Hula ni Isaias—Liwanag Para sa Bilog na Katawohan I

Kapitulo Tres: “Maghusay Kita”

Isaias 1:​10-​31

1, 2. Kiisay ikinokomparar ni Jehova an mga namamahala sa asin an mga taga Jerusalem asin Juda, asin taano ta balido ini?

AN MGA nag-eerok sa Jerusalem tibaad may tendensiang ipangatanosan an sadiri pakadangog kan pagdenunsiar na nasusurat sa Isaias 1:1-9. Daing duda na gusto nindang mapalangkaw na itokdo an gabos na atang na idinodolot ninda ki Jehova. Minsan siring, itinatao kan bersikulo 10 sagkod 15 an nakakapasadit na simbag ni Jehova sa siring na mga aktitud. Minapoon iyan sa: “Dangoga nindo an tataramon ni Jehova, kamong mga diktador nin Sodoma. Hinanyoga nindo an ley kan satong Dios, kamong mga taga Gomorra.”​—Isaias 1:10.

² An Sodoma asin Gomorra linaglag bako sanang huli sa saindang salang mga gibo sa sekso kundi siring man huli sa saindang matagas an puso, maabhaw na mga aktitud. (Genesis 18:​20, 21; 19:​4, 5, 23-25; Ezequiel 16:​49, 50) Segurado na nabigla an mga nagdadangog ki Isaias na madangog na sinda ikinokomparar sa mga taga duman sa isinumpang mga siudad na idto. * Alagad naheheling ni Jehova an saiyang banwaan sa tunay nindang pagkatawo, asin dai pinaluluya ni Isaias an puersa kan mensahe nin Dios tangani na “pagirokon an saindang mga talinga.”​—2 Timoteo 4:3.

3. Ano an boot sabihon ni Jehova sa pagsabi nia na “omoy” na sia sa mga atang kan banwaan, asin taano ta arog kaini?

³ Mangnoha kun ano an saboot ni Jehova manongod sa pormalistikong pagsamba kan saiyang banwaan. “ ‘Anong kamanungdanan sa sakuya kan kadakolan kan saindong mga atang?’ an sabi ni Jehova. ‘Omoy na ako sa bilog na mga dolot na tinotong na mga lalaking karnero asin sa taba nin matatabang hayop; asin sa dugo nin mga torilyo asin mga lalaking kordero patin mga lalaking kanding dai ako naoogmang marhay.’ ” (Isaias 1:11) Nalingawan kan banwaan na si Jehova dai nagdedepende sa saindang mga atang. (Salmo 50:8-13) Dai nia kaipuhan an ano man na tibaad idolot sa saiya nin mga tawo. Kaya kun sa paghona kan banwaan may ginigibo sindang pabor ki Jehova sa pagpresentar kan saindang mga dolot na daing kaganagana, nasasala sinda. Naggagamit si Jehova nin mapuersang talinhaga. An ekspresyon na “omoy na ako” puede man na tradusiron na “nainggustohan na ako” o “badat na ako.” Namatean na daw nindong magin basog-basog kaya ikinababalde na nindo an pakaheling nin dagdag pa? Arog kaiyan an pagmate ni Jehova manongod sa mga dolot na idto​—biyong nababalde!

4. Paano ibinubuyagyag kan Isaias 1:12 an kadaihan nin halaga kan pag-atender kan banwaan sa templo sa Jerusalem?

⁴ Ipinagpapadagos ni Jehova: “Kun kamo padagos na nagraralaog tanganing maheling an sakong lalauogon, siisay an naghagad kaini sa saindong kamot, na batayan an sakong mga patyo?” (Isaias 1:12) Bako daw na an mismong ley ni Jehova an naghahagad na an banwaan ‘magralaog tanganing maheling an saiyang lalauogon,’ an boot sabihon, mag-atender sa saiyang templo sa Jerusalem? (Exodo 34:​23, 24) Iyo, alagad minaduman sinda huli sana sa pormalismo, na sagin sanang ginigibo an dalisay na pagsamba, na mayo nin dalisay na motibo. Para ki Jehova, an balakid nindang pagsongko sa saiyang mga patyo ‘pagbatay’ sana, na daing nagigibo kundi inason an salog.

5. Ano an nagkapira sa mga akto nin pagsamba kan mga Judio, asin taano ta nagin “pagabat” ki Jehova an mga ini?

 ⁵ Bakong makangangalas na naggagamit ngonyan si Jehova nin mas mapuersa pa nganing pananaram! “Dai na kamo magparadara pa nin daing halagang mga dolot na harina. An insenso​​—iyan makauuyam nin makuri para sa sako. An bagong bulan asin sabbath, an pag-apod nin kombension​​—dai ko na matitios an paggamit nin misteryosong kapangyarihan kaiba kan solemneng katiriponan. An saindong mga bagong bulan asin an saindong mga panahon nin kapiestahan ikinaongis kan sakong kalag. Para sa sako an mga iyan nagin pagabat; pagal na ako sa kapapasan kaiyan.” (Isaias 1:​13, 14) An mga dolot na harina, insenso, Sabbath, asin solemneng katiriponan gabos kaiba sa Ley nin Dios sa Israel. Kun manongod sa “mga bagong bulan,” ipinagboboot sana kan Ley na an mga ini otobon, alagad luway-luway na nagkaigwa nin kapakipakinabang na mga tradisyon sa selebrasyon na ini. (Bilang 10:10; 28:11) An bagong bulan ibinibilang na bulanan na sabbath, na an banwaan minapondo sa trabaho asin nagtitiripon pa ngani tanganing matokdoan kan mga propeta asin saserdote. (2 Hade 4:23; Ezequiel 46:3; Amos 8:5) Bakong sala an siring na mga selebrasyon. An problema nasa paggibo kaiyan na pasale sana. Dugang pa, an mga Judio naggagamit nin “misteryosong kapangyarihan,” mga gibong espiritistiko, kaiba kan saindang pormal na pag-otob kan Ley nin Dios. * Sa siring, an saindang mga akto nin pagsamba ki Jehova “pagabat” sa saiya.

6. Sa anong sentido na si Jehova “pagal” na?

⁶ Pero, paano magigin “pagal” si Jehova? Total, yaon sa saiya an “kadakolan nin dinamikong enerhiya . . . Dai sia nanluluya o napapagal.” (Isaias 40:​26, 28) Naggagamit si Jehova nin buhay na marhay na talinhaga tangani na masabotan niato an saiyang saboot. Naprobaran na daw nindong magpasan nin magabat sa haloyon na panahon kaya kamo kapoy nang marhay asin gustong-gusto na nindong ibagsak iyan? Iyan an saboot ni Jehova manongod sa ipokritong mga akto nin pagsamba kan saiyang banwaan.

7. Taano si Jehova ta dai na naghihinanyog sa mga pamibi kan saiyang banwaan?

⁷ Tinatawan ngonyan nin atension ni Jehova an pinakapribado asin personal sa gabos na akto nin pagsamba. “Kun binubuka nindo an saindong mga palad, tinatago ko an sakong mga mata sa saindo. Dawa pa namimibi kamo nin dakol, dai ako naghihinanyog; pano nin pagpabolos nin dugo an saindong mga kamot.” (Isaias 1:15) An pagbuka kan mga palad, na inuunat an takyag asin nakaitaas an kamot, kapahayagan nin pagngayongayo. Para ki Jehova, an posisyon na ini dai nang kahulogan, ta an mga kamot kan banwaan na ini pano nin pagpabolos nin dugo. Lakop sa daga an kadahasan. Uso an pan-aapi sa mga maluya. Makababalde na an siring na abusero, paslong banwaan mamibi ki Jehova asin umarang nin mga bendisyon. Bakong makangangalas na sinasabi ni Jehova, “Dai ako naghihinanyog”!

8. Ano an sala kan Kakristianohan ngonyan, asin paano nahoholog sa kaagid na silo an nagkapirang Kristiano?

⁸ Sa satong kaaldawan, dai man nakua kan Kakristianohan an pabor nin Dios paagi sa saiyang daing ontok na pag-orootro nin daing kamanungdanan na mga pamibi asin sa saiyang iba pang relihiosong ‘mga gibo.’ (Mateo 7:21-23) Mahalagang marhay na dai kita maholog sa kaparehong silo. Kun minsan, nahoholog an sarong Kristiano sa paggibo nin magabat na kasalan, dangan nangangatanosan na kun itago nia sana an saiyang ginigibo asin dagdagan an aktibidad nia sa Kristianong kongregasyon, maski paano mababawi sa saiyang mga gibo an saiyang kasalan. An siring na pormalistikong mga gibo dai nakapaoogma ki Jehova. Saro sana an bolong sa espirituwal na helang, arog kan ipinaheheling kan sunod na mga bersikulo kan Isaias.

An Bolong sa Espirituwal na Helang

9, 10. Gurano kaimportante kan kalinigan sa satong pagsamba ki Jehova?

⁹ Binabago ngonyan ni Jehova, an madinamayon na Dios, sa mas mamomoton, mas nakikimaherak an tono nia. “Pangaghugas kamo; pangaglinig kamo; halea nindo an karatan kan saindong mga gibo sa atubangan kan sakuyang mga mata; umontok na kamo sa paggibo nin maraot. Pag-adal kamong gumibo nin marahay; hanapa nindo an hustisya; itanos nindo an nan-aapi; giboha  nindo an paghokom para sa aking lalaki na daing ama; suroga nindo an babaeng balo.” (Isaias 1:​16, 17) Digdi makukua niato an sunod-sunod na siyam na orden, o pagboot. An apat na naeenot negatibo sa sentido na kalabot dian an paghale nin kasalan; an limang nahuhuri positibong mga aksion na nagbubunga kan pag-ako kan bendisyon ni Jehova.

¹⁰ An paghugas asin kalinigan kaidto pa importante nang kabtang nin dalisay na pagsamba. (Exodo 19:​10, 11; 30:20; 2 Corinto 7:1) Alagad gusto ni Jehova na mas hararom an paglinig, sagkod sa mismong puso kan mga nagsasamba sa saiya. Pinakaimportante an moral asin espirituwal na kalinigan, asin ini an boot sabihon ni Jehova. An enot na duwang pagboot sa bersikulo 16 bako sanang pag-otro. Isinusuherir nin sarong gramatiko sa Hebreo na an enot, “pangaghugas kamo,” nanonongod sa enot na akto nin paglinig, mantang an ikaduwa, “pangaglinig kamo,” nanonongod sa nagpapadagos na paghihingoa na mapagdanay an kalinigan na iyan.

11. Tanganing mapaglabanan an kasalan, ano an maninigo niatong gibohon, asin ano an nungka niatong gibohon?

¹¹ Mayo kitang ikatatago ki Jehova. (Job 34:22; Talinhaga 15:3; Hebreo 4:13) Kaya an pagboot nia na, “Halea nindo an karatan kan saindong mga gibo sa atubangan kan sakuyang mga mata,” saro sana an puedeng magin kahulogan​—umontok sa paggibo nin maraot. Iyan nangangahulogan nin dai pagprobar na itago an magagabat na kasalan, ta iyan mismo saro nang kasalan. An Talinhaga 28:13 nagpapatanid: “An nagtatahob sa saiyang mga paglapas dai mapapakarahay, alagad an minatuga asin minabaya kaiyan pahehelingan nin pagkaherak.”

12. (a) Taano ta importante na ‘mag-adal na gumibo nin marahay’? (b) Paano partikularmenteng ikaaaplikar nin kamagurangan an mga direktiba na “hanapa nindo an hustisya” asin “itanos nindo an nan-aapi”?

¹² Dakol an manonodan sa positibong mga aksion na ipinagboboot ni Jehova sa bersikulo 17 kan Isaias kapitulo 1. Mangnoha na dai sana nia sinasabing “gumibo kamo nin marahay” kundi “pag-adal kamong gumibo nin marahay.” Kaipuhan an personal na pag-adal kan Tataramon nin Dios tangani na masabotan kun ano an marahay sa mga mata nin Dios asin magustong gibohon iyan. Dugang pa, dai sana sinasabi ni Jehova na “gumibo kamo nin hustisya” kundi “hanapa nindo an hustisya.” Dawa an eksperyensiadong kamagurangan kaipuhan na siyasaton nin lubos an Tataramon nin Dios tangani na maaraman an makatanosan na gigibohon sa nagkapirang bagay na komplikado. Paninimbagan man ninda na ‘itanos an nan-aapi,’ arog kan sunod na pagboot ni Jehova. An mga direktibang ini importante sa Kristianong mga pastor ngonyan, ta gusto nindang protehiran an aripompon sa “mapan-aping mga lobo.”​—Gibo 20:28-30.

13. Paano niato ikaaaplikar ngonyan an mga pagboot mapadapit sa aking lalaki na daing ama asin babaeng balo?

¹³ Kalabot sa ultimong duwang pagboot an nagkapira sa mas madaling mabiktima sa banwaan nin Dios​—an mga ilo asin babaeng balo. An kinaban mahilig na marhay na aprobetsaran an siring na mga indibiduwal; dai ini dapat na mangyari sa banwaan nin Dios. An mamomoton na kamagurangan ‘naggigibo nin paghokom’ para sa mga aking lalaki asin babae na daing ama sa kongregasyon, na tinatabangan sinda na mag-ako nin hustisya asin proteksion sa kinaban na gusto sindang aprobetsaran asin raoton. ‘Sinusurog’ nin kamagurangan an babaeng balo o, arog kan puede man na magin kahulogan kan termino sa Hebreo, ‘ipinakikipaglaban’ sia. An totoo, boot nin gabos na Kristiano na magin gikanan nin pailihan, karangahan, asin hustisya para sa mga nangangaipo sa tahaw niato huli ta sinda mahalagang marhay para ki Jehova.​—Miqueas 6:8; Santiago 1:27.

14. Anong positibong mensahe an ipinaaabot sa Isaias 1:​16, 17?

¹⁴ Abaa kamarigon, positibong mensahe an ipinaaabot ni Jehova paagi sa siyam na pagboot na ini! Kun beses an mga napapalabot sa kasalan kinokombensir an sadiri na talagang dai ninda kayang gumibo kan tama. Nakapaluluya sa boot an siring na mga ideya. Dugang pa, iyan sala. Aram ni Jehova​—asin boot niang maaraman ta​—na sa tabang Nia, an siisay man na parakasala puedeng umontok sa saiyang makasalan na dalan, magbakle, asin gibohon na an tama.

Sarong Madinamayon, Makatanosan na Pakiolay

15. Paano na kun beses sala an pagsabot sa fraseng “maghusay kita,” asin ano an totoong kahulogan kaiyan?

¹⁵ Orog pang nagigin mamomoton asin madinamayon an tono ngonyan ni Jehova. “ ‘Madia kamo ngonyan asin maghusay kita,’ sabi ni Jehova. ‘Minsan ngani an saindong mga kasalan magin  garo eskarlata, iyan papupution na garo niebe; minsan ngani iyan magin mapula na siring kan karmesi, iyan magigin ngani garo lana.’ ” (Isaias 1:18) Parateng sala an pagsabot sa pangagda na pambukas sa magayon na bersikulong ini. Halimbawa, sinasabi kan The New English Bible, “Mag-argumento kita”​—na garo baga dapat na magtaong konsiderasyon an duwang lado tangani na magkaoyon. Dai! Mayo nin sala si Jehova, nangorogna sa saiyang relasyon sa rebelde, ipokritong banwaan na ini. (Deuteronomio 32:​4, 5) An bersikulo nagtataram, bakong manongod sa may pagpahinunodan na orolay sa pag-oltanan nin duwang magkapantay, kundi manongod sa korte sa pag-establisar nin hustisya. Garo baga inaangat digdi ni Jehova an Israel sa sarong bista sa korte.

16, 17. Paano niato naaaraman na si Jehova andam na patawadon dawa an magagabat na kasalan?

¹⁶ Iyan tibaad nakapanluluya sa boot na ideya, alagad si Jehova an pinakamaheherakon asin madinamayon na Hokom. Daing kapantay an kapasidad niang magpatawad. (Salmo 86:5) Sia sana an kayang haleon an mga kasalan nin Israel na “garo eskarlata,” na ‘pinapuputi iyan na garo niebe.’ Mayo nin paghihingoa nin tawo, mayo nin pormulang mga gibo, atang, o pamibi na makahahale kan digta nin kasalan. Solamente an kapatawadan ni Jehova an makahuhugas sa kasalan. Itinatao nin Dios an siring na kapatawadan sa mga kondisyon na itinatao nia, na kabale an tunay, odok sa pusong pagsolsol.

¹⁷ Importanteng marhay an katotoohan na ini kaya inootro iyan ni Jehova sa poetikong paagi​—an mga kasalan na “karmesi” magigin siring sa bago, dai pa tinugma, maputing lana. Boot ni Jehova na maaraman niato na sia talaga an Nagpapatawad kan mga kasalan, dawa an magagabat na marhay, basta maheling nia na kita tunay na nagsosolsol. An mga dai makatubod na ini totoo sa sainda marahay na estudyaran an mga halimbawa na arog ni Manases. Grabe an kasalan nia​—sa laog nin dakol na taon. Pero, sia nagsolsol asin pinatawad. (2 Cronica 33:9-16) Boot ni Jehova na maaraman niato gabos, pati kan mga nakakomiter nin magagabat na kasalan, na bako pang huri na ‘makipaghusay’ sa saiya.

18. Sa ano pinapamili ni Jehova an saiyang rebeldeng banwaan?

¹⁸ Pinagigirumdom ni Jehova an saiyang banwaan na mamimili sinda. “Kun kamo mapaheling nin boluntad na boot asin tunay na maghihinanyog, an karahayan kan daga an saindong kakakanon. Alagad kun kamo magsayuma asin sa katunayan magrebelde, paagi sa espada uuboson kamo; huli ta an mismong ngoso ni Jehova an nagtaram kaiyan.” (Isaias 1:​19, 20) Idinodoon digdi ni Jehova an mga aktitud, asin naggagamit sia nin saro pang buhay na marhay na talinhaga tanganing ikadoon an saiyang punto. Ini an pagpipilian kan Juda: Magkakan o kakanon. Kun an aktitud ninda boluntad an boot na maghinanyog asin magkuyog ki Jehova, kakakanon ninda an marahay na bunga kan daga. Minsan siring, kun magdadanay sinda sa saindang rebeldeng aktitud, uuboson sinda​—kan espada kan saindang mga kalaban! Garo baga haros dai maimahinar na pipilion nin sarong banwaan an espada kan saindang mga kalaban imbes na an pagkaherak asin abundansia nin sarong Dios na mapagpatawad. Minsan siring, arog kaiyan an Jerusalem, arog kan ipinaheheling kan sumunod na mga bersikulo kan Isaias.

Sarong Panambitan sa Siudad na Namomotan na Marhay

19, 20. (a) Paano ipinahahayag ni Jehova an namamatean niang pagpasaloib sa saiya? (b) Sa anong paagi na ‘an katanosan nag-erok sa Jerusalem’?

¹⁹ Sa Isaias 1:21-23, naheheling niato kun gurano talaga an karatan nin Jerusalem sa panahon na idto. Pinonan ngonyan ni Isaias an sarong ipinasabong na berso sa estilong panambitan, o panangis: “Ay saro nang patotot an fiel na banwaan! Pano sia kaidto nin hustisya; katanosan an nag-eerok kaidto sa saiya, alagad ngonyan mga paragadan na.”​—Isaias 1:21.

²⁰ Abaa an pagbagsak kan siudad nin Jerusalem!  Dati fiel na agom na babae, ngonyan sia saro nang patotot. Ano pa an mas mapuersang makapagpapahayag kan pagpasaloib sa saiya asin pagkadesganar na namamatean ni Jehova? “Katanosan an nag-eerok kaidto sa” siudad na ini. Kasuarin? Bueno, bago pa man mag-eksister an Israel, kaidtong kaaldawan ni Abraham, an siudad na ini inapod na Salem. Idto pinamamahalaan nin sarong tawo na hade sagkod saserdote. An ngaran niang Melquisedec nangangahulogan “Hade nin Katanosan,” asin minalataw na idto bagay na bagay sa saiya. (Hebreo 7:2; Genesis 14:18-20) Mga 1,000 taon pakalihis ni Melquisedec, nakaabot sa pinakaalitoktok an Jerusalem, sa paghade ni David asin Salomon. “Katanosan an nag-eerok kaidto sa saiya,” nangorogna kun an saiyang mga hade nagtatao nin halimbawa sa banwaan paagi sa paglakaw sa mga dalan ni Jehova. Pero, kan kaaldawan ni Isaias, harayo na sa paggirumdom an siring na mga panahon.

21, 22. Ano an kahulogan kan ati nin metal asin serbesang may salak, asin taano ta maninigo sa siring na paglaladawan an mga namomoon sa Juda?

²¹ Minalataw na an mga namomoon sa banwaan an dakulang kabtang kan problema. Ipinagpapadagos ni Isaias an saiyang panangis: “An saimong pirak nagin nagsasabosabong ati nin metal. An saimong serbesang trigo may salak na tubig. An saimong mga prinsipe sutil asin kairiba nin mga parahabon. An lambang saro sa sainda namomoot sa suhol asin naglalapag sa mga regalo. Para sa aking lalaki na daing ama dai sinda naggigibo nin paghokom; asin dawa an kaso nin sarong babaeng balo dai ninda inaako.” (Isaias 1:​22, 23) An duwang magkasunod na buhay na marhay na ilustrasyon inaandam an isip para sa masunod. Hinahale kan platero sa saiyang lukasan an nagsasabosabong ati nin metal sa tinunaw na pirak asin iinaapon iyan. An mga prinsipe asin hokom nin Israel arog kan ati nin metal, bakong kan pirak. Kaipuhan sindang iapon. Inutil na sinda arog kan serbesa na sinalakan nin tubig asin nawaran nin namit. An siring na inomon angay sanang iula!

²² Ipinaheheling kan bersikulo 23 kun taano ta maninigo sa siring na paglaladawan an mga namomoon. An banwaan nin Dios pinagin noble kan Ley ni Moises, na isinisiblag sinda sa ibang nasyon. Halimbawa, ginibo iyan kaiyan paagi sa pagboot na protehiran an mga ilo asin babaeng balo. (Exodo 22:22-24) Alagad kan kaaldawan ni Isaias, kadikiton an paglaom kan aking lalaki na daing ama sa ano man na paborableng paghokom. Kun manongod sa babaeng balo, mayo ngani siang makua na madangog sa kaso nia, dai na baga sabihon an pakipaglaban para sa saiya. Dai, an mga hokom asin namomoon na ini sibot-sibot sa pag-asikaso sa sadiri nindang intereses​—paghanap nin mga suhol, paglapag sa mga regalo, asin pakikiiba sa mga parahabon, na minalataw na pinoprotehiran an mga kriminal mantang pinababayaan na magdusa an saindang mga biktima. Mas grabe pa, sinda “sutil,” o tuminagas na, sa saindang paggibo nin sala. Abaa kamakamomondong kamugtakan nin mga bagay!

Dadalisayon ni Jehova an Saiyang Banwaan

23. Anong mga saboot manongod sa saiyang mga kaiwal an ipinahahayag ni Jehova?

²³ Dai pababayaan ni Jehova sagkod lamang an siring na pag-abuso sa kapangyarihan. Nagpapadagos si Isaias: “Kun siring an tataramon kan tunay na Kagurangnan, si Jehova nin mga hukbo, an Makapangyarihan na Saro nin Israel, iyo ini: ‘Aha! Pagiginhawahon ko an sakong sadiri sa sakong mga kaiwal, asin mamamalos ako sa sakong mga enemigo.’ ” (Isaias 1:24) Tolong ngaran an itinatao digdi ki Jehova, na nagdodoon kan saiyang lehitimong pagkakagurangnan asin kan saiyang mahiwas na kapangyarihan. An kagsing na “Aha!” posibleng marhay na nangangahulogan na an pagkaherak ni Jehova may kasalak na ngonyan na determinasyon na aksionan an saiyang grabeng kaanggotan. Tunay na may dahelan para digdi.

24. Anong proseso nin pagdalisay an katuyohan ni Jehova para sa saiyang banwaan?

²⁴ Ginibo mismo kan banwaan ni Jehova na sinda magin mga enemigo nia. Sinda angay nanggad na mag-ako kan pamamalos nin Dios. “Pagiginhawahon” ni Jehova an saiyang sadiri sa sainda o hahaleon nia sinda. Nangangahulogan daw ini nin lubos, permanenteng pagradas sa banwaan na inaapod sa ngaran nia? Dai, ta si Jehova nagpadagos sa pagsabi: “Asin ibabalik ko sa saimo an sakong kamot, asin tutunawon ko an saimong nagsasabosabong ati nin metal na garo ginamitan nin lehia, asin hahaleon ko an gabos mong basura.” (Isaias 1:25) Ginagamit ngonyan ni Jehova an proseso nin pagdalisay bilang ilustrasyon. Parateng naggagamit nin  lehia an paradalisay kan suanoy na mga panahon tangani na maseparar an ati sa mahal na marhay na metal. Sa kaagid na paagi, si Jehova, na an pagheling sa saiyang banwaan bako man na biyong maraot, ‘padudusahan sinda sa tamang sokol.’ An hahaleon nia sana sa sainda an “basura”​—an mga sutil, bakong marahay, na habong makanood asin kumuyog. * (Jeremias 46:28) Paagi sa mga tataramon na ini, nagkapribilehio si Isaias na isurat antes pa an kasaysayan.

25. (a) Paano dinalisay ni Jehova an saiyang banwaan kan 607 B.C.E.? (b) Kasuarin dinalisay ni Jehova an saiyang banwaan sa presenteng mga panahon?

²⁵ Talagang dinalisay ni Jehova an saiyang banwaan, na hinale an nagsasabosabong ati nin metal na nasosobornohan na mga namomoon asin iba pang rebelde. Kaidtong 607 B.C.E., haloy na pakalihis kan panahon ni Isaias, nalaglag an Jerusalem asin an mga nag-eerok dian dinara para sa 70-taon na pagkadistiero sa Babilonya. Sa nagkapirang paagi kaagid ini kan ginibong aksion nin Dios sa mas huri nang marhay na panahon. An hula sa Malaquias 3:1-5, na isinurat haloy na pakalihis kan pagkadistiero sa Babilonya, nagpaheling na magibo giraray nin pagdalisay an Dios. Nagtokdo iyan sa panahon na si Jehova Dios maduman sa saiyang espirituwal na templo kaiba an saiyang “mensahero kan tipan,” si Jesu-Cristo. Minalataw na ini nangyari sa katapusan kan Guerra Mundial I. Ininspeksion ni Jehova an gabos na naghihingakong Kristiano, na pinipili an tunay sa falso. Na may anong resulta?

26-28. (a) Ano an enot na kaotoban kan Isaias 1:26? (b) Paano naotob an hulang ini sa satong panahon? (c) Paano puedeng makinabang sa hulang ini an kamagurangan ngonyan?

²⁶ Minasimbag si Jehova: “Ibabalik ko giraray an mga hokom para sa saimo siring kan enot, asin an mga parahatol para sa saimo siring kan sa kapinonan. Pagkatapos kaini ika aapodon na Siudad nin Katanosan, Fiel na Banwaan. Paagi sa hustisya babalukaton an Sion, asin an mga saiya na minabalik, paagi sa katanosan.” (Isaias 1:​26, 27) An suanoy na Jerusalem nakaeksperyensia nin enot na kaotoban kan hulang ini. Pagkabalik kan mga desterrado sa siudad na namomotan nindang marhay kan 537 B.C.E., igwa na naman nin fiel na mga hokom asin parahatol arog kan nakaagi. An mga propetang si Haggeo asin Zacarias, an saserdoteng si Josue, an eskribang si Esdras, asin an gobernador na si Zorobabel gabos naglingkod sa paggiya asin pagtokdo sa fiel na natatadang nagbalik na maglakaw sa mga dana nin Dios. Minsan siring, may mas importante pang kaotoban na nangyari sa ika-20 siglo.

²⁷ Kan 1919, an banwaan ni Jehova sa presenteng aldaw buminangon hale sa panahon nin pagbalo. Kinalda sinda sa espirituwal na kaoripnan sa Dakulang Babilonya, an pambilog na kinaban na imperyo nin falsong relihion. Nagin malinaw an pagkakalaen kan fiel na linahidan na natatadang iyan asin kan apostatang klero nin Kakristianohan. Binendisyonan giraray nin Dios an saiyang banwaan, na ‘ibinabalik giraray para sa sainda an mga hokom asin parahatol’​—fiel na mga lalaki na naghahatol sa banwaan nin Dios segun sa saiyang Tataramon asin bakong segun sa mga tradisyon nin tawo. Ngonyan kabilang kan nagdidikit na “sadangoton na aripompon” asin kan nagdadakol na minilyon nindang kairiba na “ibang karnero,” may rinibo kan siring na mga lalaki.​—Lucas 12:32; Juan 10:16; Isaias 32:​1, 2; 60:17; 61:​3, 4.

²⁸ Isinasaisip nin kamagurangan na, kun beses, sinda talagang nagigin “hokom” sa kongregasyon tangani na iyan mapagdanay na malinig sa moral saka espirituwal asin tangani na ikatanos an mga ­paragibo nin sala. Interesado sindang marhay na ­gibohon an mga bagay sa paagi nin Dios, na ina­arog an saiyang maheherakon, timbang na sentido nin hustisya. Pero, sa kadaklan, sinda naglilingkod bilang “mga parahatol.” Siempre, ini harayoon sa pagigin mga prinsipe o tirano, asin ginigibo ninda an gabos na paghihingoa na nungka na magtao man lamang kan impresyon na sinda “nagpapakangkagurangnan sa mga mana nin Dios.”​—1 Pedro 5:3.

29, 30. (a) Ano an idineklarar ni Jehova para sa mga habong makinabang sa pagdalisay? (b) Sa anong sentido na “ikasusupog” kan banwaan an saindang mga kahoy asin hardin?

²⁹ Paano man an “ati nin metal” na nasasambitan sa hula ni Isaias? Ano an mangyayari sa mga habong makinabang sa pagdalisay nin Dios? Nagpapadagos  si Isaias: “Asin an pagbagsak kan mga nagrebelyon asin kan mga makasalan magkakadungan, asin an mga nagbaya ki Jehova matatapos. Huli ta ikasusupog ninda an haralangkawon na kahoy na saindong minawot, asin matataranta kamo huli sa mga hardin na saindong pinili.” (Isaias 1:​28, 29) An mga nagrerebelyon asin nagkakasala tumang ki Jehova, na dai iniintindi an nagpapatanid na mga mensahe kan saiyang mga propeta sagkod na iyan huri na, talagang ‘mabagsak’ asin “matatapos.” Nangyari ini kan 607 B.C.E. Minsan siring, ano an kahulogan kan mga pagkasambit na ini nin mga kahoy asin hardin?

³⁰ An mga Judeano sige-sige an problema sa idola­triya. An mga kahoy, hardin, asin kakahoyan parateng kaiba sa saindang marigsok na mga gibo. Halimbawa, an mga nagsasamba ki Baal asin sa agom nia, si Astoret, naniniwala na sa tig-init, gadan asin nasa lolobngan an duwang dios na ini. Tangani sindang masunsonan na magmata asin magdorog, na nagtatao nin kabalunbonan sa daga, nagtitiripon an mga parasamba sa idolo sa paggibo nin salang seksuwal na mga akto sa sirong nin “sagradong” mga kahoy sa mga kakahoyan o hardin. Kun oranon na asin balunbon na an daga, an falsong mga dios an inoomaw; an paghona kan mga parasamba sa idolo tama an saindang mga superstisyon. Alagad kun an rebeldeng mga parasamba sa idolo ibagsak na ni Jehova sa saindang katapusan, mayo nin idolong dios na maprotehir sa sainda. “Ikasusupog” kan mga rebelde an daing kosog na mga kahoy asin hardin na ini.

31. Ano an inaatubang kan mga parasamba sa idolo na mas grabe pa sa pagkasupog?

³¹ Pero mas grabe pa sa pagkasupog an inaatubang kan idolatrosong mga Judeano. Liniliwat an ilustrasyon, ibinabaing ngonyan ni Jehova an mismong parasamba sa idolo sa sarong kahoy. “Kamo magigin siring sa dakulang kahoy na an dahon nararakdag, asin siring sa hardin na mayo nin tubig.” (Isaias 1:30) Sa mainit, alang na klima kan Tahaw na Sirangan, tamang-tama an ilustrasyon na ini. Mayo nin kahoy o hardin na mabubuhay nin haloy kun mayo nin dagos-dagos na suplay nin tubig. Kun laya na, an siring na pananom nangorognang madaling masolo. Huli kaini, natural sanang kasunod an ilustrasyon sa bersikulo 31.

32. (a) Siisay an “tawong makosog” na sinasabi sa bersikulo 31? (b) Sa anong sentido na sia magigin “awat,” anong “silyab” an mapalaad sa saiya, asin may anong resulta?

³² “An tawong makosog magigin nanggad awat, asin an bunga kan saiyang aktibidad sarong silyab; asin sindang duwa dungan na malaad, na mayo nin maparong.” (Isaias 1:31) Siisay ining “tawong makosog”? An frase sa Hebreo nagpapahayag kan sentido nin kosog asin kayamanan. Tibaad iyan nagtataram manongod sa asensado, kompiado sa sadiring parasunod sa falsong mga dios. Kan kaaldawan ni Isaias, arog ngonyan, dai nagkukulang an tawo na habo ki Jehova asin sa saiyang dalisay na pagsamba. An nagkapira garo ngani nag-aasenso. Pero, nagpapatanid si Jehova na an siring na mga tawo magigin siring sa “awat,” garapgasapon na lino na matapo asin alang nang marhay kaya iyan garo baga napapatod makaparong sana nin kalayo. (Hokom 16:​8, 9) An bunga kan aktibidad kan parasamba sa idolo​—baga man an saiyang idolong mga dios, an saiyang kayamanan, o ano man na saiyang sinasamba imbes na si Jehova​—magigin siring sa nakapalalaad na “silyab.” An silyab sagkod an awat matutumtom, mauubos, sa kalayo na mayong makapaparong. Mayo nin kapangyarihan sa uniberso na makakapagpagin imbalido sa sangkap na mga paghokom ni Jehova.

33. (a) Paano an mga patanid nin Dios manongod sa maabot na paghokom nagpaparisa man kan saiyang pagkaherak? (b) Anong oportunidad an itinatao ngonyan ni Jehova sa katawohan, asin ano an epekto kaini sa lambang saro sa sato?

³³ Bagay daw an pangultimong mensaheng ini sa mensahe nin pagkaherak asin pagpapatawad sa bersikulo 18? Iyo nanggad! Ipinasurat asin ipinatao ni Jehova paagi sa saiyang mga lingkod an siring na mga patanid huli ta sia maheherakon. Total, “dai nia mawot na an siisay man malaglag kundi mawot nia na an gabos makapagsolsol.” (2 Pedro 3:9) Pribilehio kan lambang tunay na Kristiano ngonyan na ibalangibog an nagpapatanid na mga mensahe nin Dios sa katawohan tangani na an mga nagsosolsol makinabang sa saiyang buka an palad na pagpapatawad asin mabuhay sagkod lamang. Kanigoan kaboot ni Jehova na tawan an katawohan nin oportunidad na ‘makipaghusay’ sa saiya bago magin huri an gabos!

[Mga Nota sa Ibaba]

[Mga Hapot Para sa Pag-adal]