Dumiretso sa laog

Dumiretso sa mga laog

ISTORYA NIN BUHAY

Sa Panahon Man nin Giyera o nin Katuninungan, Pinakusog Kami ni Jehova

Sa Panahon Man nin Giyera o nin Katuninungan, Pinakusog Kami ni Jehova

Paul: Excited talaga kami! Nobyembre 1985 kaidto, asin pasiring kami sa inot ming asignasyon bilang misyonero—sa Liberia, Sulnupan na Aprika. Naglanding an eroplano mi sa Senegal. “Sarong oras na lang,” an sabi ni Anne, “nasa Liberia na kita!” Dangan nagpaluwas nin anunsiyo: “An mga pasaherong pasiring sa Liberia dapat nang magbaba sa eroplano. Dai kita makakalanding diyan dahil may kudeta.” Sa suminurunod na sampulong aldaw, nagdanay kami kaiba kan mga misyonero sa Senegal. Diyan, nadangog mi an mga bareta haling Liberia manungod sa mga trak na pano nin bangkay asin sa istriktong pagpautob nin curfew—an dai nagsusunod binabadil.

Anne: Bako kami an klaseng mahilig magpurbar nin bagong mga bagay. An totoo ngani, puon kan akion pa ako an apod na sako Annie na Matatakuton. Maski ngani an pagbalyo sa tinampo ninenerbiyos ako! Pero determinado kami na magduman sa samong asignasyon.

Paul: Namundag ako mga walong kilometro sana an rayo kun sain namundag si Anne, sa sulnupan na parte kan England. An mga magurang ko, saka an ina man ni Anne, pirmi kaming dinadagka na magpayunir, kaya pareho kaming nagpayunir pagkagradwar sa hayskul. Lubos nindang sinuportaran an pagmawot ming maglaog sa bilog na panahon na paglilingkod. Kan 19 anyos ako, nagkapribilehiyo akong maglingkod sa Bethel, dangan naglingkod na man diyan si Anne pagkakasal sa samo kan 1982.

Kan maggradwar kami sa Gilead kan Setyembre 8, 1985

Anne: Gustong-gusto mi an Bethel, pero kaidto pa gusto mi nang maglingkod kun sain mas dakula an pangangaipo. Mas lalong nagkusog an pagmawot ming iyan kan makaibanan mi sa paglilingkod sa Bethel an mga dating misyonero. Espesipiko ming ipinapamibi iyan burubanggi sa laog nin tulong taon, kaya kan 1985 ugmahon kami kan makaresibi kami nin imbitasyon na mag-atender sa ika-79 klase nin Gilead! Iinasignar kami sa Liberia, Sulnupan na Aprika.

NAPAKUSOG KAN PAGKAMUOT KAN MGA TUGANG

Paul: Nagsakay kami sa inot na flight na itinutugot na magbiyahe pabalik sa Liberia. Nakakatensiyon an sitwasyon asin dai pa hinahali an curfew. Makadangog lang an mga tawo sa mga saudan nin makusog asin biglang tanog nin makina nin awto nagkakatarakot na sindang marhay. Para kumalma kami, binabasa mi an nagkapirang porsiyon kan Salmo kada banggi. Pero gustong-gusto mi an asignasyon mi. Misyonera si Anne kaya pirmi siyang nasa langtad, ako man nasa Bethel asin nagtatrabaho kaiba ni John Charuk. a Dakul na siyang eksperyensiya saka nasasabutan niya an kamugtakan kan mga tugang, asin nakatabang iyan sa pagsasanay niya sa sako.

Anne: Taano ta nagustuhan mi tulos an Liberia? Dahil iyan sa mga tugang. Mamumuton sinda, mainamigo, saka maimbod. Napadayupot kami sainda; nagin bago mi sindang pamilya. Nakapakusog sa espirituwalidad mi an mga sadol ninda samo. Magayunon maghulit duman. An mga kagharong habong binabayaan tulos! Maski sain makakahiling ka nin mga tawong nag-uurulay manungod sa Bibliya. Puwede ka na lang basta magrani asin umiba sa pag-uulay. Sa kadakulan kan tinutukduan mi sa Bibliya, dipisil na samo na makonduktahan sinda gabos. Medyo problema iyan, pero talagang nakakaugma!

NAPAKUSOG DAWA NATATAKOT

Inaasikaso an mga refugee sa Bethel sa Liberia, 1990

Paul: Pakalihis nin apat na taon nin medyo matuninong na kamugtakan, kan 1989 may nangyaring nakakabiglang pagbabago—nagkaigwa nin grabeng giyera sibil. Kan Hulyo 2, 1990, nasakop kan mga rebelde an mga lugar sa palibot kan Bethel. Tulong bulan kaming mayong komunikasyon sa luwas kan nasyon, pati na sa samong mga kapamilya asin sa world headquarters. Nagkakariribok saka nagkakariribaraw an mga tawo, nagkukulang an kakanon, asin igwa nin mga panglulugos. Nagpadagos an maribok na sitwasyon na iyan sa laog nin 14 taon asin naapektaran an enterong nasyon.

Anne: An mga miyembro kan nagkapirang tribo linalabanan asin ginagadan an mga miyembro kan ibang mga tribo. Sa mga tinampo, may nagraralakaw-lakaw na armadong marhay na rebeldeng mga suldados na kakaiba an mga sulot na bado, asin nangungua nin ano man na bagay na magustuhan ninda sa lambang edipisyo. Para sa nagkapira, an paggadan nin tawo garo na sana “pagbuno nin mga manok.” An mga bangkay pigtatarambak na lang sa mga checkpoint, na an nagkapira harani sa sangang opisina. May mga maimbod na Saksing ginadan, kaiba na an duwa niyatong namumutan na misyonero.

Dawa maisasapeligro an saindang buhay, an mga Saksi itinatago an mga kapwa ninda Saksi na kabilang sa mga tribong hinahanting asin ginagadan. Iyan man an ginibo kan mga misyonero asin mga Bethelite. Sa Bethel, an mga Saksing napiritan na maghali sa saindang harong nagtuturog sa ibaba asin an iba nagdadagos kaiba mi sa mga kuwarto sa itaas. Kaiba mi sa kuwarto mi an pamilyang may pitong miyembro.

Paul: Aroaldaw na pinupurbaran kan rebeldeng mga suldados na maglaog sa Bethel para maaraman kun may itinatago kaming mga tawo. An duwa samo nagpapasiring sa trangkahan sa luwas kan Bethel tanganing makipag-ulay sa mga parapakilaban, asin an duwa man iyo an nagmamanman sa sarong bintana. Kun su mga kamot kan duwang nasa trangkahan nasa atubangan lang ninda, okey an gabos. Pero kun nasa likod ninda iyan, buot sabihon agresibo an mga rebeldeng suldados, kaya su duwang nasa bintana itatago tulos an samong mga amigo.

Anne: Pakalihis nin dakul na semana, puwersahan na naglaog samo an sarong anggot na grupo nin mga rebeldeng suldados. Naglaog kami kan sarong sister sa sarong banyo asin ikinandado iyan. Igwa diyan nin istante na sa ibabang parte may sadit na espasyong puwedeng mapagtaguan. Diyan nagsuksok su sister. Sinundan ako kan mga rebeldeng suldados pasiring sa itaas, armado sinda nin mga machine gun. Angguton nindang pigtubtob su pinto mi. Nakiulay si Paul, “Nag-si-CR tabi si agom.” Medyo maribok an pagsera sa parte kan istante kun sain nagtatago an sister saka makaduda ta medyo nahaloy an pag-ayos ko kan mga laog kan istante, kaya nagpuon na magtakig an bilog kong hawak. Sa isip ko, ano nang gigibuhon ko? Silensiyo akong namibi ki Jehova na tabangan niya ako. Dangan binuksan ko an pinto asin kalmado ko baya sindang tinino. Itinuklang ako kan saro sa sainda asin dumineretso sa istante, binuksan iyan, saka hinaralungkat. Dai siya makatubod na mayo siyang nahiling. Dangan hinalungkat niya saka kan grupo niya an iba pang mga kuwarto saka an kuwarto sa ibabaw kan kisame (attic). Pero sa giraray, mayo sindang nahiling.

AN KATOTOOHAN PADAGOS NA NAGLILIWANAG

Paul: Sa laog nin mga bulan kulang na marhay an samong kakanon. Pero nakasustenir samo an espirituwal na kakanon. An pang-agang pagsamba sa Bethel iyo sana an “pamahawan” mi, asin naapresyar niyamo gabos an panglaog na kusog na naitao kaiyan sa samo.

Kun maubusan kami nin literal na kakanon saka tubig asin huli kaiyan mapiritan kaming maghali sa sangang opisina, posibleng marhay na dai mi mapoprotektaran an mga nagtatago asin magadan sinda. May mga pagkakataon na garo baga milagro an paagi saka an panahon nin pagtao ni Jehova sa samo nin mga probisyon. Itinao sa samo ni Jehova an mga kaipuhan mi asin tinabangan kaming makontrol an samong takot.

Mantang urog na nagdidiklom an kinaban, urog man na nagliliwanag an katotoohan. Dakul na beses na kinaipuhan kan mga tugang na magdulag para maligtas an saindang buhay, pero napagdanay ninda an saindang pagtubod asin dignidad. May mga nagsabi na an pag-atubang ninda sa giyera “praktis para sa dakulang kasakitan.” An mga elder asin mga hoben na brother kusog-buot na nanginot. Pag an mga tugang nagdudulag pasiring sa ibang lugar, nag-iiribanan saka nagtatarabangan sinda, asin nagigin bagong teritoryo ninda iyan sa paghuhulit. Naggigibo sinda nin temporaryong mga Kingdom Hall sa mga palungpong gamit an ano man na materyales na mahahanap ninda sa kadlagan. An mga pagtiripon nagin gikanan nin pampakusog nin buot sa panahon nin grabeng pagkadesesperar, asin an paghuhulit nakatabang sa mga Saksi na makatagal. Pag nagdidistribwir kami nin mga ayuda, napapahiro kami dahil mga bag para sa paghuhulit an hinahagad kan dakul sa mga tugang imbes na mga bado! An mga tawong mamundo asin natrauma nagdadangog sa maugmang bareta. Ngalas sinda sa kun gurano kaugma asin kapositibo an mga Saksi; nagliliwanag sinda siring sa sarong ilaw sa enterong kadikluman na iyan. (Mat. 5:​14-16) An kaigutan kan mga tugang nagin dahilan pa ngani na magin mga tugang ta na man an nagkapira sa maringis na mga rebeldeng suldados.

PINAKUSOG KAN KINAIPUHAN MING BAYAAN AN MGA TUGANG

Paul: May mga pagkakataon na kinaipuhan ming maghali sa Liberia, tulong beses na haralipot lang asin duwang beses na tigsararong taon an lawig. Sarong misyonera an may sinabi na iyong gayo su namamatian mi, sabi niya: “Sa Gilead, tinukduan ninda kami na itao an samong bilog na puso sa samong asignasyon, asin iyan an ginibo mi. Kaya garo man sana rinurunot an samong puso pag binabayaan mi an mga tugang mantang nasa arog sinda kaining kamugtakan!” Pero maugma kami huling dakul pa man giraray kaming magigibo para makatabang sa mga tugang asin sa ministeryo sa Liberia maski yaon kami sa kataraid na mga nasyon.

Maugmang pagbabalik sa Liberia, 1997

Anne: Kan Mayo 1996, sakay kan lunadan na pagsadiri kan sangang opisina na pano nin importanteng mga rekord kan sangay, gusto mi kutang apat na magbiyahe nin 16 kilometros pasiring sa sarong mas ligtas na lugar sa ibong na parte kan banwa. Kaso kan mismong panahon man na iyan, sinalakay an lugar mi. Nagparapaputok nin badil sa aire an anggot na mga rebeldeng suldados, pinapundo kami, pinababa an tulo sa samo, dangan naghali sinda sakay kan lunadan mi kun sain yaon pa si Paul. Nakatindog lang kami, namumungnan. Dangan bigla ming nahiling si Paul na naglalakaw pasiring samo hali sa dakul na tawo asin nagtutururo an dugo niya sa angog. Sa grabeng kariribarawan, paghuna mi nabadil siya, pero narealisar ming kun iyo, dai na kuta siya naglalakaw! Sinapok siya nin sarong rebeldeng suldados kan pigtutuklang ninda siya paluwas sa lunadan. Marahay na sana ta sadit man lang na lugad idto.

Sa harani, may sarong trak nin militar na pano-pano nin nagkakatarakot na mga tawo. Nagkabit kami sa luwas kaiyan na haros puro na sana kan mga muro mi an nakakapot. Pinaarangkada tulos kan drayber su lunadan kaya diit-diitan pa kaming mahulog. Nakimahirak kami sa saiya na magpundo, pero dai siya nagdangog sa grabeng takot. Maski paano, dai man kami nahulog pero nag-abot kaming grabe an takot saka nagtatarakig an hawak dahil sa haloy na pagkabit sa lunadan.

Paul: Su sulot ming bado, maation na saka parakit; naghilingan na lang kami sa kada saro na dai makapaniwalang buhay pa kami. Nagturog kami sa sarong kahiwasan kataid kan sarong garo magagaba nang helikopter na tadtad nin tama nin bala, na iyo an nagdara samo sa Sierra Leone kan sunod na aldaw. Nagpapasalamat talaga kami ta buhay kami pero nahahadit man kaming marhay manungod sa samong Kristiyanong mga tugang.

PINAKUSOG PARA MATAGALAN AN SARONG BAGONG KADIPISILAN NA DAI MI INAASAHAN

Anne: Nakaabot kaming ligtas sa Bethel sa Freetown, Sierra Leone, asin inasikaso kaming marhay kan mga tugang. Pero nagpuon man na nagparapabalik-balik sa isip ko su mga nangyari. Pag aldaw, grabe an pagkaalerto saka an takot ko saka an kapalibutan ko garo dai ko gayong maaninaw, garo pangaturugan lang iyan gabos. Pag banggi, napapagmata akong ginagaranot nin malipot; nagtatarakig ako asin pagmati ko may teribleng bagay na mangyayari. Nasasakitan akong maghangos. Kaya kinukugos ako ni Paul asin namimibi kaiba ako. Nagkakanta kami nin mga kantang pang-Kahadian sagkod na magpundo na an pagtakig ko. Pagmati ko nabubua na ako saka dai na makakapaglingkod bilang misyonera.

Dai ko nanggad malilingawan an sunod na nangyari. Kan mismong semana man sanang idto, nakaresibi kami nin duwang magasin. An saro iyo an Gumising! na Hunyo 8, 1996. Yaon diyan an artikulong “Pagharap sa mga Sumpong ng Pagkataranta.” Diyan ko nasabutan kun ano an nangyayari sako. An saro pa iyo an Torrengbantayan na Mayo 15, 1996 na may artikulong “Saen Ninda Kinukua an Saindang Kosog?” Sa An Torrengbantayan igwa nin ritrato nin sarong kulibangbang (butterfly) na naraot an pakpak. Ipinaliwanag kan artikulo na kun paanong an sarong kulibangbang kayang padagos na magkakan asin maglayog dawa raot nang marhay an mga pakpak kaiyan, sa tabang kan espiritu ni Jehova kaya ta man na padagos na magtabang sa iba dawa kun nakakamati kita nin makulog na mga emosyon huli sa marauton na mga eksperyensiya ta. Saro ining nakakapakusog na kakanon hali ki Jehova sa mismong panahon na kaipuhan ko. (Mat. 24:45) Nakatabang sako an pag-research sa temang iyan asin an pagtipon nin mga artikulong nagpapaliwanag manungod diyan. Sa paglihis nin panahon, luway-luway na nawara an mga sintomas kan sakuyang post-traumatic stress.

PINAKUSOG PARA MAKA-ADJUST

Paul: Ugmahon kami pag nagpupuli kami sa Liberia. Sa pagtatapos kan 2004, haros 20 taon na kami sa asignasyon mi. Tapos na an giyera. May mga proyekto nin pagtugdok na planong gibuhon sa sangang opisina. Pero bigla na sana kaming tinawan nin bagong asignasyon.

Masakiton ini para sa samo. Dayupot kaming marhay sa espirituwal na pamilya mi—habo mi sindang bayaan. Pero napatunayan mi na kaidto kan bayaan mi an samo mismong namumutan na mga kapamilya para mag-Gilead, na maresulta sa mga bendisyon an pagpabaya mi kan samong sadiri sa kamot ni Jehova, kaya inako mi an asignasyon. Iinasignar kami sa kaharaning nasyon, sa Ghana.

Anne: Grabe su hibi mi kan pahali na kami sa Liberia. Dai mi inaasahan kan sabihon samo kan sarong madunong asin may edad nang brother na si Frank: “Lingawan nindo kami!” Dangan ipinaliwanag niya: “Aram ming dai nindo kami malilingawan, pero dapat nindong itao an bilog nindong puso sa bago nindong asignasyon. Hali iyan ki Jehova, kaya magpokus kamo sa mga tugang duman.” Napakusog kami kaiyan na magin andam na magpuon giraray sa sarong lugar na dikit lang an nakakabisto samo asin na bago sa samo an gabos na bagay.

Paul: Pero, napamahal man tulos kami sa samong bagong espirituwal na pamilya sa Ghana. Kadakul nin Saksi duman! Dakul kaming nanudan sa kaimbudan saka sa makusog na pagtubod kan bago ming mga amigo. Dangan pakalihis nin 13 taon na paglilingkod sa Ghana, nakaresibi kami nin saro pang surpresa. Inasignaran kaming maglingkod sa sangang opisina kan Sirangan na Aprika sa Kenya. Dawa ngani pungawon kaming marhay sa mga amigo mi sa nakaagi ming mga asignasyon, nagin dayupot tulos kami sa maimbod na mga tugang sa Kenya. Asin naglilingkod pa man giraray kami sa sarong mahiwason na teritoryo kun sain dakulaon na marhay an pangangaipo.

Kaiba kan bagong mga amigo mi sa teritoryo kan sangay nin Sirangan na Aprika, 2023

PAGGIRUMDOM SA NAKAAGI

Anne: Sa naglihis na mga taon, dakul na beses akong nakaeksperyensiya nin pagtakig asin pagkubog-kubog huli sa grabeng takot. An peligroso asin nakaka-stress na mga sitwasyon puwedeng makaapektar sa satong hawak asin emosyon. Dai kita milagrosong poprotektaran sa mga bagay na ini. Dawa ngunyan, pag nakakadangog ako nin mga putok nin badil asin artileriya, garo ako nasusuka saka namamagol an mga kamot ko. Pero nanudan kong magsarig sa gabos na tabang na itinatao ni Jehova para pakusugon kita, kaiba na an suporta kan satong mga tugang. Asin nahiling ko na paagi sa danay na pagkaigwa nin regular na espirituwal na rutina, matatabangan kita ni Jehova na magdanay sa satong asignasyon.

Paul: Kun minsan may mga naghahapot, “Gustong-gusto nindo an asignasyon nindo?” An mga nasyon magagayon, pero puwede man na magin peligroso asin daing kasiguraduhan an mga kamugtakan diyan. Kaya, ano an mas nagugustuhan mi kisa sa nasyon? An namumutan na mga tugang, an pamilya mi. Totoo na magkakalain kami nin pinaghalian, pero magkakapareho an samong kaisipan. Paghuna mi isinugo kami para pakusugon sinda, pero an totoo, kami ngani an napakusog ninda.

Sa kada mabalyo kami, nakakahiling kami nin milagro sa presenteng panahon: an satong kasararuan nin magturugang. Sagkod na parte kita nin sarong kongregasyon, igwa kita nin pamilya na diyan mamamatian tang ligtas kita. Makakasigurado kita na kun padagos kitang masarig ki Jehova, papakusugon niya kita sigun sa satong pangangaipo.​—Fil. 4:13.

a Hilingon an istorya nin buhay ni John Charuk, “I Am Grateful to God and Christ,” sa Marso 15, 1973 na isyu kan The Watchtower.