Arogon si Jehova Kun Pinatotood an Saindong mga Aki

“Bako daw na itinatanos kan gabos na magurang an saindang mga aki?”—HEBREO 12:​7, Contemporary English Version.

1, 2. Taano ta problema nin mga magurang an pagpadakula kan saindang mga aki ngonyan?

IHINAYAG nin sarong surbey na ginibo sa Hapon kaidtong pirang taon na an nakaagi na mga kabanga kan mga nasa edad na na ininterbio an nagsaboot na kadikiton an komunikasyon kan mga magurang asin kan saindang mga aki asin na sobra an pagpasunod kan mga magurang sa saindang mga aki. Sa saro pang surbey sa nasyon na iyan, inadmitir kan haros un-kuarto kan mga ininterbio na dai sinda tataong makikomunikar sa saindang mga aki. An tendensiang ini bakong sa Oriente sana. “Inadmitir kan dakol na magurang sa Canada na dai ninda masabi kun paano magin marahay na magurang,” an ibinareta kan The Toronto Star. Sa gabos na lugar, an mga magurang nasasakitan na padakulaon an saindang mga aki.

² Taano ta problema kan mga magurang an pagpadakula kan saindang mga aki? An sarong mayor na dahelan iyo na kita nabubuhay sa “huring mga aldaw,” asin an “delikadong mga panahon na masakit pakibagayan” uya na. (2 Timoteo 3:1) Dugang pa, “an tendensia kan puso nin tawo maraot poon sa saiyang pagkaniaki,” an sabi kan Biblia. (Genesis 8:21) Asin an mga hoben nangorognang madaling mabiktima kan mga pagsalakay ni Satanas, na siring sa “nagngangarob na leon” binibiktima an mga daing kabatidan. (1 Pedro 5:8) Kadakol nanggad nin balakid para sa Kristianong mga magurang, na an plano padakulaon an saindang mga aki “sa disiplina asin pagtatanos nin isip ni Jehova.” (Efeso 6:4) Paano matatabangan kan mga magurang an saindang mga aki na dumakulang maygurang na mga nagsasamba ki Jehova, na namimidbid “kun ano an tama sagkod an sala”?​—Hebreo 5:14.

3. Taano ta kaipuhan an pagpatood asin paggiya kan magurang sa mapangganang pagpadakula sa mga aki?

³ “An kakablasan nagagakot sa puso nin aki,” an sinabi kan madonong na si Hadeng Salomon. (Talinhaga 13:1; 22:15) Tanganing mahale sa saindang puso an siring na kakablasan, an mga aki nangangaipo nin mamomoton na pagtatanos kan saindang mga magurang. Pero an mga aki dai pirmeng maogmang inaako an siring na pagtatanos. Sa katunayan, parate nindang ikinaaanggot an hatol dawa pa siisay an nagtatao kaiyan. Kun siring, an mga magurang dapat na makanood na ‘patoodon an aki oyon sa dalan para sa saiya.’ (Talinhaga 22:6) Kun pinangangaptan kan mga aki an siring na disiplina, puede iyan na mangahulogan nin buhay para sa sainda. (Talinhaga 4:13) Mahalagang marhay nanggad na aram kan mga magurang kun ano an kalabot sa pagpatood sa saindang mga aki!

Disiplina—Kun Ano an Kahulogan Kaiyan

4. Ano an pangenot na kahulogan nin “disiplina” oyon sa pagkagamit sa Biblia?

⁴ Sa takot na sahotan nin pagmaltrato​—sa pisikal, berbal, o emosyonal​—an nagkapirang magurang naglilikay na itanos an saindang mga aki. Dai kita kaipuhan na magkaigwa kan siring na takot. An terminong “disiplina” oyon sa pagkagamit sa Biblia dai nangangahulogan nin ano man na klase nin pagmaltrato o karingisan. An termino sa Griego para sa “disiplina” sa pangenot may labot sa pagtotokdo, edukasyon, pagtatanos asin, kun beses, marigon alagad mamomoton na pagkastigo.

5. Taano ta kapakipakinabang na estudyaran an paagi nin pagtratar ni Jehova sa saiyang banwaan?

⁵ Sa pagtao nin siring na disiplina, si Jehova Dios nagtatao nin sangkap na halimbawa. Ikinokomparar si Jehova sa sarong amang tawo, si apostol Pablo nagsurat: “Bako daw na itinatanos kan gabos na magurang an saindang mga aki? . . . Itinatanos kita kan satong amang tawo sa halipot na panahon, asin ginigibo ninda iyan sa hinohona nindang pinakamarahay. Alagad itinatanos kita nin Dios para sa satong ikararahay, huli ta gusto nia na kita magin banal.” (Hebreo 12:​7-​10, Contemporary English Version) Iyo, dinidisiplina ni Jehova an saiyang banwaan  sa katuyohan na sinda magin banal, o dalisay. Dakol nanggad kitang manonodan manongod sa pagdisiplina sa mga aki paagi sa pag-estudyar sa kun paano pinatood ni Jehova an saiyang banwaan.​—Deuteronomio 32:4; Mateo 7:11; Efeso 5:1.

Pagkamoot—An Puersang Nagmomotibar

6. Taano ta tibaad masakit para sa mga magurang na arogon an pagkamoot ni Jehova?

⁶ An Dios pagkamoot,” an sabi ni apostol Juan. Kaya, kun siring, an pagpatood na itinatao ni Jehova pirmeng minomotibar nin pagkamoot. (1 Juan 4:8; Talinhaga 3:​11, 12) Nangangahulogan daw ini na magigin madali para sa mga magurang na may natural na kapadangatan sa saindang mga aki na arogon si Jehova sa bagay na ini? Dai man. An pagkamoot nin Dios may prinsipyong pagkamoot. Asin an sarong nag-espesyalisar sa Griego nagsabi na an siring na pagkamoot “bako pirmeng kadungan kan natural na inklinasyon.” An Dios dai nadadara nin pagkasentimental. Pirme niang kinokonsiderar an pinakaikararahay kan saiyang banwaan.​—Isaias 30:20; 48:17.

7, 8. (a) Anong halimbawa nin may prinsipyong pagkamoot an ipinaheling ni Jehova sa pagtratar sa saiyang banwaan? (b) Paano maaarog kan mga magurang si Jehova sa pagtabang sa saindang mga aki na pataluboon an kakayahan na sumunod sa mga prinsipyo sa Biblia?

⁷ Estudyare an pagkamoot na ipinaheling ni Jehova sa pagtratar sa mga Israelita. Ginamit ni Moises an sarong magayon na pagbabaing sa pagladawan kan pagkamoot ni Jehova sa nagpopoon pa sanang nasyon nin Israel. Mababasa niato: “Kun paanong an agila minapukaw sa salag kaiyan, naglalayoglayog sa ibabaw kan mga siwo kaiyan, binubuka an mga pakpak kaiyan, kinukua sinda, dinadara sinda sa ibabaw kan gilid kan pakpak kaiyan, si Jehova sana an nangenotan [ki Jacob].” (Deuteronomio 32:​9, 11, 12) Tanganing tokdoan an saiyang siwo na maglayog, an inang agila ‘pinupukaw an salag kaiyan,’ na kinukupadkupad an mga pakpak kaiyan tanganing pahiroon an mga siwo kaiyan na lumupad. Kun sa katapustapusi tumagbang na an siwo hale sa salag, na sa parate namumugtak sa halangkaw na kantil, an ina “naglalayoglayog sa ibabaw” kan siwo. Kun garo baga an siwo tibaad mabagsak sa daga, an ina minalayog pabugsok sa irarom kaiyan, na dinadara iyan “sa ibabaw kan gilid kan pakpak kaiyan.” May pagkamoot, inaataman ni Jehova an bagong mamundag na nasyon nin Israel sa kaagid na paagi. Itinao nia sa banwaan an Ley ni Moises. (Salmo 78:5-7) Dangan maingat na binabantayan nin Dios an nasyon, na andam na sumukoro kun an saiyang banwaan namemeligro.

⁸ Paano puedeng arogon kan Kristianong mga magurang an pagkamoot ni Jehova? Enot, dapat nindang tokdoan an saindang mga aki kan mga prinsipyo asin pamantayan na yaon sa Tataramon nin Dios. (Deuteronomio 6:4-9) An pasohan iyo na tabangan an mga aki na makanood na magdesisyon kaoyon kan mga prinsipyo sa Biblia. Sa paggibo kaini, an mamomoton na mga magurang naglalayoglayog sa ibabaw kan saindang mga aki, sabi ngani, na minamasdan kun paano ninda iinaaplikar an mga prinsipyo na nanodan ninda. Mantang nagdadakula an mga aki asin luway-luway na tinatawan nin orog na katalingkasan, an may pagmakolog na mga magurang andam na “maglayog pabugsok” asin ‘darahon an saindang aki sa ibabaw kan gilid kan saindang pakpak’ basta may peligro. Anong klaseng peligro?

9. Sa anong partikular na peligro dapat na magin mapagbantay an mamomoton na mga magurang? Iilustrar.

 ⁹ Pinatanidan ni Jehova Dios an mga Israelita dapit sa mga epekto nin maraot na pag-iriba. (Bilang 25:1-18; Esdras 10:10-14) An pakikiiba sa bakong marahay na mga tawo komun man na peligro ngonyan. (1 Corinto 15:33) Maninigong arogon kan Kristianong mga magurang si Jehova sa bagay na ini. An 15 anyos na daragita na an ngaran Lisa nagkagusto sa sarong solterito na bakong kapareho kan saiyang pamilya an moral asin espirituwal na mga prinsipyo. “Narisa tolos kan sakong mga magurang an pagbabago sa sakong aktitud asin nagpaheling nin paghadit,” an pagsaysay ni Lisa. “Kun beses itinatanos ninda ako, asin sa ibang panahon mapagpadangat na pinaririgon ninda an sakong boot.” Nagtukaw sinda kaiba ni Lisa asin mapasensiang naghinanyog, sa siring tinatabangan sia na atubangon an namansayan nindang pundamental na problema​—an kamawotan na akoon kan mga kaedad nia. *

Papagdanayon na Bukas an Linya nin Komunikasyon

10. Sa anong mga paagi nagtao si Jehova nin marahayon na halimbawa sa pakikikomunikar sa mga Israelita?

¹⁰ Tanganing magin mapanggana sa pagpatood sa mga aki, an mga magurang dapat na magmaigot na papagdanayon na bukas an linya nin komunikasyon sa saindang mga aki. Si Jehova, minsan ngani aram nin lubos an nasa puso niato, ineenkaminar kitang makikomunikar sa saiya. (1 Cronica 28:9) Pakatapos na itao sa mga Israelita an Ley, iinasignar ni Jehova an mga Levita na tokdoan sinda, asin isinugo nia an mga propeta na makipangatanosan sa sainda asin itanos sinda. Ipinaheling nia man an pagigin andam na dangogon an saindang mga pamibi.​—2 Cronica 17:7-9; Salmo 65:2; Isaias 1:1-3, 18-20; Jeremias 25:4; Galacia 3:22-24.

11. (a) Paano mapaooswag nin mga magurang an marahay na komunikasyon sa saindang mga aki? (b) Taano ta mahalaga na an mga magurang magin marahay na mga parahinanyog kun nakikikomunikar sa saindang mga aki?

¹¹ Paano maaarog kan mga magurang si Jehova kun sinda nakikikomunikar sa saindang mga aki? Enot sa gabos, dapat sindang magtao nin panahon para sa sainda. Maninigo man na likayan nin mga magurang an dai iniisip na mga komento na nag-oolog-olog, siring baga nin, “Iyo sana iyan? Paghona ko importante iyan”; “Kalokohan sana iyan”; “Bueno, ano an aasahan mo? Saro ka sanang aki.” (Talinhaga 12:18) Tanganing enkaminaron an mga aki na magsabi kan nasa boot ninda, an madonong na mga magurang naghihingoa na magin marahay na parahinanyog. An mga magurang na dai iniintindi an saindang mga aki kun an mga aki saradit pa tibaad dai man intindihon kan mga aki kun an mga ini darakula na. Si Jehova kaidto pa pirmeng andam na maghinanyog sa saiyang banwaan. Sia danay na naghihinanyog sa mga mapakumbabang minadolok sa saiya sa pamibi.​—Salmo 91:15; Jeremias 29:12; Lucas 11:9-13.

12. Anong mga kualidad nin mga magurang an puedeng magpagin mas madali para sa mga aki na dolokon sinda?

 ¹² Estudyare man kun paano an nagkapirang aspekto kan personalidad nin Dios nagpagin madali para sa saiyang banwaan na sueltong dumolok sa saiya. Halimbawa, si Hadeng David kan suanoy na Israel nagkasala nin magabat huli sa pagsambay na relasyon ki Bat-seba. Huling bakong sangkap na tawo, si David nakakomiter nin iba pang magabat na mga kasalan sa saiyang buhay. Pero, nungka na sia dai duminolok ki Jehova asin huminagad kan saiyang kapatawadan asin pagsagwe. Daing duda, an mamomoton na kabootan asin pagkaherak nin Dios nagpagin mas madali para ki David na bumalik ki Jehova. (Salmo 103:8) Paagi sa pagpaheling nin diosnon na mga kualidad na arog kan pakikidamay asin pagkaherak, an mga magurang makatatabang na papagdanayon na bukas an linya nin komunikasyon dawa kun mapasala an mga aki.​—Salmo 103:13; Malaquias 3:17.

Magin Rasonable

13. Ano an kaiba sa pagigin rasonable?

¹³ Kun naghihinanyog sa saindang mga aki, an mga magurang dapat magin rasonable asin ipabanaag “an kadonongan hale sa itaas.” (Santiago 3:17) “Ipaaram nindo sa gabos na tawo an saindong pagkarasonable,” an isinurat ni apostol Pablo. (Filipos 4:5) Ano an boot sabihon nin pagigin rasonable? An sarong pakahulogan kan termino sa Griego na trinadusir na “rasonable” iyo an “dai iiniinsistir an aktuwal na nasusurat sa ley.” Minsan ngani sinusuportaran an marigon na moral asin espirituwal na mga pamantayan, paano magigin rasonable an mga magurang?

14. Paano ipinaheling ni Jehova an pagkarasonable sa pagtratar ki Lot?

¹⁴ Si Jehova nagtao nin marahayon na halimbawa sa pagkarasonable. (Salmo 10:17) Kan sadolon nia si Lot asin an saiyang pamilya na bayaan an seguradong malalaglag na siudad nin Sodoma, si Lot “nag-atraso pa.” Paghaloyhaloy, kan sinabihan sia kan anghel ni Jehova na dumulag pasiring sa mabukid na rehion, si Lot nagsabi: “Dai ko kayang dumulag pasiring sa mabukid na rehion . . . Uya tabi an siudad [Zoar] na ini harani tanganing dulagan asin iyan sadit man sanang bagay. Puede daw tabi na duman na ako dumulag​—bakong sadit man sanang bagay iyan?” Ano an reaksion digdi ni Jehova? Sinabi nia: “Uya pinahehelingan taka man nin konsiderasyon sagkod digdi, paagi sa dai ko pagpabagsak kan siudad na sinabi mo.” (Genesis 19:16-21, 30) Si Jehova andam na itao an kahagadan ni Lot. Iyo, an mga magurang kaipuhan na susogon an mga pamantayan na itinao ni Jehova Dios sa saiyang Tataramon, an Biblia. Pero, tibaad posible na itao an mga gusto kan mga aki kun dai nasasapeligro an mga prinsipyo sa Biblia.

15, 16. Anong leksion an manonodan kan mga magurang sa ilustrasyon na manonompongan sa Isaias 28:​24, 25?

¹⁵ Kaiba sa pagigin rasonable an pag-andam kan puso kan mga aki tanganing sinda preparadong umako nin hatol. Paagi sa ilustrasyon, ikinomparar ni Isaias si Jehova sa sarong paraoma asin nagsabi: “Sa bilog daw na aldaw na an paraarado nag-aarado tanganing magsabwag nin banhi, na saiyang kinakalmot asin sinusurod an saiyang oma? Bako daw na, kun nasarama na nia an ibabaw, saiya nang iwinawarak an kominong itom asin isinasabwag an komino, asin bako daw na dapat niang ibugtak an trigo, miho, asin sebada sa itinalagang lugar, asin an espelta bilang saiyang pagdolonan?”​—Isaias 28:​24, 25.

¹⁶ Si Jehova “nag-aarado tanganing magsabwag nin banhi” asin “kinakalmot asin sinusurod an saiyang oma.” Sa siring inaandam nia an puso kan saiyang banwaan bago sinda disiplinahon. Sa pagtatanos sa saindang mga aki, paano ‘aaradohon’ kan mga magurang an puso kan saindang mga aki? Inarog nin sarong ama si Jehova kun itinatanos an saiyang kuatro anyos na aking lalaki. Kan suntokon kan saiyang aki an sarong aki sa kataed, an ama mapasensiang naghinanyog nguna sa mga sarahotan kan saiyang aki. Dangan, sa paagi na garo ‘aaradohon’ an puso kan aki, nag-estorya an ama manongod sa sarong sadang pang aki na nag-agi nin grabeng sakit sa kamot nin sarong paradaogdaog. Kan madangog an estorya, an aki napahirong magsabi na an paradaogdaog dapat na padusahan. An siring na ‘pag-arado’ inandam an puso kan aki asin pinagin mas madali para sa saiya na masabotan na an pagsuntok sa aki sa kataed iyo an ginigibo kan paradaogdaog asin iyan sala.​—2 Samuel 12:1-14.

17. Anong leksion manongod sa pagtatanos nin magurang an itinao sa Isaias 28:26-​29?

¹⁷ Ikinomparar pa ni Isaias an pagtatanos ni Jehova sa saro pang proseso sa pag-oma​—an pagginik. An paraoma naggagamit nin laen-laen na instrumento sa pagginik segun sa tagas kan apa kan tipasi. Bala an ginagamit para sa lumbod pang itom na komino  asin sogkod para sa komino, alagad paragos o rueda nin karetilya an ginagamit para sa tipasi na mas matagas an apa. Sa ibong kaiyan, dai nia titimakan an mas matagas na mga tipasi sagkod na iyan magkaroronot. Kaagid kaiyan, kun mawot ni Jehova na haleon an ano man na bakong marahay sa saiyang banwaan, laen-laen an saiyang pagtratar segun sa mga pangangaipo asin sirkunstansia. Sia nungkang bakong makatanosan o maringis. (Isaias 28:26-29) An nagkapirang aki nakukua sa heling pa sana kan saindang mga magurang, asin dai na kaipuhan an ano pa man. An nagkapira nangangaipo nin paorootrong pagirumdom, mantang an iba pa tibaad nangangaipo nin mas mapuersang pangongombensir. An rasonableng mga magurang itatao an pagtatanos segun sa mga pangangaipo kan kada aki.

Gibohon na Nakagagayagaya an Pampamilyang Orolay

18. Paano matatawan nin panahon kan mga magurang an regular na pampamilyang pag-adal sa Biblia?

¹⁸ Kabilang sa pinakamarahay na mga paagi nin pagtotokdo sa saindong mga aki an regular na pampamilyang pag-adal sa Biblia asin orolay dapit sa Kasuratan aroaldaw. Pinakaepektibo an pampamilyang pag-adal kun iyan regular. Kun pababayaan na patibasang sana o daing kaplanoplano an pagdesisyon, iyan posibleng sa pinakamarahay na kamugtakan magin bihira. Kaya an mga magurang dapat na ‘tuboson an angay na panahon’ para sa pag-adal. (Efeso 5:15-17) An pagpili nin depinidong panahon na kombenyente para sa gabos puedeng magin depisil. Nanompongan nin sarong payo nin pamilya na mantang nagdadakula an mga aki, nagin mas masakit na tiponon an bilog na pamilya huli sa laen-laen nindang iskedyul. Pero, an bilog na pamilya pirmeng iriba sa mga banggi durante kan mga pagtiripon kan kongregasyon. Kun siring iinareglo kan ama na gibohon an pampamilyang pag-adal sa saro kan mga bangging idto. Ini nagin epektibo. An gabos na tolong aki bautisado na ngonyan na mga lingkod ni Jehova.

19. Paano maaarog kan mga magurang si Jehova kun namamayo sa sarong pampamilyang pag-adal?

¹⁹ Minsan siring, bakong igo na kobrehan sana an sarong materyal na basado sa Kasuratan durante kan pag-adal. Tinokdoan ni Jehova an ibinalik na mga Israelita paagi sa mga saserdote, na ‘ipinaliwanag nin detalyado asin tinawan nin kahulogan’ an Ley, na ‘ipinasasabot an pagbasa.’ (Nehemias 8:8) An sarong ama na mapangganang tinabangan an gabos na pito niang aki na kamotan si Jehova sa gabos na panahon minalaog sa saiyang kuarto antes kan pampamilyang pag-adal tanganing mag-andam, na ibinabagay an materyal sa mga pangangaipo kan kada aki. Ginibo niang nakagagayagaya an pag-adal para  sa saiyang mga aki. “An pag-adal pirmeng makawiwili,” an natatandaan kan saro sa saiyang nasa edad nang mga aki. “Kun kami nasa luwas na nagkakarawat nin bola sa natad pag-inapod na kami para sa pampamilyang pag-adal, tolos-tolos ming binubutasan an bola asin minadalagan palaog para sa pag-adal. Saro iyan sa pinakamagayagayang banggi kan semana.”

20. Anong posibleng problema sa pagpadakula sa mga aki an dapat pang estudyaran?

²⁰ An salmista nagsabi: “Uya! An mga aki mana hale ki Jehova; an bunga kan tulak sarong balos.” (Salmo 127:3) An pagpatood sa satong mga aki nangangaipo nin panahon asin paghihingoa, alagad an paggibo kaiyan sa tamang paagi puedeng mangahulogan nin buhay na daing katapusan para sa satong mga aki. Kanigoan karahay na balos iyan! Kun siring, kita logod galagang umarog ki Jehova kun pinatotood an satong mga aki. Minsan siring, minsan ngani ipinaniwala sa mga magurang an paninimbagan na “padakulaon [an mga aki] sa disiplina asin pagtatanos nin isip ni Jehova,” mayo nin garantiya sa kapangganahan. (Efeso 6:4) Dawa tawan nin pinakamarahay na pag-asikaso, an sarong aki puedeng magin rebelde asin pumondo sa paglilingkod ki Jehova. Paano kun siring? Iyan an magigin tema kan sunod na artikulo.

[Nota sa Ibaba]

Ano an Simbag Nindo?

• Paano maaarog nin mga magurang an pagkamoot ni Jehova na ilinadawan sa Deuteronomio 32:​11, 12?

• Ano an nanodan nindo sa paagi nin pakikikomunikar ni Jehova sa mga Israelita?

• Ano an itinotokdo sa sato kan paghinanyog ni Jehova sa pakiolay ni Lot?

• Anong leksion dapit sa pagtatanos sa mga aki an nanodan nindo sa Isaias 28:24-​29?

[Mga Hapot Para sa Pag-adal]

[Ritrato sa pahina 8, 9]

Ibinaing ni Moises an pagpatood ni Jehova sa saiyang banwaan “sa mga ginigibo nin agila sa mga siwo kaiyan”

[Mga Ritrato sa pahina 10]

An mga magurang dapat na tawan nin panahon an saindang mga aki

[Ritrato sa pahina 12]

“Saro iyan sa pinakamagayagayang banggi kan semana”