Dai Magin Malilingawon na mga Paradangog

“Magin kamong mga paraotob kan tataramon, asin bakong mga paradangog sana, na dinadaya an saindong sadiri nin putik na pangangatanosan.”​—SANTIAGO 1:22.

1. Anong mga milagro an nagkapribilehiong maheling mismo kan banwaan nin suanoy na Israel?

“DAI malilingawan” an tamang mga tataramon tanganing iladawan an mga milagrong ginibo ni Jehova sa suanoy na Egipto. An balang saro kan Sampulong Damat dai manenegaran na makangingirhat. An mga kalamidad na idto sinundan nin makangangalas na pagkaligtas kan banwaan nin Israel na uminagi sa nabangang katubigan kan Dagat na Pula. (Deuteronomio 34:​10-​12) Kun naheling nindo mismo an mga pangyayaring idto, inaasahan na nungka nindong malilingawan an Saro na may kagibohan kaiyan. Pero, an salmista nag-awit: “Liningawan ninda [an mga Israelita] an Dios na saindang Paraligtas, an Paragibo nin darakulang bagay sa Egipto, makangangalas na mga gibo sa daga ni Cam, makangingirhat na mga bagay sa Dagat na Pula.”​—Salmo 106:​21, 22.

2. Ano an nagpapaheling na temporaryo sana an apresasyon kan Israel sa makakamhan na mga gibo nin Dios?

² Pakabalyo sa Dagat na Pula, an mga Israelita “nagpoon na matakot ki Jehova asin magtubod ki Jehova.” (Exodo 14:31) An mga kalalakihan sa Israel uminayon ki Moises sa sarong awit nin kapangganahan ki Jehova, asin bilang reaksion si Miriam saka an iba pang mga babae nagtugtog nin mga pandereta asin nagbayle. (Exodo 15:​1, 20) Iyo, naghanga an banwaan nin Dios sa makakamhan na mga gibo ni Jehova. Alagad temporaryo sana an saindang apresasyon sa Saro na naggibo kaiyan. Dai nahaloy pagkatapos kaiyan an dakol sa sainda guminawe na garo baga sinda nagkaamnesia. Sinda nagin mga paragumodgumod asin reklamador tumang ki Jehova. An nagkapira naggibo nin idolatriya asin seksuwal na inmoralidad.​—Bilang 14:27; 25:​1-9.

Ano an Puedeng Magpangyari na Kita Makalingaw?

3. Huli sa satong pagigin bakong sangkap, ano an puedeng malingawan niato?

³ Talagang maribong an kadaihan nin apresasyon kan Israel. Pero, iyan puede man na mangyari sa sato. Totoo, dai kita nakaheling mismo kan siring na mga milagro nin Dios. Minsan siring, sa satong relasyon sa Dios seguradong may mga pangyayari kaidto na dai malilingawan. Tibaad nagigirumdoman kan nagkapira sa sato an panahon na inako niato an katotoohan sa Biblia. Puedeng kabale sa magayagayang mga panahon an satong pamibi nin pagdusay ki Jehova asin an satong pagpabautismo sa tubig bilang tunay na Kristiano. Naeksperyensiahan kan dakol sa sato an pagtabang ni Jehova sa iba pang panahon sa satong buhay. (Salmo 118:15) Orog sa gabos, paagi sa kagadanan bilang atang kan mismong Aki nin Dios, si Jesu-Cristo, nag-ako kita kan paglaom na kaligtasan. (Juan 3:16) Minsan siring, huli sa satong pagigin bakong sangkap, kun yaon an salang mga mawot asin kahaditan sa buhay, tibaad madali man niatong malingawan an marahay na mga bagay na ginibo ni Jehova para sa sato.

4, 5. (a) Paano nagpapatanid si Santiago manongod sa peligro nin pagigin malilingawon na mga paradangog? (b) Paano niato ikaaaplikar an ilustrasyon ni Santiago dapit sa tawo asin salming?

⁴ Sa saiyang surat sa mga kapwa Kristiano, an tugang ni Jesus sa ina na si Santiago nagpatanid dapit sa peligro nin pagigin malilingawon na mga paradangog. Sia nagsurat: “Magin kamong mga paraotob kan tataramon, asin bakong mga paradangog sana, na dinadaya an saindong sadiri nin putik na pangangatanosan. Huli ta kun an siisay man paradangog kan tataramon, asin bakong paraotob, an sarong ini nakaaagid sa tawo na nagheheling sa saiyang natural na lalauogon sa salming. Huli ta pinagheheling  nia an saiyang sadiri, asin sia minahale asin nalilingawan tolos kun anong klase siang tawo.” (Santiago 1:​22-24) Ano an boot sabihon ni Santiago sa mga tataramon na iyan?

⁵ Pagminabangon kita pagkaaga, sa parate nananalming kita tanganing helingon kun anong mga pagliliwat an kaipuhan na gibohon ta sa satong itsura. Kun ginigibo ta na an laen-laen na aktibidad asin an isip nakasentro na sa ibang mga bagay, kita minapondo nang mag-isip manongod sa naheling niato sa salming. Puede man ining mangyari sa espirituwal na paagi. Kun nagheheling kita sa Tataramon nin Dios, ikakokomparar niato an satong sadiri sa kun ano an inaasahan ni Jehova sa sato. Huli kaini, nakakaatubang niato an satong mga kaluyahan. An pakaaram na ini maninigo na magmotibar sa sato na gumibo nin mga pagliliwat sa satong personalidad. Alagad mantang ginigibo ta an satong aroaldaw na mga aktibidad asin nakikipagtusayan sa satong mga problema, puedeng pumondo tolos kita na mag-isip manongod sa espirituwal na mga bagay. (Mateo 5:3; Lucas 21:34) Garo baga nalilingawan ta na an mamomoton na mga ginibo nin Dios para sa sato. Enkaso mangyari ini, kita nagigin madaling madaog kan makasalan na mga tendensia.

6. Anong pagtokar sa Kasuratan an makatatabang sa sato na dai malingawan an tataramon ni Jehova?

⁶ Sa saiyang enot na ipinasabong na surat sa mga taga Corinto, nauunabihan ni apostol Pablo an malilingawon na mga Israelita sa kaawagan. Kun paanong an mga Kristiano kan enot na siglo nakinabang sa mga tataramon ni Pablo, an pagrepaso sa saiyang isinurat puedeng makatabang sa sato na dai malingawan an tataramon ni Jehova. Tokaron niato kun siring an 1 Corinto 10:​1-12.

Isikwal an Kinabanon na mga Mawot

7. Anong dai manenegaran na ebidensia kan pagkamoot ni Jehova an inako kan mga Israelita?

⁷ An sinasabi ni Pablo manongod sa mga Israelita nagseserbing patanid sa mga Kristiano. Sa sarong kabtang, si Pablo nagsurat: “Habo ko na kamo magin daing pakaaram, mga tugang, na an gabos na apoon niato napasa irarom kan panganoron asin gabos buminalyo sa dagat asin an gabos nabautismohan ki Moises paagi sa panganoron asin sa dagat.” (1 Corinto 10:​1-4) Naheling kan banwaan nin Israel kaidtong kaaldawan ni Moises an dakulang mga prueba kan kapangyarihan nin Dios, kabale an milagrosong harigi nin panganoron na ginibo nin Dios na naggiya sa sainda kun aldaw asin tuminabang sa sainda na makadulag paibong sa Dagat na Pula. (Exodo 13:21; 14:​21, 22) Iyo, an mga Israelitang idto nag-ako nin dai manenegaran na ebidensia kan pagkamoot ni Jehova sa sainda.

8. Ano an nagin resulta kan espirituwal na pagkamalilingawon kan Israel?

⁸ “Minsan siring,” an pagpadagos ni Pablo, “sa kadaklan sa sainda an Dios dai nagpahayag kan saiyang pag-oyon, huli ta sinda nagkagaradan sa kaawagan.” (1 Corinto 10:5) Abaa kamakamomondo! An kadaklan sa mga Israelitang naghale sa Egipto nadiskualipikar na lumaog sa Dagang Panuga. Huling dinisaprobaran nin Dios dahelan sa saindang kawaran nin pagtubod, sinda nagkagaradan sa kaawagan. (Hebreo 3:​16-19) Ano an manonodan ta digdi? Nagsabi si Pablo: “An mga bagay na ini nagin satong mga halimbawa, na kita dai magin mga tawo na nagmamawot nin mga bagay na nakararaot, kun paanong iyan pinagmawot ninda.”​—1 Corinto 10:6.

9. Paano tinawan ni Jehova nin probisyon an saiyang banwaan, asin ano an ibinalos kan Israel?

⁹ Kadakol kan makatatabang sa mga Israelita na magdanay na nakaturuhok sa espirituwal mantang nasa kaawagan. Sinda nakipagtipan ki Jehova asin nagin sarong nasyon na dusay sa saiya. Saro pa, sinda tinawan nin mga saserdote, sarong tabernakulo bilang sentro nin pagsamba, asin sarong areglo para sa pagdolot nin mga atang ki Jehova. Minsan siring, imbes na ipaggayagaya an espirituwal na mga balaog na ini, tinogotan ninda na sinda madiskontento sa materyal na mga probisyon nin Dios.​—Bilang 11:​4-6.

10. Taano ta maninigo na pirmeng papagdanayon ta an Dios sa satong isip?

¹⁰ Bakong arog kan mga Israelita sa kaawagan, an banwaan ni Jehova ngonyan igwa kan pag-aprobar nin Dios. Pero bilang mga indibiduwal, mahalagang marhay na papagdanayon ta an Dios sa satong isip. An paggibo kaiyan matabang sa sato na haleon an paslong mga pagmawot na puedeng makapalibog sa satong espirituwal na pananaw. Dapat kitang magin determinado na “isikwal an kabikoan asin an kinabanon na mga mawot asin mamuhay na may marahay na kaisipan asin katanosan patin diosnon na debosyon sa tahaw kan presenteng sistemang ini nin mga bagay.” (Tito 2:12) Kitang mga nagin asosyado sa Kristianong kongregasyon poon sa pagkaomboy maninigo na nungkang mag-isip na kita may dai nananamitan na marahay na bagay. Enkaso man na  sumabong sa isip niato an siring na mga bagay, marahay na girumdomon ta si Jehova asin an makangangalas na mga bendisyon na itinatagama nia sa sato.​—Hebreo 12:​2, 3.

Lubos na Pagkuyog ki Jehova

11, 12. Paano an saro puedeng magkasala nin idolatriya dawa dai nagsasamba sa mga imahen?

¹¹ May saro pang patanid na itinatao sa sato si Pablo kan sia sumurat: “Ni magin kamong mga parasamba sa idolo, arog kan ginibo kan nagkapira sa sainda; siring sa nasusurat: ‘An banwaan nagturukaw sa pagkakan asin pag-inom, asin nagburuhat sinda sa pag-oroogma.’” (1 Corinto 10:7) Si Pablo nagtataram manongod sa pangyayari na nakombensir kan mga Israelita si Aaron na gumibo nin bulawan na ogbon na baka. (Exodo 32:​1-4) Minsan ngani harayo an posibilidad na kita magibo nin direktang pagsamba sa idolo, puede kitang magin parasamba sa idolo paagi sa pagtogot sa satong sadiring paslong mga mawot na irayo kita sa pagsamba ki Jehova nin bilog na kalag.​—Colosas 3:5.

¹² Sa saro pang pangyayari, si Pablo nagsurat manongod sa nagkapira na an pangenot na nasa isip iyo an materyal imbes na espirituwal na mga bagay. May labot sa mga “naglalakaw bilang mga kaiwal kan hariging pasakitan ni Cristo,” sia nagsurat: “An saindang kasagkodan kalaglagan, asin an saindang dios iyo an saindang tulak.” (Filipos 3:​18, 19) An saindang idolatriya bakong nasa inukit na imahen. Iyan an saindang pagmawot nin materyal na mga bagay. Siempre, bakong gabos na pagmawot sala. Linalang kita ni Jehova na igwa nin sa tawong mga pangangaipo asin kan kapasidad na maogma sa laen-laen na nagtataong kaogmahan. Alagad an mga ipinaoorog an paghanap nin kasingawan kisa saindang relasyon sa Dios nagigin, sa katunayan, parasamba sa idolo.​—2 Timoteo 3:​1-5.

13. Ano an manonodan ta sa pagkasaysay dapit sa bulawan na ogbon na baka?

¹³ Pagkatapos nindang humale sa Egipto, an mga Israelita naggibo nin bulawan na ogbon na baka tangani na sambahon. Apuera kan patanid tumang sa idolatriya, may saro pang importanteng leksion sa pagkasaysay na ini. Sinuway kan mga Israelita an malinaw na instruksion ni Jehova. (Exodo 20:​4-6) Pero, dai ninda intension na haboan si Jehova bilang saindang Dios. Nag-atang sinda sa bulawan na ogbon na baka asin inapod an okasyon na iyan na “sarong kapiestahan ki Jehova.” Maski paano dinaya ninda an saindang sadiri sa pag-isip na dai iintindihon nin Dios an saindang pagsuway. Insulto ini ki Jehova, asin ikinaanggot nia ining marhay.​—Exodo 32:​5, 7-10; Salmo 106:​19, 20.

14, 15. (a) Taano an mga Israelita ta mayo nin sarahotan na magin malilingawon na paradangog? (b) Kun determinado kita na dai magin malilingawon na paradangog, ano an gigibohon ta mapadapit sa mga togon ni Jehova?

¹⁴ Pambihirang gayo na an saro sa mga Saksi ni Jehova umayon sa sarong falsong relihion. Minsan siring, baga man nagdadanay sa kongregasyon, tibaad  sayumahan nin nagkapira an instruksion ni Jehova sa ibang paagi. An banwaan nin Israel mayo nin sarahotan na magin malilingawon na mga paradangog. Nadangog ninda an Sampulong Togon asin yaon sinda kan itao sa sainda ni Moises an pagboot nin Dios: “Dai kamo maggibo sa kaibanan ko nin mga dios na pirak, asin dai kamo maggibo para sa saindo man sana nin mga dios na bulawan.” (Exodo 20:​18, 19, 22, 23) Pero, an mga Israelita nagsamba sa bulawan na ogbon na baka.

¹⁵ Mayo man kita nin balidong sarahotan kun kita magin malilingawon na paradangog. Sa Kasuratan, igwa kita nin instruksion nin Dios mapadapit sa dakol na kabtang nin buhay. Halimbawa, espesipikong kinokondenar kan Tataramon ni Jehova an ugale na pangungutang asin dai pagbayad. (Salmo 37:21) An mga aki pinagbobotan na magin makinuyog sa saindang mga magurang, asin an mga ama inaasahan na padakulaon an saindang mga aki sa “pagtatanos nin isip ni Jehova.” (Efeso 6:​1-4) An mga Kristiano na daing agom pinagbobotan na mag-agom ‘sana sa Kagurangnan,’ asin an may agom na mga lingkod nin Dios sinasabihan: “Magin logod kagalanggalang sa gabos an pag-aragoman, asin dai pagdigtaan an higdaan kan mag-agom, huli ta hohokoman nin Dios an mga parapakisaro asin parasambay.” (1 Corinto 7:39; Hebreo 13:4) Kun determinado kita na dai magin malilingawon na paradangog, seseryosohon niatong marhay ini asin an iba pang mga instruksion nin Dios asin susunodon iyan.

16. Ano an nagin resulta kan pagsamba sa bulawan na ogbon na baka?

¹⁶ Dai inako ni Jehova an pagprobar kan mga Israelita na sambahon sia sa sadiri nindang mga kondisyon. Imbes, 3,000 an ginadan, na posibleng huli sa nagin prominenteng papel ninda sa rebeldeng pagsamba sa bulawan na ogbon na baka. An ibang naggibo nin sala nagdusa nin damat hale ki Jehova. (Exodo 32:​28, 35) Kanigoan na leksion para sa siisay man na nagbabasa kan Tataramon nin Dios alagad sinda mismo an nagpipili kun ano an gusto nindang sunodon!

“Dumulag Kamo sa Pakikisaro”

17. Anong pangyayari an sinasabi sa 1 Corinto 10:8?

¹⁷ Sinambit ni Pablo an saro pang kabtang kun saen an mga mawot nin laman puedeng magin dahelan nin pagkamalilingawon sa espirituwal kan sabihon nia: “Ni makisaro man kita, arog kan nagkapira sa sainda na nakisaro, tangani sanang magadan, duwang polo may tolong ribo sa sainda sa sarong aldaw.” (1 Corinto 10:8) An sinasabi digdi ni Pablo iyo an pangyayari sa Kaplanodohan nin Moab sa katapusan kan 40 taon na pagbaklay kan Israel sa kaawagan. Inako kasuarin pa sana kan mga Israelita an tabang ni Jehova sa pagsakop sa kadagaan na yaon sa sirangan kan Jordan, alagad an dakol nagin malilingawon  asin daing pag-apresyar. Sa linderos kan Dagang Panuga, sinda nasugotan nin seksuwal na inmoralidad asin kan maating pagsamba sa Baal nin Peor. Mga 24,000 an ginadan, na 1,000 kaiyan an namomoon.​—Bilang 25:9.

18. Anong klase nin gawe-gawe an puedeng sumagkod sa seksuwal na inmoralidad?

¹⁸ An banwaan ni Jehova ngonyan midbid na marhay sa saindang halangkaw na mga pamantayan sa moral. Alagad kun nasusugotan nin seksuwal na inmoralidad, may nagkapirang Kristiano na puminondong mag-isip manongod sa Dios asin sa saiyang mga prinsipyo. Sinda nagin malilingawon na paradangog. Sa primero, an sugot tibaad mayong kalabot na akto nin pakikisaro. Tibaad tendensia iyan na pagheling nin pornograpiya, salang pagsuba o pakigitilan, o dayupot na pakikiibaiba sa mga indibiduwal na maluya an moral. An gabos na ini an nagdara sa mga Kristiano sa makasalan na paggawe.​—1 Corinto 15:33; Santiago 4:4.

19. Anong hatol sa Kasuratan an nakatatabang sa sato na ‘dumulag sa pakikisaro’?

¹⁹ Kun nasusugotan na gumibo nin inmoral na gawe-gawe, dai kita dapat na pumondong mag-isip manongod ki Jehova. Imbes, dapat niatong sunodon an mga pagirumdom na nasa saiyang Tataramon. (Salmo 119:​1, 2) Bilang mga Kristiano, ginigibo kan kadaklan sa sato an satong pinakamakakaya na magdanay na malinig sa moral, alagad an paggibo kan tama sa pagheling nin Dios nagkakaipo nin dagos-dagos na paghihingoa. (1 Corinto 9:27) Sa mga Kristiano sa Roma, si Pablo nagsurat: “An saindong pagkuyog nabaretaan nin gabos. Kun siring ako naggagayagaya sa saindo. Alagad boot ko na kamo magin madonong kun mapadapit sa marahay, alagad inosente kun mapadapit sa maraot.” (Roma 16:19) Kun paanong an 24,000 na Israelita ginadan huli sa saindang mga kasalan, an mga parapakisaro asin iba pang paragibo nin sala madali nang makaeksperyensia kan bakong paborableng paghokom ni Jehova. (Efeso 5:​3-6) Imbes na magin malilingawon na mga paradangog, kun siring, dapat na kita padagos na ‘dumulag sa pakikisaro.’​—1 Corinto 6:18.

Pirmeng Apresyaron an mga Probisyon ni Jehova

20. Paano si Jehova binalo kan mga Israelita, asin ano an resulta?

²⁰ An dakulang mayoriya nin mga Kristiano nungkang napadadara sa seksuwal na inmoralidad. Pero, kaipuhan kitang mag-ingat na dai pagtogotan an satong sadiri na lumakaw sa dalan na pasiring sa ugale na pagparagumodgumod na puedeng magresulta sa pagdisaprobar nin Dios. Sinasadol kita ni Pablo: “Ni baloon man niato si Jehova, siring na an iba sa [mga Israelita] binalo sia, tangani sanang mapara paagi sa mga halas. Ni magin kamong paragumodgumod, arog kan nagkapira sa sainda na naggumodgumod, tangani sanang mapara paagi sa paralaglag.” (1 Corinto 10:​9, 10) An mga Israelita naggurumodgumod tumang ki Moises asin Aaron​—iyo, tumang pa ngani sa Dios mismo​—na nagrereklamo manongod sa mana na itinao sa milagrosong paagi. (Bilang 16:41; 21:5) Mas dikit daw an pagkaanggot ni Jehova sa saindang paggumodgumod kisa saindang pakikisaro? An pagkasaysay sa Biblia nagpapaheling na dakol na paragumodgumod an ginadan nin mga halas. (Bilang 21:6) Sa sarong mas naenot na pangyayari, labing 14,700 na rebeldeng paragumodgumod an ginadan. (Bilang 16:49) Kaya dai niato pagbaloon an pasensia ni Jehova paagi sa dai paggalang sa saiyang mga probisyon.

21. (a) Anong sadol an ipinasabong ki Pablo na isurat? (b) Segun sa Santiago 1:​25, paano kita magigin totoong maogma?

²¹ Sa pagsurat sa mga kapwa Kristiano, tinapos ni Pablo an lista nin mga patanid paagi sa sadol: “Ngonyan an mga bagay na ini nangyari sa sainda bilang mga halimbawa, asin an mga iyan isinurat para sa pagpatanid sa sato na inabotan kan mga katapusan kan mga palakaw nin mga bagay. Bilang resulta sia na naghohona na sia nagtitindog mag-ingat na dai sia mapukan.” (1 Corinto 10:​11, 12)  Arog kan mga Israelita, dakol kitang bendisyon na inako hale ki Jehova. Minsan siring, bakong arog ninda, nungka logod kitang makalingaw asin dai mag-apresyar sa marahay na mga bagay na ginigibo nin Dios para sa sato. Kun nagagabatan kita sa mga kahaditan sa buhay, horophoropon niato an makangangalas na mga panuga na yaon sa saiyang Tataramon. Logod na girumdomon niato an mahalagang marhay na relasyon niato ki Jehova asin ipadagos an paghuhulit kan Kahadean na ipinaniwala sa sato. (Mateo 24:14; 28:​19, 20) An siring na dalan seguradong matao sa sato nin tunay na kaogmahan, ta an Kasuratan nanunuga: “An nagtuturuhok sa sangkap na ley para sa katalingkasan asin nagdadanay dian, an tawong ini, huli ta sia nagin, bakong malilingawon na paradangog, kundi paraotob kan gibohon, maoogma sa paggibo nia kaiyan.”​—Santiago 1:25.

Ano an Isisimbag Nindo?

• Ano an puedeng magpangyari sa sato na magin malilingawon na paradangog?

• Taano ta kaipuhan an lubos na pagkuyog sa Dios?

• Paano kita ‘makadudulag sa pakikisaro’?

• Ano an maninigo na magin aktitud niato dapit sa mga probisyon ni Jehova?

[Mga Hapot Para sa Pag-adal]

[Ritrato sa pahina 15]

Liningawan kan mga Israelita an makakamhan na mga gibo ni Jehova para sa sainda

[Ritrato sa pahina 16]

Determinado an banwaan ni Jehova na papagdanayon an halangkaw na mga pamantayan sa moral