1, 2. Ano an tibaad maisip minsan kan ibang mga hoben ngunyan, asin anong lakdang an puwede nindang gibuhon tanganing maatubang iyan?

“GARO ka man madunungon para maniwala ka sa Diyos,” an sabi kan kaklase nin sarong hoben na sister na taga Britania. Sarong brother sa Germany an nagsurat: “Para sa mga maestro saka maestra mi, uruistorya sana an paglalang na sinambit sa Bibliya. Saka ipinapamugtak ninda na nagtutubod sa ebolusyon an mga estudyante ninda.” Sarong hoben na sister sa Pransia an nagsabi: “Napapangalas an mga maestro saka maestra mi ta may mga estudyante pa palan na nagtutubod sa Bibliya.”

² Bilang hoben na lingkod ni Jehova o saro na nag-aadal dapit sa Saiya, naiisip mo daw minsan na sumunod na sana sa popular na mga paniniwala arog kan ebolusyon, imbes na maniwala sa sarong Kaglalang? Kun iyo, may mga puwede kang gibuhon para mapakusog asin mapagdanay na makusog an saimong pagtubod. An sarong paagi iyo an paggamit kan itinao sa saimo nin Diyos na kakayahan na mag-isip, na iyo an ‘magbabantay’ sa saimo. Poprotektaran ka kaiyan sa mga pilosopiya kan kinaban na makakapaluya sa saimong pagtubod.—Basahon an Talinhaga 2:10-12.

3. Ano an pag-uulayan niyato sa artikulong ini?

³ An tunay na pagtubod nakabasar sa tamang kaaraman dapit sa Diyos. (1 Tim. 2:4) Kaya pag pinag-aadalan mo an Tataramon nin Diyos  asin an mga publikasyon niyato, mahalagang pumundo asin isipon an sinasabi kaiyan. Gamiton an saimong kakayahan na mag-isip tanganing ‘masabutan’ an binasa mo. (Mat. 13:23) Pag-ulayan niyato kun paano kaiyan mapapakusog an saimong pagtubod sa Diyos bilang an Kaglalang asin sa Bibliya—mga temang kadakul kitang makukuang “nakakakumbinsir na ebidensiya.”—Heb. 11:1, NW.

4. Taano ta parehong nangangaipo nin pagtubod an paniniwala sa paglalang nin Diyos asin sa ebolusyon, asin ano an dapat na gibuhon niyato gabos?

⁴ May nagsabi na daw sa saimo na naniniwala sinda sa ebolusyon huling basado iyan sa siyensiya mantang an paniniwala sa Diyos basado sa pagtubod? Dakul an igwa kan arog kaining opinyon. Pero marahay na tandaan niyato ini: Ano man an paniniwala nin saro, paglalang man o ebolusyon, parehong nangangaipo iyan nin pagtubod. Paano? Mayo sa sato an nakahiling na sa Diyos o nakahiling na linalalang niya an sarong bagay. (Juan 1:18) Mayo man nin tawo—siyentista man o bako—an nakahiling na nin sarong klase nin nabubuhay na bagay na nagin ibang klase nin nabubuhay na bagay. Halimbawa, dai nin siisay man an nakahiling na nin sarong kabalang na nagin sarong tawo. (Job 38:1, 4) Kaya, dapat na siyasaton niyato gabos an ebidensiya asin gamiton an satong kakayahan na mag-isip tanganing makagibo nin tamang mga kongklusyon. Kun dapit sa paglalang, si apostol Pablo nagsurat: “An . . . dai nahihiling na mga karakteristiko [nin Diyos]—an saiyang daing sagkod na kapangyarihan asin pagka-Diyos—malinaw na nahihiling puon pa sa paglalang kan kinaban, dahil namamansayan an mga iyan paagi sa mga bagay na linalang, kaya dai sindang rason na dai maniwala.”—Roma 1:20, NW.

5. Bilang mga lingkod nin Diyos, paano niya kita tinatabangan na magamit an satong kakayahan sa pakamansay?

⁵ An “namamansayan” nangangahulugan na namimidbid an sarong bagay na dai tulos nahihiling o naririsa. (Heb. 11:3, NW) Kaya, an mga tawong may pakamansay bako sanang mata asin talinga an ginagamit, kundi pati an saindang isip. Tinatawan kita kan organisasyon ni Jehova nin mga pantabang na igwa nin siniyasat na marhay na mga impormasyon. Matatabangan kita kan mga ini na ‘mahiling’ an satong Kaglalang paagi kan satong mga mata nin pagtubod. (Heb. 11:27) Kaiba sa mga pantabang na ini an videong The Wonders of Creation Reveal God’s Glory, an mga brosyur na Linalang daw an Buhay? saka The Origin of Life—Five Questions Worth Asking, asin an librong Is There a Creator  Who Cares About You? Dakul man nin magagayon na artikulo sa satong mga magasin na puwede niyatong pag-isipan. Sa magasin na Awake!, parating igwa nin mga interbiyu sa mga siyentista asin sa iba pa na ipinapaliwanag kun taano ta naniniwala na sinda ngunyan sa Diyos. Itinatampok sa seryeng “Was It Designed?” an mga halimbawa nin makangangalas na disenyo na mahihiling ta sa mga linalang. Sa parati, pinagmamaigutan kan mga siyentista na maarog an makangangalas na mga disenyong iyan.

6. Ano an mga pakinabang sa paggamit kan mga kasangkapan na itinatao sa sato, asin paano ka mismo nakinabang sa mga iyan?

⁶ Dapit sa duwang brosyur na nasambit, sarong 19 anyos na brother na taga Estados Unidos an nagsabi: “Mahalagang marhay sa sako an mga ini. Pirang beses ko nang pinag-adalan an mga brosyur na ini.” Sarong sister na taga Pransia an nagsurat: “Napapangalas talaga ako sa mga artikulo sa ‘Was It Designed?’! Ipinapahiling kaiyan na puwedeng maarog kan mga matitibay na inhenyero an mga disenyo kan mga linalang, pero nungka nindang mapapantayan an komplikadong mga disenyo kaiyan.” Sarong mag-agom na taga South Africa, na may 15 anyos na aking babayi, an nagsabi: “Sa parati, an inot na binabasa kan aki mi sa magasin na Awake! iyo an artikulong ‘Interview.’” Kumusta ka man? Inaaprobetsaran mo man daw an mga probisyon na ini? Makakatabang iyan sa saimong pagtubod na magin garo kahoy na hararom an pagkakaugat. Paagi kaiyan, matatabangan ka kan saimong pagtubod na makaya an garo makusog na mga duros nin palsong mga katukduan.—Jer. 17:5-8.

7. Taano ta gusto nin Diyos na gamiton mo an saimong kakayahan na mag-isip?

⁷ Sala daw na maghapot dapit sa Bibliya para patunayan kun baga totoo an sinasabi kaiyan? Dai nanggad! Gusto ni Jehova na gamiton mo an saimong kakayahan na mag-isip tanganing mapatunayan sa sadiri mo an katotoohan. Dai niya gustong maniwala ka huling iyan an pinaniniwalaan kan iba. Kaya gamiton mo an saimong kakayahan na mag-isip tanganing magkaigwa ka nin tamang kaaraman. An kaaraman na iyan an magigin masarig na pundasyon kan saimong tunay na pagtubod. (Basahon an Roma 12:1, 2; 1 Timoteo 2:4.) An sarong paagi tanganing magkaigwa kan kaaraman na iyan iyo an pagkaigwa nin mga proyekto sa pag-adal dapit sa mga temang gusto mong mas masabutan.

8, 9. (a) Anong klase nin proyekto sa pag-adal an ginigibo kan iba? (b) Paano nakinabang an iba sa paghurop-hurop kan pinag-adalan ninda?

⁸ Pinipili kan iba na pag-adalan an mga hula sa Bibliya o an pagigin tama kan Bibliya kun dapit sa kasaysayan, arkeolohiya, asin siyensiya. An sarong interesanteng hula na puwedeng pag-adalan iyo an Genesis 3:15. Inintrodusir sa bersikulong iyan an panginot na tema kan Bibliya—an pagbindikar sa soberaniya nin Diyos asin pagpakangbanal kan saiyang pangaran paagi sa Kahadian. Gamit an piguratibong mga tataramon, ipinahiling sa bersikulong iyan kun paano reresolberan ni Jehova an gabos na kasakitan na naeeksperyensiyahan kan mga tawo puon kan mga pangyayari sa Eden. Paano mo puwedeng pag-adalan an Genesis 3:15? An sarong paagi iyo an paggibo nin time line. Puwede mong ilaag diyan an panginot na mga teksto kun paano luway-luway na lininaw nin Diyos an mga karakter asin areglo na sinambit sa bersikulong iyan. Puwede mo man na ilaag an panginot na mga tekstong nagpapatunay na mauutob an hulang iyan. Mantang nahihiling mo an pagkauruyon kan mga teksto, masasabi mo nanggad na talagang ‘giniyahan kan banal na espiritu’ an mga propeta asin mga kagsurat kan Bibliya.—2 Ped. 1:21, NW.

⁹ Pinag-isipan nin sarong brother na taga Germany kun paanong sa lambang libro kan Bibliya igwa nin detalye dapit sa Kahadian. Siya nagsurat: “Nagin posible ini dawa mga 40 lalaki an nagsurat kan Bibliya. Asin dakul sa sainda an nabuhay sa magkaibang panahon saka bako sindang personal na magkamiridbid.” Sarong sister sa Australia an napahiro an puso kan sarong artikulo sa An Torrengbantayan na Disyembre 15, 2013 manungod sa  kahulugan kan Paskuwa. An espesyal na selebrasyon na ini konektadong marhay sa Genesis 3:15 asin sa pag-abot kan Mesiyas. Siya nagsurat: “Huli sa artikulong iyan, nasabutan ko kun gurano kamakangangalas si Jehova. Naiareglo niya iyan sa mga Israelita pagkatapos nagkaigwa iyan nin kautuban ki Jesus—ini an talagang nakapahanga sa sako. Literal akong napapundo saka hinurop-hurop ko kun gurano kapambihira kan makahulang pamanggihan na iyan kan Paskuwa!” Taano ta arog kaiyan an namatian kan sister na ini? Hinurop-hurop niya an saiyang nabasa asin ‘nasabutan’ niya iyan. Napakusog kaiyan an saiyang pagtubod asin mas naparani siya ki Jehova.—Mat. 13:23.

10. Taano ta an pagkaonesto kan mga kagsurat kan Bibliya nakakapakusog sa satong pagtitiwala sa mga isinurat ninda?

¹⁰ An saro pang bagay dapit sa Bibliya na nakakapakusog sa pagtubod na dapat pag-isipan iyo an kusog nin buot asin pagkaonesto kan mga lalaking nagsurat kaiyan. Dakul na parasurat kaidto an mararahay na bagay sana an isinusurat mapadapit sa saindang kahadian asin mga namamahala. Pero an mga propeta ni Jehova, isinurat kun ano an totoo. Sinambit ninda an mga pagkukulang kan saindang mga kahimanwa, patin kan saindang mga hadi. (2 Cron. 16:9, 10; 24:18-22) Sainda man na isinurat dawa an mga pagkukulang mismo ninda asin kan iba pang lingkod nin Diyos. (2 Sam. 12:1-14; Mar. 14:50) “Bihira an arog kaiyan na pagkaonesto,” an sabi nin sarong hoben na brother na taga Britania. “Mas nakakapakusog ini sa satong pagtitiwala na an Bibliya talagang hali ki Jehova.”

11. Paano mas mapapahalagahan kan mga hoben an mga prinsipyo sa Bibliya?

¹¹ Huli sa mga prinsipyo kaiyan na talagang malalauman na giya, dakul an nakumbinsir na an Bibliya ipinasabong nin Diyos. (Basahon an Salmo 19:7-11.) Sarong hoben na sister sa Japan an nagsurat: “Kan inaplikar kan pamilya mi an mga itinutukdo kan Bibliya, talagang nagin maugma kami. Nagkasararo, nagin tuninong, saka mas namutan mi an kada saro.” Pinoprotektaran kita kan mga prinsipyo sa Bibliya laban sa palsong pagsamba asin mga superstisyon na nang-uuripon sa dakul na tawo. (Sal. 115:3-8) Ano an resulta sa mga tawo kan mga pilosopiya na nagsasabing mayo nin Diyos? An mga naniniwala sa mga katukduan na arog kan ebolusyon asin nagsasabing mayo nin Diyos, sa katunayan, ginigibo nindang garo diyos an naturalesa. Garo tinatawan ninda iyan nin kapangyarihan na, an totoo, si Jehova sana an igwa. Sinasabi kan mga naniniwalang mayo nin Diyos na nasa katawuhan an paglaom para sa marahay na puturo. Pero kun hihilingon ta an mga naisagibo na ninda ngunyan, imposible nanggad an sinasabi nindang iyan.—Sal. 146:3, 4.

12, 13. Paano mo epektibong maipapakipag-ulay sa mga kaklase mo, maestro saka maestra, o sa iba pa an dapit sa paglalang o Bibliya?

¹² Paano ka magigin epektibo pag ipinapangatanusan mo sa iba an dapit sa paglalang asin Bibliya? Inot, dai tulos pag-isipon na aram mo na kun ano an pinaniniwalaan kan iba. May mga naniniwala sa ebolusyon na naniniwala man na may Diyos. Para sa sainda, ebolusyon an ginamit nin Diyos tanganing lalangon an gabos na nabubuhay na linalang. May mga naniniwala man sa ebolusyon huling sabi ninda dai man daa iyan itutukdo sa eskuwelahan kun bakong totoo. Asin an iba man, dai na naniniwala sa Diyos huling disganado na sinda sa relihiyon. Kaya kun ipinapakipag-ulay mo sa iba an dapit sa ginikanan nin buhay, sarong kadunungan na maghapot nguna. Aramon mo kun ano an pinaniniwalaan niya. Kun magigin rasonable ka asin andam na magdangog, magigin mas andam man siyang magdangog sa saimo.—Tito 3:2.

¹³ Kun igwa nin saro na kinukuwestiyon an paniniwala mo sa paglalang, puwede mong mataktikang ipasa sa saiya an bola, sabi ngani. Hagadon mo sa saiya na ipaliwanag kun paano nagpuon an buhay na mayong Kaglalang. Puwede mong sabihon na tanganing magpadagos an inot na porma nin buhay, dapat may kakayahan iyan na magreprodusir o gumibo nin kopya kan sadiri kaiyan. Tanganing magibo iyan, sarong propesor sa chemistry an nagsabing apuwera sa iba pang bagay, kaipuhan an (1) sarong nagpoprotektar na pinakakublit kaiyan,  (2) kakayahan na magkua asin magproseso nin enerhiya, (3) impormasyon na nasa mga gene, asin (4) kakayahan na gumibo nin kopya kan mga impormasyon na iyan. Sinabi pa niya: “Mapapangalas ka talaga sa pagkakomplikado dawa kan pinakasimpleng porma nin buhay.”

14. Ano an puwede mong gibuhon kun sa hiling mo dai ka pa gayong andam na ipakipag-ulay an dapit sa ebolusyon o paglalang?

¹⁴ Kun sa hiling mo dai ka pa gayong andam na ipakipag-ulay an dapit sa ebolusyon o paglalang, puwede mong purbaran an simpleng pangangatanusan na ginamit ni Pablo. Siya nagsurat: ‘An lambang harong igwa nin kaggibo, alagad an kaggibo kan gabos na bagay iyo an Diyos.’ (Heb. 3:4) Rasonableng marhay asin epektibo an pangangatanusan na iyan! Iyo, an mga bagay na mas komplikado pa an disenyo kisa sa sarong harong siguradong resulta nin sarong madunong na isip. Puwede ka man na gumamit nin angay na publikasyon. Ginamit nin sarong sister an duwang brosyur na nasambit sa inutan sa pakikipag-ulay sa sarong hoben na lalaki na nagsabing dai ini nagtutubod sa Diyos asin naniniwala ini sa ebolusyon. Pakalihis nin sarong semana, sinabi kan lalaki, “Naniniwala na ako ngunyan sa Diyos.” Nag-ako siya nin pag-adal sa Bibliya, asin ngunyan, saro na siyang kapagtubod.

15, 16. Paano mo puwedeng ibagay an paagi mo nin pakikipag-ulay dapit sa Bibliya, asin ano an dapat na magin pasuhan mo?

¹⁵ Puwede mo man gamiton an paagi na nasambitan sa inutan kun an kaulay mo igwa nin mga pagduda dapit sa Bibliya. Aramon mo nguna kun ano an talagang paniniwala niya asin kun anong tema an tibaad interesado siya. (Tal. 18:13) Kun interesado siya sa siyensiya, tibaad magdangog siya kun masambit ka nin mga punto na nagpapahiling na pirming tama an Bibliya kun dapit sa siyensiya. An iba tibaad mapahiro kan mga halimbawa sa Bibliya na nagpapahiling kan pagigin tama kan mga hula asin kasaysayan sa Bibliya. O tibaad magdangog an iba pag ipinahiling mong may mga prinsipyo an Bibliya na puwede nindang magin giya sa buhay, arog kan yaon sa Sermon sa Bukid.

¹⁶ Tandaan, an pasuhan mo iyo na abuton an saindang puso, bakong para manggana sa argumento. Kaya magin marahay na paradangog. Magbangon nin sinserong mga hapot, asin magin mabuot saka magalang pag nagpapaliwanag, lalo na kun nakikipag-ulay sa mga may edad na. Kun gigibuhon mo ini, posibleng marhay na mas igagalang ninda an saimong paniniwala. Mahihiling man ninda na pinag-iisipan mo nang marhay an saimong mga paniniwala dawa hoben ka pa. Sarong bagay iyan na dai nagigibo nin dakul na hoben ngunyan. Siyempre, marahay man na tandaan na dai ka obligadong magsimbag sa mga gusto man sanang makiargumento o manuya sa saimo.—Tal. 26:4.

17, 18. (a) Ano an makakatabang sa saimo na maisapuso an katotoohan? (b) Anong hapot an pag-uulayan niyato sa masunod na artikulo?

¹⁷ Tanganing magkaigwa nin makusog na pagtubod, bako sanang panginot na kaaraman sa Bibliya an kaipuhan. Kaya, siyasaton an Tataramon nin Diyos, na garo baga naghahanap ka nin nakatagong kayamanan. (Tal. 2:3-6) Gamiton an iba pang kasangkapan na makukua sa saimong lengguwahe, arog kan Watchtower Library na nasa DVD, Watchtower ONLINE NA LIBRARYA, saka an Watch Tower Publications Index o an Giya sa Pag-research Para sa Mga Saksi ni Jehova. Magin pasuhan man na mabasa an bilog na Bibliya. Puwede mong hinguwahon na magibo iyan sa laog nin 12 bulan. Iyan an pinakamarahay na paagi para mapakusog an saimong pagtubod. Sa paggirumdom kan mga panahon na siya hoben pa, sinabi nin sarong paraataman nin sirkito: “Nakatabang sako an pagbasa kan bilog na Bibliya na mapatunayan na iyan talagang Tataramon nin Diyos. Nagin malinaw na sa sako an mga istorya sa Bibliya na nanudan ko kan ako aki pa. Dakula an nagin epekto kaiyan sa pag-uswag ko sa espirituwal.”

¹⁸ Mga magurang—dakula an papel nindo para mapauswag an espirituwalidad kan saindong mga aki. Paano nindo sinda matatabangan na magkaigwa nin makusog na pagtubod? Ipapaliwanag ini sa masunod na artikulo.