1. Taano ta makakanuod kita sa mga may edad na?

 GABOS kita nangangaipo nin paggiya pag naggigibo nin mahahalagang desisyon sa buhay. Makakakua kita nin dakul na paggiyang arog kaiyan sa mga elder asin sa iba pang maygurang na mga Kristiyano. Kun mas maedad sindang marhay kisa sa sato, dai ta awtomatikong pag-isipon na lihis na sa panahon an mga sadol ninda. Gusto ni Jehova na makanuod kita sa mga may edad na. Kumpara sa sato, mas halawig na panahon na sindang nabubuhay kaya dakul na sindang eksperyensiya, pakasabot, asin kadunungan.​—Job 12:12.

2. Ano an pag-uulayan sa artikulong ini?

² Kan mga panahon kan Bibliya, naggamit si Jehova nin maimbod na mga may edad na para pakusugon asin giyahan an saiyang banwaan. Pag-isipan an halimbawa ni Moises, David, asin apostol Juan. Nabuhay sinda sa magkakalain na panahon, asin magkakaibang marhay an saindang mga kamugtakan. Kan nasa puro na sinda kan saindang buhay, nagtao sinda nin madunong na mga sadol sa mga mas hoben. Kada saro sa maimbod na mga may edad nang ini idinuon an kahalagahan kan pagigin makinuyog sa Diyos. Iningatan ni Jehova an saindang madunong na mga tataramon para sa sato ngunyan. Kita man hoben o may edad na, makikinabang kita sa pagsiyasat sa mga sadol na iyan. (Roma 15:4; 2 Tim. 3:16) Sa artikulong ini, pag-uulayan ta an huring mga tataramon kan tulong may edad nang lalaking iyan asin an mga manunudan ta diyan.

“MAGDADANAY KA NIN HALAWIG NA PANAHON”

3. Sa anong mga paagi naglingkod si Moises?

³ Si Moises lubos an debosyon ki Jehova. Naglingkod siya bilang propeta, hukom, komandante, asin historyador. Dakulon nin nagin  eksperyensiya sa buhay si Moises! Siya an nanginot sa nasyon nin Israel sa pagpatalingkas sa sainda sa pagkauripon sa Ehipto asin nahiling niya mismo an dakul sa mga milagrong ginibo ni Jehova. Ginamit siya ni Jehova para isurat an inot na limang libro kan Bibliya, an Salmo 90, asin posibleng an Salmo 91. Posibleng marhay man na siya an nagsurat kan libro nin Job.

4. Sairisay an pinakusog ni Moises, asin taano?

⁴ Kan madali na an saiyang kagadanan, sa edad na 120, tiniripon ni Moises an gabos na Israelita para ipagirumdom sa sainda an mga bagay na nahiling saka naeksperyensiyahan ninda. Kan sinda hoben pa, nahiling mismo kan nagkapira sa sainda an dakul na tanda saka milagrong ginibo ni Jehova pati man an Saiyang mga paghukom laban sa Ehipto. (Exo. 7:​3, 4) Binagtas ninda an nabangang tubig kan Dagat na Pula asin nahiling an paglaglag sa hukbo ni Faraon. (Exo. 14:​29-31) Sa kaawagan, naeksperyensiyahan ninda an proteksiyon asin pag-ataman ni Jehova. (Deu. 8:​3, 4) Ngunyan na an nasyon madali nang lumaog sa Dagang Panuga, inaprobetsaran ni Moises an huring oportunidad na ini para pakusugon an banwaan. a

5. Nagtao nin anong asigurasyon sa mga Israelita an huring mga tataramon ni Moises na mababasa sa Deuteronomio 30:​19, 20?

⁵ Ano an sinabi ni Moises? (Basahon an Deuteronomio 30:​19, 20.) Igwa kaidto nin magayunon na puturong naghahalat para sa nasyon nin Israel. Paagi sa bendisyon ni Jehova, an mga Israelita puwedeng mabuhay nin halawig na panahon sa dagang ipinanuga niya sa sainda. Asin an dagang iyan magayunon saka mabunga! Ilinadawan iyan ni Moises sa sainda: “Daga na igwang darakula asin magagayon na siyudad na bako ka man an nagtugdok, mga harong na pano nin gabos na klase nin marahay na bagay na dai mo man pinagpagalan, mga istakan nin tubig na bako ka man an nagkalot, asin mga ubasan saka mga puon nin olibo na bako ka man an nagtanom.”​—Deu. 6:​10, 11.

6. Taano ta tinugutan kan Diyos na sakupon kan ibang mga nasyon an Israel?

⁶ Tinawan man ni Moises nin patanid an mga Israelita. Tanganing padagos na mabuhay sa saindang magayon asin mabungang daga, kaipuhan nindang magkuyog sa mga pagbuot ni Jehova. Dinagka sinda ni Moises na “pilion an buhay” paagi sa paghinanyog ki Jehova asin paagi sa “pagdanay na maimbod sa saiya.” Pero, isinikwal kan mga Israelita si Jehova. Kaya pag-abot nin panahon, tinugutan kan Diyos an mga Asiriano asin kan huri an mga Babilonyo na sakupon asin darahon sindang bihag.​—2 Ha. 17:​6-8, 13, 14; 2 Cron. 36:​15-17, 20.

7. Ano an manunudan ta sa mga tataramon ni Moises? (Hilingon man an ritrato.)

⁷ Ano an leksiyon para sa sato? An pagigin makinuyog makakapagligtas kan satong buhay. Arog kan mga Israelita na haranihon nang marhay kaidto sa Dagang Panuga, haranihon na man kitang marhay sa ipinanuga nin Diyos na bagong kinaban, na diyan mahihiling niyatong magigin paraiso na giraray an daga. (Isa. 35:1; Luc. 23:43) An Diyablo asin an saiyang mga demonyo mawawara na. (Kap. 20:​2, 3) Mayo na nin palsong mga relihiyon na magrarayo sa mga tawo ki Jehova. (Kap. 17:16) Mayo na an mga gobyerno nin tawo na nang-aapi sa mga nasasakupan kaiyan. (Kap. 19:​19, 20) An mga rebelde mayo nin magigin lugar sa Paraiso. (Sal. 37:​10, 11) An mga tawo sa gabos na lugar makuyog sa matanos na mga pagbuot ni Jehova, kaya magkakaigwa nin pagkasararo asin katuninungan. An gabos na tawo mapahiling nin pagkamuot asin pagtitiwala sa lambang saro. (Isa. 11:9) Magayunon nanggad na puturo iyan na satong hinahalat-halat! Apuwera kaiyan, kun makuyog kita ki Jehova,  padagos kitang mabubuhay sa paraisong daga bako lang nin ginatos na taon kundi sagkod lamang.​—Sal. 37:29; Juan 3:16.

8. Paano nakatabang sa sarong haloy nang misyonero an panugang buhay na daing katapusan? (Judas 20, 21)

⁸ Pag padagos niyatong iniisip-isip an panuga nin Diyos na buhay na daing katapusan, makakatabang iyan sa sato na padagos na magkuyog sa saiya ano man na pagbalo an mapaatubang sa sato. (Basahon an Judas 20, 21.) An panugang iyan makakatao man sa sato nin kusog na malabanan an satong personal na mga kaluyahan. Sarong haloy nang misyonero sa Aprika na may pinaglalabanan kaidtong sarong dai mahali-haling kaluyahan sa laman an nagsabi: “Kan marealisar kong naisasapeligro na palan an paglaom kong mabuhay nin daing sagkod, lalo akong nagin determinado na labanan an problema saka udok na magngayo-ngayo ki Jehova sa pamibi. Paagi sa tabang niya, nagibo ko nang mapangganahan iyan.”

‘MAGIGIN MAPANGGANA KA’

9. Anong mga pagbalo an naeksperyensiyahan ni David?

⁹ Si David sarong marahay asin maimbod na hadi. Saro man siyang musikero, parasurat nin tula, parapakilaban, asin propeta. Nakaeksperyensiya siya nin dakul na pagbalo. May mga taon na namuhay siya bilang dulag tanganing makaligtas sa nauuring si Hading Saul. Kan siya hadi na, kinaipuhan giraray ni David na magdulag para iligtas an saiyang buhay kan purbaran kan saiyang aking si Absalom na agawon an saiyang trono. Sa ibong kan mga kadipisilan na inagihan ni David asin kan saiyang mga salang nagibo, nagdanay siyang maimbod sa Diyos sagkod sa kagadanan. Ilinadawan siya ni Jehova bilang “sarong lalaki na nauuyunan kan [Saiyang] puso.” Sulit nanggad na magdangog sa sadol ni David!—Gibo 13:22; 1 Ha. 15:5.

10. Taano ta tinawan ni David nin sadol an saiyang aki asin kasalidang magigin hadi na si Solomon?

¹⁰ Halimbawa, pag-isipan an sadol na itinao ni David sa saiyang aki asin kasalidang magigin hadi na si Solomon. Pinili ni Jehova an hoben na lalaking ini para padagos na suportaran an dalisay na pagsamba asin para magtugdok nin templo tanganing tawan nin onra an Diyos. (1 Cron. 22:5) Mapapaatubang si Solomon sa mga kadipisilan. Ano an sasabihon sa saiya ni David? Aramon ta.

11. Uyon sa 1 Hadi 2:​2, 3, anong asigurasyon an itinao ni David ki Solomon, asin paano ini nagkatotoo? (Hilingon man an ritrato.)

¹¹ Ano an sinabi ni David? (Basahon an 1 Hadi 2:​2, 3.) Sinabi ni David sa saiyang aki na kun makuyog siya ki Jehova, magigin mapanggana siya sa buhay. Asin sa laog nin dakul na taon, nagkaigwa si Solomon nin mapangganang buhay. (1 Cron. 29:​23-25) Itinugdok niya an kahanga-hangang templo saka nagsurat nin nagkapirang libro sa Bibliya asin an nagkapira sa mga tataramon niya yaon sa iba pang mga libro kan Bibliya. Nagin bantog siya huli sa saiyang kadunungan asin kayamanan. (1 Ha. 4:34) Pero arog kan sinabi ni David, padagos sanang magigin mapanggana si Solomon sagkod na makinuyog siya sa Diyos na Jehova. Nakakamundo, kan nagkaedad na si Solomon nagsamba siya sa ibang mga diyos.  Hinali ni Jehova an pag-uyon Niya ki Solomon, kaya naiwara niya an kadunungan na mamahala nin may katanusan asin hustisya.​—1 Ha. 11:​9, 10; 12:4.

12. Ano an manunudan ta sa mga tataramon ni David?

¹² Ano an leksiyon para sa sato? An pagigin makinuyog nagreresulta sa kapangganahan. (Sal. 1:​1-3) Siyempre, dai man nanunuga sa sato si Jehova na tatawan niya kita kan kayamanan asin kan kamurawayan na arog kan ki Solomon. Pero kun makinuyog kita sa satong Diyos, tatawan niya kita nin kadunungan na makakatabang sa sato na makagibo nin madunong na mga desisyon. (Tal. 2:​6, 7; Sant. 1:5) An saiyang mga prinsipyo puwedeng makatabang sa sato sa pagdedesisyon manungod sa trabaho, edukasyon, paglilibang, asin kuwarta. An pag-aplikar sa diyosnon na kadunungan maprotektar sa sato sa permanenteng danyos. (Tal. 2:​10, 11) Magkakaigwa kita nin marahay na mga amigo asin kan paggiyang kaipuhan niyato para magin maugma an satong pamilya.

13. Ano an nakatabang ki Carmen na magin mapanggana sa buhay?

¹³ Si Carmen, na nakaistar sa Mozambique, inisip kaidto na an halangkaw na edukasyon iyo an pinakakaipuhan para magin mapanggana. Nag-enrol siya sa sarong unibersidad asin nagkua nin kursong arkitektura. “Gustong-gusto ko an mga nanunudan ko,” an sabi niya. “Pero nauubos kaiyan an dakul na oras asin kusog ko. Nasa eskuwelahan ako puon alas 7:30 nin aga sagkod sa alas 6:00 nin banggi. Nagin masakit na makaatender sa mga pagtiripon, saka naapektuhan an espirituwalidad ko. Narealisar ko na hinihinguwa ko palan na maglingkod sa duwang kagurangnan.” (Mat. 6:24) Ipinamibi niya an manungod sa sitwasyon niya asin nag-research sa satong mga publikasyon. Sinabi pa niya: “Pagkatapos na mag-ako nin madunong na sadol hali sa maygurang na mga brother saka sa sakong ina, nagdesisyon akong magpundo na sa pagklase sa unibersidad para maglingkod ki Jehova nin bilog na panahon. Nakatabang ini sako na magibo an pinakamarahay na mga desisyon sa buhay ko, asin mayo ako nin pinagbabasulan.”

14. Ano an panginot na mensahe ni Moises asin ni David?

¹⁴ Namutan ni Moises asin ni David si Jehova asin nasabutan ninda na mahalagang marhay an pagkuyog sa saiya. Kaya sa huring mga sinabi ninda, dinagka ninda an mga nagdadangog sa sainda na arugon an saindang halimbawa paagi sa pagdanay na maimbod ki Jehova na saindang Diyos. Pareho sindang nagpatanid na kun babayaan ninda si Jehova, maiwawara ninda an saiyang pag-uyon pati na an mga bendisyon na ipinanuga niya sa sainda. Mahalaga man na marhay  sa sato ngunyan an sadol ninda. Pakalihis nin mga siglo, saro pang lingkod ni Jehova an nagpahiling kan kahalagahan kan kaimbudan sa Diyos.

“MAYO NANG MAS MAKAKAPAUGMA”

15. Magtao nin nagkapira sa mga nagin eksperyensiya ni apostol Juan.

¹⁵ Si Juan sarong namumutan na apostol ni Jesu-Cristo. (Mat. 10:2; Juan 19:26) Inibanan ni Juan si Jesus sa bilog na ministeryo kaini, nahiling mismo an mga milagrong ginibo ni Jesus, asin nagdanay na maimbod sa saiya sa dipisil na mga panahon. Nahiling niya si Jesus kan ini ginagadan asin kan binuhay na ini liwat. Nahiling niya man mismo an paglakop kan Kristiyanismo kaidtong inot na siglo puon kan ini sadit na grupo pa sana nin maimbod na mga lingkod sagkod na an maugmang bareta naihulit na “sa gabos na linalang sa sirong kan langit.”​—Col. 1:23.

16. Sairisay an mga nakinabang asin nakikinabang sa mga surat ni Juan?

¹⁶ Kan si Juan nasa puro na kan saiyang halawig na buhay, nagkapribilehiyo siyang tumabang sa pagsurat kan ipinasabong na Tataramon nin Diyos. Siya an nagsurat kan makangangalas na “kapahayagan ni Jesu-Cristo.” (Kap. 1:1) Isinurat ni Juan an Ebanghelyo na ipinangaran sa saiya. Nagsurat man siya nin tulong ipinasabong na surat. An saiyang ikatulong surat ginibo niya para sa sarong maimbod na Kristiyano na an pangaran Gayo, na ibinibilang ni Juan na saiyang namumutan na aki sa espirituwal. (3 Juan 1) Kan panahon na iyan, posibleng marhay na dakul si Juan nin ibinibilang na saiyang mga aki sa espirituwal. An mga isinurat kan maimbod na may edad nang lalaking ini nakapakusog sa gabos na parasunod ni Jesus sagkod sa panahon ta.

17. Uyon sa 3 Juan 4, ano an nagtatao nin dakulang kaugmahan?

¹⁷ Ano an isinurat ni Juan? (Basahon an 3 Juan 4.) Isinurat ni Juan an manungod sa kaugmahan na resulta kan pagkuyog sa Diyos. Kan panahon na isurat ni Juan an saiyang ikatulong surat, may mga indibidwal na nagpapalakop nin palsong mga katukduan asin nagkakawsa nin pagkabaranga. Pero an iba padagos na ‘naglakaw sa katotoohan.’ Nagkuyog sinda ki Jehova asin “[naglakaw] kauyon kan saiyang mga tugon.” (2 Juan 4, 6) An maimbod na mga Kristiyanong ini nagtao nin kaugmahan bako lang ki Juan kundi pati man mismo ki Jehova.​—Tal. 27:11.

18. Ano an manunudan ta sa mga tataramon ni Juan?

¹⁸ Ano an leksiyon para sa sato? An kaimbudan nagreresulta sa kaugmahan. (1 Juan 5:3) Halimbawa, nauugma kita huling aram niyato na napapaugma ta si Jehova. Nauugma siyang mahiling kita na isinisikwal an mga sugot sa kinaban asin inaako an katotoohan. (Tal. 23:15) An mga anghel nag-uugma man sa langit. (Luc. 15:10) Nakakamati man kita nin kaugmahan na mahiling an lambang saro sa sato na nagdadanay na maimbod, lalo na pag napapaatubang sa mga pagbalo  asin sugot. (2 Tes. 1:4) Dangan pag naglihis na an sistemang ini, makakamati kita nin kaugmahan huling aram niyato na ipinahiling ta an satong kaimbudan ki Jehova dawa yaon kita sa sarong kinaban na kontrolado ni Satanas.

19. Ano an sinabi kan sister na si Rachel manungod sa pagtutukdo kan katotoohan sa iba? (Hilingon man an ritrato.)

¹⁹ Lalo na kitang nauugma pag ihinihiras ta sa iba an katotoohan. Para ki Rachel, na nakaistar sa Dominican Republic, an pagtutukdo sa iba manungod sa marahayon na Diyos na satong pinaglilingkudan saro nanggad na dakulang pribelihiyo. Manungod sa mga aki niya sa espirituwal, sinabi niya: “Dai ko maipaliwanag an kaugmahan na namamatian ko pag nahihiling ko an mga tinutukduan ko na nagkukusog an pagkamuot ki Jehova, lubos na nagsasarig sa saiya, saka binabago an saindang buhay para mapaugma siya. Bawi talaga kan kaugmahan na iyan an ano man na paghihinguwa saka pagsasakripisyo na tibaad ginibo ko para matukduan sinda.”

MAKINABANG SA HURING MGA TATARAMON KAN MAIMBOD NA MGA LALAKI

20. Ano an mga pagkakapareho ta ki Moises, David, asin Juan?

²⁰ Si Moises, David, asin Juan nabuhay sa mga panahon asin sa mga kamugtakan na iba kumpara kan sa sato. Pero dakul kitang pagkakapareho sa sainda. Naglingkod sinda sa tunay na Diyos, asin kita iyo man. Arog ninda, namimibi kita ki Jehova asin nagsasarig sa saiya para sa tabang saka paggiya. Asin arog kan mga lalaking idto kan suanoy, tiwala kita na abundang binebendisyunan ni Jehova an mga nagkukuyog sa saiya.

21. Anong mga bendisyon an nakatagama para sa mga naghihinanyog sa sadol kan maimbod na may edad nang mga lalaki arog ni Moises, David, asin Juan?

²¹ Kun siring, maghinanyog kita sa huring mga tataramon kan may edad nang mga lalaking idto paagi sa pagkuyog sa mga pagbuot ni Jehova. Dangan magkakaigwa kita nin tunay na kapangganahan sa gabos na ginigibo ta. Magkakamit kita nin buhay asin “magdadanay . . . nin halawig na panahon,” iyo, mabubuhay kita sagkod lamang! (Deu. 30:20) Asin mamamatian ta an kaugmahan sa pakaaram na napapaugma ta an satong mamumuton na Ama sa langit, na inuutob an saiyang mga panuga sa mga paaging dai ta nanggad maaantisipar, ni maiimahinar pa ngani.​—Efe. 3:20.