Pakapanggana sa Kaluyahan nin Tawo

“An pag-asikaso sa laman nangangahulogan nin kagadanan.”—ROMA 8:6.

1. Ano an pagheling kan nagkapira sa hawak nin tawo, asin anong hapot an maninigo na estudyaran?

“IKA oomawon ko huli ta sa makangingirhat na paagi makangangalas an pagkagibo sa sako.” (Salmo 139:14) Iyan an inawit ni salmista David mantang hinohorophorop an saro sa mga linalang ni Jehova​—an hawak nin tawo. Imbes na magtao kan may masarig na basehan na pag-omaw na iyan, an nagkapirang paratokdo sa relihion ibinibilang an hawak na lukoban asin kasangkapan nin kasalan. Inapod iyan na “gubing nin ignoransia, pundasyon nin bisyo, mga gapos nin karatan, madiklom na laoman, buhay na kagadanan, may pagmateng bangkay, aroalsang lolobngan.” Totoo, si apostol Pablo nagsabi: “Sa sakong laman, mayo nin marahay na nag-eerok.” (Roma 7:18) Alagad boot sabihon daw kaini na desesperado na kitang nalalaom sa sarong makasalan na hawak?

2. (a) Ano an kahulogan kan “pag-asikaso sa laman”? (b) Anong pagkakalaban kan “laman” asin “espiritu” an nangyayari sa laog nin mga tawo na nagmamawot na paogmahon an Dios?

² An Kasuratan kun beses inaapod an hawak nin tawo na “laman.” (1 Hade 21:27) Ginagamit man kaiyan an “laman” sa paglaladawan sa tawo sa saiyang bakong sangkap na kamugtakan bilang makasalan na gikan kan rebeldeng si Adan. (Efeso 2:​3; Salmo 51:​5; Roma 5:12) An minana niato sa saiya nagbunga nin ‘kaluyahan kan laman.’ (Roma 6:19) Asin si Pablo nagpatanid: “An pag-asikaso sa laman nangangahulogan nin kagadanan.” (Roma 8:6) An siring na “pag-asikaso sa laman” nangangahulogan nin pagigin kontrolado asin motibado kan mga mawot kan makasalan na laman. (1 Juan 2:16) Kaya kun naghihingoa kita na paogmahon an Dios, danay an pagkakalaban kan satong espirituwalidad asin kan satong makasalan na naturalesa na daing ontok kitang iniimpluwensiahan na gibohon “an mga gibo kan laman.” (Galacia 5:​17-23; 1 Pedro 2:11) Pagkasaysay kan makolog na paglalaban na ini sa laog nia, si Pablo nagkagsing: “Herak man sa sako! Siisay an maligtas sa sako hale sa hawak na napapairarom sa kagadanan na ini?” (Roma 7:24) Si Pablo daw sarong daing kalabanlaban na biktima nin sugot? An Biblia minasimbag nin makosogon na dai!

 An Pagigin Totoo kan Sugot Asin Kasalan

3. Ano an pagheling kan dakol sa kasalan asin sugot, alagad paano nagpapatanid an Biblia tumang sa siring na aktitud?

³ Para sa dakol ngonyan, an kasalan sarong dai nagugustohan na ideya. An nagkapira pakaraw na ginagamit an “kasalan” bilang sarong lihis na sa usong termino tanganing iladawan an saradit na kaluyahan nin tawo. Dai ninda naaaraman na “kita gabos dapat na mahayag sa atubangan kan trono nin paghokom kan Cristo, tanganing an lambang saro magkamit kan saiyang premyo para sa mga bagay na ginibo paagi sa hawak, segun sa mga bagay na saiyang ginibo, baga man iyan marahay o marigsok.” (2 Corinto 5:10) An iba tibaad basta na sana nagsasabi: “Kaya kong labanan an ano man apuera sa sugot!” May mga tawo na an kultura nakasentro sa ensegidang pagpakontento, baga man sa pagkakan, sekso, kaogmahan, o nagigibo. Bako sanang gabos gusto ninda kundi gusto nindang mapasainda iyan ora mismo! (Lucas 15:12) Dai ninda tinatanaw sa ibong kan ensegidang kasingawan an umaaboton na kagayagayahan sa “tunay na buhay.” (1 Timoteo 6:19) Minsan siring, tinotokdoan kita kan Biblia na mag-isip nin maingat asin magin harayo an pananaw, na linilikayan an ano man na makadadanyar sa sato sa espirituwal o sa iba pang bagay. An sabi nin sarong ipinasabong na talinhaga: “An alisto an isip na nakaheling sa kapahamakan nagtago; alagad an daing kabatidan na uminagi iyo an napadusahan.”​—Talinhaga 27:12.

4. Anong konseho na nakasurat sa 1 Corinto 10:​12, 13 an itinao ni Pablo?

⁴ Kan suratan ni Pablo an mga Kristianong taga Corinto​—sarong siudad na midbid sa moral na kabikoan kaiyan​—nagtao sia nin realistikong patanid tumang sa sugot asin sa kapangyarihan nin kasalan. Sinabi nia: “Sia na naghohona na sia nagtitindog mag-ingat na dai sia mapukan. Mayong sugot na uminabot sa saindo kundi idto sanang komun sa mga tawo. Alagad fiel an Dios, asin dai nia itotogot na kamo masugotan nin labi sa saindong makakaya, kundi kaibahan kan sugot matao man sia nin luluwasan tanganing iyan matagalan nindo.” (1 Corinto 10:​12, 13) Kita gabos​—hoben asin gurang, lalaki asin babae​—napapaatubang sa dakol na sugot sa eskuelahan, sa trabaho, o sa iba pang lugar. Kun siring, siyasaton ta an mga tataramon ni Pablo asin helingon ta kun ano an kahulogan kaiyan para sa sato.

Dai Magin Sobra an Kompiansa

5. Taano ta peligroso an sobrang kompiansa?

⁵ Si Pablo nagsasabi: “Sia na naghohona na sia nagtitindog mag-ingat na dai sia mapukan.” Peligroso an sobrang kompiansa manongod sa satong moral na kakosogan. Nagpapaheling iyan nin kadaihan nin pakasabot sa kahulogan asin kapangyarihan nin kasalan. Mantang an mga tawong arog ni Moises, David, Salomon, asin apostol Pedro nahulog sa kasalan, maninigo daw niatong isipon na dai iyan mangyayari sa sato? (Bilang 20:​2-13; 2 Samuel 11:​1-27; 1 Hade 11:​1-6; Mateo 26:​69-75) “An madonong natatakot asin minatalikod sa karatan, alagad an lolong nagpuputok an kaanggotan asin nagigin kompiado sa sadiri,” sabi kan Talinhaga 14:16. Dugang pa, si Jesus nagsabi: “An espiritu nagmamawot na gayo, alagad an laman maluya.” (Mateo 26:41) Huling mayo nin bakong sangkap na tawo na libre sa maraot na mga mawot, kaipuhan na seryosohon niato an patanid ni Pablo asin labanan an sugot, ta kun dai namemeligro kitang mapukan.​​—Jeremias 17:9.

6. Noarin asin paano kita maninigong mangandam para sa sugot?

⁶ Madonong na mangandam sa problema na puedeng mangyari na sana nin bigla. Natalastas ni Hadeng Asa na an peryodo nin katoninongan an tamang panahon na itogdok nia an saiyang mga pandepensa. (2 Cronica 14:​2, 6, 7) Aram nia na huri nang marhay na mag-andam kun may pagsalakay na. Kaagid kaiyan, an mga desisyon manongod sa kun ano an gigibohon kun lumataw an mga sugot pinakamarahay na magigibo kun kalmado an isip asin toninong an kamugtakan. (Salmo 63:6) Si Daniel asin an may takot sa Dios na mga katood nia ginibo an saindang desisyon na magin fiel sa ley ni Jehova bago sinda pinirit na kumakan kan piling mga kakanon kan hade. Huli kaini, dai sinda nag-urong-sulong na magdanay sa saindang kombiksion asin dai magkakan kan maating kakanon. (Daniel 1:8) Bago lumataw an nakatetentar na mga situwasyon, pakosogon ta na an satong desisyon na magdanay na malinig sa moral. Kun siring makakaya niato na labanan an kasalan.

7. Taano ta nakararangang maaraman na an iba mapangganang napaglabanan an sugot?

⁷ Kanigoan na karangahan an makukua ta sa mga tataramon ni Pablo: “Mayong sugot na uminabot  sa saindo kundi idto sanang komun sa mga tawo”! (1 Corinto 10:13) Si apostol Pedro nagsurat: “Tumangon . . . nindo [an Diablo], na marigon sa pagtubod, sa pakaaram na an siring man na mga pagtios nangyayari sa bilog na kasararoan nin saindong mga tugang sa kinaban.” (1 Pedro 5:9) Iyo, an iba napaatubang na sa kaagid na mga sugot asin mapangganang napaglabanan iyan sa tabang nin Dios, kaya mapapangganahan ta man iyan. Minsan siring, bilang tunay na mga Kristiano na namumuhay sa sarong bikong kinaban, kita gabos makakaasa na maabot an panahon na kita susugotan. Kun siring, paano kita makakokompiar na mapapangganahan ta an kaluyahan nin tawo asin sugot na magkasala?

Kaya Niatong Labanan an Sugot!

8. Ano an sarong pundamental na paagi nin paglikay sa sugot?

⁸ An sarong pundamental na paagi nin pag-ontok sa ‘pagigin oripon nin kasalan’ iyo an paglikay sa sugot kun posible. (Roma 6:6) An Talinhaga 4:​14, 15 nagsasadol sato: “Sa dana kan mga maraot dai ka maglaog, asin dai ka lumakaw sa dalan kan mga maraot. Isikwal mo iyan, dai ka mag-agi dian; likayan mo iyan, asin lihisan mo.” Sa parate aram ta na antes pa kun baga an nagkapirang kamugtakan posibleng marhay na maresulta sa kasalan. Kun siring, an malinaw na marhay na dapat gibohon bilang mga Kristiano iyo an ‘paglihis,’ na minarayo sa siisay man asin ano man na bagay patin ano man na lugar na puedeng pumukaw sa salang mga mawot asin papaglaadon sa sato an marigsok na mga horot.

9. Paano idinodoon sa Kasuratan an pagdulag sa nakatetentar na mga situwasyon?

⁹ An pagdulag sa sarong nakatetentar na situwasyon saro pang pundamental na lakdang tanganing mapangganahan an sugot. Si Pablo naghatol: “Dumulag kamo sa pakikisaro.” (1 Corinto 6:18) Asin nagsurat sia: “Dumulag kamo sa idolatriya.” (1 Corinto 10:14) Pinatanidan man kan apostol si Timoteo na dumulag sa labi-labing paghimuyawot sa materyal na mga kayamanan, siring man “sa mga mawot na konektado sa pagkabarobata.”​—2 Timoteo 2:​22; 1 Timoteo 6:​9-11.

10. Anong duwang magkalaen na halimbawa an nagpapaheling kan halaga nin pagdulag sa sugot?

¹⁰ Horophoropa an nangyari ki Hadeng David nin Israel. Mantang sia nagmamasid hale sa bubongan kan saiyang palasyo, nadungawan nia an sarong magayon na babae na nagkakarigos, asin luminaog sa saiyang puso an salang mga mawot. Maninigo na kutana siang huminale sa bubongan asin duminulag sa sugot. Imbes, naghapot sia manongod sa babaeng ini​—si Bat-seba​—asin nakapanluluyang biyo an mga resulta. (2 Samuel 11:​1–​12:23) Sa ibong na kampi, paano huminiro si Jose kan agyaton sia kan inmoral na agom na babae kan saiyang kagurangnan na makidorog sa saiya? An pagkasaysay nagsasabi sa sato: “Mantang sia nakikiolay ki Jose aroaldaw nungka siang naghinanyog sa saiya na makidorog sa saiya, na magpadagos na kaibanan nia.” Dawa mayo kan mga pagboot sa Ley ni Moises, na dai pa kaidto itinatao, si Jose nagsimbag sa saiya paagi sa pagsabi: “Paano ko magigibo an dakulang karatan na ini asin totoong magkasala tumang sa Dios?” Sarong aldaw kinaptan sia kaini, na nagsasabi: “Dumorog ka sa sako!” Nagdanay daw duman si Jose asin naghingoang makipangatanosan  sa saiya? Dai. Sia “duminulag patin luminuwas.” Dai tinawan ni Jose nin tsansa na daogon sia kan sugot sa sekso. Duminulag sia!​—Genesis 39:​7-16.

11. Ano an puedeng gibohon kun nakaeeksperyensia kita nin pabalikbalik na sugot?

¹¹ An pagdulag kun beses ibinibilang na kakobardehan, alagad an pisikal na paghale niato sa sarong situwasyon iyo an parateng madonong na dapat gibohon. Tibaad nakaeeksperyensia kita nin pabalikbalik na sugot sa trabaho. Minsan ngani tibaad dai niato mahihimong bumalyo nin ibang trabaho, puedeng igwa nin ibang mga paagi nin paghale niato sa nakatetentar na mga kamugtakan. Kaipuhan kitang dumulag sa ano man na bagay na aram tang sala, asin maninigo kitang magin desidido na gibohon sana an tama. (Amos 5:15) Sa iba pang kabtang, an pagdulag sa sugot mangangaipo nin paglikay sa pornograpikong mga hehelingon sa Internet asin kuestionableng mga lugar nin aling-alingan. Puede man iyan na mangahulogan nin pag-apon nin sarong magasin o paghanap nin bagong mga katood​—idtong mga namomoot sa Dios asin puedeng makatabang sa sato. (Talinhaga 13:20) Ano man an nakatetentar sa sato na magkasala, madonong kita kun desidido niatong tatalikdan iyan.​​—Roma 12:9.

Kun Paano Makatatabang an Pamibi

12. Ano an hinahagad ta sa Dios kun kita namimibi na: “Dai mo kami darahon sa sugot”?

¹² Itinao ni Pablo an nakapakokosog sa boot na asegurasyon na ini: “Fiel an Dios, asin dai nia itotogot na kamo masugotan nin labi sa saindong makakaya, kundi kaibahan kan sugot matao man sia nin luluwasan tanganing iyan matagalan nindo.” (1 Corinto 10:13) An sarong paagi nin pagtabang sa sato ni Jehova iyo an pagsimbag sa mga pamibi niato para sa tabang nia na mapangganahan an sugot. Tinokdoan kita ni Jesu-Cristo na mamibi: “Dai mo kami darahon sa sugot, kundi iligtas mo kami sa maraot.” (Mateo 6:13) Bilang simbag sa siring na odok sa pusong pamibi, dai kita pababayaan ni Jehova sa sugot; ililigtas nia kita ki Satanas asin sa saiyang mga katusohan. (Efeso 6:​11, nota sa ibaba) Maninigo niatong arangon sa Dios na tabangan kitang mamidbid an mga sugot asin magkaigwa kan kosog na labanan iyan. Kun makikimaherak kita sa saiya na dai nia itogot na kita madaog kun kita sinusugotan, tatabangan nia kita tanganing dai kita masaroan ni Satanas, an “maraot.”

13. Ano an maninigo tang gibohon kun napapaatubang sa nagpapadagos na sugot?

¹³ Nangorognang kaipuhan niatong mamibi nin odok kun napapaatubang sa nagpapadagos na sugot. An nagkapirang sugot puedeng magin dahelan nin makosog na pakipagtusayan sa laog niato, pakipagtusayan sa satong kaisipan asin aktitud na bigla asin risang marhay na nagpapagirumdom sa sato kun gurano talaga kita kaluya. (Salmo 51:5) Halimbawa, ano an puede tang gibohon kun kita riniribaraw nin mga pakagirumdom sa sarong dating bikong gibo? Paano kun nasusugotan kita na balikan iyan? Imbes na hingoahon sanang pogolon an siring na mga pagmate, ipamibi iyan ki Jehova​—nin paorootro kun kinakaipuhan. (Salmo 55:22) Paagi sa puersa kan saiyang Tataramon asin banal na espiritu, matatabangan nia kitang linigon an satong isip sa marigsok na mga inklinasyon.​​—Salmo 19:​8, 9.

14. Taano ta mahalagang marhay an pamibi sa pagpanggana sa sugot?

¹⁴ Kan mariparo an pagtungka kan saiyang mga apostol sa tatamnan nin Getsemani, si Jesus nagsadol: “Magdanay kamong mapagbantay asin padagos na mamibi, tanganing dai kamo makalaog sa sugot. Siempre, an espiritu nagmamawot na gayo, alagad an laman maluya.” (Mateo 26:41) An sarong paagi nin pagpanggana sa sugot iyo an magin alisto sa puedeng magin laen-laen na porma nin sugot asin magin mapagrisa sa pagigin pairarom kaiyan. Mahalaga man na marhay na kita dai mag-atrasong mamibi manongod sa sugot tanganing kita masangkapan sa espirituwal na labanan iyan. Huling an sugot minatira sa pinakamaluyang kabtang niato, dai niato iyan kayang labanan na kita sana. An pamibi mahalagang marhay huli ta puedeng pasarigon kan kosog na itinatao nin Dios an satong mga pandepensa tumang ki Satanas. (Filipos 4:​6, 7) Puedeng kaipuhan ta man an espirituwal na tabang asin mga pamibi kan “kamagurangan na lalaki kan kongregasyon.”​—Santiago 5:​13-18.

Prosegidong Labanan an Sugot

15. Ano an kalabot sa paglaban sa sugot?

¹⁵ Apuera sa paglikay sa sugot kun posible, dapat  na prosegido niatong labanan iyan sagkod na mawara iyan o magbago an situwasyon. Kan si Jesus sugotan ni Satanas, nanlaban sia sagkod na huminale an Diablo. (Mateo 4:​1-11) Si disipulo Santiago nagsurat: “Tumangon nindo an Diablo, asin sia madulag sa saindo.” (Santiago 4:7) An pagtumang sa saiya minapoon paagi sa pagpasarig kan satong isip paagi sa Tataramon nin Dios asin marigon na pagdesisyon na susunodon ta an saiyang mga pamantayan. Marahay na kita magtuom nin asin maghorophorop sa importanteng marhay na mga teksto na may labot sa satong espesipikong kaluyahan. Madonong na humanap nin sarong maygurang na Kristiano​—puedeng sarong magurang sa kongregasyon​—na masasabihan kan satong mga problema asin mahahagadan ta nin tabang kun lumataw an sugot.​—Talinhaga 22:17.

16. Paano kita makapagdadanay na tanos sa moral?

¹⁶ Sinasadol kita kan Kasuratan na isulog an bagong personalidad. (Efeso 4:24) Nangangahulogan ini nin pagtogot ki Jehova na moldehon asin bagohon kita. Sa pagsurat sa saiyang kapwa trabahador na si Timoteo, si Pablo nagsabi: “Sunodon mo an katanosan, diosnon na debosyon, pagtubod, pagkamoot, pakatagal, kahoyoan nin boot. Makipaglaban ka kan marahay na pakilaban kan pagtubod, mangapot ka nin marigon sa buhay na daing katapusan na huli kaiyan ika inapod.” (1 Timoteo 6:​11, 12) Puede tang ‘sunodon an katanosan’ paagi sa mahigos na pag-adal sa Tataramon nin Dios tanganing magkaigwa nin personal na kaaraman dapit sa saiyang personalidad dangan paggawe niato kaoyon kan saiyang mga kahagadan. An panong iskedyul nin Kristianong mga aktibidad, arog kan paghuhulit kan maogmang bareta asin pag-atender sa mga pagtiripon, mahalaga man na marhay. An pagdayupot sa Dios asin lubos na pag-aprobetsar sa saiyang espirituwal na mga probisyon matabang sa sato na tumalubo sa espirituwal asin magdanay na tanos sa moral.​—Santiago 4:8.

17. Paano niato naaaraman na dai kita pababayaan nin Dios kun may sugot?

¹⁷ Inaasegurar kita ni Pablo na an ano man na sugot na naeeksperyensiahan niato nungkang magigin labi sa itinao nin Dios na kakayahan niato na atubangon iyan. Si Jehova ‘matao nin luluwasan tanganing iyan matagalan niato.’ (1 Corinto 10:13) Tunay nanggad, dai itinotogot nin Dios na magin grabe kakosog an sugot na kita mawaran na nin igong espirituwal na kosog na mapagdanay an integridad kun kita padagos na mananarig sa saiya. Boot nia na kita magin mapanggana sa prosegidong paglaban sa sugot na gumibo nin sala sa saiyang pagheling. Dugang pa, makatutubod kita sa saiyang panuga: “Sa ano man na paagi dai taka babayaan ni sa ano man na paagi pababayaan taka.”​—Hebreo 13:5.

18. Taano ta nakaseseguro kita na mapapangganahan an kaluyahan nin tawo?

¹⁸ Si Pablo bakong dai segurado manongod sa magigin resulta kan saiyang personal na pakipagtusayan tumang sa kaluyahan nin tawo. Dai nia ibinilang an saiyang sadiri na sarong makaheherak asin daing maginibong biktima kan mga mawot kan saiyang laman. Al kontraryo, sia nagsabi: “An paagi kan sakong pagdalagan bakong daing kasiertohan; an paagi kan sakong mga pagsuntok bakong tanganing sumuntok sa doros; kundi linalanog ko an sakong hawak asin inooripon iyan, tanganing, pakatapos na ako makapaghulit sa iba, ako mismo dai isikwal sa ano man na paagi.” (1 Corinto 9:​26, 27) Kita puede man na manggana sa pakikilaban tumang sa bakong sangkap na laman. Paagi sa Kasuratan, mga publikasyon na basado sa Biblia, Kristianong mga pagtiripon, asin maygurang na mga kapwa Kristiano, an satong mamomoton na langitnon na Ama nagtatao nin dayaday na mga pagirumdom na nagtatabang sa sato na sunodon an tanos na dalan. Paagi sa tabang nia, mapapangganahan ta an kaluyahan nin tawo!

Nagigirumdoman daw Nindo?

• Ano an kahulogan kan “pag-asikaso sa laman”?

• Paano kita makakapangandam para sa sugot?

• Ano an puede tang gibohon tanganing mapangganahan an sugot?

• Ano an kabtang kan pamibi sa pag-atubang sa sugot?

• Paano ta naaaraman na puedeng mapangganahan an kaluyahan nin tawo?

[Mga Hapot Para sa Pag-adal]

[Mga Ritrato sa pahina 10]

Dai itinotokdo kan Biblia na kita dai nang maginibong mga biktima kan mga mawot kan satong laman

[Ritrato sa pahina 12]

An pagdulag sa sugot sarong pundamental na paagi nin paglikay sa kasalan