Linaglag an Sarong Bilog na Kinaban!
Linaglag an Sarong Bilog na Kinaban!
Helingon an kinaban sa palibot nindo, an mga siudad kaiyan, an kultura kaiyan, an mga nagibo kaiyan sa siensia, an bilyones na populasyon kaiyan. Madaling mapahanga sa garo baga pagigin permanente kaiyan, bako daw? Sa paghona daw nindo maabot an panahon na an kinaban na ini biyong mawawara? Tibaad depisil maimahinar iyan. Minsan siring, aram daw nindo na segun sa sarong masasarigan na reperensia, may sarong kinaban bago kan kinaban na ini asin iyan biyong linaglag?
DAI niato pinag-oolayan an sarong kinaban nin primitibong mga tribo. An kinaban na nalaglag sibilisado, may mga siudad, mga nagibong artistiko, kaaraman sa siensia. Pero, sinasabi sa sato kan rekord sa Biblia na bigla na sana, kan ika-17 aldaw kan ika-2 bulan, 352 na taon bago mamundag an patriarkang si Abraham, nagpoon an sarong delubyo na puminara sa sarong bilog na kinaban. a
Tama daw an rekord na iyan? Nangyari daw talaga an siring na bagay? Igwa daw talaga nin sarong suanoy na kinaban bago kaining presente na uminoswag asin dangan linaglag? Kun igwa, taano iyan ta natapos? Ano an nagin problema? Asin may manonodan daw kitang leksion sa pagkalaglag kaiyan?
Linaglag daw Talaga an Sarong Suanoy na Kinaban?
An siring na makangingirhat na grabeng kapahamakan, kun iyan talagang nangyari, dai noarin man malilingawan nin biyo. Huli kaini, sa dakol na nasyon may mga nagpapagirumdom sa pagkalaglag na iyan. Halimbawa, estudyare an eksaktong petsa na irinekord sa Kasuratan. An ikaduwang bulan kan suanoy na kalendaryo nagpopoon sa inaapod niato ngonyan na kabangaan nin Oktubre sagkod sa kabangaan nin Nobyembre. Kaya an ika-17 aldaw poko mas o menos katimbang kan enot na aldaw nin Nobyembre. Tibaad bako man na pagkanorongod, kun siring, na sa dakol na nasyon, an mga kapiestahan para sa mga gadan sineselebrar sa panahon na iyan kan taon.
An iba pang mga ebidensia kan Delubyo nagdadanay sa mga tradisyon nin katawohan. Haros gabos na suanoy na grupo nin mga tawo igwa nin sarong leyenda na an saindang mga apoon nakaligtas sa sarong lakop sa globong baha. An mga Celta sa Europa, mga Inca sa Amerika del Sur, mga Pygmy sa Aprika—gabos may magkakaagid na leyenda, arog kan mga tawo sa Alaska, mga parte nin Amerika del Norte, Australia, India, Lituania, Mejico, Micronesia, Nueva Zelandia, asin Tsina, sa pagsambit sana nin nagkapira.
Siempre, sa nag-aging mga panahon an mga leyenda dinagdagan, alagad iyan gabos may nagkapirang detalye na nagpaparisa nin magkaparehong pinaghalean na estorya: Naanggot an Dios sa karatan nin katawohan. Nagpadara sia nin dakulang baha. An katawohan sa kabilogan nalaglag. Minsan siring, may pira sanang matanos na ilinigtas. An mga ini naggibo nin sarong sakayan na dian ilinigtas an mga tawo asin hayop. Pag-abot nin panahon, isinobol an mga gamgam tanganing maghanap nin marang daga. Sa katapustapusi, an sakayan puminondo sa sarong bukid. Pakalugsad, an mga nakaligtas nagdolot nin atang.
Ano an pinatutunayan kaini? An mga pagkakapareho dai puedeng nagkanorongod sana. An pinagsararong ebidensia kan mga leyendang ini sinusuportaran an suanoy na patotoo sa Biblia na an gabos na tawo naggikan sa mga nakaligtas sa sarong baha na luminaglag sa sarong kinaban nin katawohan. Huli kaini, dai niato kaipuhan na manarig sa mga leyenda o eroestorya sana tanganing maaraman kun ano an nangyari. Yaon sa sato an iningatan na marhay na rekord sa Hebreong Kasuratan kan Biblia.—Genesis, kapitulo 6-8.
Yaon sa Biblia an ipinasabong na rekord nin kasaysayan pabalik sagkod sa kapinonan nin buhay.
Minsan siring, pinatutunayan nin ebidensia na iyan labi pa kisa kasaysayan sana. Pinatutunayan kan seguradong hula kaiyan asin hararom na kadonongan na iyan totoo sa hinihingako kaiyan—an komunikasyon nin Dios sa katawohan. Bakong arog nin mga eroestorya sana, iiniba kan Biblia sa historikong rekord kaiyan an mga ngaran asin petsa saka mga detalye dapit sa kasaysayan nin linahe patin geograpiya. Ilinaladawan kaiyan sa sato kun ano an buhay bago kan Baha asin ihinahayag kun taano ta biglang natapos an sarong bilog na kinaban.Ano an nagin problema kan sosyedad na iyan bago kan baha? Ineestudyaran kan masunod na artikulo an hapot na iyan. Iyan sarong importanteng hapot para sa mga tibaad nag-iisip-isip kun gurano man nanggad kasegurado an ngapit kan satong presenteng sibilisasyon.
[Nota sa Ibaba]
[Tsart sa pahina 4]
(Para sa aktuwal na format, hilingon an publikasyon)
Mga Leyenda sa Bilog na Kinaban Manongod sa Baha
Nasyon Pagkakaagid 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Grecia 7 ◆ ◆ ◆ ◆ ◆ ◆ ◆
Roma 6 ◆ ◆ ◆ ◆ ◆ ◆
Lituania 6 ◆ ◆ ◆ ◆ ◆ ◆
Asiria 9 ◆ ◆ ◆ ◆ ◆ ◆ ◆ ◆ ◆
Tanzania 7 ◆ ◆ ◆ ◆ ◆ ◆ ◆
India - Hindu 6 ◆ ◆ ◆ ◆ ◆ ◆
Nueva Zelandia - Maori 5 ◆ ◆ ◆ ◆ ◆
Micronesia 7 ◆ ◆ ◆ ◆ ◆ ◆ ◆
Washington E.U.A. - Yakima 7 ◆ ◆ ◆ ◆ ◆ ◆ ◆
Mississippi E.U.A. - Choctaw 7 ◆ ◆ ◆ ◆ ◆ ◆ ◆
Mejico - Michoacan 5 ◆ ◆ ◆ ◆ ◆
Amerika del Sur - Quechua 4 ◆ ◆ ◆ ◆
Bolivia - Chiriguano 5 ◆ ◆ ◆ ◆ ◆
Guyana - Arawak 6 ◆ ◆ ◆ ◆ ◆ ◆
1: Naanggot an Dios huli sa karatan
2: Paglaglag paagi sa baha
3: Ipinagboot nin Dios
4: Itinao an patanid nin Dios
5: Pira sana sa katawohan an nakaligtas
6: Nakaligtas sa sarong sakayan
7: Nakaligtas an mga hayop
8: Isinubol an gamgam o iba pang linalang
9: Sa katapustapusi puminondo sa sarong bukid
10: Nagdolot nin atang