1. Anong masakit na sitwasyon an inatubang ni Jehoas, Uzias, asin Josias?

 IMAHINARA na nagin kang hadi kan banwaan nin Diyos mantang akion ka pa o tin-edyer pa sana! Paano mo gagamiton an saimong kapangyarihan saka awtoridad? Sinasabi sa sato kan Bibliya an manungod sa nagkapirang hoben na nagin mga hadi kan Juda. Halimbawa, si Jehoas 7 anyos pa sana kaidto, si Uzias 16, asin si Josias 8 anyos. Isip-isipa na sana kun gurano kadipisil iyan para sa sainda! Dawa masakit na marhay an sitwasyon ninda, gabos sinda nag-ako nin tabang para mapangganahan an mga kadipisilan asin makagibo nin marahay na mga bagay.

2. Taano ta marahay na pag-adalan an manungod sa mga halimbawa ni Jehoas, Uzias, asin Josias?

² Bako man kitang mga hadi o mga reyna, pero makakanuod kita nin mahalagang mga leksiyon sa tulong karakter na ini sa Bibliya. Naggibo sinda nin marahay na mga desisyon, pero naggibo man sinda nin salang mga desisyon. Gamit an mga halimbawa ninda, aaramon ta kun taano ta kaipuhan tang pumili nin marahay na mga kairiba, magdanay na mapakumbaba, asin padagos na hanapon si Jehova.

3. Ano an nagin reaksiyon ni Hading Jehoas sa itinaong instruksiyon kan Halangkaw na Saserdoteng si Jehoiada?

³ Arugon an madunong na mga desisyon ni Jehoas. Kan hoben pa si Hading Jehoas, naggibo siya nin madunong na desisyon. Mantang mayo siya nin ama, sinunod niya an instruksiyon kan maimbod na Halangkaw na Saserdoteng si Jehoiada. Tinukduan kan saserdote si Jehoas sa paaging garo sadiri niya ining aki. Bilang reaksiyon sa pagtutukdong iyan, madunong na nagdesisyon si Jehoas na panginutan an dalisay na pagsamba asin paglingkudan si Jehova. Naggibo pa ngani nin areglo si Jehoas na hirahayon an templo ni Jehova.​—2 Cron. 24:​1, 2, 4, 13, 14.

4. Paano kita nakikinabang pag pinapahalagahan tang marhay an mga pagbuot ni Jehova? (Talinhaga 2:​1, 10-12)

⁴ Kun tinutukduan ka na kamutan si Jehova asin mamuhay kauyon  kan saiyang mga pamantayan, sarong mahalagang regalo an itinatao sa saimo. (Basahon an Talinhaga 2:​1, 10-12.) Puwede kang sanayon kan mga magurang mo sa dakul na paagi. Pag-isipan kun paano an sister na si Katya tinabangan kan saiyang ama na makagibo nin marahay na mga desisyon. Kada aldaw, mantang ihinahatod siya kan saiyang ama sa eskuwelahan, ipinapakipag-ulay kaini sa saiya an pang-aroaldaw na teksto. “An mga pag-uulay na idto,” an sabi niya, “nakatabang sa sako na gibuhon an tama pag may mga problemang napapaatubang sa sako sa kada aldaw.” Pero, paano kun sa pagmati mo garo baga nalilimitaran an saimong katalingkasan huli kan itinatao sa saimo kan saimong mga magurang na basado sa Bibliyang mga paggiya? Ano an makakatabang sa saimo na akuon an saindang paggiya? Nagigirumduman kan sister na si Anastasia na nagtatao nin panahon an saiyang mga magurang para ipaliwanag sa saiya kun taano ta itinao ninda an nagkapirang susundon. Sinabi niya, “Nakatabang iyan sa sako na akuon an mga limitasyon, bako bilang mga restriksiyon sana, kundi bilang mamumuton na proteksiyon.”

5. Ano an epekto sa mga magurang mo saka ki Jehova kan mga ginigibo mo? (Talinhaga 22:6; 23:​15, 24, 25)

⁵ Pag sinusunod mo an maka-Kasuratan na mga sadol na itinatao sa saimo, mapapaugma mo an saimong mga magurang. Asin an mas mahalaga, mapapaugma mo an Diyos asin magkakaigwa ka nin nagdadanay na pakikiamigo sa saiya. (Basahon an Talinhaga 22:6; 23:​15, 24, 25.) Bako daw na nagtatao iyan sa saimo nin marahay na dahilan na arugon an halimbawa ni Jehoas kan siya hoben pa?

6. Kiisay nang sadol an dinangog ni Jehoas, asin ano an nagin resulta? (2 Cronica 24:​17, 18)

⁶ Makanuod sa salang mga desisyon ni Jehoas. Pagkagadan ni Jehoiada, pinili ni Jehoas an maraot na mga kairiba. (Basahon an 2 Cronica 24:​17, 18.) Nagdesisyon siya na magdangog sa mga pamayo kan Juda na dai namumuot ki Jehova. Posibleng marhay na mauyon ka na dapat kutanang linikayan ni Jehoas an mga paraparibok na idto. (Tal. 1:10) Imbes, nagdangog siya sa mga amigo niya daa. Sa katunayan, kan purbaran kan pinsan ni Jehoas na si Zacarias na itanos siya, ipinagadan ini ni Jehoas. (2 Cron. 24:​20, 21; Mat. 23:35) Marauton nanggad asin grabeng kamangmangan iyan! Magayon an kapinunan kan buhay ni Jehoas, pero makamumundo ta nagin siyang apostata saka paragadan. Sa bandang huri, ginadan siya kan saiya mismong mga lingkod. (2 Cron. 24:​22-25) Bako kutang arog kaiyan an kinaabtan kan buhay niya kun padagos siyang nagdangog ki Jehova asin sa mga namumuot sa Saiya! Anong leksiyon an manunudan mo sa halimbawang iyan?

7. Sairisay an dapat mong pilion na magin mga amigo? (Hilingon man an ritrato.)

⁷ An sarong leksiyon na manunudan ta sa salang desisyon ni Jehoas iyo na kaipuhan tang pumili  nin mga amigo na magigin marahay na impluwensiya sa sato—mga amigo na namumuot ki Jehova asin gustong paugmahon siya. Bako lang mga kaedad ta an dapat tang pilion na magin mga amigo. Tandaan, mas hoben na marhay si Jehoas kisa sa amigo niyang si Jehoiada. Sa pagpili mo nin mga amigo, haputon an saimong sadiri: ‘Tinatabangan daw ninda ako na pakusugon an pagtubod ko ki Jehova? Dinadagka daw ninda ako na mamuhay kauyon kan mga pamantayan nin Diyos? Nakikipag-ulay daw sinda manungod ki Jehova saka sa saiyang mahalagang mga katotoohan? Iginagalang daw ninda an mga pamantayan nin Diyos? An sinasabi lang daw ninda sako iyo an mga gusto kong madangog, o igwa daw sinda nin kusog nin buot na itanos ako pag nahihiling nindang napapasala na ako?’ (Tal. 27:​5, 6, 17) An totoo, kun dai namumutan kan saimong mga amigo si Jehova, dai mo sinda kaipuhan. Pero kun may mga amigo ka na namumutan si Jehova, pagdanayon mo an pakikiamigo sa sainda—matatabangan ka ninda!—Tal. 13:20.

8. Kun naggagamit kita nin social media, ano an dapat tang pag-isipan?

⁸ An social media puwedeng magin epektibong paagi para makontak an mga kapamilya o mga amigo. Pero, ginagamit kan dakul na tawo an paaging iyan nin komunikasyon para pahangaon an iba, na ipino-post an mga ritrato saka mga video kan mga binakal ninda o ginibo ninda. Kun naggagamit ka nin social media, haputon an sadiri: ‘An motibo ko daw iyo na pahangaon an iba? An katuyuhan ko daw iyo na pakusugon an iba, o iyan daw para umawon ako kan iba? Tinutugutan ko daw an mga naggagamit kan social media na maimpluwensiyahan an sakong kaisipan, pagtaram, asin paggawi sa negatibong paagi?’ Si Brother Nathan Knorr, na naglingkod bilang miyembro kan Namamahalang Grupo, nagtao kan sadol na ini: “Dai nindo hinguwahon na paugmahon an mga tawo. Sa katapos-tapusi mayo kamong mapapaugma. Paugmahon nindo si Jehova, asin mapapaugma nindo an gabos na namumuot ki Jehova.”

9. Anong tabang an itinao ni Jehova ki Uzias? (2 Cronica 26:​1-5)

⁹ Arugon an marahay na mga desisyon ni Uzias. Kan hoben pa si Hading Uzias, mapakumbaba siya. Nanudan niya “na magkaigwa nin pagkatakot sa tunay na Diyos.” Asin binendisyunan ni Jehova an haros bilog na 68 taon na buhay niya. (Basahon an 2 Cronica 26:​1-5.) Nadaog ni Uzias an dakul sa mga kalaban kan nasyon ninda asin pinakusog an depensa kan Jerusalem. (2 Cron. 26:​6-15) Siguradong naugma si Uzias sa gabos na tabang na itinao sa saiya nin Diyos.​—Ecl. 3:​12, 13.

10. Ano an kinaabtan ni Uzias?

¹⁰ Makanuod sa salang mga desisyon ni Uzias. Natuod na si Hading Uzias na pigsusunod kan iba an mga instruksiyon niya. Dahil diyan, inisip daw niya na magigibo niya an ano man na gustuhon niya? Buweno, sarong aldaw nagdesisyon siyang maglaog sa templo ni Jehova asin may kapangahasan na pinurbaran na magtutong nin insenso sa ibabaw kan altar, sarong gibuhon na dai itinutugot na gibuhon nin mga hadi. (2 Cron. 26:​16-18) Pinurbaran siyang itanos kan Halangkaw na Saserdoteng si Azarias, pero naanggot na marhay si Uzias. Makamumundo, rinaot ni Uzias an saiyang rekord nin maimbod na paglilingkod asin bilang padusa, nagkaleproso siya. (2 Cron. 26:​19-21) Bako kutang arog kaiyan an kinaabtan kan buhay niya kun nagdanay siyang mapakumbaba!

11. Paano ta maipapahiling sa satong paggawi na mapakumbaba kita? (Hilingon man an ritrato.)

¹¹ Kan magin makapangyarihan si Uzias, nalingawan niya na si Jehova an Gikanan kan saiyang kusog asin abundansiya. Ano an leksiyon? Dapat na pirmi niyatong girumdumon na hali ki Jehova an mga bendisyon sa sato asin an satong mga pribilehiyo. Imbes na ipaghambog an mga nagibo ta, dapat na itao niyato ki Jehova an kaumawan sa mga bagay na satong nagigibo. b (1 Cor. 4:7) Dapat  na mapakumbaba niyatong akuon na bako kitang perpekto asin nangangaipo nin disiplina. Sarong brother na mga 60 anyos na an nagsurat: “Nanudan ko na dai tulos magkulog an buot o madisganar pag naririsa kan iba an nagigibo kong mga sala. Pag dinidisiplina ako huli sa nagigibo ko kun minsan na sa-mangmang na mga sala, pighihinguwa kong makabangon asin padagos na gibuhon an sakong pinakamakakaya.” An totoo, pag igwa kita nin pagkatakot ki Jehova asin nagdadanay na mapakumbaba, marahay an kaaabtan kan satong buhay.​—Tal. 22:4.

12. Kan hoben pa si Josias, paano niya hinanap si Jehova? (2 Cronica 34:​1-3)

¹² Arugon an marahay na mga desisyon ni Josias. Tin-edyer pa sana si Josias kan punan niyang hanapon si Jehova. Gusto niyang makanuod manungod ki Jehova asin gibuhon an kabutan Niya. Alagad, dai nagin madali an buhay para sa hoben na hading ini. Kinaipuhan niyang manindugan sa dalisay na pagsamba kan panahon na lakop na marhay an palsong pagsamba. Asin nagibo niya nanggad iyan! Bago siya mag-20 anyos, pinunan niyang halion sa nasyon an palsong pagsamba.​—Basahon an 2 Cronica 34:​1-3.

13. Ano an epekto sa saimo kan pagdusay ki Jehova?

¹³ Dawa kun hoben ka pang marhay, puwede mong maarog si Josias paagi sa paghanap ki Jehova asin pakanuod na pahalagahan an Saiyang mga kuwalidad. Pag ginibo mo iyan, mamawuton mong idusay an saimong buhay sa saiya. Ano an epekto kan pagdusay na iyan sa pang-aroaldaw na buhay mo? Si Luke, na nabawtismuhan kan 14 anyos, nagsabi, “Puon ngunyan, magigin panginot sa sakong buhay an paglilingkod ki Jehova asin hihinguwahon ko na mapaugma siya.” (Mar. 12:30) Magigin dakulang bendisyon nanggad sa saimo kun mamawuton mong gibuhon man iyan!

14. Magtao nin mga halimbawa kun paano inaarog kan nagkapirang hoben si Hading Josias.

¹⁴ Anong mga kadipisilan an posibleng mapaatubang sa saimo bilang hoben na lingkod ni Jehova? Si Johan, na nabawtismuhan kan 12 anyos, nagkomento manungod sa panggigipit sa saiya kan mga kaklase niya na maggamit nin electronic cigarette—an vaping. Para magkaigwa nin kusog na labanan an panggigipit na iyan, pirming iniisip ni Johan na an vaping igwa nin maraot na epekto sa saiyang salud asin sa saiyang pakikiamigo ki Jehova. Si Rachel, na nabawtismuhan kan 14 anyos, nagpaliwanag kun ano an nakakatabang sa saiya na mapangganahan an mga kadipisilan  na napapaatubang sa saiya sa eskuwelahan. Sinabi niya: “Hinihinguwa kong ikonektar sa sarong bagay na espirituwal an ano man na bagay na nahihiling ko. Halimbawa, an sarong leksiyon sa history puwedeng magpagirumdom sa sako kan manungod sa sarong pagkasaysay o sarong propesiya sa Bibliya. O an sarong pag-uulay puwedeng magpagirumdom sa sako nin sarong kapaki-pakinabang na teksto na puwede kong sabihon sa iba.” An mga kadipisilan na inaatubang mo tibaad iba man sa mga napaatubang ki Hading Josias, pero puwede kang magin madunong asin maimbod, arog sa saiya. An pag-atubang sa mga pagbalo bilang sarong hoben maandam sa saimo na atubangon an iba pang kadipisilan sa maabot na mga taon.

15. Ano an nakatabang ki Josias na maimbod na paglingkudan si Jehova? (2 Cronica 34:​14, 18-21)

¹⁵ Kan adulto na si Hading Josias, pinunan niyang hirahayon an templo. Sa panahon kan pagtrabaho, nanumpungan “an libro kan Katugunan ni Jehova na itinao paagi ki Moises.” Kan madangog kan hadi an mga sinasabi diyan, tulos-tulos siyang naghiro para gibuhon kun ano an sinasabi diyan. (Basahon an 2 Cronica 34:​14, 18-21.) Gusto mo daw na basahon nin regular an Bibliya? Kun ginigibo mo na iyan, kumusta an pagbasa mo? Tinatandaan mo daw an mga bersikulo na puwedeng makatabang sa saimo? Si Luke, na sinambit sa inutan, isinusurat sa sarong notebook an magagayon na mga punto na nahihiling niya. An paggibo daw kan arog kaiyan makakatabang sa saimo na magirumduman an mga bersikulo o mga punto na gusto mo? Mantang mas nagigin pamilyar ka sa Bibliya asin mas nagugustuhan iyan, mas gugustuhon mo man na paglingkudan si Jehova. Asin arog ni Hading Josias, mapapahiro ka man kan Tataramon nin Diyos na gibuhon kun ano an tama.

16. Taano ta nakagibo si Josias nin seryosong pagkakasala, asin anong leksiyon an manunudan ta diyan?

¹⁶ Makanuod sa salang desisyon ni Josias. Kan si Josias mga 39 anyos na, nakagibo siya nin pagkakasala na nagin dahilan kan saiyang kagadanan. Nagsarig siya sa sadiri niya imbes na maghagad ki Jehova nin paggiya. (2 Cron. 35:​20-25) May leksiyon kitang manunudan digdi. Gurano man kita kagurang o gurano man kita kahaloy nang nag-aadal nin Bibliya, dapat na padagos tang hanapon  si Jehova. Kaiba diyan an regular na pagpamibi para sa saiyang paggiya, pag-adal kan saiyang Tataramon, asin pagdangog sa sadol kan maygurang na mga Kristiyano. Sa siring, mas dikit an posibilidad na makagibo kita nin seryosong mga pagkakasala asin posibleng marhay na magigin mas maugma kita.​—Sant. 1:25.

17. Ano an puwede niyatong ikongklusyon sa pagkasaysay manungod sa tulong hadi kan Juda?

¹⁷ An pagigin hoben sarong panahon para sa magayon na mga oportunidad. An rekord manungod ki Jehoas, Uzias, asin Josias nagpapahiling na an mga hoben puwedeng makagibo nin madunong na mga desisyon asin mapaugma si Jehova paagi kan saindang pamumuhay. Totoo, arog kan nanudan niyato, mayong garantiya na pirming marahay an kaaabtan. Minsan siring, puwede niyatong arugon an marahay na ginibo kan mga hading ini asin likayan na magibo an mga pagkakasala na nagibo ninda. Sa paaging iyan, puwede tang lauman an pagkaigwa nin marahay na kaaabtan.

18. Anong mga halimbawa sa Kasuratan an nagpapahiling na puwedeng magin marahay an kaaabtan kan saimong buhay? (Hilingon man an ritrato.)

¹⁸ Yaon sa Kasuratan an mga pagkasaysay manungod sa iba pang mga hoben na nagrani ki Jehova, nagkamit kan saiyang pag-uyon, asin nagin marahay an kinaabtan kan saindang buhay. Saro si David sa sainda. Sa hoben na edad, pinili niya na magin nasa kampi ni Jehova asin kan huri nagin sarong maimbod na hadi. Iyo, may mga pagkakataon na nakagibo siya nin mga pagkakasala, pero sa pangkagabsan, ibinilang siya nin Diyos na maimbod. (1 Ha. 3:6; 9:​4, 5; 14:8) Makakadagka asin makakamotibar sa saimo an pag-adal manungod sa nagin buhay ni David asin sa saiyang maimbod na paglilingkod. O puwede man na ipokus mo an saimong proyekto nin pag-adal sa halimbawa ni Marcos o ni Timoteo. Manunudan mo na naglingkod sinda ki Jehova puon sa pagkahoben asin nakamtan ninda an nagdadanay na pag-uyon nin Diyos; marahayon an kinaabtan kan saindang buhay.

19. Anong klaseng buhay an puwede mong makamtan?

¹⁹ An magigin klase kan saimong buhay madepende sa kun paano mo iyan ginagamit ngunyan. Kun magtitiwala ka ki Jehova asin bako sa saimong sadiring pakasabot, tatabangan ka niyang makagibo nin madunong na mga desisyon. (Tal. 20:24) Puwede kang magkaigwa nin maugma asin nakakakontentong buhay. Tandaan, pinapahalagahan ni Jehova an ginigibo mo para saiya. Igwa pa daw nin mas marahay pang paagi na gamiton an saimong buhay kisa sa paglilingkod sa satong mamumuton na Ama sa langit?