Kapakumbabaan—Sarong Kualidad na Nakapaoogma sa Dios

AN KAPAKUMBABAAN iyo an pagigin mayo nin kapalangkawan o pagkaarogante; kababaan nin isip. Iyan bakong kaluyahan kundi sarong kamugtakan nin isip na nakapaoogma ki Jehova.

Sa Hebreong Kasuratan, an “kapakumbabaan” kinua sa pinakagamot na termino (ʽa·nahʹ) na nangangahulogan “magsakit nin makuri; hamakon; apihon.” An mga termino na kinua sa pinakagamot na ini laen-laen na tinatradusir na “kapakumbabaan,” “kahoyoan,” “makuring sakit,” asin iba pa. An duwa pang berbo sa Hebreo na may labot sa “kapakumbabaan” iyo an ka·naʽʹ (sa literal, daogon [an sadiri]) asin an sha·phelʹ (sa literal, magin hababa). Sa Kristianong Griegong Kasuratan an terminong ta·pei·no·phro·syʹne tinatradusir na “kapakumbabaan” asin “kababaan nin isip.” Iyan kinua sa mga terminong ta·pei·noʹo, “ibaba,” asin phren, “an isip.”

An saro puedeng mapasa kamugtakan nin kapakumbabaan paagi sa pangangatanosan basado sa saiyang relasyon sa Dios asin sa saiyang kapwa, siring kan sinasabi sa Biblia, dangan pag-otob sa mga prinsipyo na nanonodan. An sarong termino sa Hebreo, an hith·rap·pesʹ, na trinadusir na “magpakumbaba ka,” nangangahulogan, sa literal, na “batayan an saimong sadiri.” Ipinahahayag nanggad kaiyan an paghiro na sinabi kan madonong na kagsurat kan Talinhaga: “Aki ko, kun ika nanimbag para sa saimong kapwa, . . . kun ika nasiod kan mga tataramon kan saimong ngoso, . . . namugtak ka sa palad kan saimong kapwa: Lakaw magpakumbaba ka [batayan mo an saimong sadiri] asin paoranan mo nin pakimaherak an saimong kapwa. . . . Iligtas mo an saimong sadiri.” (Talinhaga 6:1-5) Sa ibang pagtaram, iapon an saindong kapalangkawan, admitiron an saindong sala, itanos an mga bagay, asin humagad nin kapatawadan. Si Jesus nagsadol na an saro magpakumbaba sa Dios siring sa sarong aki asin na, imbes na maghingoang magin prominente, sia maglingkod sa saiyang mga tugang.—Mateo 18:4; 23:12.

An kapakumbabaan igwa nin dakulang halaga sa pagheling ni Jehova. Minsan ngani an Dios mayo nin ano man na utang sa katawohan, huli sa dai na kutana maninigong kabootan andam sia na magpaheling nin pagkaherak asin pabor sa mga nagpapakumbaba sa saiya. Ipinaheheling kan mga siring na dai sinda nagtitiwala o naghahambog sa sainda man sana kundi nag-aasa sa saiya asin boot na gibohon an saiyang kabotan. Siring kan sabi kan pinasabngan na Kristianong kagsurat na si Santiago asin Pedro: “Tinutumang nin Dios an mga maabhaw, alagad tinatawan nia nin dai na kutana maninigong kabootan an mga mapakumbaba.”—Santiago 4:6; 1 Pedro 5:5.

Minsan idtong mga kan nakaagi maraoton an ginigibo, kun sinda tunay na nagpapakumbaba ki Jehova asin nakikimaherak sa saiya, dadangogon nia. Paagi sa pagpalakop nin falsong pagsamba sa nasyon, tinentaran ni Hadeng Manases nin Juda an mga nag-eerok sa Juda asin Jerusalem na “gumibo nin mas maraot kisa mga nasyon na pinara ni Jehova sa atubangan kan mga aki ni Israel.” Pero, pakatapos na pabayaan ni Jehova na sia mabihag kan hade nin Asiria, si Manases “padagos na nagpakumbabang marhay huli sa Dios kan saiyang mga apoon. Asin padagos siang namimibi sa Saiya, kaya Saiyang tinogotan an saiyang sadiri na pakimaherakan nia asin Saiyang dinangog an saiyang pakiolay asin ibinalik sia sa Jerusalem sa saiyang pagigin hade; asin si Manases nakaisi na si Jehova iyo an tunay na Dios.” Sa siring nakanood nin kapakumbabaan si Manases.—2 Cronica 33:9, 12, 13; ikomparar an 1 Hade 21:27-29.

Nagtatao nin Tamang Paggiya

An nagpapakumbaba sa Dios makalalaom kan paggiya nin Dios. Magabat an paninimbagan ni Esdras na giyahan hale sa Babilonya pabalik sa Jerusalem an labing 1,500 na lalaki, apuera sa mga saserdote, Netineo, asin mga babae patin aki. Dugang pa, kadakol sindang darang bulawan asin pirak para sa pagpagayon kan templo sa Jerusalem. Kaipuhan ninda an proteksion sa pagbaklay, alagad habo ni Esdras na hagadon sa hade nin Persia na sinda ibanan nin mga soldados asin sa siring magpaheling nin pagsarig sa kosog nin tawo. Apuera kaiyan, nagsabi sia kaidto sa hade: “An kamot kan samong Dios yaon sa gabos na naghahanap sa saiya sa ikararahay.” Kun siring nagdeklarar sia nin pag-ayuno, tanganing an banwaan magpakumbaba ki Jehova. Sinda may hinagad sa Dios, asin sia naghinanyog patin prinotehiran sinda sa pan-aabat kan mga kaiwal sa dalan kaya natapos ninda nin mapanggana an peligrosong pagbaklay. (Esdras 8:1-14, 21-32) Si propeta Daniel, mantang nadidistiero sa Babilonya, tinawan nin dakulang pabor paagi sa pagsugo nin Dios sa saiya nin sarong anghel na igwa nin bisyon, huling si Daniel nagpakumbaba sa Dios sa paghanap nia nin paggiya asin pakasabot.—Daniel 10:12.

An kapakumbabaan magiya sa saro sa tamang dalan asin madara sa saiya sa kamurawayan, ta an Dios an minapalangkaw sa saro asin minapababa sa iba. (Salmo 75:7) “Bago an pagbagsak mapalangkaw an puso nin tawo, asin bago an kamurawayan yaon an kapakumbabaan.” (Talinhaga 18:12; 22:4) Kaya, masusudya an saro na naghahanap nin kamurawayan paagi sa pagpaabaw-abaw, siring ki Hadeng Uzias nin Juda, na nagin mapangahas asin may kalapasan na inagaw an mga trabaho nin saserdote: “Kan sia makosog na, an saiyang puso nagin mapaabaw-abaw sagkod na nagin dahelan pa ngani nin kalaglagan, kaya sia guminawe na bakong fiel tumang ki Jehova na saiyang Dios asin nagduman sa templo ni Jehova tanganing magtotong nin insenso sa altar nin insenso.” Kan maanggot sia sa mga saserdote huli sa pagkorehir sa saiya, sia dinaot. (2 Cronica 26:16-21) Kadaihan nin kapakumbabaan an dahelan na napasala si Uzias, na ikinapahamak nia.

An mga Kristiano Dapat na Magpatalubo nin Kapakumbabaan

Sa pagkonseho sa mga kapwa Kristiano na isulog an personalidad na ‘binabago segun sa ladawan kan Saro na naglalang kaiyan,’ si apostol Pablo nagsabi: “Huli kaiyan, bilang mga pinili nin Dios, banal asin namomotan, isolog nindo an mamomoton na mga pagmate nin pagdamay, kabootan, kababaan nin isip, kahoyoan, asin pakatios.” (Colosas 3:10, 12) Sinisitar an marahayon na halimbawa ni Cristo, sinadol nia sinda: ‘Sa kababaan nin pag-isip ibilang nindo na an iba [sa mga lingkod nin Dios] mas halangkaw kisa saindo.’ (Filipos 2:3) Sa giraray nakiolay sia: “Mag-isip kamo manongod sa iba na siring kan sa saindo man sana; dai nindo pagparaisipon an haralangkaw na bagay, kundi makiiba kamo sa hababang mga bagay. Dai kamo magpakadonong sa sadiri nindong mga mata.”—Roma 12:16.

Iyan man an dahelan kaya sinabihan ni Pablo an mga Kristiano sa siudad nin Corinto: “Huli ta minsan ako talingkas sa gabos na tawo, nagpaoripon ako sa gabos tanganing makadara ako kan pinakadakol. Kaya sa mga Judio ako nagin siring sa Judio, tanganing ako makadara nin mga Judio; sa mga sakop kan ley ako nagin siring sa sakop kan ley, minsan ngani ako mismo bakong sakop kan ley, tanganing ako makadara kan mga sakop kan ley. Sa mga dai nin ley ako nagin siring sa dai nin ley, minsan ngani ako bakong dai nin ley sa Dios kundi sakop kan ley ki Cristo, tanganing ako makadara kan mga dai nin ley. Sa maluya ako nagin maluya, tanganing madara ko an maluya. Ako nagin gabos na bagay sa gabos na klase nin tawo, tanganing sa gabos na paagi ikaligtas ko an nagkapira.” (1 Corinto 9:19-22) Kaipuhan an tunay na kapakumbabaan tanganing magibo ini.

Nakakokontribwir sa Katoninongan

An kapakumbabaan nagpapalakop nin katoninongan. Dai iiwalon nin tawong mapakumbaba an saiyang mga tugang na Kristiano tanganing patunayan an saiyang soboot personal na “mga diretso.” An apostol nagrason na, minsan ngani may katalingkasan sia na gibohon an gabos na bagay, gigibohon sana nia an mga bagay na nakapakokosog, asin kun ikinariribok kan konsensia nin sarong tugang an saiyang personal na mga hiro-hiro, lilikayan nia an paggibo kaiyan.—Roma 14:19-21; 1 Corinto 8:9-13; 10:23-33.

Kaipuhan man an kapakumbabaan tanganing papagdanayon an katoninongan paagi sa pagsagibo kan hatol ni Jesus na patawadon an iba sa saindang mga kasalan tumang sa sato. (Mateo 6:12-15; 18:21, 22) Asin kun an saro magkasala sa iba, nababalo kaiyan an saiyang kapakumbabaan na kuyogon an pagboot na dumanan an napagkasalaan asin admitiron an sala, na naghahagad nin tawad. (Mateo 5:23, 24) O kun an napagkasalaan rumani sa saiya, solamente an pagkamoot na may kaibang kapakumbabaan an mapahiro sa saro na admitiron an sala asin humiro tolos-tolos tanganing itanos iyan. (Mateo 18:15; Lucas 17:3; ikomparar an Levitico 6:1-7.) Alagad an mga ibinubunga kan siring na kapakumbabaan na katoninongan para sa indibiduwal na iyan asin para sa organisasyon mas mahalaga nanggad kisa pakamate nin pagkasupog; siring man, an saiyang mapakumbabang paghiro orog na pinatatalubo asin pinakokosog sa indibiduwal na iyan an marahayon na kualidad na kapakumbabaan.