Hapot Hali sa mga Parabasa
Ano an sinasabi kan Bibliya mapadapit sa kakayahan ni Jehova na patiinot na maaraman an mangyayari sa maabot?
Malinaw na sinasabi kan Bibliya na kaya ni Jehova na aramon an mangyayari sa maabot. (Isa. 45:21) Dai kaiyan detalyadong sinasabi kun paano o kun nuarin niya iyan ginigibo o maski ngani kun gurano kadakul kan gusto niyang aramon. Kaya dai ta lubos na masasabutan an gabos manungod sa bagay na iyan. Minsan siring, pag-ulayan ta an nagkapirang punto.
Si Jehova mayo nin limitasyon apuwera sa mga limitasyon na ibinugtak niya sa saiyang sadiri. Huli sa saiyang daing limiteng kadunungan, kaya niyang patiinot na aramon an ano man na gusto niyang aramon. (Roma 11:33) Pero huling igwa siya nin perpektong pagpupugol sa sadiri, puwede niya man na dai aramon kun ano an mangyayari sa maabot.—Ikumparar an Isaias 42:14.
Pinapangyari ni Jehova na mautob an saiyang kabutan. Ano an koneksiyon kan bagay na iyan sa kakayahan niyang patiinot na maaraman an mangyayari sa maabot? Ipinapaliwanag kan Isaias 46:10: “Puon sa kapinunan patiinot ko nang sinasabi an mangyayari, asin puon kan suanoy na panahon patiinot ko nang sinasabi an mga bagay na dai pa nagigibo. Sinasabi ko, ‘Siguradong mauutob an desisyon ko, saka gigibuhon ko an ano man na gusto ko.’”
Kaya an sarong dahilan kun taano ta kaya ni Jehova na aramon an mangyayari sa maabot iyo na igwa siya nin kapangyarihan na pangyarihon an mga bagay-bagay. Dai niya kaipuhan na mag-fast-forward, sabi ngani, para mahiling kun ano an mangyayari sa maabot—na garo baga nangyari na an gabos na bagay tapos rinerepaso na lang iyan ni Jehova. Imbes, makakapagbuot si Jehova na pangyarihon an sarong bagay sa sarong partikular na panahon dangan pangyarihon iyan pag-abot kan panahon na iyan.—Exo. 9:5, 6; Mat. 24:36; Gibo 17:31.
Iyan an dahilan kaya ginagamit sa Bibliya an mga terminong arog kan “ihinanda,” “pinorma,” asin “nagin katuyuhan” para iladawan an ginigibo ni Jehova may koneksiyon sa nagkapirang mangyayari sa maabot. (2 Ha. 19:25; nota sa ibaba; Isa. 46:11) An mga terminong iyan itrinadusir hali sa sarong tataramon sa orihinal na lengguwahe na igwa nin koneksiyon sa sarong tataramon na nangangahulugan na “paragibo nin kuron.” (Jer. 18:4) Kun paanong an sarong mahusay na paragibo nin kuron kayang pormahon an sarong masa nin dalipay para magin sarong magayon na plorera, kaya ni Jehova na pormahon, o maniobrahon, an mga bagay-bagay para mautob an saiyang kabutan.—Efe. 1:11.
Iginagalang ni Jehova an regalong libertad na magdesisyon. Dai niya itinatalaga an magigin buhay kan kada saro sa sato; ni dai niya pinapangyari na an marahay na mga tawo makagibo nin mga bagay na ikakapahamak ninda. Tinatawan niya an gabos nin libertad na magpili kun anong buhay an gusto ninda, pero tinutukduan niya sinda kun paano mamumuhay nin tama.
Pag-isipan an duwang halimbawa. An inot iyo an manungod sa mga taga Nineve. Pigpropesiya ni Jehova na malalaglag an siyudad na iyan huli sa grabeng karatan kaiyan. Pero kan an mga nag-iistar diyan magsulsol, “pinag-isipan niya giraray an kapahamakan na sinabi niyang ipapaabot niya sa sainda, asin dai niya iyan idinagos.” (Jon. 3:1-10) Binago ni Jehova an iprinopesiya niya sa mga taga Nineve huling ginamit ninda an saindang libertad na magdesisyon para magsulsol sa nadangog nindang patanid na ipinaabot sainda ni Jehova.
An ikaduwang halimbawa iyo an propesiya manungod sa sarong kongkistador na an pangaran Ciro, na iyo an mapatalingkas sa mga Judio asin matao nin pagbuot na itugdok giraray an templo ni Jehova. (Isa. 44:26–45:4) Inutob ni Hading Ciro kan Persia an propesiyang iyan. (Esd. 1:1-4) Minsan siring, si Ciro dai nagsasamba sa tunay na Diyos. Ginamit ni Jehova si Ciro para utubon an propesiya na dai pinapakiaraman an libertad ni Ciro na magdesisyon kun siisay an sasambahon niya.—Tal. 21:1.
Siyempre, pira sana ini sa mga bagay na kinokonsiderar ni Jehova pag ginagamit niya an saiyang kakayahan na maaraman an mangyayari sa maabot. An totoo, mayo nin tawo na lubos na makakasabot sa mga pamamaagi ni Jehova. (Isa. 55:8, 9) Pero, an mga aram ta manungod ki Jehova nagpapakusog sa satong pagtubod na pirmi niyang ginigibo kun ano an tama—pati na pag inaaram niya an mangyayari sa maabot.