Siisay an Dios?

“DIOS an parateng itinataong ngaran sa pinakagikanan asin pinakamakapangyarihan sa uniberso asin an tinatawan kan debosyon sa relihion,” an sabi kan The Encyclopedia Americana. Tinatawan nin kahulogan kan sarong diksionaryo an terminong “Dios” bilang “supremo o ultimong realidad.” Ano an naturalesa kan siring na makangingirhat na realidad?

An Dios daw sarong impersonal na puersa o sarong totoong persona? Igwa daw sia nin ngaran? Sia daw sarong Trinidad, arog kan tinutubod nin dakol? Paano niato mamimidbid an Dios? An Biblia nagtatao nin sadiosan asin nakakokontentong simbag sa mga hapot na ini. Sa katunayan, ineenkaminar kita kaiyan na hanapon an Dios, na nagsasabi: “Sia bakong harayo sa lambang saro sa sato.”​—Gibo 17:27.

Sarong Impersonal na Puersa o Sarong Totoong Persona?

Dakol na nagtutubod sa Dios an naghohona na sia sarong puersa, bakong sarong persona. Halimbawa, sa nagkapirang kultura, an mga dios iinaasosyar sa mga puersa nin naturalesa. An nagkapira na nagsiyasat nin mga ebidensia na tinipon paagi sa sientipikong pagsiyasat mapadapit sa pagkaorganisar kan uniberso asin sa klase nin buhay sa daga nagkonklusyon na kaipuhan na igwa nin Enot na Nagpangyari. Minsan siring, nag-aalangan sindang iasosyar sa sarong persona an Nagpapangyaring ini.

Pero, bako daw na an pagkakomplikado kan paglalang nagpaparisa na an Enot na Nagpapangyari siertong may dakulang intelihensia? An intelihensia nangangaipo na may isip. Sa Dios mismo an dakulang isip na responsable sa gabos na paglalang. Iyo, an Dios igwa nin hawak, bakong pisikal na hawak arog kan sa sato, kundi sarong espirituwal na hawak. “Kun igwa nin pisikal na hawak,” an sabi kan Biblia, “igwa man nin espirituwal.” (1 Corinto 15:44) Ipinaliliwanag an naturalesa nin Dios, an Biblia malinaw nanggad na nagsasabi: “An Dios Espiritu.” (Juan 4:24) An espiritu igwa nin klase nin buhay na laen na marhay sa sato, asin iyan dai naheheling kan mga mata nin tawo. (Juan 1:18) Igwa man nin dai naheheling na espiritung mga linalang. Sinda mga anghel​—“an mga aki kan tunay na Dios.”​—Job 1:6; 2:1.

Mantang an Dios persona na dai linalang na may espirituwal na hawak, rasonable sana na igwa sia nin istaran. Nagtataram manongod sa rona nin mga espiritu, sinasabi sato kan Biblia na an kalangitan iyo an “marigon na ontokan” nin Dios. (1 Hade 8:43) Siring man, an kagsurat sa Biblia na si Pablo nagsasabi: ‘Si Cristo naglaog sa langit mismo tangani na umatubang mismo sa Dios para sa sato.’​—Hebreo 9:24.

 Ginagamit man sa Biblia an terminong “espiritu” sa ibang sentido. Kinakaolay an Dios sa pamibi, an salmista nagsabi: “Kun isugo mo an saimong espiritu, sinda nalalalang.” (Salmo 104:30) An espiritung ini bakong an Dios mismo kundi sarong puersa na sinusugo, o ginagamit nin Dios, tanganing gibohon an ano man na gusto nia. Paagi kaiyan, linalang nin Dios an pisikal na kalangitan, an daga, asin an gabos na bagay na buhay. (Genesis 1:2; Salmo 33:6) An saiyang espiritu inaapod na banal na espiritu. Ginamit nin Dios an saiyang banal na espiritu tanganing pasabngan an mga tawong nagsurat kan Biblia. (2 Pedro 1:​20, 21) Huli kaini, an banal na espiritu iyo an dai naheheling na puersa aktiba na ginagamit nin Dios sa pag-otob kan saiyang mga katuyohan.

An Dios May Daing Kaagid na Ngaran

An kagsurat sa Biblia na si Agur naghapot: “Siisay an nakatipon nin doros sa palad kan duwa niang kamot? Siisay an nakapatos kan katubigan sa sarong alikboy? Siisay an nagpatindog kan mga kasagkodan kan daga? Ano an ngaran nia asin ano an ngaran kan saiyang aki?” (Talinhaga 30:4) Garo man sana naghahapot si Agur, ‘Aram mo an ngaran o linahe nin siisay man na tawo na naggibo kan mga bagay na ini?’ An Dios sana an may kapangyarihan na kontrolon an mga puersa nin naturalesa. Minsan ngani an linalang nagtatao nin mapuersang prueba na nag-eeksister an Dios, iyan silensio manongod sa ngaran nin Dios. Sa katunayan, nungka niatong maaaraman an ngaran nin Dios kun dai iyan ihahayag mismo nin Dios sa sato. Asin ihinayag nia iyan. “Ako si Jehova,” an sabi kan Kaglalang, “iyan an sakong ngaran.”​—Isaias 42:8.

An daing kaagid na ngaran nin Dios, an Jehova, minalataw nin haros 7,000 na beses sa Hebreong Kasuratan sana. Ipinamidbid ni Jesu-Cristo an ngaran na iyan sa iba asin inomaw iyan sa atubangan ninda. (Juan 17:​6, 26) Manonompongan an ngaran na iyan sa huring libro kan Biblia bilang kabtang kan pananaram na “Aleluya,” na nangangahulogan “omawon si Jah.” Asin an “Jah” iyo an pinalipot na porma kan “Jehova.” (Kapahayagan 19:1-6, nota sa ibaba) Pero, bihirang gamiton an ngaran na iyan sa dakol na modernong Biblia. Sa parate ginagamit ninda an terminong “KAGURANGNAN” o “DIOS,” na nakasurat gabos sa darakulang letra tanganing mapaiba iyan sa ordinaryong titulo na “Kagurangnan” asin “Dios.” An nagkapirang intelektuwal nagsusuherir na an ngaran nin Dios tibaad pinopronunsiar na Yahweh.

Taano ta igwa nin laen-laen na punto de vista manongod sa ngaran kan kadarudakulaing Persona sa uniberso? An problema nagpoon dakol nang siglo an nakaagi kan superstisyosong pinondo kan  mga Judio an pagpronunsiar sa ngaran nin Dios asin nagpoon na salidahan an Hebreong termino para sa “Soberanong Kagurangnan” basta minaabot sinda sa ngaran nin Dios pagbinabasa ninda an Kasuratan. Mantang an Biblikong Hebreo isinurat na mayo nin bokales, imposible nang maaraman kun paano an eksaktong pagpronunsiar ni Moises, David, asin iba pa kan suanoy na mga panahon kan mga letra na minakompuesto kan ngaran nin Dios. Minsan siring, an pronunsiasyon sa Ingles na Jehovah (sa Bicol, Jehova), ginagamit na sa laog nin dakol na siglo, asin an katumbas kaiyan sa dakol na lenguahe inaako nin dakol ngonyan.​—Exodo 6:3; Isaias 26:​4, King James Version.

Minsan ngani dai segurado kun paano pinopronunsiar an ngaran nin Dios sa suanoy na Hebreo, an kahulogan kaiyan bakong lubos na misteryo. An saiyang ngaran nangangahulogan na “Saiyang Pinapangyayaring Magin.” Paagi kaiyan ipinamimidbid ni Jehova Dios an saiyang sadiri bilang Dakulang Paramukna. Pirme niang pinapangyayaring maotob an saiyang mga katuyohan asin panuga. An tunay na Dios sana, na may kapangyarihan na gibohon ini, an tama sanang magkaigwa kan ngaran na iyan.​—Isaias 55:11.

Daing duda, an ngaran na Jehova an nagpapangyaring mapalaen an Makakamhan sa gabos na Dios sa gabos na iba pang mga dios. Iyan an dahelan kun taano ta an ngaran na iyan minalataw nin parate sa Biblia. Minsan ngani dai ginagamit kan dakol na traduksion an ngaran nin Dios, an Salmo 83:18 malinaw nanggad na nagsasabi: “Ika, na an ngaran Jehova, ika sana an Kaharohalangkawe sa bilog na daga.” Durante kan saiyang ministeryo, tinokdoan ni Jesu-Cristo an saiyang mga parasunod: “Kun siring mamibi kamo nin arog kaini: ‘Ama niamo na nasa langit, santipikaron logod an saimong ngaran.’” (Mateo 6:9) Kun siring, maninigo niatong gamiton an ngaran nin Dios kun kita namimibi, nagtataram manongod sa saiya, asin inoomaw sia sa iba.

Dios daw si Jesus?

Malinaw na sinasabi ni Jehova Dios mismo kun siisay an saiyang Aki. Isinasaysay kan Ebanghelyo ni Mateo na pakatapos mabautismohan si Jesus, “may nadangog . . . na tingog sa langit na nagsasabi: ‘Ini an sakong Aki, an namomotan, na sakong inooyonan.’” (Mateo 3:​16, 17) Si Jesu-Cristo an Aki nin Dios.

Pero, may mga relihiosong tawo na nagsasabing si Jesus Dios. An iba pa nagsasabi na an Dios sarong Trinidad. Segun sa katokdoan na ini, “an Ama Dios, an Aki Dios, asin an Banal na Espiritu Dios, alagad ta ini bakong tolong Dios kundi sarong Dios.” Pinaniniwalaan na an tolo “pararehong daing sagkod asin magkakapantay.” (The Catholic Encyclopedia) Tama daw an siring na mga punto de vista?

May labot ki Jehova, an ipinasabong na Kasuratan nagsasabi: “Poon pa ngani sa panahon na daing talaan sagkod sa panahon na daing talaan ika iyo an Dios.” (Salmo 90:2) Sia an “Hade sa panahon na daing sagkod”​—mayo nin kapinonan o katapusan. (1 Timoteo 1:17) Sa ibong na lado, si Jesus iyo “an panganay sa gabos na linalang,” “an kapinonan kan paglalang nin Dios.” (Colosas 1:13-15; Kapahayagan 3:14) Inaapod an Dios na saiyang Ama, si Jesus nagsabi: “An Ama orog na dakula kisa sako.” (Juan 14:28) Ipinaliwanag man ni Jesus na may mga bagay na dai nia naiisihan ni kan mga anghel kundi kan Dios sana. (Marcos 13:32) Dugang pa, si Jesus namibi sa saiyang Ama, na nagsasabi: “Mangyari logod, bakong an boot ko, kundi an boot mo.” (Lucas 22:42) Kiisay sia namimibi kun bakong sa sarong Persona na nakalalabi sa saiya? Asin an Dios an nagbuhay liwat ki Jesus hale sa kagadanan, bakong si Jesus mismo.​—Gibo 2:32.

Kun siring, sono sa Kasuratan si Jehova an Makakamhan sa gabos na Dios, asin si Jesus an saiyang Aki. Sindang duwa bakong magkapantay bago nagdigdi sa daga si Jesus o durante kan saiyang buhay digdi sa daga; ni nagin kapantay ni Jesus an saiyang Ama pakabuhaya liwat sa saiya sa langit. (1 Corinto 11:3; 15:28) Siring sa satong naheling, an ikatolong persona daa kan Trinidad, an banal na espiritu, bakong persona. Imbes, iyan sarong puersa na ginagamit nin Dios tanganing hamanon an ano man na gustohon nia. Kun siring, an Trinidad bakong katokdoan na sono sa Kasuratan. a “Si Jehova na satuyang Dios sarong Jehova,” an sabi kan Biblia.​—Deuteronomio 6:4.

Midbidon nin Orog Pa an Dios

Tanganing mamotan an Dios asin ikatao sa saiya an dai nababangang debosyon na maninigo sa saiya, kaipuhan na mamidbid niato kun siisay talaga  sia. Paano niato mamimidbid nin orog pa an Dios? “An saiyang dai naheheling na mga kualidad malinaw nang naheheling poon pa sa paglalang kan kinaban padagos,” an sabi kan Biblia, “huli ta sinda namamansayan paagi sa mga bagay na ginibo, minsan an saiyang daing sagkod na kapangyarihan asin pagka-Dios.” (Roma 1:20) An sarong paagi na mamidbid nin orog pa an Dios iyo an may pag-apresyar na pag-obserbar asin paghorophorop sa mga linalang nia.

Minsan siring, an mga linalang dai nagsasabi sa sato kan gabos na kaipuhan niatong maaraman manongod sa Dios. Halimbawa, tanganing masabotan na sia sarong totoong espiritung Persona na may daing kaagid na ngaran, kaipuhan na siyasaton niato an Biblia. Sa katunayan, an pag-adal sa Biblia an pinakamarahay na paagi tanganing mamidbid nin orog pa an Dios. Sa Kasuratan, dakol pa an sinasabi sa sato ni Jehova manongod sa kun anong klase siang Dios. Ipinahahayag man nia sa sato an saiyang mga katuyohan asin tinotokdoan kita sa mga dalan nia. (Amos 3:7; 2 Timoteo 3:​16, 17) Maoogma nanggad kita ta gusto nin Dios na “makaabot [kita] sa tamang kaaraman sa katotoohan” tanganing makinabang kita sa saiyang mamomoton na mga probisyon! (1 Timoteo 2:4) Kun siring, gibohon niato an gabos na paghihingoa na manodan an gabos manongod ki Jehova.

[Nota sa Ibaba]

[Mga ritrato sa pahina 5]

Ginamit nin Dios an saiyang banal na espiritu tanganing lalangon an daga asin pasabngan an mga tawo na isurat an Biblia

[Ritrato sa pahina 5]

Sarong tingog hale sa kalangitan an nagsabi: “Ini an sakong Aki”

[Ritrato sa pahina 7]

Si Jesus namibi sa Dios​—an Persona na nakalalabi sa saiya

[Ritrato sa pahina 7]

Ipinamidbid ni Jesus an ngaran nin Dios sa iba

[Mga ritrato sa pahina 7]

Puede niatong mamidbid nin orog pa an Dios