An mga Kristiano Asin an Sosyedad nin Tawo Ngonyan

“Ikaoongis kamo kan gabos na nasyon huli sa ngaran ko.”​—MATEO 24:9.

1. Ano an magigin nagpapamidbid na tanda nin Kristianismo?

AN PAGIGIN siblag sa kinaban nagpapamidbid na tanda kan enot na mga Kristiano. Sa pamimibi sa saiyang langitnon na Ama, si Jehova, si Cristo nagsabi manongod sa saiyang mga disipulo: “Itinao ko sa sainda an saimong tataramon, alagad an kinaban naongis sa sainda, huli ta sinda bakong kabtang kan kinaban, siring sa sako na bakong kabtang kan kinaban.” (Juan 17:14) Kan iatubang ki Poncio Pilato, si Jesus nagsabi: “An sakong kahadean bakong kabtang kan kinaban na ini.” (Juan 18:36) An pagigin siblag sa kinaban kan orihinal na Kristianismo pinatutunayan kan Kristianong Griegong Kasuratan asin nin mga historyador.

2. (a) Maliliwat daw an relasyon kan mga parasunod ni Jesus asin kan kinaban sa pag-agi nin panahon? (b) Madatong daw an Kahadean ni Jesus paagi sa pagkakombertir kan mga nasyon?

² Ihinayag daw ni Jesus kan huri na maliliwat an relasyon kan saiyang mga parasunod asin kan kinaban asin na an saiyang Kahadean madatong paagi sa pagkakombertir kan kinaban sa Kristianismo? Dai. Mayo man lamang na ipinasabong na isurat kan saiyang mga parasunod pagkagadan ni Jesus an nagsuherir kan siring na bagay. (Santiago 4:​4 [isinurat dai mahaloy bago an 62 C.E.]; 1 Juan 2:​15-17; 5:​19 [isinurat mga 98 C.E.]) Al kontraryo,  ikinokonektar kan Biblia an “presensia” asin masunod na “pagdatong” ni Jesus na may kapangyarihan sa Kahadean sa “pagtatapos kan palakaw nin mga bagay,” na masagkod sa “katapusan” o kalaglagan kaiyan. (Mateo 24:​3, 14, 29, 30; Daniel 2:​44; 7:​13, 14) Sa tanda na itinao ni Jesus manongod sa saiyang pa·rou·siʹa, o presensia, sia nagsabi manongod sa saiyang tunay na mga parasunod: “Dangan pasasakitan kamo nin mga tawo asin gagadanon kamo, asin ikaoongis kamo kan gabos na nasyon huli sa ngaran ko.”​—Mateo 24:9.

An Tunay na mga Kristiano Ngonyan

3, 4. (a) Paano ilinaladawan nin sarong Katolikong ensiklopedya an enot na mga Kristiano? (b) Sa anong magkaagid na mga tataramon ilinaladawan an mga Saksi ni Jehova asin an enot na mga Kristiano?

³ Anong relihiyosong grupo ngonyan an nagkaigwa kan reputasyon nin kaimbodan sa Kristianong mga prinsipyo asin pagigin siblag sa kinaban, na an mga miembro ikinaoongis asin pinaglalamag? Bueno, anong lakop sa kinaban na Kristianong organisasyon an nakapapareho sa gabos na bagay sa historikong mga paglaladawan sa enot na mga Kristiano? Mapadapit digdi, sinasabi kan New Catholic Encyclopedia: “An orihinal na Kristianong komunidad, minsan kan primero ibinilang sanang ibang sekta sa tahaw kan mga Judio, napatunayan na napapalaen sa teolohikong katokdoan kaiyan, asin partikularmente sa kaigotan kan mga miembro kaiyan, na naglingkod bilang mga saksi ni Cristo ‘sa bilog na Judea asin Samaria patin sagkod sa kaporoporohi nin daga’ (Gibo 1.8).”​—Tomo 3, pahina 694.

⁴ Mangnoha an mga tataramon na “ibinilang sanang ibang sekta,” “napapalaen sa . . . katokdoan kaiyan,” “kaigotan . . . bilang mga saksi.” Asin ngonyan masdi kun paano ilinaladawan kan iyo man sanang ensiklopedya an mga Saksi ni Jehova: “Sarong sekta . . . an mga Saksi kombensidong marhay na an katapusan kan kinaban maabot sa laog nin mga pirang taon na sana. An buhay na paniniwalang ini minalataw na iyo an pinakamakosog na nagmomotibar na puwersa sa likod kan saindang daing kapagalan na kaigotan. . . . An pundamental na obligasyon kan kada miembro kan sekta manaksi ki Jehova paagi sa paghahayag kan Saiyang nagdadangadang na Kahadean. . . . Ibinibilang ninda an Biblia na iyo an solamenteng pinagkukuanan ninda kan saindang pagtubod asin reglamento sa paggawe . . . Tanganing magin tunay na Saksi an saro kaipuhan na maghulit nin epektibo sa laen-laen na paagi.”​—Tomo 7, pahina 864-5.

5. (a) Sa anong mga bagay napapalaen an mga katokdoan kan mga Saksi ni Jehova? (b) Tumao nin mga halimbawa na nagpapaheling na an mga tinutubod nin mga Saksi ni Jehova kaoyon sa Kasuratan.

⁵ Sa anong mga bagay napapalaen an mga katokdoan kan mga Saksi ni Jehova? May nasambitan na nagkapira an New Catholic Encyclopedia: “Kinokondenar ninda [kan mga Saksi ni Jehova] an Trinidad bilang paganong idolatriya . . . Ibinibilang ninda si Jesus na pinakadakulang Saksi ni Jehova, ‘sarong dios’ (siring sa traduksion ninda sa Juan 1.1), na segunda sana ki Jehova. . . . Sia nagadan bilang tawo asin binuhay liwat bilang inmortal na espiritung Aki. An saiyang Pasyon asin kagadanan iyo an halagang ibinayad nia tanganing mabawi para sa katawohan an diretsong mabuhay sagkod lamang digdi sa daga. Totoo nanggad, an ‘dakulang kaburonyogan’ (Kap 7.9) nin tunay na mga Saksi naglalaom sa sarong daganon na Paraiso; 144,000 sanang maimbod (Kap 7.4; 14.1, 4) an magkakamit nin langitnon na kamurawayan kaiba ni Cristo. An mga maraot lubos na lalaglagon. . . . An bautismo​—na ginigibo kan mga Saksi paagi sa paglubog sa tubig . . . [iyo] an panluwas na simbolo kan saindang pagdusay sa paglilingkod ki Jehova Dios. . . . An mga Saksi ni Jehova nabantog huli sa pagsayumang paineksion nin dugo . . . Estrikto an saindang pan-mag-agom asin seksuwal na moralidad.” An mga Saksi ni Jehova tibaad napapalaen sa mga bagay na ini, pero an saindang paninindogan sa gabos na puntong ini masarig na napapasikad sa Biblia.​—Salmo 37:​29; Mateo 3:​16; 6:​10; Gibo 15:​28, 29; Roma 6:​23; 1 Corinto 6:​9, 10; 8:​6; Kapahayagan 1:5. 

6. Anong paninindogan an pinapagdanay kan mga Saksi ni Jehova? Taano?

⁶ Idinugang pa kan Romano Katolikong librong ini na kan 1965 (minalataw na iyo an taon na isinurat an artikulo) “dai pa ibinibilang kan mga Saksi na sinda kaayon sa sosyedad na saindang nabubuhayan.” Garo an paghona kan autor sa pag-agi nin panahon asin kun dakol na an mga Saksi ni Jehova asin “paorog nang paorog na nagigin iglesya bakong sekta,” sinda magigin kabtang kan kinaban na ini. Alagad ta bakong siring an nangyari. Ngonyan, na labing apat na doble an mga Saksi kisa kan 1965, daing pagliwatliwat na ipinagpadagos kan mga Saksi ni Jehova an saindang paninindogan mapadapit sa kinaban na ini. “Sinda bakong kabtang kan kinaban,” kun paanong si Jesus “bakong kabtang kan kinaban.”​—Juan 17:16.

Siblag Pero Bakong Anggot

7, 8. Arog kaidtong enot na mga Kristiano, ano an totoo sa mga Saksi ni Jehova ngonyan?

⁷ Sa pagsitar kan pagdepensa sa enot na mga Kristiano kan apolohista kan ikaduwang siglo na si Justin Martyr, si Robert M. Grant nagsurat sa saiyang librong Early Christianity and Society: “Kun an mga Kristiano mga rebolusyonaryo sinda magtatago tanganing maotob an saindang pasohan. . . . Sinda an pinakamarahay na mga kaalyado kan emperador para sa katoninongan asin marahay na areglo.” Siring man, an mga Saksi ni Jehova ngonyan midbid sa bilog na kinaban na mamomoton sa katoninongan asin toltol na mga siudadano. An mga gobyerno, ano man na klase, nakaaaram na mayo sindang dapat na ikatakot sa mga Saksi ni Jehova.

⁸ An sarong editoryalista sa Amerika del Norte nagsurat: “Sarong panatiko asin sobra kamapagsuspetsang isip an maniwala na an mga Saksi ni Jehova nagtatao nin ano man na klase nin peligro sa arin man na politikal na gobyerno; sinda bakong subersibo asin mamomoton sa katoninongan na dapat sa sarong relihiyosong organisasyon.” Sa saiyang librong L’objection de conscience (Pagtumang Huli sa Konsensia), si Jean-Pierre Cattelain nagsurat: “An mga Saksi sangkap an pagpasakop sa mga autoridad asin sa kadaklan nagkukuyog sa mga ley; sinda nagbubuhis asin dai naghihingoang pagdudahan, liwaton, o ibagsak an mga gobyerno, ta dai sinda nag-iintindi sa mga gibo-gibo kan kinaban na ini.” Idinugang pa ni Cattelain na solamente kun hinahagad kan Estado an saindang buhay, na lubos nindang idinusay na sa Dios, na an mga Saksi ni Jehova nagsasayumang kumuyog. Digdi nakaaagid nanggad sinda sa enot na mga Kristiano.​—Marcos 12:​17; Gibo 5:29.

Dai Nasabotan kan mga Namamahala

9. Mapadapit sa pagigin siblag sa kinaban, ano an pambihirang pagkakalaen kan enot na mga Kristiano asin kan mga Katoliko sa modernong aldaw?

⁹ An kadaklan sa mga emperador nin Roma dai nasabotan an enot na mga Kristiano asin pinaglamag sinda. Sa pagpaliwanag kun taano, an The Epistle to Diognetus, na hinohona nin iba na kaidto pang ikaduwang siglo C.E., nagsasabi: “An mga Kristiano nag-eerok sa kinaban, pero bakong kabtang kan kinaban.” Sa ibong na lado, an Ikaduwang Konsilyo sa Batikano, sa Dogmatikong Konstitusyon sa Iglesya kaiyan, nagsabi na an mga Katoliko maninigong “hanapon an kahadean nin Dios paagi sa paggibo nin daganon na mga bagay” asin “maghingoa na mapakangbanal an kinaban gikan mismo sa laog.”

10. (a) Ano an pagheling sa enot na mga Kristiano kan mga namamahala? (b) Ano an parateng pagheling sa mga Saksi ni Jehova, asin ano an reaksion ninda?

¹⁰ Sinasabi kan historyador na si E. G. Hardy na ibinilang kan mga emperador nin Roma an enot na mga Kristiano na “garo baga daing kuwentang mga apisyonado.” An historyador na Pranses na si Étienne Trocmé nagtataram manongod sa “pagmenus nin edukadong mga Griego asin Romanong opisyal sa ibinilang nindang palaen nanggad na sektang Oriental [an mga Kristiano].” An pagsinuratan ni Pliny the Younger, Romanong gobernador sa Bitinia, asin ni Emperador Trajan nagpapaheling na an mga namamahala sa pankagabsan ignorante sa kun ano man nanggad an Kristianismo. Siring man ngonyan, an mga Saksi ni Jehova parateng dai nasasabotan asin minimenus pa ngani  kan mga namamahala sa kinaban. Minsan siring, ini dai ipinagngangalas ni nakapaluluya man sa boot nin mga Saksi.​—Gibo 4:​13; 1 Pedro 4:​12, 13.

“Sa Gabos na Lugar Iyan Pinaglilibak”

11. (a) Ano an mga isinabi manongod sa enot na mga Kristiano, asin ano an isinabi manongod sa mga Saksi ni Jehova? (b) Taano ta dai nakikakabtang sa politika an mga Saksi ni Jehova?

¹¹ Manongod sa enot na mga Kristiano sinabi: “Kun manongod sa sektang ini naaaraman mi na sa gabos na lugar iyan pinaglilibak.” (Gibo 28:22) Kan ikaduwang siglo C.E., an paganong si Celso naghingako na an naaakit sana kan Kristianismo iyo an mga tundag kan sosyedad nin tawo. Sinabi man manongod sa mga Saksi ni Jehova na “sa kadaklan, sinda hale sa mga daing sukat sa satong sosyedad.” An historyador kan iglesya na si Augusto Neander nagbareta na “an mga Kristiano irinepresentar bilang mga tawong gadan sa kinaban, asin daing kamanungdanan sa gabos na gibo-gibo sa buhay; . . . asin ihinapot, ano an mangyayari sa buhay, kun an gabos pareho ninda?” Huling an mga Saksi ni Jehova dai nakiaayon sa politika, sinda man parateng pinagsasahotan na daing kamanungdanan sa sosyedad nin tawo. Alagad ta paano sinda magigin mga aktibista sa politika asin kadungan kaiyan magin mga parasuportar sa Kahadean nin Dios bilang an solamenteng paglaom nin katawohan? Isinasapuso kan mga Saksi ni Jehova an mga tataramon ni apostol Pablo: “Makikabtang ka sa kasakitan bilang marahay na soldado ni Cristo Jesus. Mayo nin soldadong nasa serbisyo na napapalabot sa mga gibong sibilyan, ta an katuyohan nia panigoan an saro na naglista sa saiya.”​—2 Timoteo 2:​3, 4, Revised Standard Version, Edisyon na Ekumeniko.

12. Sa anong mahalagang kabtang nin pagigin siblag nakaaagid an mga Saksi ni Jehova sa enot na mga Kristiano?

¹² Sa saiyang librong A History of Christianity, si Propesor K. S. Latourette nagsurat: “An saro sa mga isyu na an enot na mga Kristiano bakong kaoyon kan kinaban na Griego-Romano iyo an pakikiayon sa guerra. Sa enot na tolong siglo mayong isinurat nin Kristiano na nakaabot sa satong panahon na nagkonsinte sa pakikiayon nin Kristiano sa guerra.” An isinurat ni Edward Gibbon na The History of the Decline and Fall of the Roman Empire nagsasabi: “Imposible na an mga Kristiano magin mga soldados, mahistrado, o prinsipe, na dai tinatalikdan an mas sagradong obligasyon.” An mga Saksi ni Jehova nangangapot man sa kaparehong paninindogan nin estriktong neutralidad asin nagkukuyog sa mga prinsipyo kan Biblia na yaon sa Isaias 2:​2-4 asin Mateo 26:52.

13. Ano an isinasahot sa mga Saksi ni Jehova, alagad ta ano an ipinaheheling kan mga katunayan?

¹³ An mga Saksi ni Jehova pinagsasahotan kan saindang mga kaiwal na nanlalaglag nin mga pamilya. Totoo, may mga pangyayari na nabanga an mga pamilya kan magin Saksi ni Jehova an saro o labi pang miembro. Ihinula ni Jesus na ini mangyayari. (Lucas 12:​51-53) Pero ipinaheheling nin mga estadistika na an pag-aragoman na nalalaglag huli sa dahelan na ini iyo an napapalaen. Halimbawa, sa mga Saksi ni Jehova sa Pransia an 1 kapag-agom sa kada 3 may agom na bakong Saksi. Pero an bilang nin nagdidiborsio sa magkasalak na pag-aragoman na ini bako man na halangkaw sa nasyonal na promedyo. Taano? An mga apostol na si Pablo asin Pedro nagtao nin madonong, ipinasabong na hatol sa mga Kristiano na an agom daing pagtubod, asin hinihingoa nin mga Saksi ni Jehova na kuyogon an saindang mga tataramon. (1 Corinto 7:​12-16; 1 Pedro 3:​1-4) Kun nalalaglag an magkasalak na pag-agoman, haros perming an ginigikanan iyo an agom na bakong Saksi. Sa ibong na lado, rinibong pag-aragoman an nagdanay ta an mag-agom nagin mga Saksi ni Jehova asin nagpoon na iaplikar sa saindang buhay an mga prinsipyo kan Biblia.

Mga Kristiano, Bakong mga Trinitaryo

14. Ano an isinasahot sa enot na mga Kristiano, asin taano ini ta kabaliktaran sa linalaoman?

¹⁴ Kabaliktaran sa linalaoman na sa Imperyo nin Roma, an saro sa mga isinasahot sa enot  na mga Kristiano iyo na sinda mga ateista. Si Dr. Augusto Neander nagsurat: “Mga paradehar sa mga dios, mga ateista, . . . an usong iapod kan mga tawo sa mga Kristiano.” Makangangalas nanggad na an mga Kristiano, na nagsasamba sa nabubuhay na Kaglalang asin bakong sa kadakol na dios, apodon na mga ateista nin mga pagano na nagsasamba nin “bakong mga dios, kundi gibo nin kamot nin tawo, kahoy asin gapo.”​—Isaias 37:19.

15, 16. (a) Ano an isinabi nin ibang relihiyonista manongod sa mga Saksi ni Jehova, alagad ta anong hapot an pinalalataw kaini? (b) Ano an nagpapaheling na an mga Saksi ni Jehova tunay na mga Kristiano?

¹⁵ Kabaliktaran man sa linalaoman an bagay na ngonyan may mga autoridad sa Kakristianohan na nagdedehar na Kristiano an mga Saksi ni Jehova. Taano? Huli ta isinisikwal kan mga Saksi an Trinidad. Sono sa may kinakampihan na pakahulogan kan Kakristianohan, “an mga Kristiano iyo an mga inaako si Cristo bilang Dios.” Kabaliktaran digdi, an sarong modernong diksionaryo tinatawan nin kahulogan an nombreng “Kristiano” na “sarong tawo na nagtutubod ki Jesu-Cristo asin nagsusunod sa saiyang mga katokdoan” asin an “Kristianismo” “sarong relihiyon na basado sa mga katokdoan ni Jesu-Cristo asin sa pagtubod na sia an aki nin Dios.” Anong grupo an mas nakatatama sa kahulogan na ini?

¹⁶ Inaako kan mga Saksi ni Jehova an mismong patotoo ni Jesus kun siisay sia. Sia nagsabi: “Ako iyo an Aki nin Dios,” bakong, “Ako Dios Aki.” (Juan 10:36; ikomparar an Juan 20:31.) Inaako ninda an ipinasabong na mga tataramon ni apostol Pablo manongod ki Cristo: “Na, huling kabaing nin Dios, dai ibinilang na an pagigin kapantay nin Dios bagay na dapat na agawon.” * (Filipos 2:​6, The New Jerusalem Bible) An librong The Paganism in Our Christianity nagsasabi: “Nungka na nasambitan ni Jesu-Cristo an siring na ngangalasan [pantay-pantay na Trinidad], asin an terminong ‘Trinidad’ dai man lamang minalataw sa Bagong Tipan. An ideyang iyan inaprobaran sana kan Iglesya tolong gatos na taon pagkagadan kan satong Kagurangnan; asin an ginikanan kan ideyang iyan biyong pagano.” Inaako kan mga Saksi ni Jehova an katokdoan kan Biblia manongod ki Cristo. Sinda mga Kristiano, bakong mga Trinitaryo.

Mayo nin Ekumenismo

17. Taano an mga Saksi ni Jehova ta dai nakikikooperar sa mobimientong ekumeniko o pag-iribaiba nin relihiyon?

¹⁷ An duwa pang reklamo tumang sa mga Saksi ni Jehova iyo na habo sindang makikabtang sa mobimientong ekumeniko asin na naggigibo sinda kan inapod na “agresibong pangongombertir.” An duwang langhad na ini pinatama man sa enot na mga Kristiano. An Kakristianohan, kaiba an saiyang Katoliko, Ortodokso, asin Protestanteng mga kabtang, daing duda na kabtang kan kinaban na ini. Kapareho ni Jesus, an mga Saksi ni Jehova “bakong kabtang kan kinaban.” (Juan 17:14) Paano sinda makiaalyado paagi sa mga mobimientong pag-iribaiba nin relihiyon sa relihiyosong mga organisasyon na nagpapalakop nin mga gawe asin paniniwala na bakong Kristiano? 

18. (a) Taano ta dai matatatsaran an mga Saksi ni Jehova sa pagsabi na sinda sana an igwa kan sarong tunay na relihiyon? (b) Mantang sinda nagtutubod na yaon sainda an tunay na relihiyon, ano an mayo sa mga Romano Katoliko?

¹⁸ Siisay an makatanosan na makatatatsar sa mga Saksi ni Jehova sa pagtubod, arog kan enot na mga Kristiano, na sinda sana an igwa kan tunay na relihiyon? Minsan an Iglesya Katolika, minsan ngani may pagsaginsagin na naghihingako na nagkokooperar sa mobimientong ekumeniko, nagsasabi: “Kami nagtutubod na an sarong tunay na relihiyon na ini nagpapadagos na mag-eksister sa Iglesya Katolika asin Apostolika, na pinaniwalaan kan Kagurangnan na Jesus kan trabahong ilakop iyan sa gabos na tawo kan sabihan nia an mga apostol: ‘Kaya paduman kamo asin gumibo kamo nin mga disipulo sa gabos na nasyon.’” (Konsilyo sa Batikano II, “Deklarasyon sa Relihiyosong Libertad”) Pero minalataw na an siring na paniniwala bakong igo na pahiroon an mga Katoliko na magkaigwa nin daing kapagalan na kaigotan sa paggibo nin mga disipulo.

19. (a) An mga Saksi ni Jehova determinadong gibohon an ano, asin may anong motibo? (b) Ano an sisiyasaton sa minasunod na artikulo?

¹⁹ An mga Saksi ni Jehova igwa kan siring na kaigotan. Determinado sindang magpadagos na magpatotoo sagkod na boot nin Dios na gibohon ninda iyan. (Mateo 24:14) An saindang pagpatotoo maigot pero bakong agresibo. Iyan pinahihiro nin pagkamoot sa kataed, bakong nin pagkaongis sa katawohan. Sinda naglalaom na maligtas an pinakadakol na tawong mapupuwede. (1 Timoteo 4:16) Kapareho kan enot na mga Kristiano, sinda naghihingoang “makipagkatoninongan sa gabos na tawo.” (Roma 12:18) Ipaliliwanag sa minasunod na artikulo kun paano ninda ini ginigibo.

[Nota sa Ibaba]

Bilang Repaso

◻ Ano an nagpamidbid sa enot na mga Kristiano, asin paano nakaaagid sa sainda an mga Saksi ni Jehova?

◻ Sa anong mga bagay na ipinaheheling kan mga Saksi ni Jehova na sinda marahay na mga siudadano?

◻ Paano an pagheling kan mga namamahala kaidto sa enot na mga Kristiano, asin may kalaenan daw ngonyan?

◻ An pagtubod kan mga Saksi na yaon sa sainda an katotoohan nagpapahiro saindang gibohon an ano?

[Mga Hapot Para sa Pag-adal]

[Ritrato sa pahina 12]

An mga Saksi ni Jehova determinadong magpadagos na magpatotoo sagkod na boot nin Dios na gibohon ninda iyan

[Ritrato sa pahina 17]

Si Pilato nagsabi: “Uya! An lalaki”​—an Saro na bakong kabtang kan kinaban.​—Juan 19:5

[Credit Line]

“Ecce Homo” ni A. Ciseri: Florence, Galleria d’Arte Moderna / Alinari/Art Resource, N.Y.