“Patuodon Mo an Saimong Sadiri”

CITIUS, altius, fortius​—mas marikas, mas halangkaw, mas makosog! Ini an mga pasohan na minawot kan mga atleta sa suanoy na Grecia asin Roma. Sa laog nin dakol na siglo, nagkakaigwa kaidto sa Olimpia, Delpi, asin Nemea patin sa Istmus nin Corinto, nin darakulang atletikong kompetisyon na may “bendisyon” kan mga dios asin rinibo an galagang nagdadaralan. An pribilehio na makikompetensia sa mga karawat na ini resulta nin dakol na taon nin pagmamaigot. An panggagana matao nin kamurawayan sa mga ganador asin sa saindang pinaghalean na siudad.

Bakong makangangalas na sa siring na kamugtakan sa kultura, ikinomparar kan mga kagsurat sa Kristianong Griegong Kasuratan an espirituwal na pakipag-umbasan kan mga Kristiano sa atletikong mga kompetisyon. Tangani na ipahayag an mapuersang mga punto sa pagtotokdo, ginamit pareho ni apostol Pedro asin Pablo sa ekspertong paagi an mga ilustrasyon na basado sa mga karawat. Sa satong kaaldawan, nagpapadagos an kaparehong sigidong Kristianong pakipag-umbasan. Kinaipuhan kan mga Kristiano kan enot na siglo na kayanon na atubangon an Judiong sistema nin mga bagay; kita ngonyan kaipuhan na ‘makipagdaogan’ sa sarong pambilog na kinaban na sistema na madali nang laglagon. (2 Timoteo 2:5; 3:1-5) Tibaad manompongan nin nagkapira na an saindang indibiduwal na “pakipag-umbasan nin pagtubod” daing ontok asin biyong nakapapagal. (1 Timoteo 6:​12, The New English Bible) An pagsiyasat sa nagkapirang pagkakaagid kan atletikong mga kompetisyon asin kan Kristianong pakipag-umbasan sa Biblia puedeng magin kapakipakinabang na marhay.

Sarong Matibayon na Nagpapatuod

An kapangganahan nin sarong atleta minadepende sa dakulang kabtang sa nagpapatuod. Mapadapit sa suanoy na karawat, an Archaeologia Graeca nagsasabi: “An mga nakikipagdaogan obligado kaidto na manumpa na sinda naggamit nin sampulong bilog na bulan sa pag-ehersisyo bilang pag-andam.” Kaipuhan man kan mga Kristiano an estriktong pagpatuod. Sinadol ni Pablo si Timoteo, sarong Kristianong magurang sa kongregasyon: “Patuodon mo an saimong sadiri na diosnon na debosyon iyo an saimong pag-aaboton.” (1 Timoteo 4:7) Siisay an nagpapatuod sa sarong Kristianong “atleta”? Daing iba kundi si Jehova Dios mismo! Si apostol Pedro nagsurat: “An Dios kan gabos na dai na kutana maninigong kabootan . . . iyo an matapos mismo kan saindong pagpatuod, paririgonon nia kamo, pakokosogon nia kamo.”​—1 Pedro 5:10.

An pananaram na ‘matapos kan saindong pagpatuod’ hale sa berbo sa Griego na segun sa Theological Lexicon of the New Testament, sa pundamental nangangahulogan “iangay an sarong bagay [o tawo] para sa katuyohan kaiyan, andamon iyan asin ibagay iyan sa paggagamitan kaiyan.” Siring man, an Greek-English Lexicon ni Liddell asin Scott nagsasabi na an berbong ini puedeng tawan nin kahulogan na “andamon, patuodon, o sangkapan nin lubos.” Sa anong paagi kita ‘inaandam, pinatutuod, o sinasangkapan nin lubos’ ni Jehova para sa estriktong Kristianong pakipag-umbasan? Tanganing masabotan an komparasyon, estudyaran niato an nagkapirang paagi na ginamit nin mga nagpapatuod.

An librong The Olympic Games in Ancient Greece nagsasabi: “An mga nagpapatuod sa mga hoben naggamit nin duwang pundamental na paagi, na an enot, sa katuyohan na enkaminaron an estudyante na gibohon an pinakalubos na pisikal na paghihingoa sagkod sa mapupuede tanganing kamtan an pinakamarahay na mga resulta, asin an ikaduwa, paoswagon an saiyang teknika asin estilo.”

Kaagid kaiyan, ineenkaminar asin pinaririgon kita ni Jehova na aboton an satong pinakahalangkaw na potensial asin paoswagon an satong mga abilidad sa paglilingkod sa saiya. Pinababagsik kita kan satong Dios paagi sa Biblia, sa saiyang daganon na organisasyon, asin maygurang na mga kapwa Kristiano. Kun beses pinatutuod nia kita paagi sa disiplina. (Hebreo 12:6) May beses man na tibaad itogot nia na kita umagi sa manlaenlaen na pagbalo asin kasakitan tangani na mapatalubo niato an pakatagal. (Santiago 1:2-4) Asin itinatao nia an kinakaipuhan  na kosog. Sinasabi ni propeta Isaias: “An mga naglalaom ki Jehova magkakamit nin bagong puersa. Sinda maralayog na may mga pakpak na siring sa agila. Sinda madaralagan asin dai makakapoy; sinda maralakaw asin dai magkakaparagal.”​—Isaias 40:31.

Orog sa gabos, itinatao sato nin abunda nin Dios an saiyang banal na espiritu, na nagpapakosog sa sato na padagos na magtao sa saiya nin inaakong paglilingkod. (Lucas 11:13) Sa dakol na kamugtakan an mga lingkod nin Dios nagtagal nin halawig, masakit na mga pagbalo sa pagtubod. An mga nakagibo kaiyan ordinaryong mga lalaki asin babae na arog kan siisay man sa sato. Alagad an saindang lubos na pagsarig sa Dios nagpangyari sa sainda na makatagal. Tunay nanggad, ‘an puersa na labi sa ordinaryo sa Dios asin bakong an gikan mismo sa sainda.’​—2 Corinto 4:7.

Sarong Maduminamay na Nagpapatuod

An saro sa mga trabaho nin sarong suanoy na nagpapatuod iyo na “determinaran kun anong klase asin kun pirang ehersisyo an kaipuhan nin kada indibiduwal na atleta asin an partikular na isport,” an sabi nin sarong intelektuwal. Mantang kita pinatutuod nin Dios, kinokonsiderar nia an satong indibiduwal na mga kamugtakan, abilidad, pagkagibo, asin limitasyon. Sa parate nanggad durante kan pagpatuod sa sato ni Jehova, nakikimaherak kita sa saiya, siring kan ginibo ni Job: “Girumdoma tabi, na hale sa laboy ginibo mo ako.” (Job 10:9) Paano daw minasimbag an satong maduminamay na nagpapatuod? Si David nagsurat manongod ki Jehova: “Sia mismo nakaaaram na gayo kan pagkaporma sa sato, na ginigirumdom na kita kabokabo.”​—Salmo 103:14.

Tibaad igwa kamo nin grabeng problema sa salud na naglilimitar sa saindong magigibo sa ministeryo, o tibaad linalabanan nindo an hababang paggalang sa sadiri. Tibaad nagmamaigot kamong haleon an sarong maraot na ugale, o tibaad nagsasaboot kamo na dai nindo kayang atubangon an impluwensia nin kairiba sa saindong pagtaraed, sa pinagtatrabawohan, o sa eskuelahan. Ano man an saindong kamugtakan, dai nindo noarin man paglingawan na orog na nasasabotan ni Jehova an saindong mga problema kisa siisay pa man​—kaiba kamo! Bilang may pagmakolog na nagpapatuod, pirme siang andam na tumabang sa saindo kun kamo rumani sa saiya.​—Santiago 4:8.

 An suanoy na mga nagpapatuod “namimidbid an kalaenan kan labi-labing kapagalan o kaluyahan na bakong huli sa ehersisyo kundi huli sa iba pa asin sikolohikong mga dahelan, bakong marahay na kamugtakan kan boot, depresyon asin iba pa. . . . Mahiwas nanggad an sakop kan [nagpapatuod] kaya inaaram ninda magin an pribadong buhay kan mga atleta asin nag-eentremeter kun sa paghona ninda iyan kaipuhan.”

Kun beses kamo daw pagal-pagal o nanluluya huli sa daing ontok na pan-iimpluwensia asin sugot kan kinaban na ini? Bilang nagpapatuod sa saindo, si Jehova interesadong marhay sa saindo. (1 Pedro 5:7) Namamansayan nia tolos an ano man na tanda nin espirituwal na panluluya o kapagalan sa saindo. Minsan ngani iginagalang ni Jehova an satong libreng kabotan asin personal na pagpili, huli sa pagmakolog sa satong daing sagkod na ikararahay, sia nagtatao nin bastanteng tabang asin pagtatanos kun kaipuhan. (Isaias 30:21) Paano? Paagi sa Biblia asin mga publikasyon na basado sa Biblia, espirituwal na mga magurang sa kongregasyon, asin sa satong mamomoton na kasararoan nin magturugang.

“Mapagpogol sa Gabos na Bagay”

Siempre, orog pa an kaipuhan tanganing magin mapanggana kisa marahay na nagpapatuod sana. Dakula an kabtang kan atleta mismo asin kan saiyang dedikasyon sa estriktong pagpatuod. An sistema estrikto, huling kaiba sa pagpatuod an mahigpit na paglikay asin pagdieta. Si Horacio, sarong poeta kan enot na siglo B.C.E., nagsabi na an mga nakikipagdaogan “naglikay sa mga babae asin arak” tanganing “aboton an hinihimuyawot na pasohan.” Asin segun sa nag-espesyalisar sa Biblia na si F. C. Cook, an mga partisipante sa karawat kinaipuhan na magkaigwa nin “pagpopogol sa sadiri [asin] paglimitar sa pagkakan . . . sa laog nin sampulong bulan.”

Ginamit ni Pablo an pagbabaing na ini kan sinuratan nia an mga Kristiano sa Corinto, sarong siudad na pamilyar na marhay sa kaharaning Karawat sa Istmus: “An gabos na nakikipagdaogan sa karawat mapagpogol sa gabos na bagay.” (1 Corinto 9:25) Linilikayan kan tunay na mga Kristiano an materyalistiko, inmoral, asin maating estilo nin pamumuhay kan kinaban. (Efeso 5:3-5; 1 Juan 2:15-17) An maraot asin bakong sono sa Kasuratan na mga ugale kaipuhan man na haleon asin sanglian nin mga kualidad na arog-Cristo.​—Colosas 3:​9, 10, 12.

Paano ini magigibo? Enot, mangnoha an simbag ni Pablo paagi sa sarong mapuersang ilustrasyon: “Linalanog ko an sakong hawak asin inooripon iyan, tanganing, pakatapos na ako makapaghulit sa iba, ako mismo dai isikwal sa ano man na paagi.”​—1 Corinto 9:27.

Mapuersa nanggad an punto digdi ni Pablo! Dai nia irinerekomendar an pisikal na pangongolog sa sadiri. Imbes, inadmitir nia na sia mismo nagkaigwa nin paglalaban sa laog nia. Kun beses, ginigibo nia an mga bagay na habo nia kutanang gibohon asin dai nia ginigibo an mga bagay na mawot nia kutanang gibohon. Alagad nakipaglaban sia na dai noarin man pagtogotan an saiyang mga kaluyahan na dominaron sia. ‘Linanog nia an saiyang hawak,’ na maigot na dinadaog an makalaman na mga horot asin ugale.​—Roma 7:21-25.

Kaipuhan na gibohon man iyan kan gabos na Kristiano. Isinaysay ni Pablo an mga pagbabago na ginibo kan nagkapira sa Corinto na nakikabtang kaidto sa pakikisaro, idolatriya, homoseksuwalidad, paghabon, asin iba pa. Ano an nagpangyari sa sainda na magbago? An puersa kan Tataramon nin Dios asin kan banal na espiritu patin an saindang determinasyon na sumunod dian. “Alagad kamo nahugasan na,” an sabi ni Pablo, “alagad kamo sinantipikar na, alagad kamo ipinahayag nang matanos sa ngaran kan satong Kagurangnan na si Jesu-Cristo asin sa espiritu kan satong Dios.” (1 Corinto 6:9-11) Si Pedro nagsurat man manongod sa mga nagbaya sa siring na maraot na mga ugale. Bilang mga Kristiano, sinda gabos naggibo nin tunay na mga pagbabago.​—1 Pedro 4:​3, 4.

 Tama an Obheto na mga Paghihingoa

Iinilustrar ni Pablo an saiyang pagigin determinado asin malinaw na pokus sa pag-aaabot sa espirituwal na mga pasohan, na nagsasabi: “An paagi kan sakong mga pagsuntok bakong tanganing sumuntok sa doros.” (1 Corinto 9:26) Paano masuntok o maatake an sarong nakikipagdaogan? An librong The Life of the Greeks and Romans nagsisimbag: “Bako sanang agresibong kosog an kaipuhan, kundi patin karigonan kan mata sa paghanap sa kaluyahan kan kalaban. Kapakipakinabang man an nagkapirang maosong na banat na nanodan sa mga paadalan sa pakikigumol, asin pagigin maliksi na maenotan an kalaban.”

An satong bakong sangkap na laman saro sa satong mga kalaban. Aram ta na daw an satong personal na “mga kaluyahan”? Andam daw kita na helingon an satong sadiri siring kan pagheling sa sato kan iba​—nangorogna siring kan tibaad pagheling sa sato ni Satanas? Kaipuhan dian an onestong pagsiyasat sa sadiri asin pag-ebalwar sa sadiri saka an kabotan na magbago. An panloloko sa sadiri pasil sanang marhay na mangyari. (Santiago 1:22) Kanigoan kapasil na ipanarahotan an mangmang na paghiro! (1 Samuel 15:13-15, 20, 21) Iyan kapareho nin ‘pagsuntok sa doros.’

Sa huring mga aldaw na ini, an mga gustong paogmahon si Jehova asin kamtan an buhay dai maninigong magduwaduwa na pumili sa pag-oltanan nin tama asin sala, nin kongregasyon nin Dios asin kan maraot na kinaban. Kaipuhan na likayan nindang mag-urong-sulong, na ‘dai makadesisyon, bakong marigon sa gabos nindang dalan.’ (Santiago 1:8) Dai ninda maninigong sayangon an saindang mga paghihingoa sa daing ibubungang mga pinag-aaabot. Kun susundon nin saro an malinaw, determinadong paghirong ini, sia magigin maogma asin an saiyang ‘pag-oswag mahahayag sa gabos.’​—1 Timoteo 4:15.

Iyo, an Kristianong pakikipag-umbasan nagpapadagos. Si Jehova​—an satong Kaharohalangkaweng Nagpapatuod​—mamomoton na itinatao an instruksion asin tabang na kaipuhan para sa satong pakatagal asin pangultimong kapangganahan. (Isaias 48:17) Arog kan mga atleta kan suanoy, kaipuhan niatong kultibaron an disiplina sa sadiri, pagpopogol sa sadiri, asin pagigin determinado sa satong pakikilaban para sa pagtubod. An satong mga paghihingoa na tama an obheto babalosan nin igo.​—Hebreo 11:6.

[Kahon sa pahina 31]

‘Lahidan Sia nin Lana’

An sarong kabtang kan atletikong pagpatuod sa suanoy na Grecia ginigibo kan paralahid. An trabaho nia lahidan nin lana an hawak kan mga lalaki na maehersisyo. “Nariparo [kan mga nagpapatuod] na an ekspertong pagmasahe sa mga kalamnan bago an pagpatuod may kapakipakinabang na mga epekto, asin nariparo man na an maingat, luway sanang pagmasahe nakatatabang sa luway-luway na pagrelaks kan hawak asin tanganing makabalik sa normal an atleta na nakatapos nin halawig na sesyon sa pagpatuod,” an sabi kan The Olympic Games in Ancient Greece.

Kun paanong an paglahid nin literal na lana sa hawak nin saro nakakapakalma, nakakarahay, asin nakakabolong, an paggamit kan Tataramon nin Dios sa sarong pagal na Kristianong “atleta” makakakorehir, makakaranga, asin makakabolong man sa saiya. Sa siring, sa paggiya ni Jehova, an kamagurangan na lalaki sa kongregasyon sinasadol na mamibi para sa siring na tawo, na sa piguratibong paagi “linalahidan sia nin lana sa ngaran ni Jehova,” na kaipuhan tanganing kamtan an espirituwal na pagkaomay.—Santiago 5:13-15; Salmo 141:5.

[Ritrato sa pahina 31]

Kasunod nin pagsakripisyo, an mga atleta nanumpa na sinda nagpatuod sa laog nin sampulong bulan

[Credit Line]

Musée du Louvre, Paris

[Picture Credit Line sa pahina 29]

Copyright British Museum