1. Taano ta napahanga ki propeta Daniel an mga Babilonyo?

 HOBEN pa si propeta Daniel kan darahon siyang bihag kan mga Babilonyo sa lugar na harayuon na marhay sa saiyang dagang tinubuan. Alagad napahangang marhay ki Daniel an mga nambihag saiya. Nahiling ninda “kun ano an nahihiling kan mga mata”—na si Daniel “mayong depekto, marahay an itsura” asin na gikan siya sa respetadong pamilya. (1 Sam. 16:7) Dahil kaiyan, sinanay siya kan mga Babilonyo para mapabilang sa mga naglilingkod sa palasyo.—Dan. 1:3, 4, 6.

2. Ano an nagin pagmansay ni Jehova ki Daniel? (Ezekiel 14:14)

² Namutan ni Jehova si Daniel, bakong huli sa itsura kaini o sa estado sa sosyedad, kundi sa klase nin pagkatawo na pinili kan hoben na lalaking ini. An totoo, posibleng ma-20 o labing 20 anyos pa sana si Daniel kan may pag-uyon na sambiton siya ni Jehova kaiba si Noe asin Job, mga lalaki na sa laog nin dakul na dekada nakapatalubo nin marahay na reputasyon sa Diyos. (Gen. 5:32; 6:9, 10; Job 42:16, 17; basahon an Ezekiel 14:14.) Asin padagos na namutan ni Jehova si Daniel sa bilog na panahon kan saiyang halawig asin pambihirang buhay.—Dan. 10:11, 19.

3. Ano an pag-uulayan ta sa artikulong ini?

³ Sa artikulong ini, pag-uulayan ta an duwa sa mga kuwalidad ni Daniel na nagin dahilan kaya ibinilang siya ni Jehova na mahalagang marhay. Inot, aaramon ta an lambang kuwalidad asin kun sa anong mga pagkakataon naipahiling niya iyan. Dangan, aaramon ta kun ano an nakatabang ki Daniel para mapatalubo an mga kuwalidad na iyan. Ultimo, pag-uulayan ta kun paano ta siya maaarog. Dawa ngani isinurat an artikulong ini para sa mga hoben, gabos kita makakanuod sa halimbawa ni Daniel.

4. Paano si Daniel nagpahiling nin kusog nin buot? Magtao nin halimbawa.

⁴ An mga tawong makusog an buot tibaad makamati nin takot, pero dai ninda tinutugutan iyan na papunduhon sinda sa paggibo  nin tama. Makusog na marhay an buot kan hoben na si Daniel. Mangnuha an duwang pagkakataon na nagpahiling siya nin kusog nin buot. An inot posibleng marhay na nangyari mga duwang taon pagkatapos na laglagon kan mga Babilonyo an Jerusalem. Si Hading Nabucodonosor kan Babilonya nagkaigwa nin nakakapurisaw na pangaturugan manungod sa sarong dakulaon na imahen. Naghuma siya na gagadanon niya an gabos niyang madunong na mga lalaki, kaiba si Daniel, kun dai ninda masasabi kun ano an napangaturugan niya asin kun ano an kahulugan kaiyan. (Dan. 2:3-5) Kaipuhan na humiro tulos si Daniel; ta kun dai, dakul an magagadan. “Nagduman [siya] sa hadi asin nakiulay na tawan siya nin panahon para maisabi niya sa hadi an kahulugan kan pangaturugan.” (Dan. 2:16) Nangaipo iyan nin kusog nin buot asin pagtubod. Mayong sinasabi an Bibliya na bago kaidto nakapagtao na si Daniel nin kahulugan sa mga pangaturugan. Pinakiulayan niya an mga kairiba niya—na an Babilonyong mga pangaran Sadrac, Mesac, asin Abednego—“na mamibi tanganing mahirak an Diyos nin langit asin ihayag sa sainda an hilom na ini.” (Dan. 2:18) Sinimbag ni Jehova an mga pamibi na iyan. Sa tabang nin Diyos, natawan ni Daniel nin kahulugan an pangaturugan ni Nabucodonosor. Nakaligtas sa kagadanan si Daniel saka an mga kairiba niya.

5. Ano pang pagbalo sa kusog nin buot an napaatubang ki Daniel?

⁵ Paghaloy-haloy pagkatapos na matawan nin kahulugan ni Daniel an pangaturugan manungod sa dakulaon na imahen, nabalo giraray an saiyang kusog nin buot. Nagkaigwa giraray nin nakakapurisaw na pangaturugan si Nabucodonosor. An pangaturugan na ini manungod sa sarong dakulaon na marhay na puon nin kahoy. Kusog-buot na ipinaliwanag ni Daniel sa hadi an kahulugan kan pangaturugan, pati na an paghayag na mabubua an hadi asin mahahali ini sa pagigin hadi sa laog nin pirang panahon. (Dan. 4:25) Madali sana para sa hadi na isipon na pagtumang sa saiya an mensaheng iyan asin ipagadan niya si Daniel huli kaiyan. Pero nagin makusog an buot ni Daniel asin ipinaliwanag man giraray niya an kahulugan kan pangaturugan.

6. Ano an posibleng nakatabang ki Daniel na magin makusog an buot?

⁶ Ano an posibleng nakatabang ki Daniel na magin makusog an buot sa bilog niyang buhay? Kan aki pa si Daniel, siguradong dakul siyang nanudan sa halimbawa kan saiyang ina saka ama. Siyertong sinunod ninda an mga pagbuot na itinao ni Jehova sa mga magurang na Israelita, asin itinukdo ninda sa saindang aki an Katugunan nin Diyos. (Deu. 6:6-9) Aram ni Daniel bako lang an  panginot na mga katugunan, arog kan Sampulong Tugon, kundi pati na an mga detalye sa kun ano an puwede saka dai puwedeng kakanon nin sarong Israelita. b (Lev. 11:4-8; Dan. 1:8, 11-13) Nanudan man ni Daniel an kasaysayan kan banwaan nin Diyos asin aram niya kun ano an nangyari sainda kan dai sinda namuhay kauyon kan mga pamantayan ni Jehova. (Dan. 9:10, 11) An mga eksperyensiya ni Daniel sa bilog niyang buhay nagtao saiya nin kumpiyansa na pirmi siyang tinatabangan ni Jehova asin kan Saiyang makapangyarihan na mga anghel.—Dan. 2:19-24; 10:12, 18, 19.

7. Ano pa an nakatabang ki Daniel na magkaigwa nin kusog nin buot? (Hilingon man an ritrato.)

⁷ Pinag-adalan ni Daniel an mga isinurat kan mga propeta nin Diyos, kaiba na an mga propesiya ni Jeremias. Sa pag-adal na iyan, nasabutan ni Daniel kan huri na madali nang matapos an halawig na pagkabihag kan mga Judio sa Babilonya. (Dan. 9:2) Siguradong napakusog an pagtitiwala ni Daniel ki Jehova kan mahiling niyang nauutob an propesiya sa Bibliya, asin an mga igwa nin makusog na pagtitiwala sa Diyos puwedeng magin makusog na marhay an buot. (Ikumparar an Roma 8:31, 32, 37-39.) An pinakaimportante, parating namimibi si Daniel sa saiyang Ama sa langit. (Dan. 6:10) Itinuga niya ki Jehova an mga kasalan niya asin sinabi Saiya an mga namamatian niya. Asin naghagad nin tabang si Daniel. (Dan. 9:4, 5, 19) Tawo man siya arog niyato, kaya dai siya namundag na may kusog nin buot. Imbes, napatalubo niya an kuwalidad na iyan paagi sa pag-adal asin pagpamibi saka pagtitiwala ki Jehova.

8. Paano ta mapapatalubo an kusog nin buot?

⁸ Tanganing mapatalubo an kusog nin buot, ano an kaipuhan tang gibuhon? Puwede kitang sadulon kan satong mga magurang na magin makusog an buot, pero dai ninda maipapamana sa sato an kuwalidad na ini. An pagkaigwa nin kusog nin buot kapareho kan pakanuod nin sarong bagong kakayahan. An sarong paagi para magin mahusay sa kakayahan na iyan iyo an pag-obserbar na marhay sa mga ginigibo kan nagtutukdo dangan pag-arog sa halimbawa niya. Sa kaagid na paagi, nakakanuod kitang magin makusog an buot paagi sa pag-obserbar na marhay sa kun paano ipinapahiling kan iba an kuwalidad na iyan dangan pag-arog sa halimbawa ninda. Kaya, ano an nanudan ta ki Daniel? Arog niya, kaipuhan tang makanuod na marhay sa Tataramon nin Diyos. Dapat kitang magkaigwa nin dayupot na relasyon ki Jehova paagi sa parating pakikipag-ulay saiya na dai nag-aalangan. Asin kaipuhan tang magtiwala ki Jehova, na kumbinsido na pirmi niya kitang tatabangan. Sa siring, pag nabalo an satong pagtubod, magigin makusog an satong buot.

9. Paano kita nakikinabang sa pagigin makusog an buot?

⁹ Nakikinabang kita sa nagkapirang paagi sa pagigin makusog an buot. Pag-isipan an eksperyensiya ni Ben. Nagklase siya sa sarong eskuwelahan sa Germany kun sain an gabos nagtutubod sa ebolusyon asin naniniwala na uruistorya sana an pagkasaysay sa Bibliya manungod sa paglalang. Sarong aldaw, tinawan si Ben nin pagkakataon na ipaliwanag sa atubangan kan klase kun taano ta nagtutubod siyang linalang an buhay. Kusog-buot niyang sinabi an saiyang mga tinutubod. Ano an resulta? “Nagdangog na marhay an titser ko,” an sabi ni Ben, “asin naggibo siya nin mga kopya kan mga impormasyon na ginamit ko sa pagpaliwanag asin tinawan niya nin tigsararong kopya an gabos na estudyante sa klase.” Ano an nagin reaksiyon kan mga kaklase ni Ben? “Dakul sa sainda an nagdangog,” an sabi ni Ben, “asin sabi ninda napahanga sinda sako.” Arog kan mahihiling sa eksperyensiya ni Ben, an mga tawong makusog an buot sa parati nakukua an respeto kan iba. Puwede man nindang madagka an mga tawong sadiyosan  an puso na midbidon si Jehova. Iyo, may marahay na mga dahilan nanggad kita para patalubuon an kusog nin buot.

10. Ano an kaimbudan?

¹⁰ Sa Bibliya, an Hebreong tataramon para sa “kaimbudan,” o “maimbod na pagkamuot,” nagpaparisa nin pagkaigwa nin sarong dayupot asin mamumuton na relasyon na sa parati iyo an ginagamit para iladawan an pagkamuot nin Diyos sa saiyang mga lingkod. An kaparehong tataramon na iyan iyo man an ginagamit para iladawan an pagkamuot na ipinapahiling kan mga lingkod nin Diyos sa kada saro. (2 Sam. 9:6, 7) An satong kaimbudan puwedeng lalo pang kumusog sa pag-agi nin panahon. Pag-ulayan ta kun paano iyan nagin totoo ki Daniel.

11. Anong pagbalo sa kaimbudan an naeksperyensiyahan ni Daniel kan siya gurang na? (Hilingon an ritrato sa cover.)

¹¹ Sa bilog na buhay ni Daniel, dakul na pagkakataon na nabalo an kaimbudan niya ki Jehova. Pero an saro sa pinakagrabeng mga pagbalo nangyari kan siya labing 90 anyos na. Kan panahon na iyan, an Babilonya nasakop na kan mga Medo asin mga Persiano asin an namamahala na diyan iyo si Hading Dario. Nauungis ki Daniel an mga opisyal kan palasyo asin dai ninda iginagalang an Diyos na sinasamba niya. Kaya nagpakana sinda para ipagadan si Daniel. Nagpaluwas sinda nin pagbuot na mabalo ki Daniel kun kiisay siya magigin maimbod, sa saiyang Diyos o sa hadi. Para mapatunayan na maimbod siya sa hadi asin para makiayon sa kadaklan, an kaipuhan lang na gibuhon ni Daniel iyo na magpundo sa pagpamibi ki Jehova sa laog nin 30 aldaw. Dai nagkompromiso si Daniel. Bilang resulta, ihinulog siya sa lungib kan mga leon. Pero binalusan ni Jehova an kaimbudan ni Daniel paagi sa pagligtas sa saiya sa nguso kan mga leon. (Dan. 6:12-15, 20-22) Paano kita makakapatalubo nin nagdadanay na kaimbudan ki Jehova arog kan ipinahiling ni Daniel?

12. Paano si Daniel nakapatalubo nin nagdadanay na kaimbudan ki Jehova?

¹² Arog kan sinambit sa inutan, an kaimbudan motibado nin makusog na pagkamuot. Nagdanay na maimbod si Daniel ki Jehova huling namumutan niyang marhay an saiyang Ama sa langit. Siguradong napatalubo ni Daniel an pagkamuot na iyan paagi sa paghurop-hurop kan mga kuwalidad ni Jehova asin kun paano Niya ipinahiling an mga iyan. (Dan. 9:4) Hinurop-hurop man ni Daniel na may pagpapasalamat an gabos na mararahay na bagay na ginibo ni Jehova sa saiya asin sa mga lingkod Niya.—Dan. 2:20-23; 9:15, 16.

13. (a) Anong mga pagbalo sa kaimbudan an inaatubang kan satong mga hoben? Magtao nin halimbawa. (Hilingon man an ritrato.) (b) Arog kan ipinahiling sa video, ano an isisimbag mo pag may naghapot kun baga inuuyunan kan Mga Saksi ni Jehova an mga tawo na pinili an homoseksuwal na paagi nin pamumuhay?

 ¹³ Arog ni Daniel, an satong mga hoben napapalibutan nin mga tawong dai iginagalang si Jehova asin an mga pamantayan niya. An siring na mga tawo tibaad ikaungis an siisay man na nagsasabing namumutan an Diyos. An iba ngani binu-bully pa an satong mga hoben para rauton an kaimbudan ninda ki Jehova. Bilang halimbawa, mangnuhon an nangyari sa hoben na lalaki na si Graeme, na nakaistar sa Australia. Napaatubang siya sa sarong masakit na sitwasyon kan nagkaklase siya sa hayskul. Hinapot sinda kan titser ninda kun ano an magigin reaksiyon ninda kun sabihon sainda nin sarong amigo na homoseksuwal ini. Sinabi kan titser sa bilog na klase na magtindog sa sarong parte kan room an mga mauyon na an saindang amigo magkaigwa nin homoseksuwal na pamumuhay; asin magtindog man sa ibong na parte kan room an mga dai mauyon. Sinabi ni Graeme, “An bilog na klase, apuwera sako saka sa saro pang Saksi, duman nagtindog sa mga nag-uuyon sa paaging iyan nin pamumuhay.” An sunod na nangyari talagang nakabalo sa kaimbudan ni Graeme ki Jehova. “Sa natatada kan sarong oras na klase,” an sabi niya, “pigparatuya-tuya saka pigparainsulto kami kan ibang mga estudyante pati na kan titser mi. Ginibo ko an pinakamakakaya ko para idepensa an sakong pagtubod sa kalmado asin rasonableng paagi, pero dai lamang sinda nagdangog sako.” Ano an nagin epekto ki Graeme kan pagbalo na ini sa kaimbudan niya? An sabi niya, “Dai ko gusto an ginibo sakong pagparainsulto kan mga kaklase ko, pero maugmahon talaga ako ta naidepensa ko an sakong mga tinutubod na dai nagkokompromiso.” c

14. Ano an sarong paagi na makakapatalubo kita nin nagdadanay na kaimbudan ki Jehova?

¹⁴ Makakapatalubo kita nin nagdadanay na kaimbudan ki Jehova kun, arog ni Daniel, magkakaigwa kita nin hararom na pagkamuot sa Saiya. Napapatalubo ta an pagkamuot na iyan paagi sa pag-adal kan mga kuwalidad ni Jehova. Halimbawa, puwede tang pag-adalan an mga bagay na linalang niya. (Roma 1:20) Kun gusto mong pararumon an saimong pagkamuot asin paggalang ki Jehova, puwede mong basahon an halipot na mga artikulo sa serye na “May Nagdisenyo Daw Kaini?” o hilingon an mga video. Puwede mo man basahon an mga brosyur na Linalang daw an Buhay? asin The Origin of Life—Five Questions Worth Asking. Mangnuhon an sinabi nin sarong hoben na sister na taga Denmark na si Esther manungod sa mga publikasyon na iyan: “Pambihira an mga pangangatanusan kaiyan. Dai sinasabi kan mga brosyur kun ano an dapat na paniwalaan mo; sinasabi lang kaiyan an mga katotoohan asin ika na an bahalang magdesisyon.” Si Ben, na sinambit kasubago, nagsabi: “An babasahon na ini nakakapakusog na marhay sa pagtubod. Pinatunayan kaiyan sako na linalang nin Diyos an buhay.” Pagkatapos na pag-adalan an publikasyon na ini, siguradong mauyon ka sa sinasabi kan Bibliya: “Maninigo ka, Jehova na samuyang Diyos, na mag-ako kan kamurawayan asin kan onra saka kan kapangyarihan, dahil linalang mo an gabos na bagay.”—Kap. 4:11. d

15. Ano pa an sarong paagi na makakapatalubo kita nin dayupot na pakikiamigo ki Jehova?

¹⁵ An saro pang paagi para makapatalubo nin hararom na pagkamuot ki Jehova iyo an pag-adal na marhay kan buhay kan saiyang Aki, si Jesus. Iyan an ginibo kan hoben na sister na si Samira, na nakaistar sa Germany. An sabi niya: “Mas namidbid kong marhay si Jehova paagi ki Jesus.” Kan aki pa si Samira, nasasakitan siyang  masabutan kun paanong si Jehova igwa nin mga pagmati. Pero pag-abot ki Jesus, dai siya nasasakitan. “Gusto ko si Jesus ta mainamigo siya saka mapinadangat sa mga aki,” an sabi pa niya. Mantang mas dakul siyang nanunudan manungod ki Jesus, mas nakakapatalubo siya nin pakikiamigo ki Jehova. Taano? An sabi niya: “Luway-luway kong nasabutan na perpektong inaarog ni Jesus an saiyang Ama. Magkapareho sindang marhay. Narealisar kong saro ini sa mga dahilan kaya isinugo ni Jehova si Jesus sa daga, tanganing magin posible para sa mga tawo na mamidbid nin urog si Jehova.” (Juan 14:9) Kun gusto mong magin mas dayupot an pakikiamigo mo ki Jehova, taano ta dai magtao nin panahon para pag-adalan an gabos na puwede mong manudan manungod ki Jesus? Kun gigibuhon mo iyan, mas matalubo an pagkamuot mo ki Jehova saka an kaimbudan mo sa saiya.

16. Paano kita nakikinabang sa pagigin maimbod? (Salmo 18:25; Mikas 6:8)

¹⁶ An mga maimbod sa parati nagkakaigwa nin dayupot asin nagdadanay na mga pakikiamigo. (Ruth 1:14-17) Dugang pa, an mga tawong maimbod ki Jehova igwa nin marahay na dahilan na makamati nin panglaog na katuninungan. Taano? Huling nangangako si Jehova na magigin maimbod siya sa mga maimbod sa saiya. (Basahon an Salmo 18:25; Mikas 6:8.) Isip-isipa na sana—an makakamhan sa gabos na Kaglalang andam na magkaigwa nin dayupot na pakikiamigo sa sato! Asin pag nagkaigwa kita nin dayupot na pakikiamigo ki Jehova, mayo nin makakaraot diyan, dawa an pagbalo, pagkontra, o kagadanan pa ngani. (Dan. 12:13; Luc. 20:37, 38; Roma 8:38, 39) Kaya mahalaga nanggad na arugon ta si Daniel asin magdanay na maimbod ki Jehova!

17-18. Ano pa an manunudan ta ki Daniel?

¹⁷ Sa artikulong ini, pinag-ulayan ta an duwa sana sa mga kuwalidad ni Daniel. Pero dakulon pa kitang puwedeng manudan sa saiya. Halimbawa, tinawan ni Jehova si Daniel nin magkakasunod na mga bisyon asin mga pangaturugan, asin tinawan Niya siya nin kakayahan na tawan nin kahulugan an propetikong mga mensahe. Dakul sa mga propesiyang iyan an nagkaurutob na. An iba sa mga iyan nagtatao nin mga detalye manungod sa mga mangyayari sa maabot na magkakaigwa nin epekto sa lambang tawo sa daga.

¹⁸ Sa masunod na artikulo, sisiyasaton niyato an duwang propesiya na sinurat ni Daniel. An pakasabot sa mga iyan makakatabang sa sato gabos, hoben man o gurang, na makagibo nin madunong na mga desisyon ngunyan. An mga propesiyang iyan makakatabang man sa sato na lalong kumusog an satong buot asin lalong magin maimbod tanganing magin andam kitang atubangon an mga pagbalong madali ta nang agihan.