Hula ni Isaias—Liwanag Para sa Bilog na Katawohan I

Kapitulo Beinte: Si Jehova Hade

Isaias 24:1-23

1, 2. (a) Siisay an makakanamit kan grabeng kaanggotan ni Jehova? (b) Makakalibre daw an Juda sa padusa, asin paano niato naaaraman?

 AN Babilonya, Filistea, Moab, Siria, Etiopia, Egipto, Edom, Tiro, Asiria​—gabos makananamit kan grabeng kaanggotan ni Jehova. Ihinula ni Isaias an mga kalamidad na sasaparon kan antipatikong mga nasyon asin siudad na ini. Pero, kumusta man an Juda? Makakalibre daw sa padusa an mga nag-iistar sa Juda huli sa saindang makasalan na mga dalan? An rekord sa kasaysayan minasimbag nin makosogon na dai!

² Estudyare an nangyari sa Samaria, an kabisera kan sampulong tribong kahadean kan Israel. Dai inotob kan nasyon na iyan an pakipagtipan kaiyan sa Dios. Dai iyan nagdanay na siblag sa malaswang mga gibo kan mga nasyon sa palibot. Imbes, an mga nag-iistar sa Samaria “padagos [na] naggibo nin maraot na mga bagay tanganing kolgan an boot ni Jehova . . . Kun siring si Jehova napikar na marhay tumang sa Israel, kaya hinale nia sinda sa atubangan kan saiyang pagheling.” Puersahan na pinalayas sa daga kaiyan, “an Israel hinale sa sadiri niang daga pasiring sa pagkabihag sa Asiria.” (2 Hade 17:9-12, 16-18, 23; Oseas 4:12-14) An nangyari sa Israel nagpaparisa nin maraot na mangyayari sa saiyang tugang na kahadean, an Juda.

Ihinula ni Isaias an Pagkagaba kan Juda

3. (a) Taano ta pinabayaan ni Jehova an duwang tribong kahadean nin Juda? (b) Ano an determinadong gibohon ni Jehova?

³ An nagkapirang hade sa Juda fiel, alagad an kadaklan bako. Maski sakop nin sarong fiel na hade, arog baga ni Jotam, an banwaan dai biyong binayaan an falsong pagsamba. (2 Hade 15:32-35) Uminabot sa kulminasyon an karatan kan Juda durante kan paghade kan paha sa dugo na si Hadeng Manases, na segun sa Judiong tradisyon, iyong guminadan sa fiel na propetang si Isaias paagi sa pagpalagadi sa saiya. (Ikomparar an Hebreo 11:37.) An maraot na hadeng ini “padagos na sinusutsutan an Juda asin an mga nag-eerok sa Jerusalem na gumibo nin mas maraot kisa mga nasyon na pinara ni Jehova sa atubangan kan mga aki ni Israel.” (2 Cronica 33:9) Sa pamamahala ni Manases an daga nagin mas maati pa ngani kisa kaidtong kontrolado iyan kan mga Cananeo. Huli kaini, ipinahayag ni Jehova: “Uya mapaabot ako nin kalamidad sa Jerusalem asin Juda, na kun ini madangog nin siisay man an duwa niang talinga matagingting. . . . Talagang lilinigan ko an Jerusalem kun paanong linilinigan nin saro an mangko na daing kapotan, na linilinigan iyan asin pinalalaob. Asin babayaan ko nanggad an natatada kan sakong mana asin itatao ko sinda sa kamot kan saindang mga kalaban, asin sinda talagang magigin sinamsaman asin nasalakat sa gabos nindang kalaban, sa dahelan na ginibo ninda an maraot sa sakong pagheling asin padagos na kinokolgan an sakong boot.”​—2 Hade 21:11-15.

4. Ano an gigibohon ni Jehova sa Juda, asin paano naotob an hulang ini?

⁴ Siring sa mangko na pinalaob, na pinababayaan na maula an gabos na laog kaiyan, hahaleon sa daga an mga tawong nag-iistar dian. An maabot na pagkagabang ini kan Juda asin Jerusalem iyo giraray an tema kan hula ni Isaias. Sia nagpopoon: “Uya! Hinahalean ni Jehova nin laog an daga asin ginagaba iyan, asin liniwat nia an ibabaw kaiyan asin iwinarak an mga nag-oontok dian.” (Isaias 24:1) An hulang ini naotob kan laglagon an Jerusalem asin an templo kaiyan kan nananakyadang mga hukbo nin Babilonya sa pangengenot ni Hadeng  Nabucodonosor asin kan laglagon an dakol sa mga nag-iistar sa Juda paagi sa espada, gutom, asin peste. An kadaklan sa mga nakaligtas na Judio dinarang bihag sa Babilonya, asin an pipirang nabayaan nagdulag pasiring sa Egipto. Sa siring gaba na asin biyong nawaran nin nag-iistar an daga nin Juda. Mayong natada maski ataman na mga hayop. An abandonadong daga nagin sarong kaawagan na may mapungaw na kagabaan na iniistaran sana nin layas na mga hayop asin gamgam.

5. Igwa daw nin siisay man na ipupuera sa paghokom ni Jehova? Ipaliwanag.

⁵ Igwa daw nin siisay man sa Juda na tatrataron na may pagpaorog durante kan maabot na paghokom? Si Isaias nagsisimbag: “Mangyayari na kun ano an sa banwaan magigin siring man an sa saserdote; kun ano an sa surogoon magigin siring man an sa saiyang kagurangnan; kun ano an sa surogoon na babae magigin siring man an sa saiyang babaeng kinakagurangnan; kun ano an sa nagbabakal magigin siring man an sa nagpapabakal; kun ano an sa nagpapautang magigin siring man an sa nag-uutang; kun ano an sa nagpapatubo magigin siring man an sa nagbabayad nin tubo. Daing salto na hahalean nin laog an daga, asin daing salto na sasamsaman iyan, huli ta si Jehova mismo an nagtaram kan tataramon na ini.” (Isaias 24:​2, 3) Daing ipaoorog huli sa kayamanan asin mga pribilehio nin paglilingkod sa templo. Mayong gigibohon na eksepsion. Grabe karaot kan daga kaya an gabos na makaliligtas​—mga saserdote, surogoon asin kagurangnan, nagbabakal asin nagpapabakal​—dapat na idistiero.

6. Taano ta hinale ni Jehova an saiyang bendisyon sa daga?

⁶ Tangani na dai magkaigwa nin salang pakasabot, ilinadawan ni Isaias an pagigin lubos kan nagdadangadang na grabeng kapahamakan na ini asin ipinaliwanag an dahelan kaiyan: “An daga naludok, nawara. An mabungang daga naluyos, nawara. An haralangkaw na tawo kan daga naluyos. Asin an mismong daga naatian sa irarom kan mga nag-oontok dian, ta luminihis sinda sa mga ley, liniwat an togon, linapas an tipan na mayong katapusan. Iyan an dahelan kun taano ta an sumpa mismo uminubos kan daga, asin an mga nag-iistar dian ibinibilang na may sala. Iyan an dahelan kun taano ta nag-ina an kabilangan kan mga nag-iistar sa daga, asin kadikiton an natadang magagadanon na tawo.” (Isaias 24:4-6) Kan itinao sa mga Israelita an daga nin Canaan, nanompongan ninda na iyan “nagbobolos nin gatas asin tangguli.” (Deuteronomio 27:3) Pero sinda padagos na nagsarig sa bendisyon ni Jehova. Kun fiel nindang inotob an saiyang mga reglamento asin togon, an daga ‘magtatao kan bunga kaiyan,’ alagad kun lumihis sinda sa saiyang mga ley asin pagboot, an saindang mga paghihingoa na kultibaron an daga magigin “daing kamanungdanan” asin an daga “dai magtatao kan bunga kaiyan.” (Levitico 26:3-5, 14, 15, 20) An sumpa ni Jehova ‘makakan kan daga.’ (Deuteronomio 28:15-20, 38-42, 62, 63) Dapat na asahan ngonyan kan Juda na maeksperyensiahan an sumpang iyan.

7. Paano magigin sarong bendisyon para sa mga Israelita an tipan nin Ley?

⁷ Mga 800 na taon antes kan kaaldawan ni Isaias, an mga Israelita gikan sa boot na nakipagtipan ki Jehova asin uminoyon na kukuyogon iyan. (Exodo 24:3-8) Sinabi sa kondisyon kan tipan nin Ley na iyan na kun kukuyogon ninda an mga togon ni Jehova, maeeksperyensiahan ninda an mayaman na bendisyon ni Jehova alagad kun lalapason ninda an tipan, mawawara ninda an saiyang bendisyon asin dadarahon sindang bihag kan saindang mga kaiwal. (Exodo 19:​5, 6; Deuteronomio 28:1-68) An tipan nin Ley na ini, na itinao paagi ki Moises, magdadanay na may puersa sa laog nin daing talaan, dai sinabing lawig nin panahon. Poprotehiran kaiyan an mga Israelita sagkod sa paglataw kan Mesiyas.​—Galacia 3:​19, 24.

8. (a) Paano “luminihis [an banwaan] sa mga ley” asin “liniwat an togon”? (b) Sa paanong paagi na an “haralangkaw na tawo” an enot na ‘maluluyos’?

⁸ Alagad “linapas [kan banwaan] an tipan na mayong katapusan.” Luminihis sinda sa mga ley na itinao nin Dios, na dai iyan iniintindi. “Liniwat [ninda] an togon,” na sinusunod an legal na mga gibohon na laen man sa itinao ni Jehova. (Exodo 22:25; Ezequiel 22:12) Huli kaini, an banwaan hahaleon sa daga. Mayong pagkaherak na ipaheheling sa maabot na paghokom. Kaiba sa enot na ‘maluluyos’ huli sa paghale ni Jehova kan saiyang proteksion asin pabor an “haralangkaw na tawo,” an mga mahal na tawo. Bilang kaotoban kaini, mantang nagdadangadang an pagkalaglag kan Jerusalem, an mga hade kan Judea ginibong basalyo, enot kan mga Egipcio dangan kan mga Babilonyo. Pagkatapos, si Hadeng Joachin asin an iba pang miembro kan pamilya kan hade kaiba sa mga enot na dinarang bihag sa Babilonya.​—2 Cronica 36:​4, 9, 10.

Nawara an Paggayagaya sa Daga

9, 10. (a) Ano an kabtang kan agrikultura sa Israel? (b) Ano an kahulogan kan an lambang saro ‘nagtutukaw sa sirong kan saiyang ubas asin higuerra’?

⁹ An nasyon nin Israel sarong agrikultural na sosyedad. Poon kan panahon na lumaog an mga Israelita sa Dagang Panuga, sinda namuhay paagi sa pagkultibar nin mga pananom asin pagpastor sa ataman na mga hayop. Sa siring, an agrikultura igwa nin mahalagang kabtang sa paggibo nin mga ley na itinao sa Israel. Ipinagboot an obligatoryong kapahingaloan para sa daga kun sabbath kada ikapitong taon tangani na makabalik an kabalunbonan kan daga. (Exodo 23:​10, 11; Levitico 25:3-7) An tolong taonan na kapiestahan na ipinagboot na iselebrar kan nasyon idinungan sa mga kapanahonan nin agrikultura.​—Exodo 23:14-16.

¹⁰ An mga ubasan ordinaryo na sana sa bilog na daga. Nakasurat sa Kasuratan an arak, sarong produkto na hale sa ubas, bilang sarong regalo hale sa Dios na “nagpapagayagaya sa puso nin magagadanon na tawo.” (Salmo 104:15) An lambang saro na ‘nagtutukaw sa sirong kan saiyang ubas asin higuerra,’ nangangahulogan nin prosperidad, katoninongan, asin katiwasayan sakop kan matanos na pamamahala nin Dios. (1 Hade 4:25; Miqueas 4:4) An sarong mapangganang kapanahonan nin ubas ibinibilang na sarong bendisyon asin dahelan para umawit asin maggayagaya. (Hokom 9:27; Jeremias 25:30) An kabaliktaran kaini totoo man. Kun an mga ubas maluyos o dai mamunga asin an ubasan magin daing laog na katotonokan, iyan ebidensia na hinale ni Jehova an saiyang bendisyon​—sarong panahon nin grabeng kamondoan.

11, 12. (a) Paano iiniilustrar ni Isaias an mga kamugtakan na magigin resulta kan paghokom ni Jehova? (b) Anong makatatakot na mangyayari sa ngapit an ilinaladawan ni Isaias?

¹¹ Tamang-tama, kun siring, ginagamit ni Isaias an ubasan asin an mga produkto kaiyan tanganing iilustrar an mga kamugtakan na resulta kan paghale ni Jehova kan saiyang bendisyon sa daga: “An bagong arak naludok, an poon nin ubas naluyos, an gabos na maogma an puso nag-aragagha. An paggayagaya nin labi-labi kan mga pandereta puminondo, an ribok kan mga ogmahon na marhay uminontok, an paggayagaya nin labi-labi kan arpa puminondo. Mayo nin awit na sinda nag-iinom nin arak; an nakabuburat na arak puminait para sa mga nag-iinom kaiyan. Gaba na an banwaan na mayo nang tawo; sinerahan an gabos na harong tangani na mayong makalaog. May pagsuriyaw sa mga tinampo huli sa kakulangan nin arak. An gabos na  paggayagaya luminihis na; an paggayagaya nin labi-labi kan daga nawara na. Sa siudad may nabayaan na sarong makangangalas na kamugtakan; an tata naronot asin nagin na sanang tambak nin kagabaan.”​—Isaias 24:7-12.

¹² An pandereta asin an arpa nakaoogmang mga instrumento na ginagamit tanganing omawon si Jehova asin ipahayag an kagayagayahan. (2 Cronica 29:25; Salmo 81:2) An musika kaiyan dai madadangog sa panahon na ini nin pagpadusa nin Dios. Dai magkakaigwa nin magayagayang mga pag-ani nin ubas. Dai magkakaigwa nin maogmang mga tanog sa mapungaw na kagabaan nin Jerusalem, ta an tata kaiyan “naronot asin nagin na sanang tambak nin kagabaan” asin an mga harong dian ‘sinerahan,’ tangani na mayong siisay man na makalaog. Abaa kamakatatakot na mangyayari sa ngapit para sa mga nag-iistar sa sarong daga na natural na mabunga!

[Mga Hapot Para sa Pag-adal]