DAGOS-DAGOS an paglakaw ni Timoteo sa tinampong parayo sa saindang harong. Nakatanaw siya sa inutan mantang pigpaparaisip an mangyayari sa saiya sa maabot. Nasa inutan an mga kaiba niya mantang inaagihan ninda an mga lugar na pamilyar na marhay sa saiya. Mantang parayo sinda, luway-luway na nagsasadit sa paghiling ninda an siyudad nin Listra, na nasa ibabaw nin hababang bulod sa kababan. Nagngirit si Timoteo kan maisip niya an saiyang ina asin lola na hiling-hiling na marhay an pag-orgulyo mantang pinupugulan an luha ninda kan siya pahali na. Masalingoy daw siya asin makaway sa sainda sa huring pagkakataon?

Sa pana-panahon, nagkikiling si Pablo ki Timoteo asin minangirit para pakusugon ini. Aram niya na may pagkamasusupgon pa si Timoteo, pero maugma siya huling desidido an hoben na lalaking ini na maglingkod sa Diyos. Medyo hoben pa si Timoteo, tibaad ma-20 anyos o labing 20 anyos pa sana, asin hararom an paggalang niya saka pagkamuot ki Pablo. Ngunyan, iibanan ni Timoteo an mahigos asin maimbod na lalaking ini sa sarong pagbiyahe na aabuton nin ginatos na kilometro an rayo sa saindang harong. Mapapaatubang sinda sa kadakul na peligro sa saindang pagbaklay asin pagsakay sa barko. Dai talaga aram ni Timoteo kun mahihiling pa niya giraray an saiyang pamilya.

Taano ta pinili kan hoben na lalaking ini an siring na klase nin buhay? Ano an sulit nanggad na mga balos kan saiyang pagsakripisyo? Asin paano ta maaarog an pagtubod ni Timoteo?

Magbalik kita nin mga duwa o tulong taon bago kaini, sa Listra kun sain nag-istar si Timoteo. Sadit asin simpleng banwaan iyan na nasa puwera pero matubig na kababan. Posibleng nasasabutan kan mga taga duman an lengguwaheng Griego, pero nagtataram pa man giraray sinda nin Licaoniano, an sadiri nindang lengguwahe. Sarong aldaw, naribok an matuninong na banwaan na ini. Nag-abot kaya an duwang Kristiyanong misyonero na si apostol Pablo asin si Bernabe. Hali sinda sa karaning siyudad nin Iconio, na mas dakula sa Listra. Mantang naghuhulit sinda sa publiko, may nahiling si Pablo na sarong lupog na lalaki na nagpahiling nin tunay na pagtubod. Kaya naggibo siya nin milagro asin pinaumayan an lalaki!—Guibo 14:5-10.

Minalataw na dakul sa mga taga Listra an nagtutubod sa mga alamat dapit sa mga diyos na nagbabalatkayo daa bilang mga tawo asin nagduduman sa lugar ninda kan nakaaging mga panahon. Kaya paghuna ninda si Hermes si Pablo asin si Zeus si Bernabe! Nasakitan an duwang mapakumbabang Kristiyano na pugulan an mga tawo sa pag-atang sa sainda.—Guibo 14:11-18.

Alagad, para sa pirang taga Listra, bako iyan na pagbisita nin paganong mga diyos sa alamat kundi nin totoong mga tawo na may darang nakakaugmang mensahe. Halimbawa, siguradong ganadong-ganado asin maugmahon na nagdangog ki Pablo asin Bernabe an babaying Judio na si Eunice, na agom nin sarong bakong Kristiyanong Griego, * kaiba an saiyang inang si Loida. Nag-abot man giraray an pinakahahalat na bareta kan lambang maimbod na Judio—nagdatong an Mesiyas asin inutob niya an dakul na hula sa Kasuratan manungod sa saiya!

Isip-isipa an nagin epekto ki Timoteo kan pagbisita ni Pablo. Sinanay si Timoteo ‘magpuon sa pagkaaki’ na kamutan an banal na Hebreong Kasuratan. (2 Timoteo 3:15) Arog kan saiyang ina asin lola, nahiling niya na totoo an sinasabi ni Pablo asin Bernabe manungod sa Mesiyas.  Tandaan man an lupog na lalaki na pinaumayan ni Pablo. Puon kan aki pa si Timoteo, posible na purupirmi niyang nahihiling an lalaking idto sa mga tinampo kan Listra, pero ngunyan nahiling niya ini na nakakalakaw na! Bakong makangangalas na nagin Kristiyano si Eunice asin Loida, pati si Timoteo. Sa ngunyan, dakul an manunudan nin mga lolo saka lola asin mga magurang ki Loida asin Eunice. Puwede ka man daw na magin marahay na impluwensiya sa mga hoben?

Siyertong naugmang marhay an mga nagin Kristiyanong disipulo sa Listra kan maaraman ninda an paglaom na itinatao sa mga parasunod ni Cristo. Pero naaraman man ninda na may mga kasakitan na aagihan an sarong disipulo ni Jesus. Nag-abot sa Listra haling Iconio asin Antioquia an panatikong mga paratumang na Judio, asin sinutsutan an mga taga Listra tanganing maanggot an mga ini ki Pablo asin Bernabe. Dai nahaloy, rinalapag nin angguton na mga tawo si Pablo asin ginarapo siya. Pakatapos tamaan nin nagkapirang beses, natumba siya sa daga. Ginuyod ninda siya sa luwas kan siyudad sa paghuna na gadan na siya.—Guibo 14:19.

Minsan siring, dinumanan si Pablo kan mga disipulo sa Listra asin pinalibutan ini. Siguradong nahali an grabeng kahaditan ninda kan si Pablo huminiro, buminangon, asin kusog-buot na buminalik sa Listra! Kan sunod na aldaw, siya asin si Bernabe naghali sa Listra asin nagpasiring sa Derbe para duman naman maghulit. Pakagibo nin bagong mga disipulo duman, kusog-buot sindang nagbalik sa Listra dawa peligrosong marhay. Ano an tuyo ninda? An sabi kan salaysay, ‘pinakusog ninda an buot kan mga paratubod asin sinadol na magdanay sa pagtubod.’ Imahinaron an hoben na si Timoteo na atentibong marhay na nagdadangog mantang itinutukdo ni Pablo asin Bernabe sa mga Kristiyanong idto na sulit nanggad an mga sakripisyo ninda sa ngunyan huli sa magayunon nindang paglaom sa maabot. Sinabi kan duwa: ‘Kaipuhan mag-agi kita nin dakul na kasakitan bago makalaog sa Kahadian nin Diyos.’—Gibo 14:20-22, BPV. *

Nahiling ni Timoteo na isinabuhay ni Pablo an mga tataramon na idto huling kusog-buot kaining inatubang an mga kasakitan para maihulit sa iba an maugmang bareta. Kaya aram ni Timoteo na kun susunudon niya an halimbawa ni Pablo, kokontrahon siya kan mga taga Listra, asin tibaad pati na kan saiya mismong ama. Pero dai matugot si Timoteo na maapektaran kaiyan an saiyang desisyon kun paano maglilingkod sa Diyos. Kadakul man na hoben sa ngunyan an arog ni Timoteo. Madunong sinda huling nakikiamigo sinda sa mga makusog an pagtubod, na madagka saka mapakusog sa sainda sa espirituwal. Asin dawa pa kinokontra, dai sinda minatugot na papunduhon sinda kaiyan sa paglilingkod sa tunay na Diyos!

Arog kan nasambitan sa inutan, mga duwa o tulong taon an uminagi kan magbisita giraray si Pablo. Imahinaron an kaugmahan kan pamilya ni Timoteo kan mag-abot si Pablo, na sa pagkakataon na ini si Silas an kaiba. Sigurado na maugma man si Pablo. Mahihiling na niya mismo kun ano an nangyari sa mga banhi nin katotoohan na itinanom niya sa Listra. Yaon si Loida asin an aki kaining si Eunice, na ngunyan pareho nang maimbod na mga Kristiyanong babayi asin pano kan ‘tunay na pagtubod’ na hinangaan na marhay ni Pablo. (2 Timoteo 1:5, BPV) Kumusta man si Timoteo?

Naaraman ni Pablo na kahanga-hanga an pag-uswag sa espirituwal kan hoben na lalaking ini puon kan inot niyang pagbisita. “Marahay an sinasabi kan gabos na tugang” mapadapit ki Timoteo, bako lang sa Listra kundi pati sa Iconio na mga 32 kilometros sa norteng sirangan kan Listra. (Gibo 16:2, BPV) Paano siya nagkaigwa nin siring na reputasyon?

Kaiba sa ‘banal na kasuratan’ na itinukdo ki Timoteo kan saiyang ina asin lola ‘magpuon sa pagkaaki’ an marahay asin kapaki-pakinabang na mga sadol para sa mga hoben. (2 Timoteo 3:15) Uni an sarong halimbawa: ‘Girumduma an saimong Kaglalang sa mga aldaw nin saimong pagkabarobata.’ (Parahulit 12:1) Nagin mas hararom an kahulugan kan mga tataramon na iyan ki Timoteo kan magin Kristiyano siya. Nahiling niya na an paghulit kan maugmang bareta manungod sa Aki nin Diyos, si Cristo, kaiba sa pinakamarahay na paagi para girumdumon an saiyang Kahuruhalangkawing Kaglalang. Luway-luway na nanudan ni Timoteo na paglabanan an pagkamasusupgon niya na makipag-ulay sa iba; huli kaini, nagi siyang pusuan sa pagsabi sa iba kan maugmang bareta manungod ki Jesu-Cristo.

Narisa kan mga lalaking nanginginot sa kongregasyon an pag-uswag ni Timoteo. Daing duda na ikinaugma nindang marhay na mahiling kun paano pinakusog asin pinarigon kan hoben na ini an iba. Pero an mas mahalaga, narisa ni Jehova si Timoteo. Nagpasabong an Diyos nin nagkapirang hula manungod ki Timoteo—tibaad mapadapit sa klase nin paglilingkod na itatao niya sa dakul na kongregasyon pag-abot nin panahon. Kan magbisita si Pablo, nahiling niya na puwedeng magin kapaki-pakinabang na kaiba-iba si Timoteo sa mga pagbiyahe bilang misyonero. Uminuyon an kamagurangan sa Listra. Ipinatong ninda an saindang kamot ki Timoteo, sarong aksiyon na nangangahulugan na tinawan siya nin espesyal na pribilehiyo nin paglilingkod sa Diyos na Jehova.—1 Timoteo 1:18; 4:14.

Maiimahinar ta nanggad an epekto kaini ki Timoteo—dai siya makapaniwala asin pagmati niya dai siya angay sa dakulang responsabilidad na ini na ipinagkatiwala sa saiya. Andam na siyang umiba ki Pablo. * Pero, ano kaya an nagin reaksiyon kan bakong Kristiyanong ama ni Timoteo sa piniling bagong karera kan saiyang aki bilang sarong nagbibiyaheng Kristiyanong ministro? Tibaad ibang-iba an gusto niya para sa saiyang aki. Kumusta man an saiyang ina asin lola? Hiling-hiling daw na marhay an saindang pag-orgulyo mantang itinatago an paghadit ninda sa mga peligrong tibaad agihan kaini? Natural sana iyan.

An sigurado, nag-iba si Timoteo. Kan agang idto na sinabi sa kapinunan kan artikulong ini, pinili niya an karera na pagbiyahe kaiba ni apostol Pablo. Mantang parayo na siya sa Listra, an lambang pagragamo kan mga batiris saka pagragisnis kan mga duot na natutungtungan niya nangangahulugan nin sarong lakad pasiring sa dai niya aram asin parayo sa saiyang pamilya. Pagkatapos nin sarong aldaw na halawig na paglakaw, nakaabot an tulo sa Iconio. Dangan inobserbaran ni Timoteo kun paano ipinasa ni Pablo asin ni Silas an napapanahon na mga instruksiyon hali sa namamahalang grupo sa Jerusalem asin kun paano pinakusog kan mga ini an pagtubod kan mga Kristiyano sa Iconio. (Guibo 16:4, 5) Pero kapinunan pa sana iyan.

Pakadalaw ninda sa mga kongregasyon sa Galacia, binayaan ninda an mahihiwas asin magagayon na tinampong gibo kan mga Romano asin naglakaw nin ginatos na kilometro sa mahiwason na kapatagan nin Frigia, panorte nguna dangan pasulnupan. Sa pagsunod sa paggiya kan banal na espiritu, nakaabot sinda sa Troas dangan nagsakay sa barko pa-Macedonia. (Guibo 16:6-12) Kan panahon na ini, nahiling ni Pablo na kapaki-pakinabang nanggad si Timoteo. Iwinalat niya si Timoteo sa Berea kaiba si Silas. (Guibo 17:14) Isinugo pa ngani niya nin solo an hoben na lalaking ini sa Tesalonica. Inarog ni Timoteo an halimbawa ni Pablo saka ni Silas na inobserbaran niyang marhay, asin pinakusog an maimbod na mga Kristiyano duman.—1 Tesalonica 3:1-3.

Pakalihis nin mga taon, nagsurat si Pablo manungod  ki Timoteo: “Mayo ako nin ibang arog saiya na may tunay na pagmakulog saindo.” (Filipos 2:20, BPV) Dai lang basta na sana nagin arog kaiyan an reputasyon ni Timoteo. Nakua niya iyan huli sa saiyang kaigutan, mapakumbabang paglilingkod, asin maimbod na pagtagal sa irarom nin masakit na mga kamugtakan. Marahayon nanggad na halimbawa para sa mga hoben ngunyan! Pirming tandaan na an saimong reputasyon nakadependeng marhay sa saimo. Kun saro kang hoben, may magayunon kang oportunidad na magkaigwa nin marahay na reputasyon kun iinuton mo si Jehova Diyos sa saimong buhay saka tatratuhon an iba nin may kabuutan asin paggalang.

Sa laog nin mga 14 taon, dakulon na panahon na nakaiba-iba ni Timoteo sa paglilingkod si apostol Pablo, an saiyang amigo. Nakaibanan siya ni Pablo sa pag-atubang sa dakul na peligro pati na sa mga panahon nin kaugmahan. (2 Corinto 11:24-27) May beses pa ngani na napreso si Timoteo huli sa saiyang pagtubod. (Hebreo 13:23) Arog ni Pablo, may hararom asin udok sa pusong pagkamuot asin pagmalasakit si Timoteo sa saiyang Kristiyanong mga tugang. Kaya nagsurat si Pablo sa saiya: ‘Ginigirumdom ko an saimong mga luha.’ (2 Timoteo 1:4) Siring ki Pablo, minalataw na nanudan ni Timoteo na ‘magtangis kaibahan kan mga nagtatangis.’ Nakidamay siya sa sainda para mas mapakusog asin maranga niya sinda. (Roma 12:15) Lugod na magin arog man kita kaiyan!

Bakong makangangalas na nagin mahusay na Kristiyanong paraataman si Timoteo. Ipinagkatiwala sa saiya ni Pablo bako sana an pagdalaw sa mga kongregasyon para pakusugon sinda kundi pati na an pagnombra nin mga lalaki na kuwalipikadong maglingkod bilang mga elder sa kongregasyon asin mga ministeryal na lingkod.—1 Timoteo 5:22.

Namutan na marhay ni Pablo si Timoteo. Tinawan niya an mas hoben na lalaking ini nin nakakatabang na sadol asin arog sa amang mga pagirumdom. Dinagka niya si Timoteo na patalubuon an saiyang espirituwal na mga balaog asin padagos na umuswag. (1 Timoteo 4:15, 16) Huling hoben pa si Timoteo asin tibaad masusupgon pa, pinakusog siya ni Pablo na dai iyan dapat makaulang sa saiya kun mag-abot an panahon na kaipuhan niyang manindugan sa kun ano an tama. (1 Timoteo 1:3; 4:6, 7, 11, 12) Tinawan pa ngani siya ni Pablo nin suhestiyon kun ano an gigibuhon sa saiyang pabalik-balik na hilang, na posibleng sarong klase nin hilang sa tulak.—1 Timoteo 5:23.

Nag-abot an panahon na naaraman ni Pablo na madali na siyang magadan; minalataw na sentensiyang kagadanan ini. Ipinadara niya an saiyang ultimong surat ki Timoteo na ipinasabong nin Diyos. Kaiba digdi an nakakapukaw sa buot na mga tataramon na: ‘Maghinguwa kang pumadigdi tulos sa sako.’ (2 Timoteo 4:9) Namutan na marhay ni Pablo si Timoteo; inapod niya ini na ‘sakong namumutan asin maimbod na aki sa Kagurangnan.’ (1 Corinto 4:17) Kaya natural sana na gusto niyang makaibanan an saiyang amigo, ngunyan na parani na an saiyang kagadanan! Puwede niyatong haputon an satong sadiri, ‘Minadulok daw sako an mga tawo para maranga pag napupurisaw sinda?’

Nakaabot daw si Timoteo ki Pablo bago mahuri an gabos? Dai ta aram. Pero aram ta na pirmi niyang ginigibo an saiyang pinakamakakaya para maranga asin mapakusog si Pablo asin an dakul na iba pa. Isinabuhay niya an kahulugan kan pangaran na Timoteo, “Saro na Nagtataong Onra sa Diyos.” Iyo, hoben man o gurang, winalatan niya kita gabos nin marahayon na halimbawa nin pagtubod na maninigo tang arugon.