Hula ni Isaias—Liwanag Para sa Bilog na Katawohan I

Kapitulo Siete: Herak Man kan Ubasan na Bakong Fiel!

Isaias 5:​1-​30

1, 2. Ano an itinanom kan “namomotan na marhay,” alagad paano na iyan nagin nakadedesganar?

“KUN an pag-oolayan nangongorog na gayon nin pananaram asin lubos na abilidad sa epektibong pakikikomunikar, haros daing kapantay an parabolang ini.” Iyan an sabi nin sarong komentarista sa Biblia manongod sa enot na mga bersikulo kan Isaias kapitulo 5. Bako sanang sarong gibo nin arte, an mga tataramon ni Isaias nagtatao nin nakapupukaw sa boot na paglaladawan sa mamomoton na pag-asikaso ni Jehova sa saiyang banwaan. Kadungan kaiyan, pinatatanidan kita kan mga tataramon na ini tumang sa mga bagay na ikinaaanggot nia.

² An parabola ni Isaias minapoon: “Paawita tabi ako sa sakong namomotan na marhay nin sarong awit manongod sa sakong namomotan may labot sa saiyang  ubasan. Nagkaigwa nin sarong ubasan an sakong namomotan na marhay sa sarong matubang na gilid nin bulod. Asin kinalot nia iyan asin hinalean iyan nin mga gapo asin tinanoman iyan nin piling poon nin ubas na pula, patin nagtogdok sia nin torre sa tahaw kaiyan. Asin may pugaan man nin ubas na saiyang linabra duman. Asin nagparalaom sia na iyan magbunga nin ubas, alagad iyan luway-luway na nagbunga nin ubas na kadlaganon.”​—Isaias 5:​1, 2; ikomparar an Marcos 12:1.

An Pag-asikaso sa Ubasan

3, 4. Anong mamomoton na pag-asikaso an ginibo sa ubasan?

³ Baga man literal na inawit ni Isaias an parabolang ini sa mga naghihinanyog sa saiya o dai, seguradong nakua kaiyan an saindang atension. An kadaklan pamilyar gayod sa trabahong pagtanom nin ubasan, asin buhay na marhay saka realistiko an paglaladawan ni Isaias. Kapareho nin mga paratanom nin ubas ngonyan, an kagsadiri kan ubasan nagtanom, bakong nin banhi nin ubas, kundi nin “pili,” o de kalidad, na “poon nin ubas na pula”​—sarong pinutol na pantanom o saringsing hale sa ibang poon nin ubas. Tamang-tama, itinanom nia an ubasan na ini “sa sarong matubang na gilid nin bulod,” lugar na dian matubo an sarong ubasan.

⁴ Kaipuhan an pagpapagal tanganing mapabunga an sarong ubasan. Ilinaladawan ni Isaias an ginibo kan kagsadiri na ‘pagkalot sa daga asin paghale kan mga gapo dian’​—mapagal, nakakakapoy na trabaho! Tibaad ginamit nia an mas darakulang gapo sa ‘pagtogdok nin torre.’ Kan suanoy na mga panahon an siring na mga torre nagserbing puesto nin mga bantay na nagbabantay sa mga pananom tumang sa mga parahabon asin hayop. * Siring man, nagtogdok sia nin lanob na gapo tangani na mapaderan an ubasan na tangga-tangga. (Isaias 5:5) Ini parateng ginigibo tangani na dai ikaanod an daga sa ibabaw na mahalagang marhay.

5. Ano an tama sanang linalaoman kan kagsadiri sa saiyang ubasan, alagad ano an nakua nia?

⁵ Mantang nagpagal na marhay sa pagprotehir sa saiyang ubasan, an kagsadiri natural sanang maglaom na iyan mamumunga. Bilang pag-antisipar kaini, linabra nia an sarong pugaan nin ubas. Alagad nag-abot daw an linalaoman na ani? Dai, an ubasan namunga nin ubas na kadlaganon.

An Ubasan Asin an Kagsadiri Kaiyan

6, 7. (a) Siisay an kagsadiri kan ubasan, asin ano an ubasan? (b) Anong paghusgar an hinahagad kan kagsadiri?

⁶ Siisay an kagsadiri, asin ano an ubasan? Sinasabi kan kagsadiri kan ubasan an simbag sa mga hapot na ini sa saiya mismong pagtaram: “Ngonyan, O kamong mga nag-eerok sa Jerusalem asin kamong mga taga Juda, husgari tabi nindo ako asin an sakong ubasan. Ano pa an kaipuhan na gibohon sa sakong ubasan na dai ko pa ginigibo dian? Taano ta linaoman ko iyan na magbunga nin mga ubas, alagad ta iyan luway-luway na nagbunga nin mga ubas na kadlaganon? Asin ngonyan, togoti tabi nindo ako na ipahayag ko sa saindo an gigibohon ko sa sakong ubasan: Hahaleon an tanom na kudal kaiyan, asin dapat na italaga iyan sa pagsolo. Dapat na gabaon an lanob na gapo kaiyan, asin dapat na italaga iyan bilang lugar na titimaktimakan.”​—Isaias 5:3-5.

⁷ Iyo, si Jehova an kagsadiri kan ubasan, asin garo baga ibinugtak nia an sadiri nia sa sarong hokoman, na naghahagad na husgaran sia asin an nakadedesganar na ubasan nia. Kun siring, ano an ubasan? Ipinaliliwanag kan kagsadiri: “An ubasan ni Jehova nin mga hukbo iyo an kamag-anakan nin Israel, asin an mga taga Juda iyo an plantasyon na saiyang mahal na marhay.”​—Isaias 5:7a.

8. Ano an makahulogan sa pag-apod ni Isaias ki Jehova na “sakong namomotan”?

⁸ Si Jehova, an kagsadiri kan ubasan, inaapod ni Isaias na “sakong namomotan.” (Isaias 5:1) An solamenteng dahelan na naapod ni Isaias an Dios sa siring kapamilyar na paagi iyo na sia may haraning relasyon sa Saiya. (Ikomparar an Job 29:4; Salmo 25:14.) Minsan siring, an pagkamoot kan propeta para sa Dios maluya kun ikokomparar sa pagkamoot na ipinaheling nin Dios para sa saiyang “ubasan”​—an nasyon na saiyang ‘itinanom.’​—Ikomparar an Exodo 15:17; Salmo 80:​8, 9.

9. Paano trinato ni Jehova an saiyang nasyon siring sa pinahahalagahan na ubasan?

⁹ ‘Itinanom’ ni Jehova an saiyang nasyon sa daga nin Canaan asin tinawan sinda kan saiyang mga ley asin pagboot, na nagserbing lanob sa pagprotehir sa sainda na dai maraot nin ibang mga nasyon. (Exodo 19:​5, 6; Salmo 147:​19, 20; Efeso 2:14) Apuera kaini, tinawan sinda ni Jehova nin mga hokom, saserdote, asin propeta na magtotokdo sa sainda. (2 Hade 17:13; Malaquias 2:7; Gibo 13:20) Kan namemeligro an Israel sa militar na pananalakay, nagbangon si Jehova nin mga paraligtas. (Hebreo 11:​32, 33) May dahelan na si Jehova naghahapot: “Ano pa an kaipuhan na gibohon sa sakong ubasan na dai ko pa ginigibo dian?”

Pag-aram Kun Arin an Ubasan nin Dios Ngonyan

10. Anong parabola na may kalabot na ubasan an itinao ni Jesus?

¹⁰ Tibaad nasa isip ni Jesus an mga tataramon ni Isaias kan itao nia an parabola manongod sa paragadan na mga paralate: “Igwa nin sarong tawo, sarong kagharong, na nagtanom nin sarong ubasan asin kinudalan iyan sa palibot asin nagkotkot nin pugaan nin ubas duman patin nagtogdok nin sarong torre, asin pinaarkilahan nia idto sa mga paralate, patin nagduman sa ibang daga.” Makamomondo, trinaydor kan mga paralate an kagsadiri kan ubasan,  na ginadan pa ngani an saiyang aki. Ipinaheling ni Jesus na an kalabot sa parabolang ini bako sanang an literal na Israel kan sabihon nia: “An kahadean nin Dios hahaleon sa saindo [an Israel sa laman] asin itatao sa nasyon na nagpapaluwas kan mga bunga kaiyan.”​—Mateo 21:33-41, 43.

11. Anong espirituwal na ubasan an yaon kan enot na siglo, alagad ano an nangyari pagkagadan kan mga apostol?

¹¹ An bagong “nasyon” na iyan iyo an “Israel nin Dios”​—sarong espirituwal na nasyon nin linahidan na mga Kristiano na 144,000 gabos. (Galacia 6:16; 1 Pedro 2:​9, 10; Kapahayagan 7:​3, 4) Ibinaing ni Jesus an mga disipulong ini sa mga “sanga” sa “tunay na poon nin ubas,” siisay na baga, sia. Naturalmente, an mga sangang ini linalaoman na mamunga. (Juan 15:1-5) Sinda dapat na magpaheling nin mga kualidad na arog-Cristo asin makikabtang sa gibong paghuhulit kan “maogmang baretang ini kan kahadean.” (Mateo 24:14; Galacia 5:​22, 23) Alagad poon kan magadan an doseng apostol, an mayoriya sa mga naghihingakong sanga kan “tunay na poon nin ubas” mga palsipikado​—na namumunga nin ubas na kadlaganon imbes na marahay na mga bunga.​—Mateo 13:24-30, 38, 39.

12. Paano kinokondenar kan mga tataramon ni Isaias an Kakristianohan, asin ano an leksion kaiyan para sa tunay na mga Kristiano?

¹² Kun siring, an pagkondenar ni Isaias sa Juda aplikado ngonyan sa Kakristianohan. An pag-estudyar sa saiyang kasaysayan​—an saiyang mga guerra, an saiyang mga krusada, an saiyang mga Inkisisyon​—naghahayag kun gurano nanggad kaalsom kan saiyang bunga! Minsan siring, an tunay na ubasan kan linahidan na mga Kristiano asin an kairiba nindang “dakulang kadaklan” dapat na maghimate sa mga tataramon ni Isaias. (Kapahayagan 7:9) Tangani na mapaogma ninda an kagsadiri kan ubasan, dapat na, bilang indibiduwal asin bilang sarong grupo, magpaluwas sinda nin mga bunga na ikinaoogma nia.

“Ubas na Kadlaganon”

13. Ano an gigibohon ni Jehova sa saiyang ubasan huli sa raot na bunga kaiyan?

¹³ Huling ginibo na an gabos na medyos na mapatalubo asin makultibar an saiyang ubasan, tama sana na linalaoman ni Jehova na iyan magin “sarong ubasan nin arak na nagsasabo!” (Isaias 27:2) Minsan siring, imbes na mamunga nin prutas na magagamit, iyan namumunga nin “ubas na kadlaganon,” sa literal “mabatang mga bagay” o “namamarong (lapa) na bunga.” (Isaias 5:2; nota sa ibaba; Jeremias 2:21) Kun siring, sinasabi ni Jehova na hahaleon nia an saiyang nagpoprotehir na “tanom na kudal” sa palibot kan nasyon. An nasyon ‘itatalaga bilang bagay na linaglag’ asin makakaeksperyensia nin pag-abandonar asin tigmara. (Basahon an Isaias 5:6.) Nagpatanid si Moises na aagihan ninda an siring na mga bagay kun makikisuway sinda sa Ley nin Dios.​—Deuteronomio 11:17; 28:​63, 64; 29:​22, 23.

14. Anong bunga an linalaoman ni Jehova sa saiyang nasyon, alagad imbes ano an ibinunga kaiyan?

¹⁴ Linalaoman nin Dios na an nasyon mamunga nin marahay. An katemporanyo ni Isaias na si Miqueas nagsasabi: “Anong balos an hinahagad sa saimo ni Jehova kundi na gumibo ka nin hustisya asin mamoot sa kabootan asin na magin hababa an boot sa paglakaw sa kaibahan kan saimong Dios?” (Miqueas 6:8; Zacarias 7:9) Minsan siring, dai hinimate kan nasyon an sadol ni Jehova. “[An Dios] nagparahalat nin paghokom, alagad ta, uya! an paglapas sa ley; nin katanosan, alagad ta, uya! an pagsuriyaw.” (Isaias 5:7b) Ihinula ni Moises na an nasyon na bakong fiel mamumunga nin mararang ubas hale sa “poon nin ubas nin Sodoma.” (Deuteronomio 32:32) Kun siring, posibleng marhay na an seksuwal na inmoralidad, pati an homoseksuwalidad, kaiba sa saindang pagsuway sa Ley nin Dios. (Levitico 18:22) An fraseng “paglapas sa ley” puede man na tradusiron na “pagbubo nin dugo.” An siring na mabangis na pagtratar daing duda na nagbunga nin “pagsuriyaw” kan mga minamaltrato​—pagsuriyaw na nakaabot sa talinga kan Kagtanom kan ubasan.​—Ikomparar an Job 34:28.

15, 16. Paano malilikayan nin tunay na mga Kristiano an pamumunga kan raot na ibinunga kan Israel?

¹⁵ Si Jehova Dios “mamomoton sa katanosan asin hustisya.” (Salmo 33:5) Pinagbotan nia an mga Judio: “Dai kamo maggibo nin inhustisya sa paghokom. Dai mo pagtrataron na may pagpaorog an dukha, asin dai mo ipaorog an pagkatawo kan mapangyari. Sa hustisya mo maninigong hokoman an saimong kaibaiba.” (Levitico 19:15) Kun siring, dapat niatong isikwal an pagpaorog sa satong relasyon sa lambang saro, na nungka na pinababayaan an mga bagay na arog kan rasa, edad, kayamanan, o kadukhaan na makaimpluwensia sa satong paghokom sa mga tawo. (Santiago 2:1-4) Partikularmenteng importante na an mga naglilingkod sa mga katongdan nin pangangataman “mayo nin ano man na ginigibo segun sa may kinakampihan na tendensia,” na pirmeng naghihingoa na madangog an man-ibong-ibong na lado bago hokoman an sarong bagay.​—1 Timoteo 5:21; Talinhaga 18:13.

¹⁶ Dugang pa, madali para sa mga Kristianong nabubuhay sa sarong kinaban na daing sinusunod na ley na magkaigwa nin negatibo o rebeldeng aktitud sa diosnon na mga pamantayan. Alagad an tunay na mga Kristiano dapat na “andam na magkuyog” sa mga ley nin Dios. (Santiago 3:17) Sa ibong kan seksuwal na inmoralidad asin kadahasan sa “presenteng maraot na sistema nin mga bagay,” kaipuhan na sinda ‘magmaan na marhay na an saindang paglakaw bakong siring sa mga mangmang kundi siring sa mga madonong.’ (Galacia 1:4; Efeso 5:15) Gusto nindang rayoan an daing bawal na mga punto de vista sa sekso, asin kun may mga dai pagkakaoyon, maninigo na husayon ninda ini na mayo nin “kaanggotan asin grabeng kaanggotan asin sirilyakan patin mapanlibak na pagtaram.” (Efeso 4:31) Paagi sa pagpatalubo sa katanosan, an tunay na mga Kristiano nagtatao nin onra sa Dios asin nagkakamit kan saiyang pabor.

[Nota sa Ibaba]

[Mga Hapot Para sa Pag-adal]