Dumiretso sa laog

Dumiretso sa mga laog

Si Jehova an Satong Pailihan

Si Jehova an Satong Pailihan

Si Jehova an Satong Pailihan

“Huli ta ika nagsabi: ‘Si Jehova an sakong pailihan,’ . . . mayong kapahamakan na madatong sa saimo.”—SALMO 91:9,10.

1. Taano ta masasabi niato na si Jehova an satong pailihan?

SI Jehova tunay na pailihan kan saiyang banwaan. Kun kita lubos na deboto sa saiya, kita tibaad ‘nagigipit sa palibot, alagad dai man naiipit na dai na makahiro; nahahandal, alagad dai nahahalean nin paglaom; pinaglalamag, alagad dai pinababayaan; ilinalampog, alagad dai nalalaglag.’ Taano? Huling tinatawan kita ni Jehova nin “puersa na labi sa ordinaryo.” (2 Corinto 4:7-9) Iyo, tinatabangan kita kan satong langitnon na Ama na sunodon an diosnon na pamumuhay, asin puede niatong isapuso an mga tataramon kan salmista: “Huli ta ika nagsabi: ‘Si Jehova an sakong pailihan,’ ginibo mo an Kaharohalangkawe mismo na mani saimong ontokan; mayong kapahamakan na madatong sa saimo.”​—Salmo 91:​9, 10.

2. Ano an masasabi manongod sa Salmo 91 asin sa ipinanunuga kaiyan?

2 An mga tataramon na iyan sa Salmo 91 puedeng isinurat ni Moises. An nota sa itaas nagsasabi na sia an kompositor kan ika-90 Salmo, asin an Salmo 91 minasunod dian na mayo nin ano man na isinaliot na mga tataramon na nagsasabing iba an kagsurat. An Salmo 91 tibaad inawit nin simbagan; an boot sabihon, may saro na enot na nag-awit (91:​1, 2), na may koro na minasimbag (91:​3-8). Posibleng may sarong boses na sunod na madadangog (91:9a) asin sinisimbag nin sarong grupo (91:9b-13). Dangan may sarong parakanta na tibaad inawit an pangultimong mga tataramon (91:14-​16). Sa paano man, an ika-91 Salmo nanunuga nin espirituwal na katiwasayan sa linahidan na mga Kristiano bilang grupo asin nagtatao nin kaparehong garantiya para sa saindang dusay na kairiba bilang grupo. * Estudyaran ta an salmong ini basado sa punto de vista kan gabos na lingkod na iyan ni Jehova.

Tiwasay sa ‘Hilom na Lugar nin Dios’

3. (a) Ano an “hilom na lugar kan Kaharohalangkawe”? (b) Ano an naeeksperyensiahan ta sa ‘pag-ontok sa mismong limpoy kan Makakamhan sa gabos na Saro’?

3 An salmista nag-aawit: “An siisay man na nag-eerok sa hilom na lugar kan Kaharohalangkawe makakakua nin ontokan sa mismong limpoy kan Makakamhan sa gabos na Saro. Magsasabi ako ki Jehova: ‘Ika an sakuyang pailihan asin an sakuyang kuta, an sakuyang Dios, na sakuyang pagtitiwalaan.’ ” (Salmo 91:​1, 2) An “hilom na lugar kan Kaharohalangkawe” sarong piguratibong lugar nin proteksion para sa sato, asin partikular na sa mga linahidan, na nangorognang pinupunteriya kan Diablo. (Kapahayagan 12:15-17) Magagadan nia kutana kita gabos kun bakong huli sa proteksion na nakakamtan ta arog kan mga nag-oontok sa kaibahan nin Dios bilang espirituwal na mga bisita. Paagi sa ‘pag-ontok sa mismong limpoy kan Makakamhan sa gabos na Saro,’ naeeksperyensiahan niato an nagpoprotehir na lindong, o limpoy, nin Dios. (Salmo 15:​1, 2; 121:5) Mayo nang mas ligtas na pailihan o mas masakit salakayon na kuta kisa satong Soberanong Kagurangnan, si Jehova.​—Talinhaga 18:10.

4. Anong mga pamamaagi an ginagamit kan “paradakop nin gamgam,” si Satanas, asin paano kita nakakadulag?

4 Sinasabi pa kan salmista: “Sia mismo [si Jehova] magliligtas sa saimo sa silo kan paradakop nin gamgam, sa peste na nagtatao nin mga kasakitan.” (Salmo 91:3) An paradakop nin gamgam sa suanoy na Israel sa parate nakakadakop nin mga gamgam paagi sa paggamit nin mga siod o silo. Kabale sa mga siod kan “paradakop nin gamgam,” si Satanas, an saiyang maraot na organisasyon asin “mga katusohan.” (Efeso 6:​11, nota sa ibaba) An natatagong mga silo itinataan sa satong dalan tanganing akiton kita sa karatan asin ipahamak kita sa espirituwal. (Salmo 142:3) Minsan siring, huling isinikwal ta na an pagkabakong matanos, ‘an satong kalag siring sa gamgam na nakadulag sa silo.’ (Salmo 124:​7, 8) Kanigoan an pasalamat niato na iliniligtas kita ni Jehova sa maraot na “paradakop nin gamgam”!​—Mateo 6:13.

5, 6. Anong “peste” an nagtao nin “mga kasakitan,” alagad taano ta dai napadadaog dian an banwaan ni Jehova?

5 Sinasambit kan salmista an “peste na nagtatao nin mga kasakitan.” Arog nin nakaoolakit na epidemya nin helang, igwa nin nagtatao nin “mga kasakitan” sa pamilya nin tawo asin sa mga nagsusuportar sa soberaniya ni Jehova. Mapadapit digdi, an historyador na si Arnold Toynbee nagsurat: “Poon kan matapos an Guerra Mundial II dinoble kan nasyonalismo an kabilangan nin lokal na soberanong independienteng mga estado . . . An presenteng disposisyon kan isip nin katawohan paorog nang paorog na nakababanga.”

6 Sa laog nin dakol na siglo, may mga namamahala na pinakosog an mga laad nin nakababangang internasyonal na iriwal. Hinagad man ninda na itao an reberensia sa sainda o sa laen-laen na imahen o simbolo. Alagad nungkang tinogotan ni Jehova na an saiyang fiel na banwaan madaog kan siring na “peste.” (Daniel 3:​1, 2, 20-27; 6:7-10, 16-22) Bilang nagkakaminorootan na internasyonal na kasararoan nin magturugang, satuyang itinatao ki Jehova an eksklusibong debosyon, pinagdadanay an sono sa Kasuratan na neutralidad, asin daing pagpaorog na rinerekonoser na “sa lambang nasyon an tawo na natatakot sa [Dios] asin naggigibo nin katanosan saiyang inaako.” (Gibo 10:​34, 35; Exodo 20:4-6; Juan 13:​34, 35; 17:16; 1 Pedro 5:​8, 9) Minsan ngani nag-aagi kita nin “mga kasakitan” paagi sa paglamag bilang mga Kristiano, kita magayagaya asin tiwasay sa espirituwal “sa hilom na lugar kan Kaharohalangkawe.”

7. Paano kita pinoprotehiran ni Jehova “paagi sa saiyang mga gilid nin pakpak”?

7 Huling yaon si Jehova bilang satong pailihan, nararanga kita kan mga tataramon na: “Paagi sa saiyang mga gilid nin pakpak oolangon nia an pagdolok sa saimo, asin sa irarom kan saiyang mga pakpak ika mapaili. An saiyang kaimbodan sa katotoohan magigin dakulang kalasag asin balwarte.” (Salmo 91:4) Pinoprotehiran kita nin Dios, kun paanong an magurang na gamgam may pagprotehir na naglalayoglayog sa tangod kan mga siyo kaiyan. (Isaias 31:5) ‘Paagi sa saiyang mga gilid nin pakpak inoolang nia an pagdolok sa sato.’ Sa pankagabsan, an “mga gilid nin pakpak” nin gamgam iyo an mga pakpak mismo kaiyan. Paagi kaiyan kinukupkopan nin gamgam an mga siyo kaiyan, na pinoprotehiran sinda sa mga naniniba. Siring sa dai pa makalayog na mga gamgam, kita tiwasay sa irarom kan piguratibong mga gilid nin pakpak ni Jehova huli ta kita nagpapaili sa saiyang tunay na Kristianong organisasyon.​—Rut 2:12; Salmo 5:​1, 11.

8. Paano an ‘kaimbodan ni Jehova sa katotoohan’ sarong dakulang kalasag asin balwarte?

8 Kita nagtitiwala sa “kaimbodan sa katotoohan,” o pagigin fiel. Siring iyan sa dakulang kalasag kan suanoy na mga panahon, na sa parate arog sa pinto an korte asin igo an kadakulaan tanganing tahoban an enterong hawak nin sarong tawo. (Salmo 5:12) An kompiansa sa siring na proteksion pinatatalingkas kita sa takot. (Genesis 15:1; Salmo 84:11) Arog kan satong pagtubod, an kaimbodan nin Dios sa katotoohan sarong dakulang nagpoprotehir na kalasag na minapapondo sa naglalaad na mga bosog ni Satanas asin minaolang sa pagsalakay nin mga kalaban. (Efeso 6:16) Balwarte man iyan, sarong pusog na pandepensang bolod na sa likod kaiyan kita marigon na nagtitindog.

‘Dai Kita Matatakot’

9. Taano an banggi ta puedeng magin makangingirhat na oras, alagad taano ta dai kita natatakot?

9 Nin huli sa proteksion nin Dios, an salmista nagsasabi: “Dai ka matatakot sa ano man na makangingirhat sa banggi, ni sa pana na naglulupad sa aldaw, ni sa peste na naglalakaw sa kaduloman, ni sa paglaglag na nanraratak sa kaodtohan.” (Salmo 91:​5, 6) Huling dakol na maraot na gibo an kinokomiter sa lipod nin kadikloman, an banggi puedeng magin makangingirhat na oras. Sa tahaw nin espirituwal na kadikloman na nakatatahob ngonyan sa daga, an satong mga kaiwal sa parate naggagamit nin patagong mga gibo sa paghihingoang raoton an satong espirituwalidad asin paontokon an satong paghuhulit. Alagad ‘dai kita natatakot sa ano man na makangingirhat sa banggi’ huli ta binabantayan kita ni Jehova.​—Salmo 64:​1, 2; 121:4; Isaias 60:2.

10. (a) Ano an garo baga kahulogan kan “pana na naglulupad sa aldaw,” asin ano an reaksion ta dian? (b) Ano an kahulogan kan “peste na naglalakaw sa kaduloman,” asin taano ta dai kita natatakot dian?

10 An “pana na naglulupad sa aldaw” garo baga nangangahulogan nin berbal na pag-atake. (Salmo 64:3-5; 94:20) Mantang kita nagpoprosegir sa pag-atubang nin totoong impormasyon, an siring na hayag na pagtumang sa satong sagradong paglilingkod magigin basang sana. Dugang pa, dai kita natatakot sa “peste na naglalakaw sa kaduloman.” Ini piguratibong peste na duminakol sa tahaw kan kaduloman kan may moral asin relihiosong helang na kinaban na ini na namumugtak sa kapangyarihan ni Satanas. (1 Juan 5:19) Iyan nagbubunga nin nakagagadan na kamugtakan nin isip asin puso, na an resulta an mga tawo nasa kadikloman mapadapit ki Jehova, sa saiyang mga katuyohan, asin sa saiyang mamomoton na mga probisyon. (1 Timoteo 6:4) Sa tahaw kan kadikloman na ini, dai kita natatakot, huling nagkakamit kita nin abundang espirituwal na liwanag.​—Salmo 43:3.

11. Ano an nangyayari sa mga nakaeeksperyensia nin ‘paglaglag sa kaodtohan’?

11 An “paglaglag na nanraratak sa kaodtohan” dai ta man ikinatatakot. An “kaodtohan” puedeng mangahulogan kan pagkamit daa nin kaliwanagan kan kinaban. An mga napadadara sa materyalistikong mga punto de vista kaiyan nag-aagi nin espirituwal na kalaglagan. (1 Timoteo 6:​20, 21) Mantang kita pusoan na nagpapahayag kan mensahe kan Kahadean, dai kita natatakot sa siisay man sa satong mga kaiwal, ta si Jehova an satong Protektor.​—Salmo 64:1; Talinhaga 3:​25, 26.

12. Sa kataed niisay ‘nagkakapurukan’ an rinibo, asin sa anong paagi?

12 An salmista nagpapadagos: “Magkakapurukan sa mismong kataed mo an sangribo asin sampulong ribo sa too mo; sa saimo dai iyan marani. Sa saimo sanang mata na ika maheling asin magmamasid sa pagbalos sa mga maraot.” (Salmo 91:​7, 8) Huli sa dai paggibo ki Jehova na mani saindang pailihan, dakol an ‘nagkakapurukan’ sa espirituwal na kagadanan sa “mismong kataed” niato. Sa katunayan, “sampulong ribo” an nagkapurukan na sa “too” kan presenteng espirituwal na mga Israelita. (Galacia 6:16) Alagad baga man kita linahidan na Kristiano o dusay na kairiba ninda, kita tiwasay sa “hilom na lugar” nin Dios. Kita ‘maheling sana asin magmamasid sa pagbalos sa mga maraot,’ na nag-aani nin problema sa komersio, relihion, asin iba pang paagi.​—Galacia 6:7.

‘Mayong Kapahamakan na Madatong sa Sato’

13. Anong mga kalamidad an dai madatong sa sato, asin taano?

13 Minsan ngani pabagsak na an katiwasayan kan kinaban na ini, ineenot niato an Dios asin napakokosog an boot niato kan mga tataramon kan salmista: “Huli ta ika nagsabi: ‘Si Jehova an sakong pailihan,’ ginibo mo an Kaharohalangkawe mismo na mani saimong erokan; mayong kapahamakan na madatong sa saimo, asin minsan damat dai marani sa saimong tolda.” (Salmo 91:​9, 10) Iyo, si Jehova an satong pailihan. Minsan siring, ginigibo ta man an Kaharohalangkaweng Dios na mani ‘satong erokan,’ kun saen kita nakanonompong nin katiwasayan. Kita nag-oomaw ki Jehova bilang an Unibersal na Soberano, ‘nag-eerok’ sa saiya bilang an satong Gikanan nin katiwasayan, asin nagpapahayag kan maogmang bareta kan saiyang Kahadean. (Mateo 24:14) Kun siring, ‘mayong kapahamakan na madatong sa sato’​—mayo ni arin man sa mga kapahamakan na sinabi kasubago sa salmong ini. Dawa kun naeeksperyensiahan ta man kapareho kan iba an mga kapahamakan na arog kan mga linog, bagyo, baha, gutom, asin danyos nin guerra, dai kaini nararaot an satong pagtubod o an satong espirituwal na katiwasayan.

14. Bilang mga lingkod ni Jehova, taano ta dai kita naoolakitan kan nakagagadan na mga damat?

14 An linahidan na mga Kristiano kapareho nin mga nakikihimanwa na nag-eerok sa mga tolda na suhay sa sistemang ini nin mga bagay. (1 Pedro 2:11) ‘Minsan damat dai minarani sa saindang tolda.’ Baga man an satong paglaom langitnon o daganon, kita bakong kabtang kan kinaban, asin dai kita naoolakitan kan nakagagadan sa espirituwal na mga damat na arog kan inmoralidad, materyalismo, falsong relihion, asin pagsamba sa “mabangis na hayop” asin sa “ladawan” kaiyan, an Naciones Unidas.​—Kapahayagan 9:​20, 21; 13:1-18; Juan 17:16.

15. Sa anong mga bagay nakakamtan ta an tabang nin mga anghel?

15 Mapadapit sa proteksion na nakakamtan niato, sinasabi pa kan salmista: “Pagbobotan nia [ni Jehova] an saiyang sadiring mga anghel may labot sa saimo, na bantayan ka sa gabos mong dalan. Sa saindang mga kamot dadarahon ka ninda, tanganing dai masingkog an saimong bitis sa ano man na gapo.” (Salmo 91:​11, 12) An mga anghel tinawan nin kapangyarihan na protehiran kita. (2 Hade 6:17; Salmo 34:7-9; 104:4; Mateo 26:53; Lucas 1:19) Binabantayan ninda kita ‘sa gabos niatong dalan.’ (Mateo 18:10) Nakakamtan ta bilang mga parabalangibog kan Kahadean an paggiya asin pagbantay kan mga anghel asin dai kita nasisingkog sa espirituwal. (Kapahayagan 14:​6, 7) Maski an ‘mga gapo’ na arog kan mga pagprohibir tumang sa satong gibohon dai nagpangyari na kita masingkog asin mawara sa pabor nin Dios.

16. Paano magkalaen an mga pag-atakeng ginigibo nin “ogbon na leon” asin nin “rimoranon,” asin ano an reaksion ta dian?

16 An salmista nagpapadagos: “Ika maglalakaw sa ibabaw kan ogbon na leon asin kan rimoranon; babatayan mo an may bunday na ogbon na leon asin an dakulang halas.” (Salmo 91:13) Kun paanong an ogbon na leon naggigibo nin hayag, direktang pag-atake, an nagkapira sa satong mga kaiwal hayag na nagpapaheling kan saindang pagtumang paagi sa pagpasar nin mga ley na sinadya tanganing papondohon an satong paghuhulit. Alagad ginigibo man sa sato an dai linalaoman na mga pag-atake na arog kan sa rimoranon na nanunuka hale sa pinagtatagoan. Nagtatago sa likod, an klero kun beses inaatake kita paagi sa mga lehislador, huwes, asin iba pa. Alagad paagi sa suporta ni Jehova, kita matoninong na naghahanap nin pakaginhawa sa mga korte, na sa siring ‘idinedepensa saka legal na pinatutunayan an maogmang bareta.’​—Filipos 1:7; Salmo 94:​14, 20-22.

17. Paano niato binabatayan an “may bunday na ogbon na leon”?

17 An salmista nagtataram manongod sa pagbatay sa ‘may bunday na ogbon na leon asin sa dakulang halas.’ An may bunday na ogbon na leon puedeng magin maisog nanggad, asin an dakulang halas puedeng sarong dakulaon na reptil. (Isaias 31:4) Pero gurano man tibaad karingis kan may bunday na ogbon na leon kun direktang nan-aatake, iyan piguratibong binabatayan niato paagi sa pagkuyog sa Dios imbes na sa arog-leon na mga tawo o organisasyon. (Gibo 5:29) Kaya an garo mangongolog na “leon” dai nagdadara sa sato nin espirituwal na danyos.

18. Siisay an puedeng ipagirumdom sa sato kan “dakulang halas,” asin ano an kaipuhan niatong gibohon kun kita inaatake?

18 Sa Griegong Septuaginta, “an dakulang halas” inaapod na “dragon.” Puedeng ipagirumdom nanggad kaini sa sato “an dakulang dragon, an enot na halas, an inaapod Diablo asin Satanas.” (Kapahayagan 12:7-9; Genesis 3:15) Sia siring sa dakulaon na reptil na kayang ronoton asin halonon an biktima kaiyan. (Jeremias 51:34) Kun si Satanas nagmamaigot na purupotan kita, ronoton kita paagi sa mga pangigipit kan kinaban na ini, asin halonon kita, bumuhi kita asin batayan an “dakulang halas” na ini. (1 Pedro 5:8) Dapat na gibohon ini kan linahidan na natatada kun gusto nindang makikabtang sa kaotoban kan Roma 16:20.

Si Jehova—An Satong Gikanan nin Kaligtasan

19. Taano ta nagpapaili kita ki Jehova?

19 May labot sa tunay na parasamba, irinerepresentar kan salmista an Dios na nagsasabi: “Huli ta sa sakuya nia ibinugtak an saiyang kapadangatan, tatawan ko man sia nin dudulagan. Iingatan ko sia huli ta namidbid nia an sakuyang ngaran.” (Salmo 91:14) An fraseng “iingatan ko sia” sa literal, “ilalangkaw ko sia,” an boot sabihon, dai maaabot. Kita nagpapaili ki Jehova bilang saiyang mga parasamba nangorogna huli ta ‘ibinugtak niato an satong kapadangatan sa saiya.’ (Marcos 12:​29, 30; 1 Juan 4:19) ‘Tinatawan man kita nin Dios nin dudulagan’ sa satong mga kaiwal. Nungka kitang mapapara sa daga. Imbes, kita ililigtas huli ta aram niato an ngaran nin Dios asin inaarang iyan na may pagtubod. (Roma 10:11-13) Asin determinado kita na ‘maglakaw sa ngaran ni Jehova sagkod lamang.’​—Miqueas 4:5; Isaias 43:10-12.

20. Sa pagtatapos kan Salmo 91, ano an panuga ni Jehova sa saiyang fiel na lingkod?

20 Sa pagtatapos kan Salmo 91, si Jehova nagsasabi dapit sa saiyang fiel na lingkod: “Sia mag-aarang sa sako, asin sisimbagon ko sia. Dadamayan ko sia sa kasakitan. Ililigtas ko sia asin papamurawayon ko sia. Papanigoan ko sia nin lawig nin mga aldaw, asin ipapaheling ko sa saiya an sakong pagliligtas.” (Salmo 91:​15, 16) Kun kita nag-aarang sa Dios sa pamibi oyon sa saiyang kabotan, sinisimbag nia kita. (1 Juan 5:13-15) Dakol na kitang inagihan na kasakitan huli sa oposisyon na sutsut ni Satanas. Alagad an mga tataramon na “dadamayan ko sia sa kasakitan” iinaandam kita para sa ngapit na mga pagbalo asin inaasegurar kita na iingatan kita nin Dios paglinaglag na an maraot na sistemang ini.

21. Paano pinamuraway na an linahidan?

21 Sa ibong kan labi-labi kadahas na pagtumang ni Satanas, an kompletong kabilangan kan mga linahidan na yaon pa sa tahaw niato pamumurawayon sa langit sa itinalaan na panahon ni Jehova​—pakatapos nin “lawig nin mga aldaw” sa daga. Pero, an pambihirang mga pagliligtas nin Dios nagtao na nin espirituwal na kamurawayan sa mga linahidan. Asin kanigoan na onra para sa sainda na mangenot bilang mga Saksi ni Jehova digdi sa daga sa huring mga aldaw na ini! (Isaias 43:10-12) An pinakadakulang pagliligtas ni Jehova sa saiyang banwaan mangyayari durante kan saiyang dakulang guerra nin Armagedon pag-ibinindikar na nia an saiyang soberaniya asin santipikaron an saiyang banal na ngaran.​—Salmo 83:18; Ezequiel 38:23; Kapahayagan 16:​14, 16.

22. Siisay an ‘makaheheling kan pagliligtas ni Jehova’?

22 Baga man kita linahidan na Kristiano o dusay na kairiba ninda, kita naglalaom sa Dios para sa kaligtasan. Durante kan “dakula asin makangingirhat na aldaw ni Jehova,” an mga maimbod na naglilingkod sa Dios maliligtas. (Joel 2:30-32) An mga kabilang sa sato na makompuesto kan “dakulang kadaklan” nin mga makaliligtas pasiring sa bagong kinaban nin Dios asin magdadanay na fiel durante nin pangultimong pagbalo ‘paninigoan nia nin lawig nin mga aldaw’​—buhay na daing katapusan. Kadakoldakol man kan saiyang bubuhayon liwat. (Kapahayagan 7:9; 20:7-15) Si Jehova maoogma nanggad nin labi-labi sa ‘pagpaheling sa sato kan pagliligtas’ paagi ki Jesu-Cristo. (Salmo 3:8) Mantang nasa atubangan niato an siring karahay na mga paglaom, padagos kitang umasa sa Dios para sa tabang sa pagbilang kan satong mga aldaw sa ikamumuraway nia. Paagi sa satong mga tataramon asin gibo, padagos logod niatong patunayan na si Jehova an satong pailihan.

[Nota sa Ibaba]

^ par. 2 An mga kagsurat kan Kristianong Griegong Kasuratan dai tinokar an Salmo 91 basado sa punto de vista kan Mesiyanikong hula. Siempre, si Jehova pailihan asin kuta para sa tawong si Jesu-Cristo, kun paanong Sia iyo man sa linahidan na mga parasunod ni Jesus asin kan dusay na kairiba ninda bilang grupo sa “panahon [na ini] kan katapusan.”​—Daniel 12:4.

Ano an Isisimbag Nindo?

• Ano an “hilom na lugar kan Kaharohalangkawe”?

• Taano ta dai kita natatakot?

• Paano na ‘mayo nin kapahamakan na madatong sa sato’?

• Taano ta masasabi niato na si Jehova an satong gikanan nin kaligtasan?

[Mga Hapot Para sa Pag-adal]

[Ritrato sa pahina 17]

Aram daw nindo kun paano an kaimbodan ni Jehova sa katotoohan sarong dakulang kalasag para sa sato?

[Mga Ritrato sa pahina 18]

Tinatabangan ni Jehova an saiyang mga lingkod na gibohon an saindang ministeryo sa ibong nin dai linalaoman na mga pag-atake asin hayag na pagtumang

[Credit Line]

Rimoranon: A. N. Jagannatha Rao, Trustee, Madras Snake Park Trust