Mga debotong Katoliko an mga magurang ko. Pero kan manudan ninda sa Bibliya na Jehova an pangaran nin Diyos, pareho sindang nagin maigot na mga Saksi ni Jehova. Ipinundo na ni Tatay an pag-ukit nin mga imahen ni Jesus. Imbes, ginamit niya an mga kasanayan niya sa pagkarpintero tanganing gibuhon na Kingdom Hall an ibaba kan samong harong—an pinakainot na Kingdom Hall sa San Juan del Monte, na nasa luwas kan kasentruhan kan Manila, an kabisera kan Pilipinas.

Puon kan mamundag ako kan 1952, tinukduan na man ako kan sakong mga magurang manungod ki Jehova arog kan ginibo ninda sa apat kong kuya saka tulong ate. Mantang nagdadakula ako, inengganyar ako ni Tatay na magbasa nin sarong kapitulo kan Bibliya aroaldaw, asin pigtukduan niya ako gamit an manlain-lain na teokratikong publikasyon. Sa pana-panahon, iniimbitaran kan sakong mga magurang na magdagos sa harong mi an nagbibiyaheng mga paraataman saka mga representante hali sa sangang opisina. Bilang pamilya, ikinaugma ming marhay saka nakapakusog samo an mga eksperyensiyang iiniistorya kan mga tugang na ini, asin nakamotibar iyan samo gabos na ipriyoridad sa buhay mi an ministeryo.

Dakulon akong nanudan sa halimbawa nin kaimbudan kan sakong mga magurang. Pagkatapos na magadan an padaba kong si Nanay huli sa hilang, nagpuon kaming magpayunir ni Tatay kan 1971. Pero kan 1973 kan 20 anyos ako, nagadan si Tatay. Namundo akong marhay huli sa pagkagadan kan sakong mga magurang, saka namatian ko man na nagsosolo ako. Alagad an “sigurado asin marigon” na paglaom na nasa Bibliya nakatabang sako na magdanay na nakaangkla, sabi ngani, asin magdanay na positibo asin harani ki Jehova. (Heb. 6:19) Dai nahaloy pagkagadan ni Tatay, inako ko an asignasyon na magin espesyal payunir sa harayong isla nin Coron, sa probinsiya nin Palawan.

Beynte uno anyos ako kan mag-abot ako sa Coron. Dahil nagdakula ako sa siyudad, nagngalas  ako kan maaraman kong bihira lang palan sa islang ini na magkakuryente o magkatubig, saka pipira lang an may awto o motor. Maski ngani may mga brother man duman, mayo akong kapartner na payunir kaya kun minsan solo akong naghuhulit. Kan inot na bulan, pungawon ako sa pamilya saka sa mga amigo ko. Pag banggi, pigmamasdan ko an mabituon na kalangitan mantang nagtuturo an mga luha sa lalawgon ko. Garo gusto ko nang bayaan an asignasyon ko tapos magpuli na.

Sa arog kaiyan na mga panahon na solo ako, sinasabi ko ki Jehova sa pamibi an gabos na namamatian ko. Piggigirumdom ko an nakakapakusog na mga nabasa ko sa Bibliya saka sa mga publikasyon ta. An parati kong naiisip iyo an Salmo 19:14. Narealisar ko na si Jehova magigin “sakuyang Gapo asin sakuyang Paratubos” kun huhurop-hurupon ko an mga bagay na nakakapaugma sa saiya, arog kan mga ginibo niya saka mga kuwalidad. Nakatabang na marhay sako an artikulo sa The Watchtower na may titulong “You Are Never Alone.” a Pauruutro ko iyan na binasa. Garo baga sa mga panahon na iyan, kami sana ni Jehova an magkaibanan, asin nagtao iyan sako nin mahalagang marhay na mga oportunidad na mamibi, mag-adal, saka maghurop-hurop.

Dai nahaloy pag-abot ko sa Coron, ninombrahan ako bilang elder. Huling ako sana an elder, ako an nagkokondukta kan Teokratikong Paadalan sa Pagmiministro, Pagtiripon sa Paglilingkod, Pag-adal sa Libro kan Kongregasyon, asin Pag-adal sa Torrengbantayan. Ako man an nagtatao nin pampublikong pahayag surusemana. Iyo, mayo na ako nin panahon na makamating nagsosolo ako!

Nagin mabunga an pagmiministeryo ko sa Coron—an nagkapira sa mga tinutukduan ko sa Bibliya nabawtismuhan pag-abot nin panahon. Pero may mga kadipisilan man. Kun minsan, kaipuhan kong maglakaw nin kabangang aldaw para makaabot sa teritoryo, asin pag-abot ko diyan dai ko aram kun sain ako makikiturog. Kaiba man sa teritoryo kan kongregasyon an dakul na saradit na isla. Parati akong nagbibiyahe sa mabagyong dagat sakay nin bangkang de-motor para makadiyan, dawa ngani dai ako tataong maglangoy! Sa gabos na kadipisilan na ini, prinotektaran asin sinusteniran ako ni Jehova. Kan huri, narealisar kong inaandam palan ako ni Jehova para sa mas darakulang kadipisilan sa masunod kong asignasyon.

Kan 1978, iinasignar ako sa Papua New Guinea, sa norte kan Australia. An Papua New Guinea sarong mabukid na nasyon, asin haros kasingdakula kan Spain. Ngalason ako kan maaraman ko na igwa nin labing 800 na lengguwahe sa nasyon na iyan na may populasyon na mga tulong milyon. Marahay na sana ta kadaklan sa mga tawo diyan nakakataram nin Melanesian Pidgin, na midbid sa apod na Tok Pisin.

Temporaryo akong iinasignar sa sarong kongregasyon na Ingles sa kabiserang siyudad nin Port Moresby. Pero nagbalyo ako sa sarong kongregasyon na Tok Pisin asin nag-enrol sa sarong klase para makanuod kan lengguwahe. Ginamit ko sa paghuhulit an mga nanunudan ko sa klase. Nakatabang iyan sako na mas marikas na manudan an lengguwahe. Dai nahaloy, nakakatao na ako nin pampublikong pahayag sa lengguwaheng Tok Pisin. Imahinara na sana an pagkasurpresa ko huling mayo pang sarong taon pagkaabot ko sa Papua New Guinea, inasignaran na akong maglingkod bilang paraataman nin sirkito sa mga kongregasyon na Tok Pisin sa nagkapirang darakulang probinsiya.

 Huling hararayo an distansiya kan lambang kongregasyon, kinaipuhan kong mag-organisar nin nagkapirang pansirkitong asembleya asin magparabiyahe. Kan primero, pagmati ko nagsosolo ako ta kadakul kan bago sako—an nasyon, lengguwahe, saka an mga kaugalian. Sa pagbiyahe pasiring sa sunod na kongregasyon, dai puwede an mag-awto ta mabukid saka lubak-lubak an daga. Kaya kaipuhan kong mag-eroplano haros kada semana. Kun minsan, ako lang an pasahero nin sarong lumaon nang sadit na eroplano. Para sako, makanerbiyos an pagsakay diyan arog kan pagsakay sa bangka!

Pipira lang an may telepono, kaya nakikikomunikar ako sa mga kongregasyon paagi sa surat. Sa parati, mas naiinot pa akong mag-abot kisa sa mga surat ko kaya kinaipuhan kong maghapot-hapot para mahanap an mga tugang. Pero pag nanunumpungan ko na sinda, talagang inaako ninda ako nin may pag-apresyar, asin naipapagirumdom kaiyan sako kun taano ta ginigibo ko an gabos na pagsasakripisyong ini. Naeksperyensiyahan ko an tabang ni Jehova sa manlain-lain na paagi, asin nagin mas dayupot akong marhay sa saiya.

Sa primerong pag-atender ko sa pagtiripon sa haraning isla na inaapod na Bougainville, nagdulok sako an sarong nakangirit na mag-agom asin naghapot, “Tanda mo pa tabi kami?” Nagirumduman ko na nahulitan ko an mag-agom na ini kaidtong inot na pag-abot ko sa Port Moresby. Napunan ko sinda nin pag-adal sa Bibliya tapos ilinipat ko sinda sa sarong brother na taga duman. Ngunyan bawtisado na sindang duwa! Saro ini sa dakul na bendisyon na itinao sa sako ni Jehova sa tulong taon na paglilingkod ko sa Papua New Guinea.

Bago maghali sa Coron kan 1978, nabisto ko an sarong magayon asin mapagsakripisyong sister na si Adel. Nagpapayunir siya kaidto mantang pinapadakula an duwa niyang aking si Samuel saka Shirley. Kasabay kaiyan, inaataman niya man an saiyang may edad nang ina. Kan Mayo 1981, nagbalik ako sa Pilipinas para pakasalan si Adel. Pakakasal samo, nagregular payunir kami asin magkaibanan na inasikaso an samong pamilya.

Dawa ngani may pamilya na ako, kan 1983, ninombrahan giraray ako bilang espesyal payunir asin iinasignar sa Isla nin Linapacan, sa probinsiya nin Palawan. An bilog ming pamilya naglipat sa puwerang lugar na ini na mayong mga Saksi. Pakalihis nin mga sarong taon, nagadan an ina ni Adel. Dawa arog kaiyan, padagos kaming nagin sibot sa ministeryo, asin nakatabang iyan samo na makayanan an grabeng kamunduan. Nakapuon kami nin dakulon na progresibong pag-adal sa Bibliya kaya dai nahaloy kinaipuhan ming magkaigwa nin sadit na Kingdom Hall. Huli kaiyan, nagtugdok kami. Pakalihis sana nin tulong taon pag-abot mi, ugmahon kami ta 110 an nag-atender sa Memoryal, asin dakul sa sainda nag-uswag sagkod na mabawtismuhan paghali mi.

Kan 1986, iinasignar ako sa isla nin Culion, na may sarong komunidad nin mga may leproso. Pagkatapos kaiyan, ninombrahan man si Adel bilang espesyal payunir. Kan inot, natakot kaming maghulit sa mga tawong naapektaran an itsura dahil sa leproso. Pero inasigurar kami kan mga parahayag duman na nabulong na an mga tawong iyan asin diiton na lang an tsansa na makaulakit. An nagkapira sa mga ini nag-aatender nin mga pagtiripon sa harong kan sarong sister. Dai nahaloy, naka-adjust kami asin nakamati nin dakulang kaugmahan sa paghiras kan satong  paglaom na nasa Bibliya sa mga tawong nakakamating isinikwal na sinda nin Diyos asin kan mga tawo. Nakakaugmang mahiling na an mga tawong grabe kaidto an hilang nakakamati na nin labi-labing kagaya-gayahan sa paglaom na sarong aldaw magkakaigwa sinda nin perpektong salud.​—Luc. 5:​12, 13.

Paano naka-adjust sa buhay sa Culion an mga aki mi? Nag-imbitar kami ni Adel nin duwang hoben na sister haling Coron para umiba samo tanganing magkaigwa nin marahay na mga amigo an mga aki mi. Nagkaigwa nin mabunga asin nakakaugmang ministeryo si Samuel, Shirley, saka an duwang hoben na sister. Dakul na aki an tinutukduan ninda mantang kami ni Adel an nagtutukdo sa mga magurang kan mga ini. Sa katunayan, may panahon kaidto na 11 pamilya an tinutukduan mi. Dai nahaloy, dakulon na kaming progresibong tinutukduan sa Bibliya kaya nakabilog kami nin sarong bagong kongregasyon!

Kan primero, ako sana an elder diyan. Kaya sinabi sako kan sangang opisina na konduktahan nin pagtiripon kada semana an walong parahayag sa Culion asin na iyan man an gibuhon para sa siyam na parahayag sa baryo na an apod Marily, na tulong oras na biyahe sa bangka an rayo. Pagkatapos kan mga pagtiripon diyan, binabagtas mi bilang pamilya an sarong mabukid na lugar sa laog nin dakul na oras para magkondukta nin mga pag-adal sa Bibliya sa sarong baryo na an apod Halsey.

Pag-abot nin panahon, dakulon na tawo an nag-ako kan katotoohan sa Marily asin sa Halsey kaya nagtugdok kami nin mga Kingdom Hall sa mga lugar na iyan. Arog kan sa Linapacan, an mga tugang saka an mga interesado an nagtao kan kadaklan sa mga materyales asin sinda man an kadaklan sa nagtrabaho diyan. An Kingdom Hall sa Marily 200 katawo an kapasidad asin napapadakula, kaya nakakapagsagibo kami diyan nin mga asembleya.

Kan 1993 kan darakula na an mga aki, nagpuon kami ni agom sa pansirkitong gibuhon sa Pilipinas. Dangan kan taon 2000, nagklase ako sa Ministerial Training School tanganing sanayon bilang instruktor para sa paadalan na iyan. Pagmati ko bako akong kuwalipikado na magin instruktor, pero pirmi akong pinapakusog ni Adel. Ipinagirumdom niya sako na tatawan ako ni Jehova kan kusog para maisagibo an bagong asignasyon na ini. (Fil. 4:13) Nasabi iyan ni Adel ta naeeksperyensiyahan niya mismo  iyan—naisasagibo niya an saiyang asignasyon mantang may inaatubang siyang mga kamatian.

Kan 2006 mantang nagtutukdo ako, na-diagnose si Adel na may Parkinson’s disease. Nabigla talaga kami! Kan nagsuhestiyon ako ki Adel na magpundo na kami sa asignasyon mi para maataman ko siya, sinabi niya, “Maghanap ka tabi nin doktor na makakatabang sako sa hilang ko; aram ko na tatabangan kita ni Jehova na makapagpadagos.” Sa suminurunod na anom na taon, nagpadagos si Adel sa paglilingkod ki Jehova na dai nagrereklamo. Kan dai na siya makalakaw, naghuhulit siya mantang naka-wheelchair. Kan haros dai na siya makataram, nagkokomento siya nin saro o duwang tataramon sa mga pagtiripon. Sagkod kan kagadanan ni Adel kan 2013, parati siyang nakakaresibi nin mga mensahe nin apresasyon sa saiyang magayunon na halimbawa nin pakatagal. Labing 30 taon kong kaibanan si Adel, na sarong maimbod asin mapagpadangat na kaiba-iba, kaya kan magturog na siya sa kagadanan, nakamati giraray ako nin grabeng kamunduan asin sa liwat namatian kong nagsosolo ako.

Gusto ni Adel na magpadagos ako sa asignasyon ko, kaya iyan an ginibo ko. Hininguwa kong magin dakul pirmi an ginigibo, asin nakatabang iyan na dai ko mamatian na nagsosolo ako. Puon 2014 sagkod 2017, inasignaran ako na magdalaw sa mga kongregasyon na Tagalog sa mga nasyon na may restriksiyon an gibuhon. Pagkatapos kaiyan, nagdalaw ako sa mga kongregasyon na Tagalog sa Taiwan, Estados Unidos, asin Canada. Kan 2019, nagkondukta ako nin mga klase sa lengguwaheng Ingles para sa School for Kingdom Evangelizers sa India asin sa Thailand. Nakamati ako nin dakulang kaugmahan sa gabos na asignasyon na iyan. Pinakamaugma ako pag lubos akong nakapokus sa paglilingkod ki Jehova.

Sa lambang bagong asignasyon, napapadayupot ako sa mga tugang na nabibisto ko, kaya an pagbaya sa sainda bako nanggad madali. Sa arog kaiyan na mga pagkakataon, nanudan ko na lubos na magtiwala ki Jehova. Pirmi kong naeeksperyensiyahan an saiyang suporta, asin nakatabang ini sako na bilog na pusong akuon an ano man na mga pagbabago na minaabot. Ngunyan, espesyal payunir ako sa Pilipinas. Naka-adjust na ako sa bago kong kongregasyon, na nagin pamilya ko na asin nagtatabang saka nagmamakulog sa sako. Proud man ako ki Samuel saka ki Shirley huling inaarog ninda an pagtubod kan saindang ina.​—3 Juan 4.

Totoo, dakul akong inagihan na pagbalo sa buhay, kaiba na diyan an mahiling na nagsasakit an sakong namumutan na agom sagkod na siya magadan huli sa nakakapangluyang marhay na hilang. Kinaipuhan ko man na mag-adjust sa dakul na bagong kamugtakan. Alagad, nahiling ko na si Jehova “bako man . . . harayo sa lambang saro sa sato.” (Gibo 17:27) An kamot ni Jehova “bakong haliputon” para tabangan asin pakusugon an saiyang mga lingkod, dawa pa sa hararayong teritoryo. (Isa. 59:1) Si Jehova, na sakuyang Gapo, kaibanan ko sa bilog kong buhay, asin nagpapasalamat akong marhay sa saiya. Nungka akong nagsolo.