Estorya nin Buhay

Paggirumdom sa Satong Kaglalang Poon sa Pagkahoben

ISINAYSAY NI DAVID Z. HIBSHMAN

“Kun makaabot na ako sa katapusan kan sakong buhay, totoong naglalaom ako na logod ako nagin fiel ki Jehova. Nakikimaherak ako sa saiya na atamanon si David ko. Salamat sa saiya, Jehova, asin sa samuyang pag-agoman. Marahayon, maogmahon!”

IMAHINARA an sakong emosyon kan pakatapos na ilobong an agom ko kan Marso 1992, naheling ko an ultimong isinurat na ini sa saiyang dayari. Limang bulan sana bago kaini, sinelebrar mi an ika-60 anibersaryo ni Helen sa bilog na panahon na ministeryo.

Nagigirumdoman ko pa nin malinaw an aldaw kan 1931 kan kami ni Helen magkataed sa kombension sa Columbus, Ohio, E.U.A. Si Helen garo mayo pang 14 anyos, alagad nasabotan nia nin orog an kahulogan kan okasyon na idto kisa sako. An entusiasmo ni Helen sa ministeryo nahayag dai nahaloy pakatapos kaiyan kan sia asin an saiyang balong ina nagin payunir, an apod sa bilog na panahon na mga paraebanghelyo sa Mga Saksi ni Jehova. Binayaan ninda an saindang komportableng harong tanganing maghulit sa puerang mga lugar sa timog kan Estados Unidos.

An Kristianong Pamana sa Sako

Kan 1910 an mga magurang ko buminalyo kaiba an saindang duwang sadit pang aki hale sa sirangan na Pennsylvania pasiring sa Grove City, sa solnopan na parte kan estado. Duman nag-antisipo sinda sa sarong simple sanang harong asin nagin aktibong miembro kan Iglesia Repormado. Dai nahaloy pakalihis kaiyan sinda sinongko ni William Evans, sarong Estudyante sa Biblia, an apod kaidto sa Mga Saksi ni Jehova. Si Tatay, na kan panahon na idto mga 25 anyos pa sana, asin si Nanay, na mas ngohod nin limang taon, naghinanyog sa makikatood na taga Wales na ini asin inimbitaran siang kumakan sa harong. Dai nahaloy inako ninda an mga katotoohan sa Biblia na saindang nanonodan.

Tanganing magin mas harani sa kongregasyon, ibinalyo ni Tatay an pamilya nin mga 40 kilometros  sa banwaan nin Sharon. Pakalihis nin pirang bulan, kan 1911 o 1912, si Tatay asin Nanay binautismohan. Si Charles Taze Russell, an enot na presidente kan Watch Tower Society, an nagtao kan pahayag sa bautismo. Namundag ako kan Disyembre 4, 1916, kan apat na an aki kan mga magurang ko. Kan mamundag ako, ipinaisi: “Saro na naman na tugang na lalaki na kamomotan.” Kaya an ngaran ko, David, na an boot sabihon “Namomotan.”

Kan ako apat na semana na, dinara ako sa sakong enot na kombension. Kan enot na mga aldaw na idto, an sakong ama asin an sakong matuang mga tugang na lalaki naglalakaw nin nagkapirang kilometro pasiring sa mga pagtiripon kan kongregasyon mantang si Nanay isinasakay kami kan sakong tugang na babae sa pampasaherong sasakyan. An mga pagtiripon igwa nin sesyon sa aga asin hapon. Sa harong, an pag-orolay parateng nakasentro sa mga artikulo kan An Torrengbantayan asin The Golden Age, an enot na ngaran kan Awake!

Pagkinabang sa Marahay na mga Halimbawa

Dakol na peregrino, an apod kaidto sa nagbibiaheng mga espiker, an nagsongko sa samong kongregasyon. Sa parate saro o duwang aldaw sinda sa samuya. An sarong espiker na dai ko nanggad malilingawan iyo si Walter J. Thorn, na ginirumdom an saiyang Kaharohalangkaweng Kaglalang ‘sa mga aldaw kan saiyang pagkahoben.’ (Eclesiastes 12:1) Kan ako aki pa, nag-iba ako ki Tatay sa pagpadalan kan “Photo-Drama of Creation,” may apat na kabtang na bisuwal asin nakaplakang presentasyon kan kasaysayan nin katawohan.

Maski ngani si Tugang na Evans asin an saiyang agom, si Miriam, daing mga aki, sinda nagin espirituwal na mga magurang asin apoon para sa samong pamilya. Si William pirmeng inaapod si Tatay na “Aki,” asin itinadom ninda ni Miriam sa samong pamilya an espiritu nin pag-eebanghelyo. Sa enot na kabtang kan ika-20 siglo, si Tugang na Evans nagpabalikbalik sa Wales tanganing iintrodusir an katotoohan sa Biblia sa palibot kan Swansea. Duman namidbid sia bilang an parahulit na taga Amerika.

Kan 1928, binayaan ni Tugang na Evans an saiyang trabaho asin nagpoon na maghulit sa kaboboldan nin West Virginia. An duwa kong matuang tugang na lalaki, an 21 anyos na si Clarence asin 19 anyos na si Carl, uminiba sa saiya. Kami gabos na apat na lalaki dakol na taon sa bilog na panahon na ministeryo. Sa katunayan, kami gabos naglingkod bilang nagbibiaheng paraataman kan Mga Saksi ni Jehova kan kami hoben pa. Dai pa sana nahahaloy, an kangodhan na tugang na babae ni Nanay na si Mary, na ngonyan labi nang 90 anyos, nagsurat sa sako: “Kanigoan an pasasalamat niato gabos na si Tugang na Evans nagkaigwa nin kaigotan para sa ministeryo asin nagsongko sa Grove City!” Si Tiya Mary saro man na naggirumdom sa saiyang Kaglalang poon sa saiyang pagkahoben.

Pag-atender sa mga Kombension

Si Tatay asin Clarence sana an nakaatender sa makasaysayan na kombension sa Cedar Point, Ohio, kan 1922. Minsan siring, kan 1924 nagkaigwa kami nin auto, asin an bilog ming pamilya nag-atender sa kombension sa Columbus, Ohio. Kaming mga aki linaoman na gagamiton an sadiri ming nadamot para sa samong pagkakan durante kan walong aldaw na kombension. An punto de vista kan samong mga magurang iyo na an gabos na miembro kan pamilya maninigong makanood na suportaran an saindang sadiri. Kaya nag-ataman kami nin mga manok asin kuneho patin putyukan, asin kami gabos na aking lalaki igwang mga hinahatodan nin diaryo.

Kan umabot an panahon para sa kombension sa Toronto, Canada, kan 1927, igwa kami kaidto nin anom na bulan na omboy na tugang na lalaki, si Paul. Ako an iinasignar na mawalat sa harong asin mag-asikaso ki Paul sa tabang nin sarong may agom nang inaon mantang an mga magurang ko nagduman sa Toronto kaiba an ibang mga  aki. Tinawan ako nin sampulong dolyar, na ginamit ko sa pagbakal nin sakong bagong amerikana. Pirme kaming sinanay na magbulos nin husay para sa mga pagtiripon asin na mag-asikaso kan samong mga gubing.

Pag-abot kan dai malilingawan na kombension kan 1931 sa Columbus, Ohio, si Clarence asin Carl may agom na asin nagpapayunir kaiba kan saindang agom. Sinda kanya-kanyang nag-iistar sa sadiring gibo na harong na de rueda. Naagom ni Carl si Claire Houston na taga Wheeling, West Virginia, asin idto an dahelan kun taano ta kataed ko an ngohod na tugang ni Claire, si Helen, sa kombension sa Columbus.

An Bilog na Panahon na Ministeryo

Naggradwar ako sa haiskul kan 1932 kan ako 15 anyos, asin kan sumunod na taon naghatod ako nin segunda-manong kotse sa sakong tugang na si Clarence, na nagpapayunir sa South Carolina. Nag-aplay ako para sa pagpapayunir asin nagpoon na umiba ki Clarence asin sa saiyang agom. Kan panahon na idto si Helen nagpapayunir sa Hopkinsville, Kentucky, asin sinuratan ko sia sa kaenot-enote. Sa saiyang simbag, sia naghapot: “Ano, payunir ka?”

Sa sakong surat​—na isinaray ni Helen sagkod na sia magadan pakalihis nin haros 60 taon​—nagsimbag ako: “Iyo, asin naglalaom ako na logod magdanay ako.” Sa surat na idto, iinestorya ko ki Helen an pagwaras kan pulyetong The Kingdom, the Hope of the World sa mga klerigo asin sa mga opisyal sa korte sa sakong destino sa paghuhulit.

Kan 1933, iginibo ako ni Tatay nin sarong tolda na nasa sasakyan​—2.4 metros an laba, 2 metros an lakbang na harong na de rueda na an mga lanob gibo sa luna na hinaklop sa sadit na mga tukod asin may bintana sa atubangan sagkod sa likod. Idto an sakong simpleng erokan sa suminunod na apat na taon nin pagpapayunir.

Kan Marso 1934, si Clarence asin Carl, an saindang agom, si Helen asin an saiyang ina, an kunyada ni Clarence asin ako​—walo kami​—nagbiahe pasolnopan tanganing umatender sa kombension sa Los Angeles, California. An nagkapira naglunad asin nagtorog sa sakong harong na de rueda. Nagtorog ako sa kotse, mantang an iba nagdagos sa paarkilahan na kuarto. Huling naraotan kami nin kotse, nakaabot kami sa Los Angeles kan ikaduwang aldaw kan anom na aldaw na kombension. Duman, kan Marso 26, sa katapustapusi nahimo mi ni Helen na simbolisaran an samong pagdusay ki Jehova paagi sa bautismo sa tubig.

Sa kombension, personal na kinaolay ni Joseph F. Rutherford, an presidente kaidto kan Watch Tower Society, an gabos na payunir. Pinarigon nia an samong boot, na sinabi na kami pusoan na mga parapakilaban para sa katotoohan sa Biblia. Sa okasyon na idto, ginibo an probisyon na tawan nin pinansial na tabang an mga payunir tanganing sinda makapadagos sa saindang ministeryo.

Sarong Edukasyon Para sa Buhay

Kan magpuli kami hale sa kombension sa Los Angeles, ihiniras niamo gabos an mensahe kan Kahadean sa mga tawo sa enterong distrito nin South Carolina, Virginia, West Virginia, asin Kentucky. Pakalihis nin dakol na taon si Helen nagsurat dapit sa panahon na idto: “Mayo kaidto nin kongregasyon na masasandigan, ni mga katood na makatatabang, huli ta kami talagang mga estranghero sa sarong bakong pamilyar na lugar. Alagad aram ko ngonyan na ako nag-aako nin edukasyon. Ako nagigin mayaman.”

Sia naghapot: “Ano an ginigibo nin sarong hoben na babae sa saiyang panahon kun harayo sa mga katood asin sadiring lugar? Bueno bako man na dai nakaoogma. Mayo akong magirumdoman na nalangkag ako kasuarin man. Dakol akong pigbabasa. Nungkang napabayaan mi an pagbasa kan samong mga babasahon sa Biblia asin pag-adal. Pirme akong nasa kaibanan kan sakong ina, na nakanood na ibadyet an kuartang yaon samo, mamakal, magsalida nin kupos na goma, magluto, magtahi, asin  maghulit. Dai ako nagbabasol asin maoogma akong gibohon otro iyan.”

Si Helen asin an saiyang ina nanigoan nang mag-erok sa sadit na harong na de rueda kan mga taon na idto, minsan ngani an saiyang ina igwa nin sadiring magayon na harong. Pakatapos kan kombension sa Columbus, Ohio, kan1937, nagluya an salud kan ina ni Helen, asin naospital sia. Sia nagadan sa saiyang destino sa Philippi, West Virginia, kan Nobyembre 1937.

Pag-agom Asin Padagos na Paglilingkod

Kan Hunyo 10, 1938, kami ni Helen kinasal sa sarong simpleng seremonya sa harong na namundagan sa saiya sa Elm Grove, harani sa Wheeling, West Virginia. An samuyang namomotan na si Tugang na Evans, na nag-introdusir kan samong pamilya sa katotoohan nagkapirang taon bago ako namundag, an nagtao kan pahayag sa kasal. Pakakasal, kami ni Helen nagplanong bumalik sa pagpapayunir sa sirangan na Kentucky, alagad sa pagkabigla ming marhay, inimbitaran kami sa gibohon sa sona. Kalabot sa gibohon na ini an pagsongko sa mga grupo nin Saksi ni Jehova sa solnopan na Kentucky asin mga parte nin Tennessee tanganing tabangan sinda sa saindang ministeryo. Kaidto igwa sana nin mga 75 kan siring na mga parabalangibog kan Kahadean sa enterong lugar na sinongko mi.

Kan panahon na idto, biniribid nin nasyonalismo an kaisipan nin dakol, asin inantisipar ko na sa dai mahahaloy ibibilanggo ako huli sa sakong Kristianong neutralidad. (Isaias 2:4) Minsan siring, huli sa sakong rekord nin aktibidad sa paghuhulit, nag-ako ako nin sarong klasipikasyon hale sa konseho sa pag-apod sa serbisyo na nagtogot sa sako na magpadagos sa bilog na panahon na ministeryo.

Kan ponan mi an ministeryong nagbibiahe, haros gabos nagkomento na kami hoben pa. Sa Hopkinsville, Kentucky, an sarong tugang na Kristiana tinaratara si Helen paagi sa higot na kugos asin naghapot: “Natatandaan mo ako?” Kan 1933, si Helen nagpatotoo sa saiya sa tindahan sa puerang lugar na minamanehar kan agom kaini. Sia sarong paratokdo sa Pan-Domingong Eskuelahan sa Relihion, alagad pakabasaha kan libro na iwinalat sa saiya ni Helen, sia uminatubang sa saiyang klase asin naghagad nin dispensasyon sa pagtokdo nia sa sainda nin mga tokdo na bakong sono sa Biblia. Pakatapos na magdemitir sa iglesia, sia nagpoon na magbalangibog kan mga katotoohan sa Biblia sa saiyang komunidad. Kami ni Helen tolong taon na naglingkod sa solnopan nin Kentucky, asin an tugang na babaeng idto asin an saiyang agom parate kaming pinadagos sa saindang harong.

Kan mga aldaw na idto nagkaigwa kami nin saradit na lokal na asamblea, asin si A. H. Macmillan naglingkod sa saro kan mga ini. Nagdagos sia sa harong kan mga magurang ni Helen kan aki pa si Helen, kaya durante kan kombension, gusto niang mag-istar sa kaibanan mi sa samuyang 5 metros an laba na harong na de rueda, kun saen igwa kami nin ekstrang kama. Ginirumdom man nia an saiyang Kaharohalangkaweng Kaglalang sa mga aldaw kan saiyang pagkahoben, na idinedikar an saiyang buhay ki Jehova kan 1900, kan sia 23 anyos.

Kan Nobyembre 1941 an gibohon kan nagbibiaheng mga tugang temporaryong sinuspender, asin idinestino ako bilang payunir sa Hazard, Kentucky. Sa giraray nakaibanan mi an sakong tugang na si Carl asin an saiyang agom, si Claire. Digdi si Joseph Houston, sobrino ni Helen, uminiba sa samo asin nagpoon na magpayunir. Sia nagpadagos sa bilog na panahon na ministeryo sa laog nin haros 50 taon, na nagadan nin bigla sa atake sa puso kan 1992 mantang fiel na naglilingkod sa pankinaban na opisina prinsipal kan Mga Saksi ni Jehova sa Brooklyn, Nueva York.

Kan 1943 idinestino kami sa Rockville, Connecticut. Ini garo man sana ibang kinaban para sa samo ni Helen huli ta natuod kaming maghulit sa timog. Sa Rockville, si Helen regular na nagkondukta nin labing 20 pag-adal sa Biblia sa harong kada semana. Sa kahurihurihi, nag-arkila kami nin sarong simpleng kuarto tanganing magin Kingdom Hall, asin naorganisar an nukleo nin sarong sadit na kongregasyon.

Mantang naglilingkod sa Rockville, inimbitaran kami na umatender sa ikalimang klase kan Paadalan sa Biblia kan Watchtower sa Gilead sa South Lansing, Nueva York. Nakaoogma, naaraman mi na si Aubrey asin Bertha Bivens, mga katood mi durante kan samong pagpapayunir kaidto sa Kentucky, magigin kaklase mi.

An Paadalan Asin an Samong Bagong Destino

Minsan ngani medyo hoben pa kami, an kadaklan kan samong mga kaklase mas hoben pa ngani. Iyo, ginirumdom ninda an saindang Kaharohalangkaweng Kaglalang sa saindang pagkahoben. An samong gradwasyon ginibo kan Hulyo 1945, kan patapos na an Guerra Mundial II. Mantang hinahalat an samong destino sa pagmimisyonero, nag-asosyar  kami sa Kongregasyon nin Flatbush sa Brooklyn, Nueva York. Sa katapustapusi, kan Oktubre 21, 1946, kaiba an anom pang kaklase kabale an mag-agom na Bivens, nag-eroplano kami pasiring sa samong bagong erokan sa Siudad nin Guatemala, Guatemala. Kan panahon na idto, mayo pang 50 an mga Saksi ni Jehova sa enterong nasyon na iyan nin Amerika Sentral.

Kan Abril 1949 an pira sa samong mga misyonero ibinalyo sa Quetzaltenango, an ikaduwang dakula asin importanteng siudad sa nasyon. An siudad na ini 2,300 metros na mas halangkaw sa kapatagan kan dagat, asin an aire sa kabukidan presko asin malinig. Sinumaryo ni Helen an samong aktibidad digdi, na nagsurat: “Pribilehio mi na maghulit sa kadakol na banwaan asin baryo. Minabangon kami nin mga alas kuatro nin aga asin minalunad sa auto (na sa parate igwa nin itinutunton na luna imbes na mga bintana) pasiring sa sarong harayong banwaan. Duman maghuhulit kami nin mga walong oras bago magpuli pagkabanggi.” Ngonyan igwa na nin mga kongregasyon sa kadaklan kan lugar na ini, kabale an anom sa Quetzaltenango.

Dai nahaloy nag-apod nin mga misyonero na maglilingkod sa Puerto Barrios sa Baybayon nin Caribe, an ikatolong pinakadakulang siudad sa Guatemala. An samong namomotan na marhay na mga kaibaiba na mag-agom na Bivens, na nakaibanan niamong maglingkod nin limang taon sa Guatemala, kabilang sa mga nagbalyo sa bagong destinong ini. Makolog sa boot an pagsuruwayan asin nagbunga nin kapungawan sa samong buhay. Mantang kami na sana ni Helen an nawalat sa erokan nin mga misyonero, nagbalyo kami sa sarong sadit na apartment. Kan 1955, kami ni Helen nag-ako nin bagong destino sa mas tropikong siudad nin Mazatenango. An kangodhan kong tugang, si Paul, asin an saiyang agom, si Dolores, na naggradwar sa Gilead kan 1953, naglingkod duman dai nahaloy bago kami nagdatong.

Kan 1958 igwa na kami nin labing 700 na Saksi, 20 kongregasyon, asin tolong sirkito sa Guatemala. Kami ni Helen nakikabtang giraray sa gibohon na nagbibiahe, na sinosongko an saradit na grupo nin mga Saksi asin nagkapira sa mga kongregasyon, kabale an yaon sa Quetzaltenango. Dangan, kan Agosto 1959, inimbitaran kami na bumalik sa Siudad nin Guatemala, kun saen nag-erok kami sa sangang opisina. Iinasignar ako na maglingkod sa sangang opisina, mantang si Helen nagpadagos sa pagmimisyonera sa laog nin 16 pang taon. Dangan nagpoon man siang magtrabaho sa sangang opisina.

Dugang Pang mga Bendisyon

Kaidtong dakol nang taon an nakaagi garo baga ako an pirmeng pinakangohod sa mga naglilingkod ki Jehova. Ngonyan ako parate an pinakamatua, siring kan nangyari kan mag-atender ako sa paadalan kan sanga sa Patterson, Nueva York, kan 1996. Kun paanong kan ako hoben pa dakol akong inako na tabang gikan sa mga mas maedad na, sa nakaagi pa sanang mga dekada nagkapribilehio ako na tabangan an dakol na hoben na gustong girumdomon an saindang Kaglalang sa saindang pagkahoben.

Padagos na pinaooranan ni Jehova nin mga bendisyon an saiyang banwaan digdi sa Guatemala. Kan 1999 igwa nin labing 60 kongregasyon sa Siudad nin Guatemala. Asin sa amihanan, timog, sirangan, asin solnopan, igwa nin dakol pang kongregasyon asin rinibong parabalangibog kan maogmang bareta kan Kahadean nin Dios. An mayo pang 50 parabalangibog kan Kahadean kan mag-abot kami kaidtong mga 53 na taon na an nakaagi labi na sa 19,000!

Dakol na Dapat Ipagpasalamat

Daing siisay man an nabubuhay na daing mga problema, alagad pirme niatong ikatatao “ki Jehova mismo an pagabat” sa sato. (Salmo 55:22) Parate nia kitang sinususteniran paagi sa suporta nin mamomoton na kairiba. Halimbawa, pirang taon bago sia nagadan, rinegalohan ako ni Helen nin sarong nakakuadrong plake na nakasurat an teksto sa Biblia sa Hebreo 6:​10: “An Dios bakong daing katanosan na malingawan an saindong pagpapagal asin an pagkamoot na saindong ipinaheling para sa Saiya sa pagtao nin mga paglilingkod sa Saiyang banwaan asin sagkod ngonyan itinatao iyan.”​​—Weymouth.

 An iiniba niang surat sa sarong kabtang nagsasabi: “Sakuyang mahal na marhay, kakadikit kan ikatatao ko saimo, apuera kan SAKUYANG BILOG NA PAGKAMOOT . . . An tekstong ini angay na gayo para sa saimo, asin ipinakikiolay ko saimo na ibugtak iyan sa ibabaw kan lamesa mo, bakong huli ta itinao ko iyan sa saimo, kundi huli ta iyan aplikado sa saimo sa saimong halawig na mga taon nin paglilingkod.” Sagkod sa ngonyan, an plake yaon sa sakong lamesa sa sangang opisina sa Guatemala.

Naglingkod ako ki Jehova poon sa sakong pagkahoben, asin ngonyan sa sakong pagigin gurang na, pinasasalamatan ko si Jehova sa sakong marahay na salud na nagtotogot sa sako na maasikaso an mga trabahong iinasignar sa sako. Mantang ginigibo ko an regular na pagbasa sa Biblia, parate akong nakakabasa nin mga teksto na sa luba ko puedeng ginuritan kan sakong namomotan na marhay na si Helen sa saiyang Biblia. Nangyari ini sa sako kan basahon ko liwat an Salmo 48:​14: “An Dios na ini iyo an satong Dios sagkod sa panahon na daing sagkod, sagkod lamang pa ngani. Sia mismo an magiya sa sato sagkod na kita magadan.”

Kaogmahan kong ihiras sa iba an bisyon kan aldaw nin pagbuhay liwat na an mga tawo kan gabos na dating nasyon maogmang sasabaton an saindang mga namomotan hale sa mga gadan pasiring sa sarong bagong kinaban. Kanigoan na oportunidad! Abaang mga luha nin kagayagayahan an matoro sa panahon na iyan mantang ginigirumdom ta na si Jehova iyo nanggad an Dios “na nagraranga sa mga napukan”!​—2 Corinto 7:6.

[Ritrato sa pahina 25]

Paitok patoo poon sa itaas, wala: Si Nanay, Tatay, Tiya Eva, asin mga tugang kong si Carl asin Clarence, 1910

[Mga Ritrato sa pahina 26]

Kaiba si Helen kan 1947 asin kan 1992