Dumiretso sa laog

Dumiretso sa mga laog

Namomoon si Cristo sa Saiyang Kongregasyon

Namomoon si Cristo sa Saiyang Kongregasyon

Namomoon si Cristo sa Saiyang Kongregasyon

“Uya! ako danay na nasa saindo sagkod sa pagtatapos kan sistema nin mga bagay.”​—MATEO 28:20.

1, 2. (a) Kan magboot na gumibo nin mga disipulo, ano an ipinanuga kan binuhay liwat na si Jesus sa saiyang mga parasunod? (b) Paano si Jesus aktibong namoon sa enot na Kristianong kongregasyon?

 BAGO nagsakat sa langit, si Jesu-Cristo, an binuhay liwat na Poon niato, nagpaheling sa saiyang mga disipulo asin nagsabi: “An gabos na autoridad sa langit asin sa daga itinao na sa sako. Kun siring paduman kamo asin gumibo kamo nin mga disipulo sa mga tawo kan gabos na nasyon, na bautismohan nindo sinda sa ngaran kan Ama asin kan Aki patin kan banal na espiritu, na tokdoan nindo sinda na otobon an gabos na bagay na ipinagboot ko sa saindo. Asin, uya! ako danay na nasa saindo sagkod sa pagtatapos kan sistema nin mga bagay.”​—Mateo 23:10; 28:18-20.

2 Bako sanang inasignaran ni Jesus an saiyang mga disipulo kan nagliligtas-buhay na gibohon na paggibo nin dakol pang disipulo kundi nanuga man sia na masasakaibanan ninda. An kasaysayan kan enot na Kristianismo, na nasusurat sa libro sa Biblia na Gibo, daing dudang nagpapaheling na ginamit ni Cristo an autoridad na itinao sa saiya na mamoon sa bago pa sanang organisaron na kongregasyon. Isinugo nia an ipinanugang “paratabang”​—an banal na espiritu​—tanganing pakosogon an saiyang mga parasunod asin giyahan an saindang mga paghihingoa. (Juan 16:7; Gibo 2:​4, 33; 13:2-4; 16:6-10) Ginamit kan binuhay liwat na si Jesus an sakop niang mga anghel tanganing suportaran an saiyang mga disipulo. (Gibo 5:19; 8:26; 10:3-8, 22; 12:7-11; 27:​23, 24; 1 Pedro 3:22) Apuera dian, an satong Poon nagtao nin pagdirehir sa kongregasyon paagi sa pag-areglo nin kualipikadong mga lalaki na maglilingkod bilang grupong namamahala.​—Gibo 1:​20, 24-26; 6:1-6; 8:​5, 14-17.

3. Anong mga hapot an pag-oolayan sa artikulong ini?

3 Pero, kumusta man sa satong panahon, “sa pagtatapos kan sistema nin mga bagay”? Paano si Jesu-Cristo namomoon sa Kristianong kongregasyon ngonyan? Asin paano niato ikapaheheling na inaako niato an saiyang pagigin poon?

An Kagurangnan Igwa nin Fiel na Oripon

4. (a) Sairisay an minakompuesto kan “fiel asin may diskresion na oripon”? (b) Ano an ipinapaasikaso kan Kagurangnan sa oripon?

4 Kan itinatao an hula manongod sa tanda kan saiyang presensia, si Jesus nagsabi: “Siisay man nanggad an fiel asin may diskresion na oripon na ninombrahan kan saiyang kagurangnan na mamahala sa saiyang mga domestiko, tanganing magtao sa sainda kan saindang kakanon sa igong panahon? Maogma an oripon na iyan kun sa pagdatong kan saiyang kagurangnan makua siang naggigibo nin siring. Totoong sinasabi ko sa saindo, Nonombrahan nia sia na mamahala sa gabos niang rogaring.” (Mateo 24:45-47) An “kagurangnan” iyo an satong Poon, si Jesu-Cristo, asin ninombrahan nia “an fiel asin may diskresion na oripon”​—an grupo nin linahidan na mga Kristiano digdi sa daga​—na mamahala sa gabos niang bagay na may labot digdi sa daga.

5, 6. (a) Sa sarong bisyon na inako ni apostol Juan, ano an ilinaladawan kan “pitong kandelerong bulawan” asin kan “pitong bitoon”? (b) Ano an ipinaririsa kan bagay na “an pitong bitoon” nasa toong kamot ni Jesus?

5 Ipinaheheling kan libro sa Biblia na Kapahayagan na an fiel asin may diskresion na oripon direktang kapot ni Jesu-Cristo. Sa sarong bisyon kan “aldaw kan Kagurangnan,” si apostol Juan nakaheling nin “pitong kandelerong bulawan, asin sa tahaw kan mga kandelero an saro na kabaing nin aki nin tawo” na “igwa sia sa saiyang toong kamot nin pitong bitoon.” Sa pagpaliwanag ki Juan kan bisyon, si Jesus nagsabi: “Kun manongod sa sagradong hilom manongod sa pitong bitoon na naheling mo na nasa sakong toong kamot, asin sa pitong kandelerong bulawan: An pitong bitoon nangangahulogan kan mga anghel kan pitong kongregasyon, asin an pitong kandelero nangangahulogan nin pitong kongregasyon.”​—Kapahayagan 1:​1, 10-20.

6 An “pitong kandelerong bulawan” naglaladawan sa gabos na tunay na Kristianong kongregasyon na nag-eeksister sa “aldaw kan Kagurangnan,” na nagpoon kan 1914. Alagad kumusta man “an pitong bitoon”? Kan enot, iyan nagsisimbolo sa gabos na pinaniaki nin espiritu, linahidan na paraataman na nag-aasikaso sa mga kongregasyon kaidtong enot na siglo. a An mga paraataman nasa toong kamot ni Jesus​—kapot asin dinidirehiran nia. Iyo, si Cristo Jesus an namoon kaidto sa grupong oripon na kompuesto nin dakol. Minsan siring, an linahidan na mga paraataman dikit na sana ngonyan. Paano nakakaabot sa labing 93,000 na kongregasyon kan Mga Saksi ni Jehova sa bilog na globo an pagigin poon ni Cristo?

7. (a) Paano ginagamit ni Jesus an Namamahalang Grupo sa pamomoon sa mga kongregasyon sa bilog na daga? (b) Taano ta masasabing ninombrahan kan banal na espiritu an Kristianong mga paraataman?

7 Arog kaidtong enot na siglo, sarong sadit na grupo nin kualipikadong mga lalaki hale sa tahaw kan linahidan na mga paraataman an naglilingkod ngonyan bilang Namamahalang Grupo, na nagrerepresentar sa fiel asin may diskresion na oripon na kompuesto nin dakol. Ginagamit kan satong Poon an Namamahalang Grupong ini sa pagnombra nin kualipikadong mga lalaki​—magin man linahidan nin espiritu o bako​—bilang kamagurangan sa lokal na mga kongregasyon. Mapadapit digdi, igwa nin mahalagang marhay na papel an banal na espiritu, na tinawan ni Jehova si Jesus nin autoridad na gamiton. (Gibo 2:​32, 33) Enot sa gabos, dapat na maabot kan mga paraataman na ini an mga kahagadan na sinasabi sa Tataramon nin Dios, na ipinasabong kan banal na espiritu. (1 Timoteo 3:1-7; Tito 1:5-9; 2 Pedro 1:​20, 21) An mga rekomendasyon asin nombramiento ginigibo pakatapos nin pamibi asin sa paggiya kan banal na espiritu. Saro pa, an mga indibiduwal na ninombrahan nagpapaheling nin ebidensia nin pagpaluwas kan bunga kan espiritung iyan. (Galacia 5:​22, 23) Kun siring, an hatol ni Pablo pareparehong minaaplikar sa gabos na kamagurangan, linahidan man o bako: “Mag-ingat kamo sa saindong sadiri asin sa bilog na aripompon, na sa tahaw kaiyan kamo ninombrahan kan banal na espiritu bilang mga paraataman.” (Gibo 20:28) An nombradong mga lalaking ini nag-aako nin pagdirehir hale sa Namamahalang Grupo asin gikan sa boot na pinapastoran an kongregasyon. Sa paaging ini, si Cristo nasa sato ngonyan asin aktibong namomoon sa kongregasyon.

8. Paano ginagamit ni Jesus an mga anghel sa pamomoon sa saiyang mga parasunod?

8 Ginagamit man ni Jesus an aktuwal na mga anghel sa pamomoon sa saiyang mga parasunod ngonyan. Oyon sa ilustrasyon kan trigo asin mga doot, an panahon nin pag-ani mangyayari sa “pagtatapos kan sistema nin mga bagay.” Siisay an gagamiton kan Kagurangnan sa pag-ani? “An mga paraani mga anghel,” sabi ni Cristo. Sinabi pa nia: “Isusugo kan Aki nin tawo an saiyang mga anghel, asin hahaleon ninda sa saiyang kahadean an gabos na bagay na nagpapasingkog asin an mga tawo na naggigibo nin katampalasanan.” (Mateo 13:37-41) Dugang pa, kun paanong giniyahan nin sarong anghel an mga lakad ni Felipe tanganing manompongan an kapon na Etiope, igwa man nin dakol na ebidensia ngonyan na ginagamit ni Cristo an saiyang mga anghel tanganing giyahan an gibohon kan tunay na mga Kristiano sa paghanap sa mga sadiosan an puso.​—Gibo 8:​26, 27; Kapahayagan 14:6.

9. (a) Paagi sa ano namomoon si Cristo sa Kristianong kongregasyon ngonyan? (b) Anong hapot an maninigo niatong horophoropon kun boot niatong makinabang sa pagigin poon ni Cristo?

9 Kanigoan kanakapakokosog liwat sa boot na maaraman na si Jesu-Cristo namomoon sa saiyang mga disipulo ngonyan paagi sa Namamahalang Grupo, banal na espiritu, asin mga anghel! Dawa kun an nagkapira sa mga parasamba ni Jehova temporaryong mapasuhay sa Namamahalang Grupo huli sa paglamag o kaagid na mga kamugtakan, si Cristo mamomoon pa man giraray paagi sa banal na espiritu asin pagsuportar kan mga anghel. Minsan siring, kita nakikinabang sana sa saiyang pagigin poon kun inaako niato iyan. Paano niato ikapaheheling na talagang inaako niato an pagigin poon ni Cristo?

“Magin Kamong Makinuyog . . . Magin Mapagpasakop”

10. Paano kita makapaheheling nin pagpahalaga sa nombradong kamagurangan sa kongregasyon?

10 An satong Poon nagtao sa mga kongregasyon nin “balaog na mga lalaki”​—“an nagkapira bilang mga paraebanghelyo, an nagkapira bilang mga pastor asin paratokdo.” (Efeso 4:​8, 11, 12) An aktitud asin paghiro na ipinaheheling niato sa sainda malinaw na naghahayag kun baga inaako niato an pagigin poon ni Cristo. Tama sana na ‘kita magpasalamat’ para sa itinao ni Cristo na mga lalaking kualipikado sa espirituwal. (Colosas 3:15) Maninigo man sinda sa satong paggalang. “An kamagurangan na lalaki na nangengenot sa marahay na paagi ibilang na angay sa dobleng onra,” an isinurat ni apostol Pablo. (1 Timoteo 5:17) Paano niato ikapaheheling an satong pagpasalamat asin paggalang sa kamagurangan na lalaki​—an kamagurangan, o paraataman​—sa kongregasyon? Si Pablo minasimbag: “Magin kamong makinuyog duman sa mga nangengenot dian sa tahaw nindo asin magin mapagpasakop.” (Hebreo 13:17) Iyo, dapat kitang kumuyog sa sainda asin magin mapagpasakop sa sainda.

11. Taano ta sarong kabtang nin paggawe sono sa satong bautismo an paggalang sa areglo nin pagkaigwa nin kamagurangan?

11 An satong Poon sangkap. An mga lalaking itinao nia bilang balaog bakong sangkap. Kaya puede sindang masala kun beses. Pero, mahalagang marhay na kita magdanay na maimbod sa areglo ni Cristo. Sa katunayan, an paggawe sono sa satong pagdusay asin bautismo nangangahulogan na rinerekonoser niato an pagigin lehitimo kan ninombrahan nin espiritung autoridad sa kongregasyon asin gikan sa boot na nagpapasakop dian. An bautismo niato ‘sa ngaran kan banal na espiritu’ sarong kapahayagan sa publiko na rinerekonoser niato an banal na espiritu asin minimidbid an papel kaiyan sa mga katuyohan ni Jehova. (Mateo 28:19) Ipinasesentido kan siring na bautismo na kita nakikikooperar sa espiritu asin dai naggigibo nin ano man na makakaolang sa paghiro kaiyan sa tahaw kan mga parasunod ni Cristo. Huling an banal na espiritu igwa nin mahalagang marhay na papel sa pagrekomendar asin pagnombra nin kamagurangan, kita daw talagang fiel sa satong pagdusay kun kita dai nakikikooperar sa areglo nin pagkaigwa nin kamagurangan sa kongregasyon?

12. Anong mga halimbawa mapadapit sa dai paggalang sa autoridad an sinambit ni Judas, asin ano an itinotokdo kaiyan sa sato?

12 May mga halimbawa sa Kasuratan na nagtotokdo sa sato kan halaga nin pagkuyog asin pagpasakop. Pinanonongdan an mga nagtataram na may panlilibak sa nombradong mga lalaki sa kongregasyon, sinambit kan apostol na si Judas an tolong panalmingan, na sinasabi: “Herak man sa sainda, huli ta sinda naglakaw sa dalan ni Cain, asin duminalagan sa salang gawe ni Balaam para sa tangdan, asin napara sa rebeldeng pananaram ni Core!” (Judas 11) Dai inintindi ni Cain an mamomoton na hatol ni Jehova asin tuyong nagpadagos sa mapangadan na pagkaongis. (Genesis 4:4-8) Apisar na nag-ako nin paorootrong mga patanid nin Dios, si Balaam nagprobar na sumpaon an banwaan nin Dios huli sa bayad. (Bilang 22:5-28, 32-34; Deuteronomio 23:5) Si Core may marahay na katongdan sa Israel, alagad kulang pa iyan para sa saiya. Nagsutsut sia nin rebelyon tumang sa lingkod nin Dios na si Moises, an pinakamahoyong tawo sa daga. (Bilang 12:3; 16:1-3, 32, 33) Nagsapar nin kalamidad si Cain, Balaam, asin Core. An mga halimbawang ini malinawon nanggad na nagtotokdo sa sato na maghinanyog sa hatol kan mga ginagamit ni Jehova sa mga katongdan nin paninimbagan asin na igalang sinda!

13. Anong mga bendisyon an ihinula ni propeta Isaias para sa mga nagpapasakop sa areglo nin pagkaigwa nin kamagurangan?

13 Siisay an habong makinabang sa marahayon na areglo nin pangangataman na ibinugtak kan satong Poon sa Kristianong kongregasyon? Ihinula ni propeta Isaias an mga bendisyon kaiyan, na sinasabi: “Uya! An sarong hade magrereynar para sa katanosan mismo; asin kun manongod sa mga prinsipe, mamamahala sinda bilang mga prinsipe para sa hustisya mismo. Asin an lambang saro kaipuhan na magin siring sa pailihan sa doros asin tagoan sa bagyo, siring sa mga sapa nin tubig sa sarong desierto, siring sa limpoy nin tugdok na kantil sa tagiltil na daga.” (Isaias 32:​1, 2) An balang saro kan kamagurangan dapat na magin siring kaiyan na lugar nin proteksion asin pagigin ligtas sa peligro. Dawa kun depisil para sa sato an pagpasakop sa autoridad, mapagngayongayo niatong pagmaigotan na magin makinuyog asin mapagpasakop sa ibinugtak nin Dios na autoridad sa laog kan kongregasyon.

Kun Paano Nagpapasakop sa Pagigin Poon ni Cristo an Kamagurangan

14, 15. Paano ipinaheheling kan mga nangengenot sa kongregasyon na sinda nagpapasakop sa pagigin poon ni Cristo?

14 Dapat na arogon kan lambang Kristiano​—partikular na kan kamagurangan​—an pagigin poon ni Cristo. An mga paraataman, o kamagurangan, igwa nin sarong sokol nin autoridad sa kongregasyon. Alagad dai sinda naghihingoang magin ‘kagurangnan kan pagtubod kan saindang mga kapagtubod’ paagi sa pagprobar na kontrolon an buhay ninda. (2 Corinto 1:24) Isinasapuso kan kamagurangan an mga tataramon ni Jesus: “Aram nindo na an mga namamahala sa mga nasyon nagpapakangkagurangnan sa sainda asin an darakulang tawo nagkakapot nin autoridad sa sainda. Bakong siring kaini dian sa tahaw nindo.” (Mateo 20:25-27) Mantang inootob kan kamagurangan an saindang paninimbagan, sinsero nindang hinihingoa na paglingkodan an iba.

15 Sinasadol an mga Kristiano: “Girumdoma nindo idtong mga nangengenot sa saindo, . . . asin mantang pinaghohorophorop nindo an resulta kan saindang gawe-gawe aroga nindo an saindang pagtubod.” (Hebreo 13:7) Dai ini hinahagad dahelan sa nangengenot an kamagurangan. Si Jesus nagsabi: “An saindong Poon saro, an Cristo.” (Mateo 23:10) An pagtubod kan kamagurangan an dapat na arogon huli ta sinda mga paraarog sa satong tunay na Poon, si Cristo. (1 Corinto 11:1) Estudyare an nagkapirang paagi na pinagmamaigotan kan kamagurangan na magin arog-Cristo sa saindang relasyon sa ibang miembro kan kongregasyon.

16. Apisar kan autoridad na nasa saiya, paano trinatar ni Jesus an saiyang mga parasunod?

16 Minsan ngani sa gabos na paagi nakalalabi si Jesus sa bakong sangkap na mga tawo asin igwa sia nin daing kapantay na autoridad gikan sa saiyang Ama, hababa an boot nia sa saiyang tratamiento sa saiyang mga disipulo. Dai nia binigla an mga naghihinanyog sa saiya paagi sa pagpasikat nin kaaraman. Si Jesus nagpaheling nin pagkamapagrisa asin pakikidamay sa saiyang mga parasunod, na kinokonsiderar an saindang mga pangangaipo bilang tawo. (Mateo 15:32; 26:​40, 41; Marcos 6:31) Nungka siang naghagad nin labi sa kayang itao kan saiyang mga disipulo, asin nungka siang naghagad sa sainda nin labi sa makakaya nindang gibohon. (Juan 16:12) Si Jesus “mahoyo asin may kababaan an puso.” Kun siring, bakong makangangalas na dakol an naginhawahan sa saiya.​—Mateo 11:28-30.

17. Paano maninigo na magpaheling nin arog-Cristong kababaan nin boot an kamagurangan sa saindang relasyon sa ibang miembro kan kongregasyon?

17 Kun si Cristong Poon nagpaheling nin kababaan nin boot, lalo nang maninigo na magpaheling kaiyan an mga nangengenot sa kongregasyon! Iyo, sinda nag-iingat na dai pag-abusohon an ano man na autoridad na ipinaniwala sa sainda. Asin dai sinda naggagamit nin “sobrang pananaram,” na naghihingoang pahangaon an iba. (1 Corinto 2:​1, 2) Imbes, pinagmamaigotan nindang magtaram nin mga tataramon nin katotoohan sa Kasuratan sa simple asin sinserong paagi. Apuera dian, pinagmamaigotan kan kamagurangan na magin rasonable sa saindang mga inaasahan sa iba asin magin makonsiderasyon sa mga pangangaipo ninda. (Filipos 4:5) Huling aram ninda na an gabos igwa nin limitasyon, mamomoton sindang nagpapasensia sa saindang mga tugang. (1 Pedro 4:8) Asin bako daw na totoong nakagiginhawa an kamagurangan na mapakumbaba asin mahoyo? Iyo nanggad.

18. Ano an manonodan kan kamagurangan sa paagi nin pagtratar ni Jesus sa mga aki?

18 Si Jesus madaling dolokon, dawa kan mga hamak na tawo. Horophoropa an reaksion nia kan tuyawon kan saiyang mga disipulo an mga tawo huli sa ‘pagdara sa saiya nin saradit na aki.’ “Pabayae nindo na dumolok sa sako an saradit na aki,” sabi ni Jesus, “dai nindo sinda pagpogolan.” Dangan “kinugos nia an mga aki asin pinonan na bendisyonan sinda, na idinodoon an saiyang kamot sa sainda.” (Marcos 10:13-16) Si Jesus mamomoton asin maboot, asin an iba nadagka sa saiya. An mga tawo dai natatakot ki Jesus. Dawa an mga aki pamugtak an boot kun yaon sia. An kamagurangan madali man na dolokon, asin mantang sinda nagpapaheling nin mamomoton na kapadangatan asin kabootan, an iba​—dawa mga aki​—pamugtak an boot sa sainda.

19. Ano an kalabot sa pagkaigwa “kan isip ni Cristo,” asin anong paghihingoa an kinakaipuhan digdi?

19 Kun sagkod saen maaarog kan kamagurangan si Cristo Jesus nakadepende sa kun gurano ninda sia kamidbid. “Siisay an nakaaram kan isip ni Jehova, tanganing sia makapagtokdo sa saiya?” an hapot ni Pablo. Dangan idinugang nia: “Alagad kita igwa kan isip ni Cristo.” (1 Corinto 2:16) Kalabot sa pagkaigwa kan isip ni Cristo an pakaaram kan dalagan kan saiyang pag-isip asin kan bilog niang personalidad tanganing aram niato kun ano an tibaad gigibohon nia sa sarong partikular na situwasyon. Isip-isipa an pakamidbid na gayo sa satong Poon! Iyo, nagkakaipo ini nin pagtao nin maingat na atension sa pagkasaysay sa Ebanghelyo asin regular na paglaog sa satong isip nin pakasabot dapit sa buhay asin halimbawa ni Jesus. Kun an kamagurangan naghihingoang arogon an pagigin poon ni Jesus sagkod sa sokol na iyan, an mga miembro kan kongregasyon mas gaganahan na arogon an saindang pagtubod. Asin namamatean kan kamagurangan an satispaksion na maheling an iba na magayagayang nagsusunod sa mga lakad kan Poon.

Magpadagos na Sakop kan Pagigin Poon ni Cristo

20, 21. Mantang kita nagtatanaw sa ipinanugang bagong kinaban, ano an maninigo na magin determinasyon niato?

20 Mahalagang marhay na kita gabos magdanay na sakop kan pagigin poon ni Cristo. Mantang kita nagrarani sa katapusan kan sistemang ini nin mga bagay, an kamugtakan niato nakakaagid sa mga Israelita sa Kaplanodohan nin Moab kan 1473 B.C.E. Sinda nasa tata na kaidto kan Dagang Panuga, asin paagi ki propeta Moises, an Dios nagpahayag: “Ika [Josue] an madara kan banwaan na ini sa daga na isinumpa ni Jehova sa saindang mga apoon na itatao sa sainda.” (Deuteronomio 31:​7, 8) Si Josue an ninombrahan na namomoon. Tanganing makalaog sa Dagang Panuga, an mga Israelita kaipuhan na magpasakop sa pamomoon ni Josue.

21 An Biblia nagsasabi sa sato: “An saindong Poon saro, an Cristo.” Si Cristo sana an mamomoon sa sato pasiring sa ipinanugang bagong kinaban na dian magdadanay an katanosan. (2 Pedro 3:13) Kun siring magin determinado kita na magpasakop sa saiyang pagigin poon sa gabos na aspekto nin buhay.

[Nota sa Ibaba]

a An mga “bitoon” digdi dai nagsisimbolo sa literal na mga anghel. Dai nanggad magamit si Jesus nin sarong tawo na magsurat nin impormasyon para sa dai naheheling na espiritung mga linalang. An mga “bitoon” dapat kun siring na magrepresentar sa mga paraataman na tawo, o kamagurangan, sa mga kongregasyon, na minamansay bilang mga mensahero ni Jesus. An saindang bilang na pito nangangahulogan nin pagkakompleto oyon sa pamantayan Dios.

Nagigirumdoman daw Nindo?

• Paano namoon si Cristo sa enot na kongregasyon?

• Paano namomoon si Cristo sa saiyang kongregasyon ngonyan?

• Taano ta maninigo kitang magin mapagpasakop sa mga nangengenot sa kongregasyon?

• Sa anong mga paagi ikapaheheling kan kamagurangan na si Cristo an saindang Poon?

[Mga Hapot Para sa Pag-adal]

[Ritrato sa pahina 15]

Si Cristo namomoon sa saiyang kongregasyon asin kapot an mga paraataman sa saiyang toong kamot

[Mga ritrato sa pahina 16]

“Magin kamong makinuyog duman sa mga nangengenot dian sa tahaw nindo asin magin mapagpasakop”

[Ritrato sa pahina 18]

Si Jesus mamomoton asin madaling dolokon. An Kristianong kamagurangan nagmamaigot na magin arog nia