Hula ni Isaias—Liwanag Para sa Bilog na Katawohan I

Kapitulo Kuatro: Ilinangkaw an Harong ni Jehova

Isaias 2:​1-5

1, 2. Anong mga tataramon an nakaukit sa sarong lanob sa plasa kan Naciones Unidas, asin saen iyan naggikan?

“PUPULPOGON ninda an saindang mga espada na magin tarom nin arado. Asin an saindang mga budyak na magin mga kawit na pan-awan: an nasyon dai na mabingat nin espada tumang sa nasyon. Ni mag-aadal pa man sinda sa pakilaban.” An mga tataramon na ini nakaukit sa sarong lanob sa plasa kan Naciones Unidas sa Siudad nin Nueva York. Sa dakol na dekada dai sinasabi kun saen hale an kotasyon na iyan. Mantang an katuyohan kan NU maghingoa na magkaigwa nin lakop sa globong katoninongan, madaling isipon na an kotasyon gikan sa mga kag-establisar kan NU, kan 1945.

² Minsan siring, kan 1975, an ngaran ni Isaias isininsel sa lanob sa ibaba kan kotasyon. Risang-risa na kaidto na an mga tataramon bakong sa presenteng panahon. An totoo, an mga iyan isinurat bilang hula kaidtong labi nang 2,700 na taon an nakaagi sa ngonyan ikaduwang kapitulo kan libro ni Isaias. Sa dakol na milenyo pinagpensar nin mga namomoot sa katoninongan kun paano asin noarin mangyayari an mga ihinula ni Isaias. Dai na kaipuhan na mag-isip-isip. Naheheling niato ngonyan an pambihirang kaotoban kan suanoy na hulang ini.

3. Sairisay an nasyon na pinupulpog an saindang mga espada na magin tarom nin arado?

³ Sairisay an nasyon na pinupulpog an saindang espada na magin tarom nin arado? Daing duwa-duwa, an mga iyan bakong an politikal na mga nasyon asin gobyerno sa presenteng aldaw. Sagkod ngonyan an mga nasyon na ini naggigibo nin mga espada, o armas, para sa pakikilaban sagkod sa pagpapadanay kan “katoninongan” paagi sa kosog. Sa katunayan, kaidto pa an tendensia kan mga nasyon pulpogon an saindang mga tarom nin arado na magin mga espada! An hula ni Isaias naootob sa mga representante hale sa gabos na nasyon, mga tawong nagsasamba ki Jehova, “an Dios nin katoninongan.”​—Filipos 4:9.

An mga Nasyon na Nagbuburunyog sa Dalisay na Pagsamba

4, 5. Ano an ihinuhula kan enot na mga bersikulo kan Isaias kapitulo 2, asin ano an nagdodoon kan pagkamasasarigan kan mga tataramon na iyan?

⁴ An Isaias kapitulo 2 minapoon sa mga tataramon na ini: “An bagay na naheling ni Isaias na aki ni Amoz sa bisyon may labot sa Juda asin Jerusalem: Asin mangyayari sa huring kabtang kan mga aldaw na an bukid kan harong ni Jehova marigon na mapatitindog na halangkaw pa sa alitoktok kan mga bukid, asin iyan ilalangkaw nanggad nin mas halangkaw pa sa mga bulod; asin dian maburunyog an gabos na nasyon.”​—Isaias 2:​1, 2.

⁵ Mangnoha na an ihinuhula ni Isaias bako sanang pagbanabana. Pinagbotan si Isaias na isurat an mga “mangyayari”​—nin daing salto. An ano man na katuyohan ni Jehova “siertong magigin mapanggana.” (Isaias 55:11) Minalataw na tanganing idoon an pagkamasasarigan kan panuga nia, pinasabngan nin Dios an propetang si Miqueas, na katemporanyo ni Isaias, na isurat sa libro nia an hula na kapareho kan yaon sa Isaias 2:2-4.​—Miqueas 4:1-3.

6. Noarin maootob an hula ni Isaias?

⁶ Noarin maootob an hula ni Isaias? “Sa huring kabtang kan mga aldaw.” An New International Version nagsasabi: “Sa huring mga aldaw.” An Kristianong Griegong Kasuratan naghula nin mga bagay na magpapamidbid kan peryodong ini. Kaiba sa mga iyan an guerra, linog, peste, kakulangan nin kakanon, asin “delikadong mga panahon na masakit pakibagayan.” * (2 Timoteo 3:1-5; Lucas 21:​10, 11) An  kaotoban kan siring na mga hula nagtatao nin abundang ebidensia na kita nabubuhay “sa huring kabtang kan mga aldaw,” an huring mga aldaw kan presenteng sistemang ini kan kinaban. Rasonable sana, kun siring, lalaoman niato na maheling na naootob sa panahon niato an mga ihinula ni Isaias.

Sarong Bukid na Dian Masamba

7. Ano an makahulang ilinaladawan ni Isaias?

⁷ Sa pira sanang tataramon, buhay na marhay an makahulang ilinaladawan ni Isaias. Naheheling niato an sarong halangkawon na bukid, na may mamuraway na harong sa ibabaw, an templo ni Jehova. An bukid na ini labaw sa mga bukid asin bulod sa palibot. Pero, iyan bakong nakakukubakuba o makatatakot; iyan nakaaakit. An mga tawo hale sa gabos na nasyon naghihimuyawot na tumukad sa bukid kan harong ni Jehova; sinda nagbuburunyog dian. Pasil ining imahinaron, alagad ano an kahulogan kaiyan?

8. (a) Sa ano konektado an mga bulod asin bukid kan kaaldawan ni Isaias? (b) Ano an ilinaladawan kan pagburunyog kan mga nasyon sa “bukid kan harong ni Jehova”?

⁸ Kan kaaldawan ni Isaias an mga bulod asin bukid parateng konektado sa pagsamba. Halimbawa, an mga iyan lugar para sa idolatrosong pagsamba asin para sa mga santuaryo nin falsong mga dios. (Deuteronomio 12:2; Jeremias 3:6) Minsan siring, an harong, o templo, ni Jehova samno sa alitoktok kan Bukid nin Moria sa Jerusalem. An fiel na mga Israelita nagbibiahe pasiring sa Jerusalem tolong beses kada taon asin minatukad sa Bukid nin Moria tanganing sumamba sa tunay na Dios. (Deuteronomio 16:16) Kaya an pagburunyog kan mga nasyon sa “bukid kan harong ni Jehova” naglaladawan sa pagtiripon nin dakol na banwaan sa tunay na pagsamba.

9. Ano an irinerepresentar kan “bukid kan harong ni Jehova”?

⁹ Siempre, ngonyan an banwaan nin Dios dai nagtitiripon sa sarong literal na bukid na may templong gapo. An templo ni Jehova sa Jerusalem linaglag kan mga hukbo nin Roma kan 70 C.E. Apuera kaiyan, lininaw ni apostol Pablo na an templo sa Jerusalem asin an tabernakulo na sinundan kaiyan may ilinaladawan. An mga iyan nagrerepresentar sa mas dakula, espirituwal na katunayan, an “totoong tolda, na pinatindog ni Jehova, asin bakong nin tawo.” (Hebreo 8:2) An espirituwal na toldang iyan iyo an areglo para sa pagdolok ki Jehova sa pagsamba basado sa atang na pantubos ni Jesu-Cristo. (Hebreo 9:2-10, 23) Kaoyon kaini, “an bukid kan harong ni Jehova” na nasambitan sa Isaias 2:2 nagrerepresentar sa mamuraway na dalisay na pagsamba ki Jehova sa satong panahon. An mga maogmang naggigibo nin dalisay na pagsamba dai nagtitiripon sa arin man na lugar; sinda nagtitiripon sa pagkasararo sa pagsamba.

An Paglangkaw kan Dalisay na Pagsamba

10, 11. Sa anong sentido na an pagsamba ki Jehova ilinangkaw sa satong kaaldawan?

¹⁰ Sinasabi kan propeta na “an bukid kan harong ni Jehova,” o dalisay na pagsamba, “marigon na mapatitindog na halangkaw pa sa alitoktok kan mga bukid” asin “ilalangkaw nanggad nin mas halangkaw pa sa mga bulod.” Haloy pa bago kan panahon ni Isaias, dinara ni Hadeng David an kaban kan tipan sa Bukid nin Sion sa Jerusalem, na mas halangkaw nin 760 metros sa kapatagan kan dagat. Duman nagdanay an kaban sagkod na iyan ibalyo sa tapos nang templo sa Bukid nin Moria. (2 Samuel 5:7; 6:14-19; 2 Cronica 3:1; 5:1-10) Sa siring, kan kaaldawan ni Isaias an sagradong kaban ilinangkaw na asin ibinugtak sa templo sa pisikal na paagi, sa kamugtakan na mas halangkaw sa dakol na bulod sa palibot na ginagamit sa falsong pagsamba.

¹¹ Siempre, sa espirituwal na sentido, an pagsamba ki Jehova nakalalabi sa gabos na panahon sa relihiosong mga gibo kan mga naglilingkod sa falsong mga dios. Minsan siring, sa satong kaaldawan ilinangkaw ni Jehova an pagsamba sa saiya nin sukdo sa langit, mas halangkaw sa gabos na klase nin maating pagsamba, iyo, mas halangkaw na gayo sa gabos na “bulod” asin “alitoktok kan mga bukid.” Paano man? Sa pangenot paagi sa pagtipon sa mga gustong sumamba sa saiya “sa espiritu asin katotoohan.”​—Juan 4:23.

12. Sairisay “an mga aki kan kahadean,” asin anong pagtipon an nangyari?

¹² Inapod ni Cristo Jesus an “sarong pagtatapos nin sarong sistema nin mga bagay” na panahon nin pag-ani na titiponon kan mga anghel “an mga aki kan kahadean”​—an mga may paglaom na mamahala kaiba ni Jesus sa langitnon na kamurawayan. (Mateo 13:36-43) Poon kan 1919, tinawan ni Jehova nin kapangyarihan an “mga natatada” sa mga aking ini na umiba sa mga anghel sa pag-aning ini. (Kapahayagan 12:17) Sa siring, primero, “an mga aki kan kahadean,”  an linahidan na mga tugang ni Jesus, iyo an tinitipon. Dangan nakikikabtang sinda sa dagdag pang pagtipon.

13. Paano binendisyonan ni Jehova an linahidan na natatada?

¹³ Durante kan panahon na ini nin pag-ani, progresibong tinabangan ni Jehova an linahidan na natatada na masabotan asin ikaaplikar an saiyang Tataramon, an Biblia. Ini nakakontribwir man sa paglangkaw kan dalisay na pagsamba. Minsan ngani ‘an kadikloman mismo lakop sa daga, asin an mahibog na kaduloman sa mga nasyon,’ an mga linahidan “nagliliwanag siring sa mga ilaw” sa tahaw nin katawohan, mantang lininig na asin dinalisay na sinda ni Jehova. (Isaias 60:2; Filipos 2:15) Huling ‘napano kan tamang kaaraman sa saiyang kabotan sa bilog na kadonongan asin espirituwal na pakatalastas,’ an mga linahidan na ini nin espiritu ‘minasirang na siring kaliwanag sa saldang sa kahadean kan saindang Ama.’​—Colosas 1:9; Mateo 13:43.

14, 15. Apuera sa pagtipon kan “mga aki kan kahadean,” anong pagtipon an nangyari, asin paano ini ihinula ni Haggeo?

¹⁴ Dugang pa, may ibang nagburunyog sa “bukid kan harong ni Jehova.” Inapod ni Jesus na saiyang “ibang karnero,” an mga ini may paglaom na mabuhay sagkod lamang sa sarong paraisong daga. (Juan 10:16; Kapahayagan 21:​3, 4) Poon kan mga taon nin 1930, naglataw sinda nin rinibo, dangan ginatos na ribo, asin ngonyan minilyon! Sa sarong bisyon na itinao ki apostol Juan, sinda ilinaladawan bilang “sarong dakulang kadaklan, na dai nin siisay man na makabibilang, hale sa gabos na nasyon asin tribo asin banwaan patin tataramon.”​—Kapahayagan 7:9.

¹⁵ Ihinula ni propeta Haggeo an paglataw kan dakulang kadaklan na ini. Isinurat nia: “Iyo ini an isinabi ni Jehova nin mga hukbo, ‘Saro pang beses​—dai na mahahaloy​—asin yuyugyugon ko an kalangitan asin an daga asin an dagat patin an marang daga. Asin yuyugyugon ko an gabos na nasyon, asin an kawiliwiling mga bagay kan gabos na nasyon [an mga minaiba sa linahidan na mga Kristiano sa dalisay na pagsamba] dapat na lumaog; asin papanoon ko nin kamurawayan an harong na ini,’ an sabi ni Jehova nin mga hukbo.” (Haggeo 2:​6, 7) An pag-eksister kan nagdadakol pang “dakulang kadaklan” na ini asin kan saindang linahidan na kairiba ilinalangkaw, iyo, pinamumuraway, an dalisay na pagsamba sa harong ni Jehova. Nungka na nagkaigwa kaidto nin rekord nin arog kaiyan kadakol na sararo sa pagsamba sa tunay na Dios, asin ini nagpapamuraway ki Jehova asin sa saiyang natutukaw na sa tronong Hade, si Jesu-Cristo. Nagsurat si Hadeng Salomon: “Sa kadakolan nin banwaan yaon an samno nin sarong hade.”​—Talinhaga 14:28.

An Pagsamba Ilinangkaw saBuhay nin mga Tawo

16-18. Anong mga pagbakle an ginibo nin nagkapira tangani na makasamba ki Jehova sa maaakong paagi?

¹⁶ Si Jehova an maninigong omawon para sa paglangkaw kan dalisay na pagsamba sa satong panahon. Pero, an mga minadolok sa saiya may pribilehiong makikabtang sa gibohon na ini. Kun paanong kaipuhan an paghihingoa tanganing makatukad sa bukid, kaipuhan man an paghihingoa tanganing manodan an asin makapamuhay segun sa matanos na mga pamantayan nin Dios. Kapareho nin mga Kristiano kan enot na siglo, binayaan kan mga lingkod nin Dios ngonyan an mga estilo nin pamumuhay asin gibo na dai bagay sa tunay na pagsamba. An mga parapakisaro, parasamba sa idolo, parasambay, parahabon, paslo, paraburat, asin iba pa nagbakle asin “nahugasan” sa pagheling nin Dios.​—1 Corinto 6:9-11.

¹⁷ Arog halimbawa kan eksperyensia nin sarong hoben na babae na nagsurat: “Kaidto ako daing direksion asin daing paglaom. Namumuhay ako sa inmoralidad asin pagbuburat. May mga helang ako gikan sa pakikidorog. Nagpapabakal man ako nin droga asin mayo ako nin labot sa ano man.” Pakapag-adal sa Biblia, darakulang pagbakle an ginibo nia tangani na makakomporme sa mga pamantayan nin Dios. Ngonyan sinasabi nia: “Igwa ako nin matoninong na isip, paggalang sa sadiri, paglaom sa ngapit, tunay na pamilya asin, pinakamarahay sa gabos, relasyon sa satong Ama, si Jehova.”

¹⁸ Dawa nakaabot na sa aprobadong kamugtakan sa atubangan ni Jehova, an gabos dapat na ipadagos na ilangkaw an dalisay na pagsamba paagi sa pagtao dian nin prominenteng lugar sa saindang buhay. Kaidtong rinibong taon na an nakaagi, paagi ki Isaias, ipinahayag ni Jehova an kompiansa nia na magkakaigwa nin kaburunyogan ngonyan na galagang  gibohon na pinakaimportanteng bagay sa saindang buhay an pagsamba sa saiya. Kabilang daw kamo sa sainda?

Sarong Banwaan na Tinokdoan kanDalan ni Jehova

19, 20. Ano an itinotokdo sa banwaan nin Dios, asin saen?

¹⁹ May sinasabi pa sa sato si Isaias manongod sa mga maogmang naggigibo kan dalisay na pagsamba ngonyan. Sinasabi nia: “Dakol na banwaan an maduruman nanggad asin masarabi: ‘Madia kamo asin tumukad kita sa bukid ni Jehova, sa harong kan Dios ni Jacob; asin totokdoan nia kita manongod sa saiyang mga dalan, asin kita maglalakaw sa saiyang mga dana.’ Huli ta hale sa Sion maluwas an ley, asin an tataramon ni Jehova hale sa Jerusalem.”​—Isaias 2:3.

²⁰ Dai pinababayaan ni Jehova na magbaragbarag an saiyang banwaan na garo nawawarang mga karnero. Paagi sa Biblia asin mga publikasyon na basado sa Biblia, itinatao nia sa sainda an saiyang “ley” asin an saiyang “tataramon” tangani na manodan ninda an saiyang mga dalan. Sinasangkapan sinda kan kaaraman na ini na ‘maglakaw sa saiyang mga dana.’ Gikan sa puso na pano nin pag-apresyar asin kaoyon kan pagdirehir nin Dios, sinda nag-oorolay-olay manongod sa mga dalan ni Jehova. Nagtitiripon sinda sa darakulang kombension asin sa mas saradit na grupo​—sa mga Kingdom Hall asin pribadong harong​—tangani na maghinanyog sa asin manodan an mga dalan nin Dios. (Deuteronomio 31:​12, 13) Sa siring, inaarog ninda an enot na mga Kristiano, na nagtiripon tangani na magparinigonan nin boot asin magdinagkahan na magsopay “sa pagkamoot asin sa marahay na mga gibo.”​—Hebreo 10:​24, 25.

21. Sa anong gibohon nakikakabtang an mga lingkod ni Jehova?

²¹ Nan-aagda sinda sa iba na “tumukad” sa halangkaw na pagsamba ki Jehova Dios. Kaoyon ining marhay kan pagboot ni Jesus sa saiyang mga disipulo bago sia sumakat sa langit! Sinabihan nia sinda: “Kun siring paduman kamo asin gumibo kamo nin mga disipulo sa mga tawo kan gabos na nasyon, na bautismohan nindo sinda sa ngaran kan Ama asin kan Aki patin kan banal na espiritu, na tokdoan nindo sinda na otobon an gabos na bagay na ipinagboot ko sa saindo.” (Mateo 28:​19, 20) Sa tabang nin Dios, an Mga Saksi ni Jehova makinuyog na linilibot an daga, na nagtotokdo asin naggigibo nin mga disipulo, na binabautismohan sinda.

Gigibohon na Tarom nin Aradoan mga Espada

22, 23. Ano an ihinuhula kan Isaias 2:​4, asin ano an sinabi nin sarong opisyal kan NU manongod dian?

²² Nakaabot na kita ngonyan sa kasunod na bersikulo, na an sarong kabtang nakaukit sa lanob sa plasa kan NU. Isinurat ni Isaias: “Sia maghohokom nanggad sa tahaw nin mga nasyon asin maghuhusay mapadapit sa dakol na banwaan. Asin ­pupulpogon ninda an saindang mga espada na ­magin tarom nin arado asin an saindang mga budyak na magin mga gunting na pan-awan. An nasyon dai mabingat nin espada tumang sa nasyon, ni mag-aadal pa man sinda sa pakilaban.”​—Isaias 2:4.

²³ Bakong pasil na gibohon ini. Sarong beses sinabi ni Federico Mayor, direktor-heneral kan Edukasyonal, Sientipiko, Asin Kultural na Organisasyon kan Naciones Unidas: “An gabos na makababalde sa guerra, na naheheling niato ngonyan paagi sa mga radyo asin telebisyon, garo baga dai nakapapopondo sa pag-abante kan dakulaon na makinarya de guerra na inestablisar asin minamantener sa nakaaging dakol na siglo. Nasa presenteng mga henerasyon an haros imposible, oyon sa Biblia na trabaho na ‘pulpogon an saindang mga espada na magin tarom nin arado’ asin magbago hale sa natural na tendensia na makiguerra​—na pinatalubo poon kan panahon na dai na magirumdoman​—pasiring sa hilig sa katoninongan. An pakagibo kaini iyo an magigin pinakamarahay asin pinakanobleng akto na mahahaman kan mga tawo sa bilog na kinaban, asin an pinakamarahay na pamana sa satong mga gikan.”

24, 25. Kiisay naootob an mga tataramon ni Isaias, asin sa anong paagi?

²⁴ Nungka na maootob kan mga nasyon sa kabilogan an halangkawon na pasohan na ini. Iyan dai talaga ninda kaya. An mga tataramon ni Isaias inootob nin mga indibiduwal hale sa dakol na nasyon, na sararo sa dalisay na pagsamba. ‘Hinusay’ ni Jehova an mga bagay sa tahaw ninda. Tinokdoan nia an saiyang banwaan na mamuhay nin matoninong  sa lambang saro. Totoo nanggad, sa sarong baranga asin pano nin iriwal na kinaban, piguratibo nindang pinulpog an saindang “mga espada na magin tarom nin arado asin an saindang mga budyak na magin mga gunting na pan-awan.” Paano?

²⁵ Sarong bagay, dai sinda nakikakampi sa mga guerra kan mga nasyon. Dai nahaloy bago nagadan si Jesus, nag-abot an armadong mga lalaki tanganing arestaron sia. Kan si Pedro managa sa pagdepensa sa saiyang Kagurangnan, sinabi ni Jesus sa saiya: “Sarungan an saimong espada, huli ta an gabos na minabingat nin espada sa espada man magagadan.” (Mateo 26:52) Poon kaidto, pinulpog na kan mga parasunod ni Jesus an saindang espada na magin tarom nin arado asin dai na sinda nagkapot nin armas na panggadan sa saindang kapwa asin nagsuportar sa guerra sa iba pang paagi. Saindang ‘pinagmamaigotan na magibo an pakipagkatoninongan sa gabos na tawo.’​—Hebreo 12:14.

Pagmamaigot na Magiboan mga Dalan nin Katoninongan

26, 27. Paano an banwaan nin Dios ‘hinahanap an katoninongan asin pinagmamaigotan na magibo iyan’? Tumao nin halimbawa.

²⁶ An katoninongan kan banwaan nin Dios labi pa sa pagsayuma na makiguerra. Dawa sinda nasa labing 230 kadagaan asin nagrerepresentar sa dai mabilang na lenguahe asin kultura, sinda matoninong sa lambang saro. Manonompongan sa sainda an kaotoban sa presenteng panahon kan mga tataramon ni Jesus, na nagsabi sa saiyang mga disipulo kan enot na siglo: “Paagi kaini an gabos makaaaram na kamo an sakong mga disipulo, kun kamo nagkakaminorootmootan.” (Juan 13:35) An mga Kristiano ngonyan “mga parapatoninong.” (Mateo 5:​9, nota sa ibaba) Saindang ‘hinahanap an katoninongan asin pinagmamaigotan na magibo iyan.’ (1 Pedro 3:11) Suportado sinda ni Jehova, “an Dios na nagtatao nin katoninongan.”​—Roma 15:33.

²⁷ May pambihirang mga halimbawa kan mga nakanood na magin mga parapatoninong. Nagsurat an sarong hoben na lalaki manongod sa enot na mga taon kan saiyang buhay: “Tinokdoan ako nin masakit na eksperyensia kun paano dedepensahan an sadiri. Huli kaiyan ako nagin maisog asin anggot sa buhay. Pirme akong napapaiwal. Aroaldaw, ibang aki sa lugar mi an nakakaiwal ko, kun beses suntokan, kun beses man garapoan o saksakan nin bote. Nagdakula ako na madahas na marhay.” Minsan siring, pag-abot nin panahon inako nia an pangagda na paduman sa “bukid kan harong ni Jehova.” Nanodan nia an mga dalan nin Dios asin nagin matoninong na lingkod nin Dios.

28. Ano an magigibo nin mga Kristiano tanganing mapagmaigotan na magibo an katoninongan?

²⁸ An kadaklan na lingkod ni Jehova bakong gikan sa siring kadahas na pinaghalean. Pero, dawa sa medyo saradit na bagay​—mga akto nin kabootan, pagpatawad, asin empatiya​—nagmamaigot sindang makipagkatoninongan sa iba. Maski bakong sangkap, naghihingoa sindang iaplikar an hatol kan Biblia na “padagos kamong magpatiriostios asin sueltong magpatarawadtawadan kun an siisay man igwa nin sumbong tumang sa saro.”​—Colosas 3:13.

Sarong Ngapit na May Katoninongan

29, 30. Ano an tinatanaw para sa daga?

²⁹ Guminibo si Jehova nin makangangalas na bagay sa “huring kabtang kan mga aldaw.” Tinipon nia hale sa gabos na nasyon an mga tawo na gustong maglingkod sa saiya. Tinokdoan nia sindang maglakaw sa saiyang mga dalan, mga dalan nin katoninongan. An mga ini an makaliligtas sa nagdadangadang na “dakulang kahorasaan” asin malaog sa matoninong na bagong kinaban na dian hinale na sagkod lamang an guerra.​—Kapahayagan 7:14.

³⁰ An mga espada​—armas​—mawawara na. An salmista nagsurat manongod sa panahon na iyan: “Madia kamo, helinga nindo an mga ginigibo ni Jehova, kun paano sia nagbugtak nin mga ngangalasan sa daga. Pinaoontok nia an mga guerra sagkod sa kaporoporohi kan daga. An arko saiyang binabari asin pinagpuputolputol an budyak; an mga karro saiyang sinosolo sa kalayo.” (Salmo 46:​8, 9) Huli sa siring na tinatanaw, an minasunod na sadol ni Isaias angay ngonyan arog kaidtong iyan isurat: “O mga tawo kan kamag-anakan ni Jacob, madia asin maglakaw kita sa liwanag ni Jehova.” (Isaias 2:5) Iyo, patingrawan niato sa liwanag ni Jehova an dana niato ngonyan, asin kita malakaw sa saiyang dalan sa bilog na panahon na daing sagkod.​—Miqueas 4:5.

[Nota sa Ibaba]

[Mga Hapot Para sa Pag-adal]