“Tumangon Nindo an Diablo”

“Tumangon nindo an Diablo, asin sia madulag sa saindo.”​—SANTIAGO 4:7.

1. Ano an masasabi dapit sa kinaban sa presente, asin taano ta kaipuhan na magin mapagbantay an mga linahidan asin an saindang kairiba?

 “NAWARA na an Dios, alagad yaon pa an Diablo.” An mga tataramon na iyan kan autor na Pranses na si André Malraux angay na ikaaaplikar sa kinaban na nabubuhayan niato. An gibo-gibo kan mga tawo garo baga nanggad mas nagpapabanaag kan mga pakana kan Diablo kisa kan kabotan nin Dios. Ilinalagalag ni Satanas an mga tawo “paagi sa lambang makapangyarihan na gibo asin putik na mga tanda asin mga ngangalasan asin paagi sa lambang bikong pandadaya sa mga napapahamak.” (2 Tesalonica 2:​9, 10) Minsan siring, sa “huring mga aldaw” na ini, ikinokonsentrar ni Satanas an saiyang mga paghihingoa sa nagdusay na mga lingkod nin Dios, na nakikilaban sa linahidan na mga Kristiano, “na nagkukuyog sa mga togon nin Dios asin igwa kan gibohon nin pagpatotoo ki Jesus.” (2 Timoteo 3:1; Kapahayagan 12:​9, 17) An mga linahidan na ini asin an saindang kairiba na may daganon na paglaom kaipuhan na magin mapagbantay.

2. Paano sinugotan ni Satanas si Eva, asin anong pagkatakot an ipinahayag ni Pablo?

² Madaya si Satanas sa gabos na paagi. Nagtatago sa likod nin sarong halas, dinaya nia si Eva na mag-isip na magigin mas maogma sia paagi sa paghiro nin independiente sa Dios. (Genesis 3:1-6) Pakalihis nin mga apat na ribong taon, si apostol Pablo nagpahayag nin pagkatakot na an linahidan na mga Kristiano sa Corinto tibaad mabiktima kan katusohan ni Satanas. Nagsurat si Pablo: “Ako natatakot na tibaad, siring na nadaya kan halas si Eva paagi sa katusohan kaiyan, maraot an saindong isip parayo sa sinseridad asin kalinigan na para sa Cristo.” (2 Corinto 11:3) Rinaraot ni Satanas an isip kan mga tawo asin binibiribid an saindang kaisipan. Kun paanong sinugotan nia si Eva, magigibo nia na an mga Kristiano magpaltarason asin mag-isip na an saindang kaogmahan nakadepende sa sarong bagay na dai inooyonan ni Jehova asin kan saiyang Aki.

3. Anong proteksion tumang sa Diablo an itinatao ni Jehova?

³ Si Satanas puedeng ibaing sa paradakop nin gamgam na nagpapaon nin mga silo tanganing madakop an daing pag-aram-aram na mga biktima. Tanganing makalikay sa mga silo ni Satanas, kaipuhan kitang ‘mag-erok sa hilom na lugar kan Kaharohalangkawe,’ sarong piguratibong lugar nin proteksion na itinatao ni Jehova para sa mga nagrerekonoser kan saiyang unibersal na soberaniya sa saindang ginigibo. (Salmo 91:1-3) Kaipuhan niato an gabos na proteksion na itinatao nin Dios paagi  sa saiyang Tataramon, saiyang espiritu, asin saiyang organisasyon tanganing kita “marigon na makapanindogan tumang sa mga pakana kan Diablo.” (Efeso 6:11) An tataramon sa Griego para sa “pakana” puede man na itradusir na “tusong mga gibo” o “pandadaya.” Daing duda, an Diablo naggagamit nin dakol na pandadaya asin tusong gibo sa saiyang paghihingoa na siodon an mga lingkod ni Jehova.

Mga Silo na Ipinaon ni Satanas sa Enot na mga Kristiano

4. Sa anong klaseng kinaban namuhay an enot na mga Kristiano?

⁴ An mga Kristiano na nabuhay kan enot asin ikaduwang siglo C.E. nabubuhay kaidto sa panahon na an Imperyo nin Roma nasa kasagsagan kaiyan. Dahel sa Pax Romana (Romanong Katoninongan) uminoswag an komersio. An prosperidad na ini nagtao nin dakol na panahon nin paglilibang sa mga may posisyon sa sosyedad, asin sinegurado kan mga namamahala na an ordinaryong mga tawo magkaigwa nin dakol na pag-aling-aling tanganing dai sinda magrebelde. May mga panahon na an mga piesta opisyal kapareho kadakol kan aldaw nin pagtrabaho. Ginagamit kan mga namomoon an pondo kan publiko tanganing lingaon an mga tawo, na pinagdadanay sindang basog asin nalilingling.

5, 6. (a) Taano ta bakong tama para sa mga Kristiano na magparadalan sa mga teatro asin ampiteatro sa Roma? (b) Anong pandadaya an ginamit ni Satanas, asin paano iyan malilikayan kan mga Kristiano?

⁵ Nagin peligro daw para sa enot na mga Kristiano an situwasyon na ini? Kun huhusgaran basado sa mga patanid na isinurat kan enot na mga parasurat na nabuhay pakalihis kan panahon kan mga apostol, arog ki Tertuliano, an kadaklan sa mga paglilibang kan panahon na iyan pano nin espirituwal asin moral na mga peligro para sa tunay na mga Kristiano. Sarong dahelan, an kadaklan kan pampublikong kapiestahan asin karawat ginigibo bilang pagtaong onra sa paganong mga dios. (2 Corinto 6:14-18) Sa mga teatro, maski an dakol na klasikong pasale magsalang grabe kainmoral o madugo an kadahasan. Sa pag-agi nin panahon, an hilig kan publiko sa mga klasiko luminuya na, asin nasalidahan iyan nin malaswang mga pasaleng pantomina. Sa saiyang librong Daily Life in Ancient Rome, an historyador na si Jerome Carcopino nagsasabi: “Sa mga pasaleng ini an mga babaeng artista tinotogotan na maghuba nin biyo . . . Grabe an pagpabolos nin dugo. . . . [An pasale paagi sa mga mustra] inaprobetsaran nin biyo an salang paggamit sa sekso na nagpasagad sa ordinaryong mga tawo sa kabisera. Dai sinda nasusurang sa siring na mga paheling huli ta an grabe kamakatatakot na mga paggadan sa ampiteatro haloy nang pinarigsok an saindang mga pagmate asin rinaot an saindang naturalesa.”​—Mateo 5:​27, 28.

⁶ Sa mga ampiteatro, an mga gladiador nagraralaban nin garadanan o nakikilaban sa mabangis na mga hayop, na magsalang nagagadan ninda an mga hayop o sinda an nagagadan kan mga iyan. An kondenadong mga kriminal asin, sa kahurihurihi, an dakol na Kristiano iinapon sa maisog na mga hayop. Dawa kan enot na mga panahon na idto, an pandadaya ni Satanas iyo na pabagolon an pagkasurang kan mga tawo sa inmoralidad asin kadahasan sagkod na an mga ini magin ordinaryo na sana asin hinahanaphanap na kan mga tawo. An solamenteng paagi tanganing makalikay sa  silo na iyan iyo an dai pagduman sa mga teatro asin ampiteatro.​—1 Corinto 15:​32, 33.

7, 8. (a) Taano ta bakong madonong na an sarong Kristiano magdalan nin pareha nin mga karuwahe kaidto? (b) Paano puedeng ginamit kaidto ni Satanas an Romanong mga karigosan tanganing siloon an mga Kristiano?

⁷ An pareha nin mga karuwahe na ginigibo kaidto sa mahiwason na bilog na palabang estadio daing duwa-duwa na nakaoogmang marhay, alagad dai iyan puede sa mga Kristiano huli ta an nagdadaralan parateng nagigin madahas. An sarong parasurat kan ikatolong siglo nagbareta na an nagkapirang nagheheriling nagsusuruntokan, asin si Carcopino nagsasabi na “an mga astrologo asin patotot may mga negosyo” sa sirong kan mga galeriya kan mga edipisyo sa estadio. Malinaw nanggad, an Romanong mga estadio bakong lugar para sa mga Kristiano.​—1 Corinto 6:​9, 10.

⁸ Kumusta man an bantog na Romanong mga karigosan? Iyo nanggad, daing maraot sa pagkarigos tanganing magin malinig. Alagad an dakol sa Romanong mga karigosan darakulaon na mga establisimiento na may kaibang mga kuartong masahehan, dyimnasio, kuartong sugalan, asin mga lugar na kakanan asin inoman. Sa teoretikong paagi, minsan ngani may nakatalaan na mga oras nin paggamit kan mga karigosan para sa kada lalaki asin babae, an saralak na pagkarigos parateng tinotogotan. Si Clemente na taga Alejandria nagsurat: “An mga karigosan bukas sa maski siisay na lalaki asin babae; asin duman naghuhuruba sinda tanganing magpangana sa sobra kainmoral na mga gibo.” Sa siring, an sarong legal na institusyon pasil sanang magamit ni Satanas bilang silo para sa mga Kristiano. An mga madonong dai nagduduman.

9. Anong mga siod an kinaipuhan na likayan kan enot na mga Kristiano?

⁹ An sugal sarong paboritong palihisan nin oras kan mga tawo kan an Imperyo nin Roma nasa kasagsagan kaiyan. Puedeng malikayan kan enot na mga Kristiano an purustahan sa pareha nin mga karuwahe paagi sana sa dai pagduman sa estadio. An saradit na sugal ginigibo baga man bawal duman sa mga kuarto sa likod kan mga harong na dagosan asin taberna. An mga parasugal nagtataya sa mga numero nin saradit na gapo o mga tulang nin buko-buko na kapot kan kalaban. An sugal nagin rikado sa buhay nin mga tawo, ta iyan nagtao nin paglaom na magkakuarta sa pasil na paagi. (Efeso 5:5) Apuera kaini, an mga serbidora sa siring na mga inoman sa parate mga patotot, na nakakadugang sa peligro nin seksuwal na inmoralidad. Nagkapira iyan sa mga siod na ipinaon ni Satanas sa mga Kristiano na nag-erok sa mga siudad kan Imperyo nin Roma. Laen daw na gayo an kamugtakan ngonyan?

 An mga Siod ni Satanas Ngonyan

10. Paano nakakapareho an situwasyon ngonyan sa mga kamugtakan kaidto sa Imperyo nin Roma?

¹⁰ Sa kabilogan, an mga pandadaya ni Satanas dai nagliwat sa nag-aging mga siglo. Tanganing an mga Kristiano na nag-eerok sa maraot na siudad nin Corinto dai “masaroan ni Satanas,” si apostol Pablo nagtao nin makosog na hatol sa sainda. Sia nagsabi: “Bako kitang ignorante kan . . . mga pakana” ni Satanas. (2 Corinto 2:11) Sa dakol na nagprogreso nang nasyon, an situwasyon ngonyan kapareho kaidtong sa Imperyo nin Roma sa kasagsagan kaiyan. An mga tawo mas dakol an panahon nin paglilibang kisa kasuarin man. An mga loteriya kan gobyerno nagtatao nin banaag nin paglaom dawa sa mga dukha. Kadakol kan baratong aling-alingan na kababangkagan kan mga tawo. Pano an mga istadyum nin isport, nagsusurugal an mga tawo, an nagdadaralan kun minsan nagigin madahas, asin an mga parakawat iyo man sa parate. An nakakapababang musika an nadadangog kan mga tawo, asin malaswa an mga ipinapasale sa mga teatro saka sa mga sinehan asin TV. Sa nagkapirang nasyon, popular an saralak na pagkarigos sa mga sauna asin mainit na mga burabod, dai na baga sambiton an hubang mga nagkakarigos sa nagkapirang baybayon. Siring nanggad kaidtong enot na mga siglo kan Kristianismo, pinagmamaigotan ni Satanas na tentaran an mga lingkod nin Dios paagi sa kinabanon na mga paglilibang.

11. May anong siod sa pagmawot na magrelaks?

¹¹ Sa sarong kinaban na lakop an tension, normal nang makamate kan pangangaipo na magrelaks o maglibang naman. Minsan siring, kun paanong an Romanong mga karigosan may kaibang mga bagay na may potensial na peligro para sa enot na mga Kristiano, an nagkapirang pasilidad sa mga bakasyonan asin parigosan nagin silo na ginagamit ni Satanas tanganing itulod sa inmoralidad o sobrang pag-inom an mga Kristiano sa presenteng aldaw. Nagsurat si Pablo sa mga Kristiano sa Corinto: “Dai kamo palagalag. An maraot na pag-iriba nakararaot sa marahay na mga ugale. Magmata kamo sa toltol na isip sa matanos na paagi asin dai kamo magtood sa kasalan, huli ta may nagkapira na daing kaaraman sa Dios.”​—1 Corinto 15:​33, 34.

12. Ano an nagkapirang pandadaya na ginagamit ni Satanas tanganing siodon an mga lingkod ni Jehova ngonyan?

¹² Naheling niato sa nangyari ki Eva kun paano ginamit ni Satanas an katusohan tanganing raoton an kaisipan kaini. (2 Corinto 11:3) Ngonyan, an saro sa siod ni Satanas iyo na itulod an mga Kristiano na mag-isip na kun aarogon ninda an pirang kinabanon na mga gibo sagkod sa mapupuede tanganing ipaheling na an Mga Saksi ni Jehova kapareho man sana kan ibang tawo, madadagka ninda an nagkapira pasiring sa Kristianong katotoohan. Kun beses, nasosobrahan man sinda, asin an kabaliktaran an nangyayari. (Haggeo 2:12-14) An saro pang pandadaya ni Satanas iyo na sadolon an nagdusay na mga Kristiano, hoben sagkod nasa edad na, na magkaigwa nin duwang klaseng buhay asin ‘pamondoon an banal na espiritu nin Dios.’ (Efeso 4:30) An nagkapira nahulog sa silo na ini paagi sa pag-abuso sa Internet.

13. Anong nagbabalatkayong siod an saro sa tusong mga gibo kan Diablo, asin anong hatol sa Talinhaga an angay digdi?

¹³ An saro pa sa mga siod ni Satanas iyo an nagbabalatkayong okultismo. Daing tunay na Kristiano an tuyong makikisale sa Satanismo o espiritismo. Pero, an nagkapira dai tinutuyong nagpapabaya kun manongod sa mga sine, telenobela sa TV, kawat sa video, asin pati sa mga libro asin komiks na pan-aki na nagtatampok nin kadahasan o misteryosong mga gibo. An ano man na konektado sa okulto kaipuhan na rayoan. An madonong na talinhaga nagsasabi: “Mga tonok asin silo an yaon sa dalan kan biko; sia na nag-iingat kan saiyang kalag minarayo sa mga iyan.” (Talinhaga 22:5) Huling si Satanas an “dios kan sistemang ini nin mga bagay,” an saro kan saiyang mga silo posibleng ikatago nin ano man na bagay na popular na marhay.​—2 Corinto 4:4; 1 Juan 2:​15, 16.

Tinumang ni Jesus an Diablo

14. Paano tinumang ni Jesus an enot na sugot kan Diablo?

¹⁴ Nagtao si Jesus nin marahayon na halimbawa nin pagtumang sa Diablo asin pagpadulag sa saiya. Pakabautismo asin pakapag-ayuno nin 40 aldaw, sinugotan si Jesus ni Satanas. (Mateo 4:1-11) Sa enot na sugot inaprobetsaran an natural na gutom na namatean ni Jesus pakapag-ayuno. Inagda ni Satanas si Jesus na gibohon an saiyang enot na milagro tanganing panigoan an sarong pisikal na pangangaipo. Sa pagkotar kan Deuteronomio 8:3, nagsayuma si Jesus na gamiton sa paslong paagi an saiyang mga kapangyarihan asin ipinaorog  nia an espirituwal na kakanon kisa pisikal na kakanon.

15. (a) Anong natural na pagmawot an inaprobetsaran ni Satanas tanganing sugotan si Jesus? (b) Ano an saro sa pangenot na tusong mga gibo kan Diablo tumang sa mga lingkod nin Dios ngonyan, alagad paano niato sia puedeng tumangon?

¹⁵ An sarong bagay na interesanteng isipon mapadapit sa sugot na ini iyo na dai hiningoa kan Diablo na pakomiteron si Jesus nin seksuwal na kasalan. An gutom, na natural na nagpapamate sa saro nin paghimuyawot sa kakanon, garo baga iyo an pinakamakosog na pisikal na pagmawot na puedeng gamiton sa pagsugot ki Jesus sa pangyayaring ini. Anong mga sugot an ginagamit kan Diablo tanganing tentaran an banwaan nin Dios ngonyan? Dakol iyan asin laen-laen, alagad ginagamit nia an mga sugot sa sekso bilang saro sa pangenot na tusong mga gibo sa saiyang paghihingoa na raoton an integridad kan banwaan ni Jehova. Paagi sa pag-arog ki Jesus, puede niatong tumangon an Diablo asin labanan an mga sugot. Kun paanong sinudya ni Jesus an mga paghihingoa ni Satanas paagi sa paggirumdom sa angay na mga teksto, kun sinusugotan puede niatong girumdomon an mga teksto na arog kan Genesis 39:9 asin 1 Corinto 6:18.

16. (a) Paano sinugotan ni Satanas si Jesus kan ikaduwang beses? (b) Sa anong mga paagi tibaad pagmaigotan ni Satanas na sugotan kita na baloon si Jehova?

¹⁶ Sumunod, inangat kan Diablo si Jesus na tumagbang sa lanob kan templo asin baloon an kakayahan nin Dios na protehiran sia paagi sa mga anghel Nia. Kinokotar an Deuteronomio 6:​16, nagsayuma si Jesus na baloon an saiyang Ama. Tibaad dai man kita sugotan ni Satanas na tumagbang sa torre nin sarong templo, alagad puede nia kitang sugotan na baloon si Jehova. Nasusugotan daw kitang aramon kun gurano karani na puede niatong arogon an kinabanon na mga uso sa satong paggubing asin pag-alinyar na dai kita hinahatolan? Nasusugotan daw kita kun dapit sa kuestionableng aling-alingan? Kun siring tibaad binabalo na niato si Jehova. Kun igwa kita kan siring na mga tendensia, imbes na dumulag sa sato, si Satanas tibaad dai na humale sa sato, na daing ontok na pinagmamaigotan na enganyaron kita na kumampi sa saiya.

17. (a) Paano sinugotan kan Diablo si Jesus kan ikatolong beses? (b) Paano puedeng magin totoo sa sato an Santiago 4:7?

¹⁷ Kan ialok ni Satanas ki Jesus an gabos na kahadean kan kinaban karibay nin sarong akto nin pagsamba, sa giraray tinumang sia ni Jesus paagi sa pagkotar sa Kasuratan, na naninindogan nin marigon apabor sa eksklusibong pagsamba sa saiyang Ama. (Deuteronomio 5:9; 6:13; 10:20) Tibaad dai man ialok sa sato ni Satanas an mga kahadean kan kinaban, alagad pirme nia kitang sinusugotan paagi sa kilyab nin materyalismo, paagi pa ngani sa iniimahinar na sadit na personal na kahadean. Arog daw ki Jesus an satong ginigibo, na itinatao ki Jehova an satong eksklusibong debosyon? Kun iyo, mangyayari sa sato an nangyari ki Jesus. An pagkasaysay ni Mateo nagsasabi: “Dangan binayaan sia kan Diablo.” (Mateo 4:11) Babayaan kita ni Satanas kun kita maninindogan nin marigon tumang sa saiya paagi sa paggirumdom sa angay na mga prinsipyo sa Biblia asin pag-aplikar kaiyan. Si disipulo Santiago nagsurat: “Tumangon nindo an Diablo, asin sia madulag sa saindo.” (Santiago 4:7) Sarong Kristiano an nagsurat sa sangang opisina kan Mga Saksi ni Jehova sa Pransia: “Si Satanas talagang tuso. Sa ibong kan sakong pinakamarahay na mga intension, nasasakitan akong marhay na daogon an sakong mga pagmate asin an sakong mga pagmawot. Minsan siring, paagi sa kosog nin boot, tiaga, asin orog sa gabos, sa tabang ni Jehova, napangganahan ko iyan asin nakapangapot ako nin marigon sa katotoohan.”

Lubos na Sinangkapan Tanganing Tumangon an Diablo

18. Anong espirituwal na pangalasag an nagsasangkap sa sato na tumangon an Diablo?

¹⁸ Tinawan kita ni Jehova nin kompletong espirituwal na pangalasag tanganing kita “marigon na  makapanindogan tumang sa mga pakana kan Diablo.” (Efeso 6:11-18) An pagkamoot niato sa katotoohan an mahagkos kan satong habayan, o maandam sa sato, para sa Kristianong aktibidad. An satong determinasyon na mangapot sa mga pamantayan nin katanosan ni Jehova magigin siring sa takop sa daghan na nagpoprotehir sa satong puso. Kun an satong mga bitis nasasapinan kan maogmang bareta, regular kitang dadarahon kaiyan sa paghuhulit, asin pakokosogon patin poprotehiran kita kaini sa espirituwal. An makosog na pagtubod niato magigin siring sa dakulang kalasag, na pinoprotehiran kita sa “naglalaad na [mga] bosog kan maraot,” an saiyang tusong mga pag-atake asin sugot. An kompiadong paglaom niato sa kaotoban kan mga panuga ni Jehova magigin siring sa takop sa payo na pinoprotehiran an satong mga pag-iisip asin tinatawan kita nin katoninongan nin isip. (Filipos 4:7) Kun kita magin eksperto sa paggamit kan Tataramon nin Dios, iyan magigin siring sa espada na magagamit niato sa pagtabang sa mga tawo na makabutas sa espirituwal na pagkabilanggo ki Satanas. Magagamit man niato iyan sa pagdepensa kan satong sadiri, arog ngani kan ginibo ni Jesus kan sinusugotan sia.

19. Apuera sa ‘pagtumang sa Diablo,’ ano an kinakaipuhan?

¹⁹ Paagi sa danay na pagsolog kan “bilog na pangalasag [na ini] hale sa Dios” asin padagos na pamimibi, makasasarig kita sa proteksion ni Jehova kun atakehon kita ni Satanas. (Juan 17:15; 1 Corinto 10:13) Alagad ipinaheling ni Santiago na bakong igo na ‘tumangon an Diablo.’ Dapat man kitang, asin orog sa gabos, ‘pumasakop sa Dios,’ na may pagmakolog sa sato. (Santiago 4:​7, 8) Totokaron sa minasunod na artikulo kun paano niato ini magigibo.

Ano an Isisimbag Nindo?

• Anong mga siod ni Satanas an kinaipuhan na likayan kan enot na mga Kristiano?

• Anong tusong mga gibo an ginagamit ni Satanas ngonyan sa paghingoang siodon an mga lingkod ni Jehova?

• Paano tinumang ni Jesus an mga sugot kan Diablo?

• Anong espirituwal na pangalasag an nakatatabang sa sato na tumangon an Diablo?

[Mga Hapot Para sa Pag-adal]

[Ritrato sa pahina 8, 9]

Marigon na tinumang ni Jesus an Diablo

[Mga ritrato sa pahina 10]

Sinayumahan kan mga Kristiano kan enot na siglo an madahas asin inmoral na aling-alingan

[Credit Line]

The Complete Encyclopedia of Illustration/J. G. Heck