Magkaigwa nin Pagtubod na Arog kan ki Abraham!

“An mga nagdadanay sa pagtubod iyo an mga aki ni Abraham.”​—GALACIA 3:7.

1. Paano inatubang ni Abram an bagong pagbalo sa Canaan?

BINAYAAN ni Abram an maginhawang buhay sa Ur bilang pagkuyog sa pagboot ni Jehova. An mga sakit na naeksperyensiahan nia kan suminunod na mga taon kapinonan sana kan pagbalo sa pagtubod na inatubang nia sa Egipto. An pagkasaysay sa Biblia nagsasabi: “Ngonyan nagkaigwa nin gutom sa daga.” Pasil sana kutanang makamate si Abram nin makuring raot nin boot huli sa saiyang situwasyon! Imbes, sia naggibo nin praktikal na mga paagi tanganing itao an pangangaipo kan saiyang pamilya. “Uminibaba si Abram sa Egipto tanganing mag-erok duman bilang dayo, huli ta grabe an gutom sa daga.” An dakulang kasararo sa harong ni Abram dai nanggad puedeng dai marisa sa Egipto. Ootobon daw ni Jehova an saiyang mga panuga asin poprotehiran si Abram sa kapahamakan?​—Genesis 12:10; Exodo 16:​2, 3.

2, 3. (a) Taano ta itinago ni Abram an tunay na midbidan kan saiyang agom? (b) Bilang reaksion sa situwasyon, paano trinatar ni Abram an saiyang agom”?

² Mababasa niato sa Genesis 12:11-13: “Nangyari na kan harani na siang lumaog sa Egipto, sinabihan nia si Sarai na saiyang agom: ‘Tabi, ngonyan! aram kong marhay na ika babaeng magayon an itsura. Kaya mangyayari nanggad na ika maheheling kan mga Egipcio asin magsasabi, “Agom nia ini.” Asin siertong gagadanon ninda ako, alagad ika itatada nindang buhay. Tabi sabihon mo na ika tugang ko, tanganing maparahay ako huli sa saimo, asin an sakong kalag siertong mabubuhay huli sa saimo.’” Minsan ngani si Sarai labi nang 65 anyos, sia magayonon pa man giraray. Isinapeligro kaiyan an buhay ni Abram. * (Genesis 12:​4, 5; 17:17) Mas mahalaga, nakataya an intereses ni Jehova, huli ta sinabi nia na paagi sa banhi ni Abram an gabos na nasyon magbebendisyon nanggad kan saindang sadiri. (Genesis 12:​2, 3, 7) Mantang si Abram mayo pa kaidto nin aki, importanteng marhay na sia magdanay na buhay.

³ Si Abram nakipag-olay sa saiyang agom manongod sa paggamit nin sarong taktika na pinagkaoyonan na ninda kaidto, arin na baga, na sabihon na sia tugang nia. Mangnoha na minsan ngani igwa sia nin patriarkal na autoridad, dai nia inabuso an saiyang posisyon kundi pinukaw an saiyang kooperasyon asin suporta. (Genesis 12:11-​13; 20:13) Sa bagay na ini, si Abram nagtao nin marahay na halimbawa para sa mga agom na lalaki na gibohon an mamomoton na pagkapayo, asin si Sarai, paagi sa pagpaheling kan saiyang pagpapasakop, sarong halimbawa para sa mga agom na babae ngonyan.​—Efeso 5:​23-​28; Colosas 4:6.

4. Paano maninigong gumawe an fiel na mga lingkod nin Dios ngonyan kun nakataya an buhay kan saindang mga tugang?

⁴ Puedeng sabihon ni Sarai na tugang sia ni Abram huli ta sia talagang tugang ni Abram sa ama. (Genesis 20:12) Apuera kaini, dai sia obligadong ihayag an impormasyon sa mga tawo na mayong deretso dian. (Mateo 7:6) An fiel na mga lingkod nin Dios sa presenteng mga panahon hinihimate an pagboot kan Biblia na magin onesto. (Hebreo 13:18) Halimbawa, nungka sindang maputik sa pagsumpa sa husgado. Minsan siring, kun nakataya an pisikal o espirituwal na buhay kan saindang mga tugang, siring baga kun panahon nin paglamag o sibil na kariribokan, sinusunod ninda an hatol ni Jesus na magin “maingat siring sa mga halas pero inosente siring sa mga salampati.”​—Mateo 10:16; helingon An Torrengbantayan, Nobyembre 1, 1996, pahina 18, parapo 19.

5. Taano ta odok sa boot ni Sarai na kuyogon an kahagadan ni Abram?

 ⁵ Paano naghimate si Sarai sa kahagadan ni Abram? Ilinadawan ni apostol Pedro an mga babae na arog nia bilang “naglalaom sa Dios.” Kun siring nasabotan ni Sarai an kalabot na espirituwal na mga isyu. Apuera kaiyan, namomotan asin iginagalang nia an saiyang agom. Sa siring pinili ni Sarai na ‘magpasakop sa saiyang agom na lalaki’ asin itago an saiyang pagigin may agom. (1 Pedro 3:5) Siempre, an paggibo kaiyan nagsapeligro sa saiya. “Kan lumaog na si Abram sa Egipto, naheling kan mga Egipcio an babae, na sia magayonon. Asin naheling man sia kan mga prinsipe ni Faraon asin pinonan nindang omawon sia ki Faraon, kaya an babae dinara sa harong ni Faraon.”​—Genesis 12:​14, 15.

An Pagliligtas ni Jehova

6, 7. Sa anong nakapupurisaw na situwasyon namugtak si Abram asin Sarai, asin paano ilinigtas ni Jehova si Sarai?

⁶ Siertong nakapupurisaw nanggad ini para ki Abram asin Sarai! Minalataw na si Sarai lulupigan. Dugang pa, si Faraon, na dai nakakaaram na si Sarai totoong may agom, rinegalohan nin ngana-ngana si Abram, kaya “nagkaigwa sia nin mga karnero asin baka asin asno asin mga surugoon na lalaki asin mga surugoon na babae asin mga asnong babae patin mga kamelyo.” * (Genesis 12:16) Sierto na kanigoan an pagkasuya ni Abram sa mga regalong ini! Minsan ngani tibaad garo nakadedesganar an situwasyon, dai binayaan ni Jehova si Abram.

⁷ “Dangan pinaabotan ni Jehova si Faraon asin an saiyang kasararo sa harong nin grabeng damat huli ki Sarai, na agom ni Abram.” (Genesis 12:17) Dai ipinaaram kun paano, an tunay na dahelan kan mga “damat” na ini ihinayag ki Faraon. Sia naghimate tolos: “Huli kaini ipinaapod ni Faraon si Abram asin nagsabi: ‘Ano ining ginibo mo sa sako? Taano ta dai mo sinabi sa sako na agom mo sia? Taano ta sinabi mo, “Sia tugang ko,” kaya kukuanon ko na kutana sia na magin agom ko? Asin ngonyan uya an saimong agom. Kuanon mo sia asin humale ka!’ Asin nagboot si Faraon sa mga tawohan nia may labot sa saiya, asin sinabayan ninda sia asin an saiyang agom patin gabos na sadiri nia.”​—Genesis 12:18-20; Awit 105:​14, 15.

8. Anong klaseng proteksion an ipinanunuga ni Jehova sa mga Kristiano ngonyan?

⁸ Ngonyan, dai iginagarantiya ni Jehova sa sato an proteksion tumang sa danyos nin kagadanan, krimen, gutom, o natural na kalamidad. Pinanunugaan kita na si Jehova pirmeng matao nin proteksion tumang sa mga bagay na puedeng magsapeligro sa satong espirituwalidad. (Salmo 91:1-4) Ginigibo nia iyan sa pangenot paagi sa pagtao sato nin napapanahon na mga patanid paagi sa saiyang Tataramon asin “fiel asin may diskresion na oripon.” (Mateo 24:45) Kumusta man an huma nin kagadanan huli sa paglamag? Minsan ngani puedeng may mga indibiduwal na itogot na magadan, nungkang totogotan nin Dios na pohoon an saiyang banwaan sa kabilogan. (Salmo 116:15) Asin kun magadan an nagkapirang fiel, makakokompiar kita na sinda bubuhayon liwat.​—Juan 5:​28, 29.

Pagsasakripisyo Tanganing Papagdanayon an Katoninongan

9. Ano an nagpaparisa na si Abram danay na nagpabarobalyo sa Canaan?

⁹ Mantang malinaw na tapos na an gutom sa Canaan, “si Abram nagtukad paghale sa Egipto, sia asin an saiyang agom patin gabos na sadiri nia, asin kaibahan nia si Lot, pasiring sa Negeb [an medyo alang na lugar sa timog kan kabukidan nin Juda]. Asin si Abram abundang marhay sa hayop asin pirak patin bulawan.” (Genesis 13:​1, 2) Sa siring an lokal na mga residente ibinibilang sia na tawong makapangyarihan asin maimpluwensia, sarong poderosong namamayo. (Genesis 23:6) Si Abram dai nagmawot na mamirmehan asin mapalabot sa politika kan mga Cananeo. Imbes, “nagpabarobalyo sia nin kampamento hale sa Negeb asin pasiring sa Betel, sagkod sa lugar na namugtakan kan saiyang tolda kan enot sa pag-oltanan nin Betel asin Hai.” Siring kan pirme niang ginigibo, ipinaorog ni Abram an pagsamba ki Jehova saen man sia dumuman.​—Genesis 13:​3, 4.

10. Nagkaigwa nin anong problema sa pag-oltanan kan mga pastor ni Abram asin ni Lot, asin taano ta mahalaga na resolberan tolos iyan?

¹⁰ “Ngonyan si Lot, na nag-iba ki Abram, may sadiri  man na mga karnero asin baka patin tolda. Kaya dai na nagkanigo an daga na pag-erokan ninda nin iriba, huli ta duminakol na an saindang rogaring asin dai na sinda puedeng mag-erok nin iriba. Asin nag-iriwal an mga pastor kan ataman na mga hayop ni Abram asin an mga pastor kan ataman na mga hayop ni Lot; asin kan panahon na idto nag-eerok sa daga an mga Cananeo asin Perizeo.” (Genesis 13:5-7) Dai igo an tubig asin sabsaban kan kadagaan tanganing masusteniran an mga aripompon ni Abram sagkod an ki Lot. Sa siring nagkaigwa nin tension asin hinanakit sa pag-oltanan kan mga pastor. An siring na pag-iriwal bako nang maninigo para sa mga nagsasamba sa tunay na Dios. Kun magpapadagos an pasuruhay, tibaad permanenteng dai pagkakaoyon an magin resulta. Kaya paano aasikasohon ni Abram an situwasyon na ini? Inampon nia si Lot pagkagadan kan ama ni Lot, na tibaad pinadakula sia bilang sadiri niang tawo. Bilang mas matua sa duwa, bako daw na si Abram may deretso na kuanon an pinakamarahay para sa saiyang sadiri?

11, 12. Anong matinaong alok an iinatubang ni Abram ki Lot, asin taano ta bakong madonong an pagpili ni Lot?

¹¹ Alagad “nagsabi si Abram ki Lot: ‘Tabi, dai mo pagtogotan na magpadagos an ano man na iriwal sa pag-oltanan niato saka sa pag-oltanan kan sakong mga paraataman nin hayop asin kan saimong mga paraataman nin hayop, huli ta kita magtugang. Bako daw na an bilog na kadagaan yaon para sa saimo? Tabi, sumiblag ka sa sako. Kun ika magpawala, kun siring ako mapatoo; alagad kun ika magpatoo, kun siring ako mapawala.’ ” Harani sa Betel igwa kan inapod na “saro sa pinakamarahay na dungawan kan Palestina.” Tibaad hale sa lugar na idto “itiningkalag ni Lot an saiyang mga mata asin naheling an bilog na Distrito kan Jordan, na idto gabos matubig na lugar bago linaglag ni Jehova an Sodoma asin Gomorra, arog kan tatamnan ni Jehova, arog kan daga nin Egipto sagkod sa Zoar.”​—Genesis 13:8-10.

¹² Minsan ngani sinasabi kan Biblia na si Lot “matanos,” sa dai maaraman na dahelan dai sia uminoyon ki Abram sa bagay na ini, ni minalataw man na hinagad nia an hatol kan matua sa saiya. (2 Pedro 2:7) “Pinili ni Lot para sa sadiri nia an bilog na Distrito kan Jordan, asin ibinalyo ni Lot an saiyang kampo sa sirangan. Kaya sinda nagsuhay. Si Abram nag-erok sa daga nin Canaan, alagad si Lot nag-erok sa tahaw kan mga siudad kan Distrito. Sa katapustapusi nagtindi sia nin tolda harani sa Sodoma.” (Genesis 13:​11, 12) An Sodoma asensado asin nag-aalok nin dakol na materyal na pakinabang. (Ezequiel 16:​49, 50) Minsan ngani garo baga madonong an pagpili ni Lot kun sa materyal na punto de vista, idto bakong madonong na pagpili kun sa espirituwal. Taano? Huli ta “an mga tawo sa Sodoma mararaot asin parakasala nin labi-labi tumang ki Jehova,” an sabi kan Genesis 13:13. An desisyon ni Lot na bumalyo duman sa kahurihurihi matao nin grabeng kamondoan sa saiyang pamilya.

13. Paano nakatatabang an halimbawa ni Abram sa mga Kristiano na tibaad mapalabot sa pagpasuruhay sa kuarta?

¹³ Pero, si Abram nagpaheling nin pagtubod sa panuga ni Jehova na an saiyang banhi sa kahurihurihi sasadirihon an bilog na daga; dai nia ipinakipagdiskutir an sarong sadit na kabtang kaiyan. Buka an palad, sia guminawe kaoyon kan prinsipyo na kan huri sinabi sa 1 Corinto 10:24: “An lambang saro maghanap, bakong kan saiyang karahayan, kundi kan sa iba.” Marahay ining pagirumdom sa mga tibaad mapalabot sa pagpasuruhay sa kuarta sa sarong kapagtubod. Imbes na sunodon an hatol sa Mateo 18:15-17, an nagkapira inasunto sa husgado an saindang mga tugang. (1 Corinto 6:​1, 7) An halimbawa ni Abram nagpapaheling na mas marahay pang malugi sa pinansial kisa magtaong katuyawan sa ngaran ni Jehova o raoton an katoninongan  kan Kristianong kongregasyon.​—Santiago 3:18.

14. Paano bebendisyonan si Abram huli sa saiyang pagigin buka an palad?

¹⁴ Si Abram bebendisyonan huli sa saiyang pagigin buka an palad. Ipinahayag nin Dios: “Gigibohon ko na magin siring sa mga kabokabo kan daga an saimong banhi, tangani na, kun mabibilang nin tawo an mga kabokabo kan daga, kun siring mabibilang an saimong banhi.” Siertong nakaparigon nanggad sa boot kan daing aking si Abram an kapahayagan na ini! Pagkatapos nagboot an Dios: “Buhat, libota an daga sa kalabaan kaiyan asin sa kalakbangan kaiyan, huli ta sa saimo itatao ko iyan.” (Genesis 13:​16, 17) Dai, si Abram dai totogotan na mamirmehan sa maginhawang kamugtakan nin siudad. Sia kaipuhan na magdanay na siblag sa mga Cananeo. An mga Kristiano ngonyan dapat man na magdanay na siblag sa kinaban. Dai ninda ibinibilang na sinda nakalalabi sa iba, alagad dai sinda nakikiasosyar nin dayupot sa siisay man na puedeng umakit sa sainda na makikabtang sa gawe-gawe na bakong sono sa Kasuratan.​—1 Pedro 4:​3, 4.

15. (a) Ano an puedeng ipakahulogan kan mga pagbiahe ni Abram? (b) Anong halimbawa an itinao ni Abram para sa Kristianong mga pamilya ngonyan?

¹⁵ Kaidtong mga panahon kan Biblia, bago sadirihon nin saro an daga, sia may deretsong inspeksionon iyan. Sa siring an pagparabiahe puedeng nagserbing dagos-dagos na pagirumdom na maabot an aldaw an dagang ini mapapasa mga gikan ni Abram. Makinuyog nanggad, si “Abram padagos na nag-istar sa mga tolda. Kan huri nagdatong sia asin nag-erok sa tahaw kan darakulang kahoy nin Mamre, na yaon sa Hebron; asin duman nagtogdok sia nin altar para ki Jehova.” (Genesis 13:18) Sa giraray ipinaheling ni Abram an halangkaw na pagpaorog nia sa pagsamba. Ipinaoorog daw na marhay sa saindong pamilya an pampamilyang pag-adal, pampamilyang pamibi, asin pag-atender sa mga pagtiripon?

An Kaiwal Nag-atake

16. (a) Taano an enot na mga tataramon sa Genesis 14:1 ta garo nagpapasabong nin maraot na mangyayari? (b) Ano an dahelan kan pagsalakay kan apat na hade sa sirangan?

¹⁶ “Ngonyan nangyari kan mga aldaw ni Amrafel na hade kan Sinar, Arioc na hade kan Elasar, Kedorlaomer na hade kan Elam, * asin Tidal na hade kan Goiim, na an mga ini nakiguerra.” Sa orihinal na Hebreo, an enot na mga tataramon (“Ngonyan nangyari kan mga aldaw ni . . . ”) garo nagpapasabong nin maraot na mangyayari, na nagtotokdo “sa sarong peryodo nin pagbalo na matatapos sa bendisyon.” (Genesis 14:​1, 2, nota sa ibaba) An pagbalo nagpoon kan an apat na hadeng ini sa sirangan saka an saindang mga hukbo guminibo nin nakalalaglag nin biyo na pagsalakay sa Canaan. An obheto ninda? Tanganing papondohon an pagrebelde kan limang siudad nin Sodoma, Gomorra, Adma, Zeboyim, asin Bela. Dinaog an gabos na kalaban, sinda “nagmartsa bilang magkakaalyado pasiring sa Hababang Kaplanodohan nin Sidim, an boot sabihon, an Dagat na Asin.” Si Lot asin an saiyang pamilya nag-iistar sa kaharaning lugar.​—Genesis 14:3-7.

17. Taano an pagkabihag ki Lot ta pagbalo sa pagtubod ni Abram?

¹⁷ Maisog na linabanan kan mga hadeng Cananeo an mga nanakyada, alagad sinda nagsapo nin makasusupog na kadaogan. “Dangan dinara kan mga ganador an gabos na rogaring kan Sodoma asin Gomorra asin gabos nindang kakanon saka nagharale. Binihag man ninda si Lot na aki kan tugang ni Abram asin an saiyang mga rogaring saka nagpadagos sa paghale. Sia kaidto nag-eerok sa Sodoma.” Dai nahaloy nakaabot ki Abram an bareta  manongod sa nakapanluluya nin biyo na pangyayaring ini: “Pagkatapos kaiyan nagdatong an sarong tawo na nakadulag asin nag-usip ki Abram na Hebreo. Sia kaidto nagtatabernakulo sa tahaw kan darakulang kahoy ni Mamre na Amorreo, na tugang ni Escol asin tugang ni Aner; asin sinda mga kakampi ni Abram. Sa siring nadangog ni Abram na binihag an saiyang tugang.” (Genesis 14:8-14) Kanigoan na pagbalo sa pagtubod! Si Abram daw magsesentir sa saiyang sobrino huli sa pagkua kan pinakamarahay na kabtang kan daga? Girumdomon man na an mga nanakyadang ini hale sa saiyang dagang tinuboan, an Sinar. An pakipaglaban sa sainda mangangahulogan nin pagkawara nin ano man na posibilidad na makabalik sa dating lugar. Apuera kaiyan, ano an ilalaban ni Abram sa hukbo na dai nadaog kan pinagsararong puersa kan Canaan?

18, 19. (a) Paano ikinasalbar ni Abram si Lot? (b) Siisay an nag-ako nin kredito sa kapangganahan na ini?

¹⁸ Si Abraham sa giraray nagtiwala nin lubos ki Jehova. “Huli kaiyan tinipon nia an saiyang sinanay na mga tawohan, tolong gatos may kagwalong oripon na namundag sa saiyang kasararo sa harong, asin linapag ninda sinda sagkod sa Dan. Asin kan banggi binangabanga nia an saiyang hukbo, sia asin an saiyang mga oripon, tumang sa sainda, asin sa siring dinaog nia sinda asin padagos na linapag sinda sagkod sa Hoba, na nasa amihanan nin Damasco. Asin binawi nia an gabos na rogaring, asin binawi man nia si Lot na saiyang tugang asin an saiyang mga rogaring asin siring man an mga babae asin an banwaan.” (Genesis 14:14-16) Bilang pagpaheling nin marigon na pagtubod ki Jehova, pinangenotan ni Abram sa kapangganahan an saiyang daog na marhay sa kabilangan na mga tawohan, na isinalbar si Lot asin an saiyang pamilya. Natuparan ngonyan ni Abram si Melquisedec, an hade-saserdote kan Salem. “Si Melquisedec na hade nin Salem nagluwas nin tinapay asin arak, asin sia saserdote kan Kaharohalangkaweng Dios. Dangan inomaw nia sia asin nagsabi: ‘Bendisyonan logod si Abram kan Kaharohalangkaweng Dios, Kaggibo kan langit asin daga; asin pag-omawon logod an Kaharohalangkaweng Dios, na nagdohol kan saimong mga kaiwal sa saimong kamot!’ Dangan tinawan sia ni Abram kan ikasampulong kabtang kan gabos.”​—Genesis 14:18-20.

¹⁹ Iyo, ki Jehova an kapangganahan. Huli sa saiyang pagtubod, naeksperyensiahan giraray ni Abram an pagliligtas ni Jehova. An banwaan ni Jehova ngonyan dai nakikikabtang sa literal na pakikilaban, alagad napapaatubang sinda sa dakol na pagbalo asin kadepisilan. Ipaheheling kan satong sunod na artikulo kun paanong an halimbawa ni Abram makatatabang sa sato na mapangganang atubangon iyan.

[Mga Nota sa Ibaba]

Nasabotan daw Nindo?

• Paano nagin pagbalo sa pagtubod ni Abram an gutom sa daga nin Canaan?

• Paano si Abram asin Sarai pareho nagtao nin marahay na halimbawa para sa mga agom na lalaki asin babae ngonyan?

• Anong mga leksion an manonodan niato sa pag-asikaso ni Abram sa pagpasuruhay kan saiyang mga surogoon asin kan mga surogoon ni Lot?

[Mga Hapot Para sa Pag-adal]

[Ritrato sa pahina 22]

Dai iininsistir ni Abram an saiyang mga deretso kundi ipinaorog nia an intereses ni Lot kisa kan sa sadiri nia

[Ritrato sa pahina 24]

Ipinaheling ni Abram an pagsarig ki Jehova sa pagsalbar sa saiyang sobrinong si Lot