Magkapareho daw Kamo nin Dios sa Pagmansay sa mga Madahas?

Kaidto pa an mga tawo naghahanga asin nagtatao na nin onra sa makokosog na lalaki, an mga nagpapaheling nin dakulang pisikal na puersa asin kaisogan. An saro sa siring iyo an mitolohikong eroe kan suanoy na Grecia, si Heracles, o Hercules, siring kan pakamidbid sa saiya kan mga Romano.

 SI Heracles sarong superhero na bantog na marhay, an pinakamakosog sa mga parapakilaban. Segun sa leyenda, sia medyo may pagkadios, an aki kan dios nin mga Griego na si Zeus, asin ni Alcmene, sarong ina na tawo. An saiyang mga kapangganahan nagpoon mantang sia omboy pa na nasa duyan. Kan an nag-iimon na diosa nagsugo nin duwang dakulang halas tanganing gadanon sia, tinirilok ini ni Heracles. Sa huring kabtang nin buhay sia nakipaglaban sa dakol na ralaban, nandaog sa mga mampak, asin nakipagtusayan sa kagadanan sa pagligtas sa sarong katood. Nanlaglag man sia nin mga siudad, nanlupig nin mga babae, iinapon an sarong solterito hale sa sarong torre, asin ginadan an saiyang agom asin mga aki.

Minsan ngani bakong tunay na persona, kaidtong haloyon nang mga panahon an eroestoryang si Heracles ilinadawan sa mga osipon kan suanoy na kadagaan na aram kan mga Griego. An mga Romano sinamba sia bilang sarong dios; an mga negosyante asin biahero namibi sa saiya para sa prosperidad asin pagprotehir sa peligro. An mga osipon manongod sa saiyang mga kapangganahan nakaakit sa mga tawo sa laog nin rinibong taon.

An Ginikanan kan Leyenda

An mga osipon daw dapit ki Heracles asin iba pang mitolohikong mga eroe igwa nin totoong basehan? Sa sarong sentido, tibaad igwa. An Biblia nagsasabi na igwa nin panahon, sa kapinonan kan kasaysayan nin tawo, na talagang nabuhay digdi sa daga an “mga dios” asin “medyo may pagkadios.”

Isinasaysay an peryodong iyan, si Moises nagsurat: “Ngonyan nangyari na kan magpoon na magdakol an mga tawo sa ibabaw kan daga asin nangaki sinda nin mga aking babae, an mga aki kan tunay na Dios nagpoon na makamangno sa mga aking babae nin mga tawo, na sinda magagayon; asin nagkua sinda nin mga agom na babae para sa saindang sadiri, arin na baga, an gabos nindang mapili.”​—Genesis 6:​1, 2.

An “mga aki kan tunay na Dios” na idto bakong mga tawo; sinda mga aking anghel nin Dios. (Ikomparar an Job 1:​6; 2:​1; 38:​4, 7.) An kagsurat sa Biblia na si Judas nagsasaysay na an nagkapirang anghel “dai nag-ingat kan saindang dating katongdan kundi nagbaya sa saindang sadiring tamang erokan.” (Judas 6) Sa ibang pagtaram, binayaan ninda an iinasignar na lugar para sa sainda sa langitnon na organisasyon nin Dios huli ta mas suno ninda na mamuhay kaiba kan magagayon na babae sa daga. Idinugang ni Judas na an rebeldeng mga anghel na ini kapareho kan mga tawo sa Sodoma asin Gomorra, na “naggibo nin labi-labing pakikisaro asin nagsunod sa laman para sa kagamitan na bakong natural.”​—Judas 7.

Dai itinatao kan Biblia an bilog na detalye manongod sa mga aktibidad kan suwayan na mga anghel na ini. Minsan siring, an suanoy na mga leyenda kan Grecia asin iba pang lugar ilinaladawan an balakid na dios asin diosa na namuhay sa kaibahan nin katawohan, magsalang naheheling o dai naheheling. Kan nagpapakangtawo, sinda magayon na marhay. Sinda nagkakan, nag-inom, nagtorog, asin nakidorog sa mga kapareho ninda asin sa mga tawo. Minsan ngani banal asin inmortal daa, sinda nagputik asin nandaya, nag-iriwal asin nagralaban, nantentar asin nanlugos. An siring na mitolohikong salaysay tibaad maghayag, minsan ngani dinagdagan asin biniribid, kan aktuwal na mga kamugtakan bago kan Baha na sinambit sa libro sa Biblia na Genesis.

An mga Makokosog kan Suanoy, mga Lalaking Bantog

An suwayan na nagmateryalisar na mga anghel nakidorog sa mga babae, asin an mga babae nangaki. An mga ini bakong ordinaryong mga aki. Sinda mga Nefilim, kabangang tawo asin kabangang anghel. An pagkasaysay sa Biblia nagsasabi: “An Nefilim nabuhay sa daga kan mga aldaw na idto, asin pakalihis pa kaiyan, kan an mga aki kan tunay na Dios padagos na nakikidorog sa mga aking babae nin mga tawo asin sinda nangaki nin mga aking lalaki sa sainda, sinda an mga makokosog kan suanoy, an mga lalaking bantog.”​—Genesis 6:4.

An Hebreong termino na “nephilim” (sa Bicol, “nefilim”) sa literal nangangahulogan nin “mga paratumba,” an mga nagpapabagsak sa iba, o mga nagpapatumba sa iba, paagi sa madahas na mga gibo. Sa siring, bakong makangangalas na idinudugang kan pagkasaysay sa Biblia: “An daga napano nin kadahasan.” (Genesis 6:11) An mitolohikong mga medyo may pagkadios, arog ni Heracles asin an eroe nin mga Babilonyo na si Gilgames, kapareho nanggad kan mga Nefilim.

Mangnoha na an mga Nefilim inapod na “mga  makokosog” asin “mga lalaking bantog.” Bakong arog kan matanos na tawong si Noe, na nabuhay sa panahon man sanang idto, an mga Nefilim dai interesado sa pagpalakop kan kabantogan ni Jehova. Sinda interesado sa saindang sadiring kabantogan, kamurawayan, asin reputasyon. Paagi sa makokosog na gibo, na daing duda na may kaibang kadahasan asin pagpabolos nin dugo, nakamtan ninda an kabantogan na hinihimuyawot ninda hale sa maraot na kinaban sa palibot ninda. Sinda an mga superhero kan kaaldawan ninda​—kinatatakotan, iginagalang, asin garo baga daing kadaogan.

Minsan ngani an mga Nefilim asin an saindang marigsok na mga ama na anghel nagin bantog sa pagheling kan saindang mga katemporanyo, sinda sierto nanggad na bakong bantog sa pagheling nin Dios. An saindang pamumuhay makauuyam nin makuri. Bilang resulta, an Dios huminiro tumang sa nagkasalang mga anghel. Si apostol Pedro nagsurat: “An Dios . . . dai nag-alangan sa pagkastigo sa mga anghel na nagkasala, kundi, paagi sa pag-apon sa sainda sa Tartaro, ibinugtak sinda sa mga bobon nin kadikloman tanganing itagama sinda para sa paghokom; asin dai sia nag-alangan sa pagkastigo sa suanoy na kinaban, alagad ilinigtas si Noe, sarong parahulit nin katanosan, kaibanan nin pito pa kan pabahaan nia an kinaban nin maraot na mga tawo.”​—2 Pedro 2:​4, 5.

Pag-abot kan panglobong Baha, an rebeldeng mga anghel hinubad an pisikal na hawak asin nagbalik sa kasusupgan sa rona nin mga espiritu. Pinadusahan sinda nin Dios paagi sa pangangalad sa sainda na magmateryalisar giraray sa hawak nin tawo. An mga Nefilim, an nakalalabi sa tawo na mga aki kan suwayan na mga anghel, nagadan gabos. Si Noe asin an saiyang sadit na pamilya sana an nakaligtas sa Delubyo.

An mga Lalaking Bantog Ngonyan

Ngonyan, an mga dios asin medyo may pagkadios dai na nabubuhay digdi sa daga. Minsan siring, lakop an kadahasan. An mga lalaking bantog ngonyan pinamumuraway sa mga libro, pelikula, telebisyon, asin musika. Dai noarin man ninda iisipon na dai magbalos, na kamotan an saindang mga enemigo, na hanapon an katoninongan, na magpatawad, o na bayaan an kadahasan. (Mateo 5:​39, 44; Roma 12:​17; Efeso 4:​32; 1 Pedro 3:11) Imbes, an mga makokosog sa presenteng aldaw hinahangaan huli sa saindang kosog asin huli sa saindang abilidad na lumaban, ipamalos an saindang sadiri, asin kontrahon an kadahasan paagi sa nakalalabing kadahasan. *

An pagmansay nin Dios sa mga siring dai nagbago poon pa kan kaaldawan ni Noe. Si Jehova dai naghahanga sa mga namomoot sa kadahasan, ni naaaling man sia kan saindang mga kapangganahan. An salmista nag-awit: “Si Jehova mismo nagsisiyasat sa matanos patin sa maraot, asin an siisay man na namomoot sa kadahasan ikinaoongis nanggad kan Saiyang kalag.”​—Salmo 11:5.

Sarong Napapalaen na Klase nin Kosog

Kabaliktaran nanggad kan makokosog na mga lalaking madahas an pinakabantog na tawo na nabuhay kasuarin pa man, si Jesu-Cristo, sarong tawong matoninong. Kan nabubuhay pa digdi sa daga sia ‘dai naggibo nin kadahasan.’ (Isaias 53:9) Kan an saiyang mga enemigo nag-abot tanganing arestaron sia sa tatamnan nin Getsemani, an saiyang mga parasunod igwa nin nagkapirang espada. (Lucas 22:​38, 47-​51) Puede kutana sindang nag-organisar nin nakikilaban na pagsururog tanganing hingoahon na olangon na dai sia ikatao sa mga Judio.​—Juan 18:36.

Sa katunayan, hinulbot ni apostol Pedro an saiyang espada tanganing idepensa si Jesus, alagad si Jesus nagsabi sa saiya: “Sarungan an saimong espada, huli ta an gabos na minabingat nin espada sa espada man magagadan.” (Mateo 26:​51, 52) Iyo, an kadahasan nagbubunga nin kadahasan, siring  kan paorootrong ipinaheling kan kasaysayan nin tawo. Apuera sa oportunidad na idepensa an saiyang sadiri paagi sa mga armas, si Jesus igwa pa nin ibang paagi nin depensa. Sinabi pa nia ki Pedro: “Naghohona ka na dai ako makakapakimaherak sa sakong Ama na tawan ako ngonyan nin labi sa kagduwang hukbo nin mga anghel?”​—Mateo 26:53.

Imbes na gumamit nin kadahasan o proteksion nin anghel, tinogotan ni Jesus na dakopon sia kan mga guminadan sa saiya. Taano? An sarong dahelan iyo na aram nia na an panahon dai pa nagdatong tanganing taposon kan saiyang langitnon na Ama an paggibo nin sala digdi sa daga. Imbes na sia mismo an gumibo nin paagi, si Jesus nagtiwala ki Jehova.

Bako ining paninindogan na maluya kundi paninindogan na may dakulang panlaog na kosog. Ipinaheling ni Jesus an makosog na pagtubod na itatanos ni Jehova an bagay-bagay sa Saiyang sadiring panahon asin paagi. Huli sa saiyang pagkuyog, si Jesus ilinangkaw sa sarong bantog na posisyon na ikaduwa sana ki Jehova. Si apostol Pablo nagsurat may labot ki Jesus: “Sia nagpakumbaba asin nagin makinuyog sagkod sa kagadanan, iyo, kagadanan sa hariging pasakitan. Sa rason man mismong ini ilinangkaw sia nin Dios sa superyor na kamugtakan asin may kabootan na itinao sa saiya an ngaran na halangkaw kisa sa lambang ibang ngaran, tanganing sa ngaran ni Jesus an lambang tuhod lumuhod kaidtong mga nasa langit asin sa daga asin mga nasa irarom kan daga, asin an lambang dila hayag na magmidbid na si Jesu-Cristo iyo an Kagurangnan para sa kamurawayan nin Dios na Ama.”​—Filipos 2:​8-11.

An Panuga nin Dios na Taposon an Kadahasan

An tunay na mga Kristiano iinooyon an saindang pamumuhay sa halimbawa asin katokdoan ni Jesus. Dai ninda hinahangaan o inaarog an kinabanon na mga tawong bantog asin madahas. Aram ninda na sa itinalaan na panahon nin Dios, an mga siring paparaon sagkod lamang, na arog man sana kan nangyari sa mga maraot kan mga aldaw ni Noe.

An Dios an Kaglalang kan daga asin kan katawohan. Sia man an lehitimong Soberano. (Kapahayagan 4:11) Kun an hokom na tawo may legal na autoridad na magtao nin hudisyal na mga desisyon, orog pa ngani na may autoridad an Dios na gibohon iyan. An saiyang paggalang sa saiyang sadiring matanos na mga prinsipyo, siring man an saiyang pagkamoot sa mga namomoot sa saiya, an matulod sa saiya na taposon an gabos na karatan asin an mga naggigibo kaiyan.​—Mateo 13:​41, 42; Lucas 17:​26-​30.

Ini mabunga nin nagdadanay na katoninongan sa daga, katoninongan na masarig na nakabasar sa hustisya asin katanosan. Ihinula ini sa aram na marhay na hula mapadapit ki Jesu-Cristo: “Namundag sa sato an sarong aki, may itinao sa sato na sarong aking lalaki; asin an sa-prinsipeng pamamahala mamumugtak sa saiyang abaga. Asin an saiyang ngaran aapodon na Makangangalas na Parahatol, Makakamhan na Dios, Amang Daing Sagkod, Prinsipe nin Katoninongan. An kadakolan kan sa-prinsipeng pamamahala asin an katoninongan magigin daing kasagkodan, sa trono ni David asin sa saiyang kahadean tanganing iyan marigon na patindogon asin tanganing papagdanayon iyan paagi sa hustisya asin paagi sa katanosan, poon ngonyan asin sagkod sa panahon na daing katapusan. An mismong kaigotan ni Jehova nin mga hukbo magibo kaini.”​—Isaias 9:​6, 7.

Kun siring, may balidong dahelan na hinihimate kan mga Kristiano an ipinasabong na hatol kan suanoy: “Dai ka mauri sa tawo nin kadahasan, ni pilion an arin man sa saiyang mga dalan. Huli ta an biko makauuyam nin makuri ki Jehova, alagad ta Sia dayupot sa mga matanos.”​—Talinhaga 3:​31, 32.

[Nota sa Ibaba]

[Blurb sa pahina 29]

AN MGA MAKOKOSOG SA PRESENTENG ALDAW HINAHANGAAN HULI SA SAINDANG KOSOG ASIN HULI SA SAINDANG ABILIDAD NA KONTRAHON AN KADAHASAN PAAGI SA NAKALALABING MARHAY NA KADAHASAN

[Picture Credit Line sa pahina 26]

Alinari/Art Resource, NY