1-2. (a) Ano an ipinatanid ni Jesus sa mga disipulo niya? (b) Ano an dahilan kaya an mga disipulo nadaog kan saindang kaluyahan? (Hilingon man an mga ritrato.)

 “GUSTUHON kan espiritu, pero an laman maluya.” a (Mat. 26:41b) Sa mga tataramon na iyan, ipinahiling ni Jesus na nasasabutan niya an pagkabakong perpekto niyato. Pero may kaiba man na patanid an sinabi niya: Mag-ingat sa sobrang kumpiyansa sa sadiri. Bago kaiyan, kan banggi man sanang idto, may kumpiyansang ipinahayag kan mga disipulo an saindang determinasyon na dai nanggad ninda babayaan an saindang Kagurangnan. (Mat. 26:35) Marahay an motibo ninda. Pero dai ninda naisip kun gurano lang kadali sinda puwedeng mangluya pag nasa masakit na sitwasyon. Kaya, pinatanidan sinda ni Jesus: “Padagos kamong magbantay asin padagos na mamibi, tanganing dai kamo madaog nin sugot.”​—Mat. 26:41a.

² Nakakamundo, dai padagos na nagin mapagbantay an mga disipulo. Kan arestaron si Jesus, nagdanay daw sindang kaiba niya o nagpadaog sinda sa sugot asin nagdulag? Dahil dai sinda nag-ingat, ginibo kan mga disipulo an mismong sinabi nindang dai lamang ninda gigibuhon—binayaan ninda si Jesus.​—Mat. 26:56.

3. (a) Para magdanay na maimbod ki Jehova, taano ta dapat niyatong likayan na magin sobra an kumpiyansa ta sa sadiri? (b) Ano an pag-uulayan ta sa artikulong ini?

³ Habo niyatong magin sobra an kumpiyansa ta sa satong sadiri. Iyo, determinado kitang dai tugutan an ano man na irayo kita ki Jehova. Alagad, bako kitang perpekto asin puwedeng madali sanang madaog nin sugot. (Roma 5:12; 7:​21-23) Puwedeng  bigla na sanang mamugtak kita sa sarong sitwasyon na diyan nagigin garo baga kaakit-akit an paggibo nin sala. Tanganing magdanay na maimbod ki Jehova asin sa saiyang Aki, kaipuhan tang sunudon an sadol ni Jesus na padagos na magbantay laban sa sugot na gumibo nin kasalan. Matatabangan kita kan artikulong ini na magibo iyan. Inot, pag-uulayan ta kun sa anong mga bagay kita lalo nang dapat na mag-ingat. Dangan, tutukaron ta kun paano ta iingatan an satong sadiri laban sa sugot. Panghuri, pag-uulayan ta kun paano kita padagos na magigin maingat.

PADAGOS NA MAG-INGAT​—SA ANONG MGA BAGAY?

4-5. Taano ta dapat kitang padagos na mag-ingat dawa sa saradit na kasalan?

⁴ Dawa an saradit na kasalan puwedeng makapaluya kan satong relasyon ki Jehova. Saka puwede iyan magin dahilan na makakomiter kita nin mas magabat na mga kasalan.

⁵ Gabos kita napapaatubang sa sugot na magkasala. Pero an lambang saro sa sato may kanya-kanyang kaluyahan na diyan mas dipisil na labanan an sugot. Halimbawa, an saro tibaad nakikipaglaban sa sugot na gumibo nin seksuwal na imoralidad. An saro pang indibidwal tibaad may makusog na tendensiyang gumibo nin maating mga gibo, arog kan masturbasyon o paghiling nin pornograpiya. Asin an saro man tibaad nasasakitan na mahali an pagkatakot sa tawo, makontrol an pagkaarangguton, magsarig bako sa sadiri niyang kaisipan, o iba pa. Arog kan sinabi ni Santiago, “an lambang saro nababalo pag naguguyod siya asin naaakit kan sadiri niyang pagmawot.”​—Sant. 1:14.

6. Sa ano kita dapat na magin onesto?

⁶ Aram mo daw kun sa anong mga bagay ka mas madaling matentaran? Peligroso na dayaon ta an satong sadiri paagi sa dai pag-ako sa mga kaluyahan ta o pag-isip na makusog kita kaya dai kita makakagibo nin sala. (1 Juan 1:8) Girumdumon na sinabi ni Pablo na maski an mga “igwang espirituwal na mga kuwalipikasyon” puwedeng madaog nin sugot kun dai sinda mag-iingat. (Gal. 6:1) Dapat na magin onesto kita sa satong sadiri asin akuon na may mga bagay na diyan maluya kita.​—2 Cor. 13:5.

7. Ano an dapat tang tawan nin urog na atensiyon? Iilustrar.

⁷ Pag nadeterminaran ta na an mga bagay na diyan mas madali kitang matentaran, ano an dapat tang gibuhon? Pakusugon an depensa, sabi ngani! Para iilustrar, kan mga panahon kan Bibliya, an pinakamaluyang parte kan pader kan siyudad iyo an mga trangkahan kaiyan. Kaya, an mga trangkahan an may pinakadakul na bantay.  Kaagid kaiyan, kaipuhan tang tawan nin urog na atensiyon an ano man na bagay na aram tang diyan kita partikular na maluya.​—1 Cor. 9:27.

KUN PAANO MAG-IINGAT

8-9. Ano kuta an dapat na ginibo kan hoben na lalaki na mababasa sa Talinhaga kapitulo 7 para dai makakomiter nin magabat na kasalan? (Talinhaga 7:​8, 9, 13, 14, 21)

⁸ Paano ta iingatan an satong sadiri? Pag-isipan kun ano an manunudan ta sa hoben na lalaki na mababasa sa Talinhaga kapitulo 7. Nakakomiter siya nin seksuwal na imoralidad sa sarong imoral na babayi. Sinasabi sa sato kan bersikulo 22 na an hoben na lalaking iyan nagsunod “tulos” sa babayi. Alagad arog kan ipinapahiling kan sinusundan na mga bersikulo, naggibo siya nin nagkapirang bakong madunong na desisyon bago kaini na luway-luway na nagin dahilan na magkasala siya.

⁹ Anong bakong madunong na mga desisyon an ginibo kan hoben na lalaki? Inot, kan bangging idto, “nag-agi siya sa kalye harani sa blokeng iniistaran kan [imoral na] babayi.” Dangan, naglakaw siya pasiring sa harong kaini. (Basahon an Talinhaga 7:​8, 9.) Sunod, kan mahiling niya an babayi, dai siya naghali. Imbes, tinugutan niyang hadukan siya kan babayi asin nagdangog siya sa pigsasabi kaini manungod sa idinulot kaining mga atang sa pakikikabtang, na tibaad para isipon kan hoben na lalaki na bako ining maraot na tawo. (Basahon an Talinhaga 7:​13, 14, 21.) Kun linikayan kuta kan hoben na lalaki an mga peligro na nagin dahilan na magkasala siya, maiingatan niya an sadiri niya laban sa mga sugot asin sa kasalan.

10. Paano puwedeng mangyari sa sarong indibidwal ngunyan na makagibo nin pagkakasala na arog kan nagibo kan hoben na lalaki?

¹⁰ Ipinapahiling kan salaysay ni Solomon kun ano an puwedeng mangyari sa siisay man na nagsasamba ki Jehova. Tibaad makagibo siya nin sarong magabat na kasalan asin pagkatapos isipon niyang nangyari “tulos” o nin biglaan an gabos. O tibaad sabihon niyang, “Basta na lang nangyari idto.” Pero, kun pag-iisipan niya kun ano talaga an nangyari, posibleng marhay na madidiskubre niyang nakagibo palan siya nin bakong madunong na mga desisyon na nagin dahilan kan pagkakasala niya. Puwedeng huli iyan sa maraot na pag-iriba, libangan, o sa parating pagduman sa kuwestiyonableng mga lugar o website. Tibaad nagpundo na man siya sa pagpamibi, pagbasa nin Bibliya, pag-atender sa mga pagtiripon, o sa pakikikabtang sa ministeryo. Arog kan hoben na lalaking sinambit sa Talinhaga, posibleng bako man talagang ‘tulos-tulos’ o biglaan su nagibo niyang kasalan.

11. Ano an kaipuhan niyatong likayan tanganing dai makagibo nin kasalan?

¹¹ Ano an manunudan ta digdi? Kaipuhan tang likayan bako lang an kasalan kundi pati man an mga bagay na nagreresulta sa kasalan. Iyan mismo an puntong ipinaliwanag ni Solomon pagkatapos niyang iistorya an salaysay manungod sa hoben na lalaki asin sa imoral na babayi. Manungod sa babayi, sinabi niya: “Dai ka maglagaw-lagaw sa saiyang mga agihan.” (Tal. 7:25) Sinabi niya pa: “Rumayo ka sa saiya; dai ka magrani sa entrada kan harong niya.” (Tal. 5:​3, 8) Iyo, iniingatan niyato an satong sadiri laban sa kasalan paagi sa padagos na pagrayo sa mga sitwasyon na minaresulta diyan. b Puwedeng kaiba diyan an paglikay sa partikular na mga sitwasyon o aktibidad na sa pangkagabsan bako man sala para sa mga Kristiyano pero aram tang magdadara sa sato sa sugot.​—Mat. 5:​29, 30.

12. Anong marigon na desisyon an ginibo ni Job, asin paano iyan makakatabang sa saiya na maingatan an saiyang sadiri laban sa sugot? (Job 31:1)

¹² Para malikayan an mga sitwasyon na nagreresulta sa kasalan, kaipuhan niyatong gumibo  nin marigon na desisyon. Iyan an ginibo ni Job. “Nakipagtipan [siya sa saiyang] mga mata” na nungka siyang mahiling nin may imoral na pagmawot sa ibang mga babayi. (Basahon an Job 31:1.) An determinado niyang pag-utob sa desisyon na iyan makakatabang sa saiya na dai nanggad mameligrong makakomiter nin pagsambay. Arog niya, puwede man kitang gumibo nin marigon na desisyon na likayan an ano man na posibleng marhay na magdara sa sato sa sugot.

13. Taano ta dapat tang ingatan an satong kaisipan? (Hilingon man an mga ritrato.)

¹³ Dapat man niyatong ingatan an satong kaisipan. (Exo. 20:17) May mga nagsasabi na mayo man sala sa pagpantasya manungod sa salang mga pagmawot basta dai lang iyan aktuwal na gibuhon. Pero sala an kaisipan na iyan. Pag an saro daing pundo sa pag-isip manungod sa sarong salang pagmawot, lalo man na nagkukusog an kamawutan na iyan. Garo man sana siya naggigibo nin sadiri niyang kalot asin kakaipuhanon niya nang mag-ingat na dai diyan mahulog. Siyempre, paminsan-minsan masabong sa satong isip an salang mga kaisipan. Mahalagang isikwal ta tulos an arog kaiyan na mga kaisipan asin ribayan nin marahay na mga kaisipan. Pag ginigibo ta iyan, napupugulan niyato an salang mga kaisipan na magin sarong makusog na pagmawot na masakit labanan asin na puwede pa nganing magin dahilan na makakomiter kita nin magabat na kasalan.​—Fil. 4:8; Col. 3:2; Sant. 1:​13-15.

14. Ano pa an makakatabang sa sato para maingatan an satong sadiri laban sa sugot?

¹⁴ Ano pa an puwede tang gibuhon para maingatan an satong sadiri laban sa sugot? Kaipuhan na magin lubos kitang kumbinsido na pirmi kitang makikinabang sa pagsunod sa mga pagbuot ni Jehova. Paminsan-minsan tibaad masakitan kitang iuyon an satong mga kaisipan asin pagmawot sa kun ano an inuuyunan nin Diyos, pero sulit nanggad iyan huli sa katuninungan nin isip na maitatao kaiyan sa sato.

15. Paano an pagkaigwa nin tamang mga pagmawot makakatabang sa sato na maingatan an satong sadiri laban sa sugot?

¹⁵ Kaipuhan tang patalubuon an tamang mga pagmawot. Kun makakanuod kita na “ikaungis . . . an maraot, asin kamutan an marahay,” magigin determinado kita na gibuhon kun ano an tama asin likayan an mga bagay na nagreresulta sa kasalan. (Amos 5:15) Makakatabang man sa sato an tamang mga pagmawot na magdanay na marigon kun mapaatubang kita sa sarong sugot na dai niyato inaasahan o malilikayan.

16. Paano makakatabang sa sato an espirituwal na mga aktibidad tanganing padagos kitang magin maingat? (Hilingon man an mga ritrato.)

 ¹⁶ Paano niyato mapapatalubo an tamang mga pagmawot? Dapat na magin sibot kitang marhay sa espirituwal na mga aktibidad sa abot kan satong makakaya. Pag yaon kita sa Kristiyanong mga pagtiripon o sa ministeryo, napapakusog ta an satong pagmawot na paugmahon si Jehova saka dai kita natetentaran na gumibo nin sala. (Mat. 28:​19, 20; Heb. 10:​24, 25) Paagi sa pagbasa asin pag-adal kan Tataramon nin Diyos saka paghurop-hurop kaiyan, pinapakusog ta an satong pagkamuot sa kun ano an marahay asin an satong pagkaungis sa kun ano an maraot. (Jos. 1:8; Sal. 1:​2, 3; 119:​97, 101) Tandaan, sinabi ni Jesus sa saiyang mga disipulo: “Padagos na mamibi, tanganing dai kamo madaog nin sugot.” (Mat. 26:41) Pag nagtatao kita nin panahon para mamibi sa satong Ama sa langit, inaaprobetsaran ta an saiyang tabang asin pinapakusog ta an satong determinasyon na paugmahon siya.​—Sant. 4:8.

PADAGOS NA MAG-INGAT

17. Anong kaluyahan an padagos na nagin problema ni Pedro?

¹⁷ Posibleng marhay na makakaya tang lubos na mahali an nagkapira niyatong kaluyahan. Pero an ibang kaluyahan tibaad kaipuhan niyatong padagos na labanan sa laog nin halawig na panahon. Pag-isipan si apostol Pedro. Nagpadaog siya sa pagkatakot sa tawo kan nigaran niya nin tulong beses si Jesus. (Mat. 26:​69-75) Garo baga nahali na ni Pedro an pagkatakot niya sa tawo kan magtao siya nin pusuan na patotoo sa atubangan kan Sanhedrin. (Gibo 5:​27-29) Minsan siring, pakalihis nin pirang taon, “palibhasa natatakot siya sa mga kabilang sa mga tinuri,” temporaryo siyang nagpundo sa pagkakan kaiba kan mga Kristiyanong Hentil. (Gal. 2:​11, 12) Nagbalik an pagkatakot niya sa tawo. Posibleng dai niya man talaga iyan lubos na nahali.

18. Ano an puwedeng mangyari kun manungod sa nagkapirang salang pagmawot niyato?

¹⁸ Tibaad arog man kita kaiyan. Paano iyan puwedeng mangyari? An sarong salang pagmawot na tibaad paghuna ta nahali ta na tibaad magbalik tanganing tentaran giraray kita. Halimbawa, inadmitir nin sarong brother: “Nagpundo na ako sa paghiling nin pornograpiya sa laog nin sampulong taon asin kinumbinsir ko an sadiri ko na tapos na an problema ko diyan. Pero nagtatago lang palan an kaluyahan kong iyan, naghahalat kan tamang pagkakataon na  umatake.” Maray na sana ta dai siya nagsuko. Narealisar niyang kaipuhan niyang aroaldaw na hinguwahon na isikwal an bisyong iyan—tibaad sagkod na nabubuhay siya sa sistemang ini nin mga bagay. Sa tabang kan saiyang agom asin kan mga elder sa kongregasyon, nagin mas urog na siyang maingat tanganing isikwal an pornograpiya.

19. Paano ta isisikwal an sarong dai mahali-haling tendensiya?

¹⁹ Paano ta isisikwal an sarong dai mahali-haling tendensiya tanganing dai kita matentaran na gumibo nin sala? Paagi sa pagsunod sa sadol ni Jesus na “padagos [na] magbantay.” Dawa sa mga panahon na sa hiling mo makusog ka, padagos na likayan an mga sitwasyon na puwedeng magresulta sa sugot. (1 Cor. 10:12) Padagos na gibuhon an mga bagay na nakatabang saimo na mapaglabanan iyan. Sinasabi kan Talinhaga 28:14: “Maugma an tawong pirming nag-iingat.”​—2 Ped. 3:14.

MGA PAKINABANG KAN PADAGOS NA PAGIGIN MAINGAT

20-21. (a) Anong mga pakinabang an makakamtan ta mantang padagos kitang nag-iingat laban sa sugot? (b) Kun ginigibo ta an satong kabtang, ano an gigibuhon ni Jehova para sa sato? (2 Corinto 4:7)

²⁰ Makakasigurado kita na sulit an paghihinguwa niyato na padagos na mag-ingat laban sa sugot. Ano man na “temporaryong kaugmahan” na tibaad maitatao kan kasalan, mayo lamang iyan kun ikukumparar sa kaugmahan na maitatao kan pamumuhay na kauyon kan mga pamantayan ni Jehova. (Heb. 11:25; Sal. 19:8) Huli iyan ta dinisenyo kita na mamuhay kauyon kan saiyang mga dalan. (Gen. 1:27) Kaya magkakaigwa kita nin malinig na konsiyensiya asin pag-abot nin panahon, magkakamit nin buhay na daing katapusan.​—1 Tim. 6:12; 2 Tim. 1:3; Jud. 20, 21.

²¹ Totoo, “an laman maluya.” Pero dai buot sabihon kaiyan na mayo na kitang magigibo. Andam si Jehova na tawan kita kan kinakaipuhan na puwersa o kusog. (Basahon an 2 Corinto 4:7.) Alagad, tandaan na an itinatao nin Diyos iyo an kusog na urog kisa sa ordinaryo. Pero an ordinaryong kusog—an paghihinguwa ta sa aroaldaw na mag-ingat laban sa sugot—responsabilidad ta na iyan. Kun ginigibo ta an satong kabtang, makakapagtiwala kita na sisimbagon ni Jehova an satong mga pamibi para sa dagdag na kusog pag kaipuhan ta iyan. (1 Cor. 10:13) Iyo, sa tabang ni Jehova, magigibo tang padagos na mag-ingat laban sa sugot.