Kontrolado daw nin mga Superstisyon an Saindong Buhay?

AN MGA superstisyon manonompongan sa bilog na kinaban. Kun beses iyan pinahahalagahan na marhay bilang kabtang nin sarong pamana nin kultura. O iyan tibaad ibinibilang na sarong ordinaryong pinagkakainteresan​​—na nagpapasiram sa buhay. Sa kinaban sa Solnopan, an mga superstisyon sa parate dai sineseryoso. Sa ibang lugar​​—halimbawa sa Aprika​​—an mga superstisyon puedeng seryosong makaapekto sa buhay nin mga tawo.

An dakulang kabtang kan kultura nin Aprika nakabasar sa superstisyon. An mga pelikula, programa sa radyo, asin babasahon na ginigibo sa Aprika parateng itinatampok an superstisyon asin mistikong mga tema, arog kan mahika, pagsamba sa mga apoon, asin anting-anting. Taano ta impluwensiadong marhay nin mga superstisyon an mga tawo, asin saen hale an mga superstisyon?

Ano an Nasa Likod kan mga Superstisyon?

An dakol na superstisyon sa pundamental naggikan sa pagkatakot sa espiritu kan mga gadan o ano man na klase nin espiritu. An mga pangyayari tinatawan nin kahulogan bilang mga pagprobar kan mga espiritung ini na ikomunikar sa mga buhay an peligro, patanid, o bendisyon.

May koneksion man na marhay an superstisyon sa pagpapaomay asin pagbolong. Para sa kadaklan na tawo sa nagpoprogreso pa sanang mga nasyon, an modernong pagbolong mahal na marhay asin sa parate dai talaga makukua. Huli kaini, an dakol nagpapabolong o nagpoprobar na maggibo nin prebension paagi sa mga kostumbre nin mga apoon, espiritismo, asin mga superstisyon. Mas komportable man sindang dumolok sa mga parasantiguar na nakaaaram kan saindang mga kostumbre asin kapareho ninda an dialekto kisa dumolok sa sarong doktor sa medisina. Sa siring an superstisyosong mga paniniwala nagdadanay na buhay.

Pinaniniwalaan sa superstisyosong mga tradisyon na an helang asin mga aksidente, bakong nagkakanorongod sana, kundi mga pangyayari na kagigibohan kan mga puersa sa kinaban nin mga espiritu. Tibaad maghingako an sarong parasantiguar na an sarong gadan nang apoon namomondo manongod sa sarong bagay. O tibaad magsuherir an mga patagolainan na may saro na nagsumpa sa biktima paagi sa sarong karibal na parasantiguar, kaya nangyari an kahelangan o aksidente.

Grabe an pagkakalaenlaen nin mga superstisyon sa bilog na kinaban, asin an paglakop kaiyan depende sa lokal na estorya, mga leyenda, asin mga sirkunstansia. Alagad an bagay na nagkakaparareho iyo an paniniwala na may sarong persona, o sarong bagay, hale sa dai naheheling na kinaban nin mga espiritu na nangangaipong sirosiroon.

Dai Nakakadanyar o Peligroso?

Para sa kadaklan na pamilya, an pagkamundag nin kambal sarong pambihira asin nakaoogmang pangyayari. Minsan siring, para sa mga superstisyoso iyan puedeng ipakahulogan na sarong senyal. Sa nagkapirang rehion sa Solnopan na Aprika, minamansay kan dakol na iyan pagkamundag nin mga dios, asin an kambal sinasamba. Kun an saro o an  kambal magadan, naggigibo nin saradit na estatuwa kan kambal, asin an pamilya kaipuhan na magdolot nin kakanon sa mga idolong ini. Sa iba pang lugar, minamansay kan mga tawo an pagkamundag nin kambal bilang sarong sumpa, sagkod sa punto na gagadanon kan nagkapirang magurang an kisuerra saro sa kambal. Taano? Naniniwala sinda na kun magdanay na buhay an kambal, maabot an aldaw na gagadanon ninda an saindang mga magurang.

Ipinaheheling kan arog kaining mga halimbawa na minsan ngani garo baga pambihira asin dai man nakakaraot an nagkapirang superstisyon, an iba puedeng magin peligroso​​—nakagagadan pa ngani. Kun tawan nin maraot na kahulogan, an sarong dai nakakadanyar na pangyayari puedeng magin peligroso.

Iyo, sa katunayan, an superstisyon sarong paniniwala, sarong porma nin relihion. Kun kokonsideraron an peligrosong mga aspekto nin superstisyon, angay na maghapot: Siisay talaga an nakikinabang sa superstisyosong mga paniniwala asin kaugalean?

An Ginikanan nin mga Superstisyon

Sa ibong nin ebidensia, an nagkapirang tawo ngonyan may tendensiang deharan an pag-eksister ni Satanas o kan maraot na mga espiritu. Minsan siring, sa panahon nin guerra, an pagsayumang rekonoseron na igwa nin peligrosong kalaban puede sanang magbunga nin grabeng kapahamakan. Totoo man iyan sa pakikipaglaban sa nakalalabi sa tawo na espiritung mga linalang, huli ta isinurat ni apostol Pablo: “Kita nakikipaglaban . . . tumang sa maraot na mga puersang espiritu.”​—Efeso 6:12.

Dawa ngani dai ta sinda naheheling, an maraot na espiritung mga linalang talagang nag-eeksister. Isinasaysay kan Biblia na ginamit nin sarong dai naheheling na espiritung persona an sarong halas, arog nin paggamit nin bentrilokista sa sarong kiko, tanganing makakomunikar sa enot na babae, si Eva, asin itinulod siang magrebelde sa Dios. (Genesis 3:1-5) Ipinamidbid kan Biblia an espiritung personang ini bilang “an enot na halas, an inaapod Diablo asin Satanas, na ilinalagalag an bilog na ineerokan na daga.” (Kapahayagan 12:9) An sarong iyan, si Satanas, nagin mapanggana sa pagsutsut sa iba pang anghel na magrebelde. (Judas 6) An maraot na mga anghel na ini nagin mga demonyo, mga enemigo nin Dios.

Si Jesus nagpaluwas nin mga demonyo sa mga tawo, arog man kan saiyang mga disipulo. (Marcos 1:34; Gibo 16:18) An mga espiritung ini bako an mga apoon na gadan na, huling an mga gadan ‘mayo man lamang nin pakaaram.’ (Eclesiastes 9:5) Imbes, sinda an rebeldeng mga anghel na nadaya ni Satanas. An pakikikomunikar sa sainda o pagpadara  sa impluwensia ninda dai dapat na ibilang na basta-basta sana, huli ta gusto ninda, arog kan saindang poon, si Satanas na Diablo, na sibaon kita. (1 Pedro 5:8) An saindang kamawotan iyo na patalikodon kita sa solamenteng paglaom para sa katawohan​​—an Kahadean nin Dios.

Ihinahayag kan Biblia an saro sa mga paagi na ginagamit ni Satanas asin kan saiyang mga demonyo: “Si Satanas nagmamalemale na anghel nin liwanag.” (2 Corinto 11:14) Gusto ni Satanas na dayaon kitang tumubod na puede niang ialok sa sato an mas marahay na pamumuhay. Huli kaini, tibaad garo baga may temporaryong mga pakinabang paagi sa pag-interbenir kan maraot na mga espiritu. Alagad mayo sindang ikaaalok na nagdadanay na mga solusyon. (2 Pedro 2:4) Dai sinda makakatao nin buhay na daing sagkod sa kiisay man, asin madali na sindang gadanon. (Roma 16:20) An satong Kaglalang an solamenteng gikanan kan buhay na daing sagkod asin tunay na kaogmahan patin kan pinakamarahay na posibleng proteksion tumang sa maraot na mga puersang espiritu.​—Santiago 4:7.

Kinokondenar nin Dios an paghagad nin tabang paagi sa espiritistikong mga gibo. (Deuteronomio 18:10-12; 2 Hade 21:6) Iyan pakikiibaiba sa kaiwal, pakikialyansa sa mga nagtraydor sa Dios! An pagkonsulta sa horoskopo, paghapot sa albularyo kan tribo, o an pakikisale sa ano man na gibong superstisyoso mangangahulogan nin pagtogot sa maraot na mga espiritu na kontrolon an mga desisyon na ginigibo nindo sa saindong buhay. Kapareho man sana iyan kan pakikiayon sa saindang pagrebelde tumang sa Dios.

Proteksion sa Maraot—Posible daw Iyan?

Si Ade, a sarong lalaking nag-iistar sa Niger, nakikipag-adal nin Biblia sa sarong bilog na panahon na parahulit kan Mga Saksi ni Jehova. Ipinaliwanag ni Ade kun taano ta igwa sia nin anting sa saiyang talyer: “Kadakol nin kaiwal.” Ipinaheling ki Ade kan saiyang paratokdo sa Biblia na si Jehova sana an maaasahan para sa tunay na proteksion. Binasa nia ki Ade an Salmo 34:​7, na nagsasabi: “An anghel ni Jehova nagkakampo sa palibot kan mga natatakot sa saiya, asin sinda saiyang iliniligtas.” Si Ade nagkonklusyon: “Kun talagang puede akong protehiran ni Jehova, kun siring hahaleon ko na an anting.” Ngonyan, pakalihis nin dakol na taon, naglilingkod sia bilang sarong magurang sa kongregasyon asin bilog na panahon na ministro. Mayo ni saro sa mga kaiwal nia an nagdanyar sa saiya.

 Ipinaheheling kan Biblia na an panahon asin pagkanorongod nangyayari sa sato gabos, baga man superstisyoso kita o bako. (Eclesiastes 9:11) Alagad si Jehova nungkang binabalo kita paagi sa maraot na mga bagay. (Santiago 1:13) An kagadanan asin pagkabakong sangkap huli sa minanang kasalan ki Adan. (Roma 5:12) Huli kaini, sa panapanahon an gabos nagkakahelang saka nakakagibo nin mga sala na puedeng magbunga nin kapahapahamak na mga resulta. Kun siring, sala na sabihon na an gabos na helang o gabos na kaolangan kagibohan nin maraot na mga espiritu. An siring na paniniwala matentar sana sa sato na pagmaigotan na sirosiroon minsan paano an mga espiritu. b Kun kita naghehelang, maninigo na maghagad kita nin tamang medikal na atension, bakong sadol hale sa “sarong putikon asin iyo an ama kan kaputikan,” si Satanas na Diablo. (Juan 8:44) Ipinaheheling kan estadistika na an mga tawong nag-iistar sa mga nasyon na lakop an superstisyon nin mga apoon dai nabubuhay nin mas halawig o bakong mas marahay an buhay kisa mga tawo sa ibang mga nasyon. Kun siring, malinaw nanggad na an mga superstisyon mayo nin bentaha sa salud.

An Dios mas makapangyarihan kisa siisay man na maraot na espiritu, asin interesado Sia sa satong ikararahay. “An mga mata ni Jehova nasa mga matanos, asin an saiyang mga talinga nasa saindang pagngayongayo.” (1 Pedro 3:12) Mamibi sa saiya para sa proteksion asin kadonongan. (Talinhaga 15:29; 18:10) Gumibo nin paghihingoa na masabotan an saiyang Banal na Tataramon, an Biblia. An tamang kaaraman sa Biblia iyo an pinakamarahay na proteksion na makukua niato. Tatabangan kita kaiyan na maaraman kun taano ta nangyayari an maraot na mga bagay asin kun paano makakamtan an pabor kan Makakamhan sa Gabos na Dios.

Mga Pakinabang sa Kaaraman Dapit sa Dios

An tamang kaaraman manongod ki Jehova asin sa saiyang mga katuyohan​​—an kabaliktaran kan pagkaignorante asin superstisyon​​—iyo an liabe sa pagkaigwa nin tunay na proteksion. Ipinaheheling ini sa kaso ni Jean, sarong lalaking taga Benin. An mga superstisyon nakagamot nin hararom sa pamilya ni Jean. Segun sa superstisyosong mga kostumbre kan tribo, an sarong babae na kapapangaki pa sana nin aking lalaki kaipuhan na magdanay sa sarong espesyal na itinogdok na kubo sa laog nin siyam na aldaw. Kun sia nangaki nin aking babae, sia magdadanay sa kubong iyan sa laog nin pitong aldaw.

Kan 1975, an agom ni Jean nangaki nin guapong omboy na lalaki, na nginaranan nindang Marc. Basado sa saindang kaaraman sa Biblia, habo ni Jean asin kan saiyang agom na maimbuelto sa maraot na mga espiritu. Alagad mapadaog daw sinda sa takot asin sa pangigipit na sunodon an superstisyon asin papagdanayon an ina sa kubo? Dai​​—sinayumahan ninda an superstisyon na ini kan tribo.​—Roma 6:16; 2 Corinto 6:​14, 15.

Igwa daw nin ano man na maraot na nangyari sa pamilya ni Jean? Dakol na taon an uminagi, asin si Marc naglilingkod na ngonyan bilang sarong ministeryal na lingkod sa lokal na kongregasyon kan Mga Saksi ni Jehova. An bilog na pamilya maogma na dai ninda tinogotan an superstisyon na makaimpluwensia sa saindang buhay asin isapeligro an saindang espirituwal na ikararahay.​—1 Corinto 10:​21, 22.

Dapat na haleon kan tunay na mga Kristiano sa saindang buhay an maraot na mga kaugalean nin superstisyon asin akoon an espirituwal na liwanag na iinaalok kan Kaglalang, si Jehova, asin kan saiyang Aki, si Jesu-Cristo. Sa siring, puede nindang makamtan an tunay na katoninongan nin isip na ibinubunga kan pakaaram na ginigibo ninda an tama sa pagheling nin Dios.​—Juan 8:32.

[Mga Nota sa Ibaba]

[Kahon/Ritrato sa pahina 5]

Nagkapirang Komun na Superstisyon sa Bilog na Kinaban

• An patindog na mga chopstick sa mangko nin maluto signos nin kagadanan

• Demalas pagnakaheling nin butbut kuwaw sa liwanag nin saldang

• Pagnaparong an kandila durante nin sarong seremonya nangangahulogan na may maraot na mga espiritu sa harani

• Pagnaholog an payong sa salog nangangahulogan na may paggadan na mangyayari sa harong

• Demalas an maglaag nin kupya sa kama

• Inaalaw kan bagting nin kampana an mga demonyo

• Maootob an minawot nin saro kun maparong nia sa enot na paghuyop an gabos na kandila sa keik na pankumpleanyo

• An sigid na nakasandig sa kama nagpapangyari sa maraot na mga espiritung yaon sa sigid na engkantohon an kama

• An itom na ikos na minabalyo sa aagihan nindo nangangahulogan nin kademalasan

• Pagnaholog an tinidor nangangahulogan na may maabot na lalaki

• An retrato nin elepante nagdadara nin suerte kun iyan paatubang sa pinto

• An sapatos sa kabayo na nakalaag sa may pinto nagdadara nin suerte

• An masitas na ivy sa harong proteksion laban sa maraot

• Demalas an mag-agi sa sirong nin hagyan

• An pagpasa nin salming nangangahulogan nin pitong taon na kademalasan

• Pagnaula an paminta nangangahulogan na magkakadiskutiran kamo kan pinakadayupot na katood nindo

• Demalas pagnaula an asin apuera sana kun aaponan nin kadikit kaiyan an walang abaga

• Pagbinayaan an kolumpio na naghihiro mantang daing nakatukaw nag-aagyat sa mga demonyo na tukawan iyan

• Demalas an bayaan na baliktad an sapatos

• Kun may magadan, kaipuhan na buksan an mga bintana tanganing makaluwas an kalag

[Kahon sa pahina 6]

Nakatalingkas sa Kontrol nin Superstisyon

An mga Saksi ni Jehova naghuhulit sa sarong lugar sa Aprika del Sur. Kan bumukas an sarong pinto pakatoktok ninda, an mga Saksi inatubang nin sarong babae na nakasulot nin kompletong gubing nin Sangoma (parasantiguar). Gusto na nindang humale, alagad an babae nag-insistir na isabi ninda an saindang mensahe. Binasa kan saro sa mga Saksi an Deuteronomio 18:10-12 tanganing ipaheling sa saiya an punto de vista nin Dios dapit sa espiritistikong mga gibo. Inako kan parasantiguar an mensahe asin uminoyon sa sarong pag-adal sa Biblia. Sinabi nia na kun makombensir sia basado sa pag-adal nia sa Biblia na an pagigin Sangoma tumang sa kabotan ni Jehova, sia mapondo.

Pagkatapos pag-adalan an kapitulo 10 sa librong Puwede Kamong Mabuhay Sagkod Lamang sa Paraiso Digdi sa Daga kaiba kan Biblia, sinolo nia an gabos niang garamiton na may koneksion sa panraratak asin nagpoon na mag-atender sa mga pagtiripon sa Kingdom Hall. Apuera kaini, linegalisar nia an saiyang kasal, dawa ngani 17 taon na siang suway sa saiyang agom. Ngonyan, pareho na sindang nagdusay, bautisadong mga Saksi ni Jehova.

[Ritrato sa pahina 6]

An sarong “Sangoma” nag-aapon nin mga tolang tanganing maaraman paagi sa pagtoodtood an dahelan kan mga problema nin pasyente

[Mga ritrato sa pahina 7]

An tamang kaaraman manongod sa Dios nagtatao nin tunay na proteksion asin kaogmahan