino na sa parati itinatradusir na “pampakusog nin buot” literal na nangangahulugan na “pag-apod tanganing makataid an saro.” Mantang magkataraid kitang naglilingkod kaiba kan satong mga tugang, may mga oportunidad kita na magtaram nin mga nakakapakusog sa buot. (Basahon an Parahulit 4:9, 10.) Ginagamit ta daw an angay na mga pagkakataon tanganing ipaaram sa iba kun taano ta namumutan asin pinapahalagahan ta sinda? Bago simbagon an hapot na iyan, pag-isipan an talinhagang ini: ‘An tataramon sa tamang panahon, abaang rahay!’—Tal. 15:23, An Banal na Biblia.

6. Taano ta gusto kan Diyablo na mangluya an satong buot? Magtao nin halimbawa.

⁶ Gusto ni Satanas na Diyablo na mangluya an satong buot huling aram niyang makakaapektar iyan sa sato sa espirituwal asin sa iba pang paagi. Sinasabi kan Talinhaga 24:10: “Kun pangluyahan ka nin buot sa panahon nin kasakitan, mádiit an saimong kusog.” (NW) Sabay na ginamit ni Satanas an mga trahedya saka salang mga sahot tanganing paluyahon an buot kan matanos na si Job, pero dai nagin mapanggana an maringis na pakanang iyan. (Job 2:3; 22:3; 27:5) Malalabanan ta an mga gibo kan Diyablo kun papakusugon niyato an buot kan satong mga kapamilya asin kakongregasyon. Makakatabang iyan para magin sarong maugma asin tiwasay na lugar an satong harong asin Kingdom Hall.

7, 8. (a) Anong mga halimbawa sa Bibliya an nagpapahiling na mahalaga para ki Jehova an pagtao nin pampakusog nin buot? (b) Ano an puwedeng gibuhon nin mga magurang tanganing maarog an halimbawa ni Jehova? (Hilingon an ritrato sa kapinunan kan artikulo.)

⁷ Si Jehova. Nagkanta an salmista: ‘Harani si Jehova sa mga [wasak] an puso, asin an mga  [nangluluya an buot] ililigtas niya.’ (Sal. 34:18) Pinakusog ni Jehova an kumpiyansa kan maimbod na propetang si Jeremias kan ini matakot asin pangluyahan nin buot. (Jer. 1:6-10) Asin isipa na sana kun gurano napakusog an may edad nang propetang si Daniel kan pakusugon siya kan anghel na isinugo nin Diyos. An anghel na iyan inapod si Daniel na mahalagang marhay, o pinapahalagahan na marhay na lalaki! (Dan. 10:8, 11, 18, 19) Puwede mo man daw na pakusugon an buot kan mga parahayag, payunir, asin may edad nang mga tugang na limitado na an nagigibo?

⁸ Dai inisip nin Diyos na huling halawigon na panahon na sindang nagin magkaibanan kan saiyang namumutan na Aki, dai na niya kaipuhan pang tawan si Jesus nin komendasyon asin pampakusog nin buot kan nasa daga ini. Imbes, sa duwang pagkakataon, nadangog ni Jesus an saiyang Ama na nagtaram hali sa langit na an sabi: “Ini an sakuyang Aki, an namumutan, na sakong inuuyunan.” (Mat. 3:17; 17:5, NW) Kaya, kinomendaran nin Diyos si Jesus asin siniyerto niya digdi na marahay an ginigibo kaini. Siguradong napakusog si Jesus kan an mga tataramon na iyan madangog niya sa duwang pagkakataon—sa kapinunan kan saiyang ministeryo asin sa huring taon kan buhay niya sa daga. Kan grabe an kamunduan ni Jesus kan banggi bago siya gadanon, nagsugo man si Jehova nin anghel tanganing pakusugon siya. (Luc. 22:43) Bilang mga magurang, lugod na arugon niyato an halimbawa ni Jehova paagi sa regular na pagtao nin pampakusog nin buot sa satong mga aki asin nin komendasyon kun may marahay sindang nagigibo. Dapat man niyato sindang urog na tabangan kun may mga pagbalo sa saindang integridad sa aroaldaw na sinda nasa eskuwelahan.

9. Ano an manunudan ta sa kun paano trinatar ni Jesus an saiyang mga apostol?

⁹ Si Jesus. Kan bangging punan ni Jesus an Memoryal, an sarong negatibong ugali na nahiling niya sa saiyang mga apostol iyo an kapalangkawan. Mapakumbabang hinanawan ni Jesus an saindang mga bitis, pero nagdiriskutiran pa man giraray an mga apostol kun siisay sa sainda an pinakaurog; asin sobra man an tiwala ni Pedro sa saiyang sadiri. (Luc. 22:24, 33, 34) Pero, kinomendaran ni Jesus an saiyang maimbod na mga apostol huli sa pagdanay nindang kaiba niya sa mga kadipisilan na inagihan niya. Ihinula niya na magibo sinda nin mga bagay na labi pa sa mga nagibo niya, asin siniyerto niya sa sainda na namumutan sinda nin Diyos. (Luc. 22:28; Juan 14:12; 16:27) Puwede tang ihapot sa sadiri, ‘Bako daw na, arog ni Jesus, dapat ko man na komendaran an sakong mga aki asin an iba huli sa marahay na mga nagigibo ninda imbes na magpokus sa saindang mga pagkukulang?’

10, 11. Paano ipinahiling ni apostol Pablo na mahalagang marhay para sa saiya an pagtao nin pampakusog nin buot sa iba?

¹⁰ Si apostol Pablo. Marahay na mga bagay mapadapit sa saiyang mga kapagtubod an sinabi ni Pablo sa saiyang mga surat. Pirang taon niyang nakaibanan sa pagbiyahe an nagkapira sa sainda kaya siguradong aram niya an mga kaluyahan ninda, pero marahay na mga bagay an sinabi niya mapadapit sa sainda. Halimbawa, inapod ni Pablo si Timoteo na saiyang ‘namumutan asin maimbod na aki diyan sa Kagurangnan,’ na tunay na magmamakulog sa mga kapagtubod. (1 Cor. 4:17; Fil. 2:19, 20) Sa surat niya sa kongregasyon nin Corinto, kinomendaran man ni Pablo si Tito asin sinabi: “Kaiba-iba ko siya asin kapwa trabahador para sa saindong kapakanan.” (2 Cor. 8:23, NW) Siguradong napakusog nanggad an buot ni Timoteo asin ni Tito kan maaraman ninda kun ano sinda para ki Pablo!

¹¹ Isinapeligro ni Pablo asin Bernabe an saindang buhay paagi sa pagbalik sa mga lugar na diyan sinda madahas na sinalakay nin mga tawo. Halimbawa, dawa nakaeksperyensiya nin pagtumang nin mga panatiko sa Listra, nagbalik sinda diyan tanganing pakusugon an buot kan bagong mga disipulo para magdanay na maimbod an mga ini. (Gui. 14:19-22) Sa Efeso, napaatubang si Pablo sa angguton na mga tawo. An Gibo 20:1, 2 nagsasabi: “Kan magkalma na an kariribukan, ipinaapod ni Pablo an mga disipulo, asin pagkatapos na pakusugon an saindang buot asin magpaaram, pinunan niya an saiyang pagbiyahe pa-Macedonia. Pagkatapos niyang mag-agi sa mga lugar sa rehiyon na iyan asin makapagtao sa mga disipulo duman nin mga nakakapakusog na tataramon, nag-abot siya sa Grecia.” (NW) Kaya  para ki Pablo, mahalagang marhay an pagtao nin pampakusog nin buot.

12. Ano an papel kan satong mga pagtiripon sa pagtao asin pag-ako ta nin pampakusog nin buot?

¹² An sarong rason kun taano ta inareglo kan satong mabuot na Ama sa langit na magkaigwa kita nin regular na mga pagtiripon iyo na tanganing magtao asin mag-ako kita diyan nin pampakusog nin buot. (Basahon an Hebreo 10:24, 25.) Arog kan inot na mga parasunod ni Jesus, nagtitiripon kita tanganing makanuod asin mapakusog. (1 Cor. 14:31) Si Cristina, na nasambitan sa kapinunan kan artikulong ini, nagsabi: “An pinakagusto ko sa mga pagtiripon iyo an pagkamuot saka pampakusog nin buot na naaako ko diyan. Minsan, munduon akong nag-aabot sa Kingdom Hall. Pero dinudulok ako kan mga sister, kinukugos, saka sinasabing magayon ako. Sinasabi man ninda na namumutan ninda ako saka nauugma sinda na nag-uuswag ako sa espirituwal. Nagrarahay an pagmati ko huli sa mga pampakusog ninda!” Nakakaginhawa nanggad kun gabos kita magibo kan satong kabtang sa ‘pagpakusog sa iba paagi kan satong pagtubod asin mapakusog man kita kan iba paagi kan saindang pagtubod’!—Roma 1:11, 12, NW.

13. Taano ta nangangaipo nin pampakusog nin buot an eksperyensiyado nang mga lingkod nin Diyos?

¹³ Nangangaipo nin pampakusog nin buot dawa an eksperyensiyado nang mga lingkod nin Diyos. Halimbawa, dakul na taon nang maimbod na naglilingkod ki Jehova si Josue. Pero, sinabi ni Jehova ki Moises na pakusugon an buot ni Josue, na sinasabi: ‘Itukdo mo ki Josue an gigibuhon niya asin pakusugon mo an saiyang buot, huli ta siya an manginginot sa mga tawo sa pagsakop kan daga na saimong mahihiling.’ (Deut. 3:27, 28, BPV ^[2]) Isasaabaga na ni Josue an dakulang responsabilidad na panginutan an mga Israelita sa pagsakop sa Dagang Panuga. Mapapaatubang siya sa mga ulang asin madadaog nin kisiyera sarong beses sa ralaban. (Jos. 7:1-9) Kaipuhan man nanggad niya nin pampakusog nin buot! Kaya, lugod na personal tang pakusugon an buot kan mga elder, pati an mga paraataman nin sirkito, na mga nagpapagal tanganing maataman an aripumpon nin Diyos. (Basahon an 1 Tesalonica 5:12, 13.) Sarong paraataman nin sirkito an nagsabi: “Minsan tinatawan kami kan mga tugang nin mga surat nin pasasalamat na nagsasabi kun gurano ninda ikinaugma an pagdalaw mi. Iniingatan mi an mga surat na iyan asin pag pinangluluyahan kami nin buot, binabasa mi iyan. Talagang napapakusog kami kaiyan.”

14. Ano an nagpapahiling na dakulang tabang an komendasyon asin pampakusog nin buot pag nagtatao kita nin sadol?

¹⁴ Nahiling kan Kristiyanong mga elder asin mga magurang na napapahiro an saro na iaplikar an sadol kan Bibliya kun kinokomendaran siya asin pinapakusog an buot. Siguradong napakusog an mga taga Corinto na padagos na gibuhon an tama kan komendaran sinda ni Pablo huli sa pag-aplikar ninda kan saiyang sadol. (2 Cor. 7:8-11) Si Andreas, na may duwang aki, nagsabi: “Nakakatabang sa mga aki an pampakusog nin buot tanganing magin sindang maygurang, sa emosyonal man o sa espirituwal. Mas naitatadom sa sainda an mga sadol paagi  sa pagtao nin pampakusog nin buot. Aram kan mga aki mi kun ano an tama, pero an paggibo kan tama an nagin paagi ninda nin pamumuhay huli sa padagos ming pagtao sa sainda nin pampakusog nin buot.”

15. Ano an saro sa magigibo niyato tanganing pakusugon an iba?

¹⁵ Pahalagahan an mga paghihinguwa asin positibong mga kuwalidad kan satong mga kapagtubod. (2 Cron. 16:9; Job 1:8) Pinapahalagahan na marhay ni Jehova asin ni Jesus an gabos niyatong ginigibong pagsuportar sa kapakanan kan Kahadian, dawa kun limitado sana an satong nagigibo o naidodonar huli sa satong mga kamugtakan. (Basahon an Lucas 21:1-4; 2 Corinto 8:12.) Halimbawa, naghihinguwang marhay an mga namumutan niyatong mga tugang na may edad na tanganing regular na makaatender asin makikabtang sa mga pagtiripon saka sa ministeryo. Bako daw na dapat niyato sindang tawan nin komendasyon asin pampakusog nin buot?

16. Taano ta dai kita dapat na mag-alangan na magtao nin pampakusog sa iba?

¹⁶ Aprobetsaran an mga pagkakataon tanganing pakusugon an iba. Kun may mahiling kitang angay sanang komendaran, dai mag-alangan na gibuhon iyan. Pag-isipan an nangyari kan nasa Antioquia sa Pisidia si Pablo asin Bernabe. An mga namamayo sa sinagoga duman nagsabi sa sainda: ‘Mga tugang, kun igwa kamong sasabihon na makakapakusog kan buot kan mga tawo, sabihon na nindo.’ Kaya nagtao si Pablo nin sarong marahayon na pahayag. (Gibo 13:13-16, 42-44, BPV) Kun igwa kita nin puwedeng sabihon na makakapakusog, taano ta dai niyato iyan sabihon? Posibleng marhay na kun uugalion tang magtao nin pampakusog nin buot, mag-aako man kita nin pampakusog nin buot hali sa iba.—Luc. 6:38.

17. Paano magkakaigwa nin hararom na epekto an satong komendasyon sa iba?

¹⁷ Magin sinsero asin espesipiko. Nakakatabang man an pangkagabsan na mga tataramon nin pampakusog nin buot asin komendasyon, pero ipinapahiling sa mensahe ni Jesus sa mga Kristiyano sa Tiatira na mas marahay kun magigin kitang espesipiko. (Basahon an Kapahayagan 2:18, 19.) Halimbawa, kun mga magurang kita, puwede tang sabihon sa satong mga aki kun ano an naaapresyar ta sa nagigibo nindang pag-uswag sa espirituwal. Puwede tang sabihon sa sarong nagsosolong ina kun ano an nakakapahanga sa sato sa paagi niya nin pagpadakula sa saiyang mga aki dawa masakit an kamugtakan niya. May marahayon nanggad na epekto an siring na komendasyon asin pampakusog nin buot!

18, 19. Paano ta mapapakusog an buot kan mga nangluluya?

¹⁸ Dai kita personal na sasabihan ni Jehova na pakusugon an buot nin sarong indibidwal arog kan sinabi niya ki Moises na pakusugon kaini an buot ni Josue. Pero, nauugma an Diyos kun nagtataram kita nin mga nakakapakusog sa buot kan satong mga kapagtubod asin kan iba. (Tal. 19:17; Heb. 12:12) Halimbawa, puwede tang sabihon sa sarong nagtao nin pampublikong pahayag kun paano naitao kan saiyang pahayag an kinakaipuhan tang sadol o kun paano kita kaiyan natabangan na masabutan an sarong partikular na teksto. Sinabi nin sarong sister sa surat niya sa sarong nagdadalaw na ispiker: “Dawa pirang minuto sana kitang nagkaulay, narisa mong mamundo ako, tapos rinanga saka pinagian mo an pagmati ko. Gusto kong maaraman mo na para sa sako, an mabuot mong pagtaram sa entablado asin sa personal, sarong regalo ni Jehova sa sako.”

¹⁹ Makakahanap kita nin dakul na paagi para pakusugon an espirituwalidad kan iba kun determinado niyatong iaaplikar an sadol ni Pablo: ‘Rangahon asin [pakusugon nindo an lambang saro], siring sa saindong ginigibo.’ (1 Tes. 5:11) Siguradong mapapaugma niyato gabos si Jehova kun ‘padagos niyatong papakusugon an lambang saro sa kada aldaw.’