Ngonyan Orog Kisa Kasuarin Man, Magpuka Kamo!

“Dai kita magkatorog arog kan ginigibo kan iba, kundi magpuka kita asin papagdanayon niato an toltol na pag-iisip.”—1 TESALONICA 5:6.

1, 2. (a) Anong klaseng mga siudad an Pompeii asin Herculaneum? (b) Anong patanid an inignoro kan dakol na taga Pompeii asin Herculaneum, asin ano an resulta?

KAN enot na siglo kan satong Komun na Kapanahonan, an Pompeii asin Herculaneum duwang asensadong siudad sa Roma na harani sa Bulkan na Vesuvio. Para sa mayaman na mga Romano, iyan popular na mga bakasyonan. Labing sangribo an nagkakaigo sa mga teatro duman, asin sa Pompeii igwa nin dakulang ampiteatro na nagkakaigo an haros enterong namamanwaan. An mga parakalot sa Pompeii may nabilang na 118 taberna, na an nagkapira kaiyan nagin sugalan o lugar nin prostitusyon. Lakop an inmoralidad asin materyalismo, na pinatutunayan nin mga ipininta sa lanob asin iba pang mga gibo nin tawo.

² Kan Agosto 24, 79 C.E., an Bulkan na Vesuvio nagpoon na magtuga. Naniniwala an mga bulkanologo na an enot na pagtuga, na nagpaoran nin pomes asin abo sa duwang siudad, posibleng dai nakapogol sa mga taga duman tanganing dumulag. Tunay nanggad, dakol an garo baga talagang duminulag. Pero ginustong magdanay kan iba na binaliwala an peligro o basta sanang inignoro an nagpapatanid na mga tanda. Dangan, kan mga matanga na, an pagbolos nin mainiton na mga gas, pomes, asin gapo ruminagubrob pasiring sa Herculaneum, na puminuot sa gabos na residenteng nawalat sa siudad. Amay pagkaaga, sarong kaagid na pagbolos an guminadan sa gabos na yaon sa Pompeii. Abaa kamakaturotristeng resulta nin dai paghimate sa nagpapatanid na mga tanda!

An Katapusan kan Judiong Sistema nin mga Bagay

3. Ano an pagkakaagid kan pagkalaglag kan Jerusalem saka kan Pompeii asin Herculaneum?

³ An makatatakot na katapusan kan Pompeii asin Herculaneum nalabihan kan kapahapahamak na pagkalaglag kan Jerusalem siyam na taon bago kaiyan, minsan ngani an grabeng kapahamakan na iyan gibo nin tawo. Sinasabing “saro sa pinakagrabeng pagsalikop sa bilog na kasaysayan,” ibinareta na nagresulta iyan sa pagkagadan nin labing sarong milyon na Judio. Minsan siring, arog kan kalamidad sa Pompeii asin Herculaneum, an pagkalaglag kan Jerusalem dai nangyari na mayo nin patanid.

4. Anong makahulang tanda an itinao ni Jesus tanganing patanidan an saiyang mga parasunod na an katapusan nin sarong sistema nin mga bagay harani na, asin paano iyan enot na naotob kan enot na siglo?

⁴ Patienot na isinabi ni Jesu-Cristo an pagkalaglag kan siudad, asin ihinula nia an mga pangyayaring maeenot dian​—an nakapupurisaw na mga pangyayari na arog kan guerra, kakulangan nin kakanon, linog, asin katampalasanan. Magigin aktibo an falsong mga propeta, alagad an maogmang bareta kan Kahadean nin Dios ihuhulit sa bilog na kinaban. (Mateo 24:4-7, 11-14) Minsan ngani an mga tataramon ni Jesus igwa nin dakulang kaotoban ngonyan, iyan talagang nagkaigwa nin sadit na kaotoban kaidto. Nakarekord sa kasaysayan na nagkaigwa nin makuring tiggutom sa Judea. (Gibo 11:28) An Judiong historyador na si Josefo may ibinaretang sarong linog sa lugar kan Jerusalem dai nahaloy bago kan pagkalaglag kan siudad. Mantang nagdadangadang an katapusan kan Jerusalem, nagkaigwa nin padagos na mga rebelyon, panlaog na ralaban sa pag-oltanan kan Judiong politikal na mga paksion, asin lagdoan na mga pangadan sa nagkapirang siudad na saralak na nag-iistar an mga Judio asin Hentil. Minsan siring, an maogmang bareta kan Kahadean ihinuhulit kaidto “sa gabos na linalang sa sirong nin langit.”—Colosas 1:23.

5, 6. (a) Anong makahulang mga tataramon ni Jesus an naotob kan 66 C.E.? (b) Taano ta kadakol an nagadan kan sa katapustapusi bumagsak an Jerusalem kan 70 C.E.?

⁵ Sa katapustapusi, kan 66 C.E., an mga Judio  nagrebelde tumang sa Roma. Kan pangenotan ni Cestio Gallo an sarong hukbo tanganing salikopan an Jerusalem, nagirumdoman kan mga parasunod ni Jesus an saiyang mga tataramon: “Kun maheling na nindo an Jerusalem na napalilibotan nin nagkakampong mga hukbo, dangan aramon nindo na harani na an paggaba sa saiya. Dangan an mga nasa Judea magpoon nang dumulag pasiring sa kabukidan, asin an mga nasa tahaw nia magruluwas, patin an mga nasa oma dai na magralaog sa saiya.” (Lucas 21:​20, 21) Nag-abot na an panahon tanganing humale sa Jerusalem​—alagad paano? Bigla na sana, pinaatras ni Gallo an saiyang mga soldados, na nagtaong lugar sa mga Kristiano sa Jerusalem asin Judea na kuyogon an mga tataramon ni Jesus asin dumulag pasiring sa kabukidan.—Mateo 24:​15, 16.

⁶ Pakalihis nin apat na taon, kan panahon man nin Paskua, an mga soldados na Romano nagbalik sa pangengenot ni Heneral Tito, na desididong taposon an Judiong rebelyon. Pinalibotan kan hukbo nia an Jerusalem asin nagtogdok nin “kuta na may matarom na mga taldok,” na nagpagin imposible sa pagdulag. (Lucas 19:​43, 44) Apisar na may huma na maggiguerra, an mga Judio hale sa bilog na Imperyo nin Roma nagburunyog pasiring sa Jerusalem para sa Paskua. Nalaom sinda ngonyan. Segun ki Josefo, an kaherakherak na mga bisitang ini an mayoriya kan mga biktima sa pagsalikop kan Roma. * Kan sa katapustapusi bumagsak an Jerusalem, mga ikapitong kabtang kan gabos na Judio sa Imperyo nin Roma an nagadan. An pagkalaglag kan Jerusalem asin kan templo kaiyan nangahulogan kan katapusan kan Judiong estado asin kan relihiosong sistema kaiyan na basado sa Ley ni Moises. *—Marcos 13:1, 2.

7. Taano ta nakaligtas sa pagkalaglag kan Jerusalem an fiel na mga Kristiano?

⁷ Kan 70 C.E., an mga Kristianong Judio puede kutanang ginadan o inoripon kaibanan kan gabos na iba pa sa Jerusalem. Minsan siring, oyon sa ebidensia sa kasaysayan, hinimate ninda an patanid ni Jesus na itinao 37 taon bago kaiyan. Binayaan ninda an siudad asin dai na nagbalik.

Napapanahon na mga Patanid nin Apostol

8. Anong pangangaipo an namansayan ni Pedro, asin anong mga tataramon ni Jesus an posibleng nasa isip nia?

⁸ Ngonyan, sarong kalaglagan na mas halawig an epekto an padangadang, kalaglagan na matapos sa bilog na sistemang ini nin mga bagay. Anom na taon bago kan paglaglag sa Jerusalem, si apostol Pedro nagtao nin apurado asin napapanahon na hatol na espesyalmenteng aplikado sa mga Kristiano sa satong kaaldawan: Magdanay kamong listo! Naheling ni Pedro an pangangaipo na pukawon kan mga Kristiano an saindang “malinaw na pag-isip” tanganing dai ninda ignorohon “an togon kan Kagurangnan,” si Jesu-Cristo. (2 Pedro 3:​1, 2) Sa pagsadol sa mga Kristiano na magin listo, posibleng marhay na nasa isip ni Pedro an nadangog niang sinabi ni Jesus sa Saiyang mga apostol pirang aldaw bago Sia magadan: “Magdanay kamong mapagmasid, magpuka kamo, huli ta dai nindo aram kun noarin an itinalaan na panahon.”—Marcos 13:33.

9. (a) Nagkakaigwa nin anong peligrosong aktitud an nagkapira? (b) Taano ta partikularmenteng peligroso an mapagdudang aktitud?

 ⁹ Ngonyan, may mga mapagtuyatuyang naghahapot: “Haen man ining ipinanugang presensia nia?” (2 Pedro 3:3, 4) Minalataw na an mga indibiduwal na iyan nagsasaboot na an mga kamugtakan dai talaga noarin man nagbabago kundi nagpapadagos na pirmeng pareho man sana poon kan paglalang sa kinaban. Peligroso an pagdudang iyan. An mga pagduda puedeng magpaluya sa satong pakamate nin pagkaapurado, na nakaiimpluwensia sa sato na magpangana na sana sa sadiri. (Lucas 21:34) Apuera kaiyan, siring kan sabi ni Pedro, nalilingawan kan siring na mga paraolog-olog an Baha kan aldaw ni Noe, na luminaglag sa sarong pambilog na kinaban na sistema nin mga bagay. Talagang nagbago an kinaban kaidto!—Genesis 6:13, 17; 2 Pedro 3:5, 6.

10. Paagi sa anong mga tataramon pinaririgon ni Pedro an boot kan mga tibaad malangkag?

¹⁰ Tinatabangan ni Pedro an mga nagbabasa kan saiyang surat na kultibaron an pagpapasensia paagi sa pagpagirumdom sa sainda kun taano ta sa parate dai minahiro nin ensegida an Dios. Enot, sinabi ni Pedro: “An sarong aldaw ki Jehova garo sangribong taon asin an sangribong taon garo sarong aldaw.” (2 Pedro 3:8) Huling si Jehova nabubuhay sagkod lamang, puede niang estudyaran an gabos na bagay na kalabot asin pilion an pinakamarahay na panahon tanganing humiro. Dangan, sinambit ni Pedro an pagmawot ni Jehova na magsolsol an mga tawo sa gabos na lugar. An pagpapasensia nin Dios nangangahulogan nin kaligtasan para sa dakol na malalaglag kutana kun sia huminiro nin pabiglabigla. (1 Timoteo 2:​3, 4; 2 Pedro 3:9) Minsan siring, an pagpapasensia ni Jehova dai nangangahulogan na dai na sia noarin man mahiro. “An aldaw ni Jehova madatong siring sa parahabon,” sabi ni Pedro.—2 Pedro 3:10.

11. Ano an matabang sa sato na makapagpuka sa espirituwal, asin paano kaini ‘paririkason,’ sabi ngani, an aldaw ni Jehova?

¹¹ Mahalagang mangnohon an pagkomparar ni Pedro. An mga parahabon bakong pasil na dakopon, alagad an bantay na nagpupuka sa bilog na banggi mas may posibilidad na maheling an parahabon kisa bantay na nagtotorog paminsanminsan. Paano makapagpupuka an bantay? An paglakawlakaw  mas nakatatabang na magin listo kisa nakatukaw sa bilog na banggi. Kaagid kaiyan, an pagdadanay na aktibo sa espirituwal matabang sa sato na makapagpuka bilang mga Kristiano. Sa siring, sinasadol kita ni Pedro na magdanay na sibot sa “banal na mga gawe asin gibo nin diosnon na debosyon.” (2 Pedro 3:11) An siring na aktibidad matabang sa sato na padagos na ‘mapagdanay na harani sa isip an presensia kan aldaw ni Jehova.’ An termino sa Griego na trinadusir na “pinapagdadanay na harani sa isip” puedeng literal na itradusir na “pinaparikas.” (2 Pedro 3:12; nota sa ibaba) Totoo, dai niato puedeng liwaton an iskedyul ni Jehova. An saiyang aldaw madatong sa saiyang itinalaan na oras. Alagad an panahon poon ngonyan sagkod sa panahon na iyan garo baga malihis nin mas marikas nanggad kun kita sibot sa paglilingkod sa saiya.—1 Corinto 15:58.

12. Bilang mga indibiduwal, paano niato maaaprobetsaran an pagpapasensia ni Jehova?

¹² Huli kaini, an siisay man na nagsasaboot na naaatraso an aldaw ni Jehova ineenkaminar na himateon an hatol ni Pedro na mapasensiang halaton an itinalaan na panahon ni Jehova. Tunay nanggad, puede niatong gamiton sa madonong na paagi an dagdag na panahon na itinotogot kan pagpapasensia nin Dios. Halimbawa, puede niatong padagos na kultibaron an mahalagang marhay na Kristianong mga kualidad saka ipaabot an maogmang bareta sa mas dakol pa kisa napaabotan ta sana kutana. Kun kita magpupuka, manonompongan kita ni Jehova na “daing digta asin dai nin kanawayan patin nasa katoninongan” sa katapusan kan sistemang ini nin mga bagay. (2 Pedro 3:​14, 15) Kanigoan na bendisyon iyan!

13. Anong mga tataramon ni Pablo sa mga Kristiano sa Tesalonica an partikularmenteng angay ngonyan?

¹³ Sa saiyang enot na surat sa mga Kristiano sa Tesalonica, nasambitan man ni Pablo an pangangaipong magpuka. Sia naghatol: “Dai kita magkatorog arog kan ginigibo kan iba, kundi magpuka kita asin papagdanayon niato an toltol na pag-iisip.” (1 Tesalonica 5:​2, 6) Ngonyan, mantang paparani an kalaglagan nin sarong pambilog na kinaban na sistema nin mga bagay, kaipuhan nanggad iyan! An mga nagsasamba ki Jehova nabubuhay sa sarong kinaban na pano nin pagkaindiperente sa espirituwal, asin puede ining makaapektar sa sainda. Huli kaini, si Pablo naghatol: “Papagdanayon niato an toltol na pag-isip asin isolog an takop sa daghan na pagtubod asin pagkamoot asin bilang takop sa payo an paglaom sa kaligtasan.” (1 Tesalonica 5:8) An regular na pag-adal sa Tataramon nin Dios asin regular na pakikiasosyar sa satong mga tugang sa mga pagtiripon matabang sa sato na sunodon an hatol ni Pablo asin papagdanayon an satong pakamate nin pagkaapurado.—Mateo 16:1-3.

Minilyon an Nagdadanay na Mapagbantay

14. Anong estadistika an nagpapaheling na dakol ngonyan an nagsusunod sa hatol ni Pedro na magpuka?

¹⁴ Dakol daw ngonyan an naghihimate sa ipinasabong na pag-enkaminar na magdanay na listo? Iyo. Durante kan 2002 na taon nin paglilingkod, sarong pinakahalangkaw na kabilangan na 6,304,645 parahayag​—3.1 porsientong pag-oswag kisa 2001​—an nagtao nin ebidensia nin pagigin listo sa espirituwal paagi sa paggamit nin 1,202,381,302 na oras sa pakikipag-olay sa iba manongod sa Kahadean nin Dios. Para sa mga ini, an siring na aktibidad bakong bagay na basta na sana ginigibo. Iyan sarong pangenot na kabtang kan saindang buhay. An aktitud kan dakol sa sainda ipinaheheling kan halimbawa ni Eduardo asin Noemi sa El Salvador.

15. Anong eksperyensia sa El Salvador an nagpapaheling na dakol an nagdadanay na listo sa espirituwal?

¹⁵ Nagkapirang taon na an nakaagi, pinag-isipan ni Eduardo asin Noemi an mga tataramon ni Pablo: “An kamugtakan kan kinaban na ini nagbabago.” (1 Corinto 7:31) Ginibo nindang simple an saindang buhay asin naglaog sa bilog na panahon na ministeryo bilang payunir. Sa pag-agi nin panahon, sinda binendisyonan sa dakol na paagi asin nakikabtang pa ngani sa gibohon sa sirkito asin distrito. Baga man napaatubang sa magabat na mga problema, si Eduardo asin Noemi kombensido na tama an ginibo nindang desisyon kan isakripisyo ninda an materyal na kaginhawahan karibay kan bilog na panahon na paglilingkod. An dakol sa 29,269 parahayag​—kabale an 2,454 payunir​—sa El Salvador nagpaheling man nin kaagid na espiritu nin pagsasakripisyo, na iyo an sarong dahelan kun taano an nasyon na iyan ta nagkaigwa nin 2 porsientong pag-oswag sa kabilangan nin mga parahayag kan nakaaging taon.

16. Anong aktitud an ipinaheling nin sarong hoben na tugang na lalaki sa Côte d’Ivoire?

¹⁶ Sa Côte d’Ivoire, siring man kaiyan na aktitud an ipinaheling nin sarong hoben na lalaking  Kristiano na nagsurat sa sangang opisina: “Naglilingkod ako bilang ministeryal na lingkod. Alagad dai ko masabihan an mga tugang na magpayunir mantang ako mismo dai nagtatao nin marahay na halimbawa. Kaya binayaan ko an trabahong halangkaw an sueldo asin ngonyan may sadiri akong hanapbuhay, na nagtatao sako nin orog na panahon para sa ministeryo.” An hoben na lalaking ini nagin saro sa 983 na payunir na naglilingkod sa Côte d’Ivoire, na nagreport nin 6,701 parahayag kan nakaaging taon, na 5 porsientong pag-oswag.

17. Paano ipinaheling nin sarong hoben na Saksi sa Belgium na dai sia natatakot sa prehuwisyo?

¹⁷ An pagkapanatiko, prehuwisyo, asin diskriminasyon padagos na nagigin dahelan nin problema para sa 24,961 parahayag kan Kahadean sa Belgium. Pero, sinda maigot asin dai natatakot. Kan madangog nin sarong 16 anyos na Saksi na sinasabing sekta an Mga Saksi ni Jehova durante nin klase sa etika sa eskuelahan, naghagad sia nin permiso na ipaliwanag an ibong na lado kan estorya. Ginagamit an video na Jehovah’s Witnesses​—The Organization Behind the Name asin an brosyur na Jehovah’s Witnesses​—Who Are They?, ikinapaliwanag nia kun siisay man nanggad an mga Saksi. Inapresyar na marhay an impormasyon, asin kan sumunod na semana an mga estudyante tinawan nin test na an gabos na hapot may labot sa Kristianong relihion kan Mga Saksi ni Jehova.

18. Ano an ebidensia na an mga problema sa pagbuhay dai nakadisturbo sa paglilingkod ki Jehova kan mga parahayag sa Argentina asin Mozambique?

¹⁸ Kaipuhan na atubangon kan kadaklan na Kristiano an magabat na mga problema durante kan huring mga aldaw na ini. Pero, hinihingoa ninda na dai madisturbo. Sa ibong kan napapabaretang marhay na mga problema sa pagbuhay, an Argentina nagreport nin bagong pinakahalangkaw na kabilangan na 126,709 Saksi kan nakaaging taon. Lakop sagkod ngonyan an kadukhaan sa Mozambique. Minsan siring, 37,563 an nagreport na nakikikabtang sa pagpatotoo, 4 porsientong pag-oswag. Dakol an nasasakitan sa buhay sa Albania, pero an nasyon na iyan nagreport nin marahayon na pag-oswag na 12 porsiento, na naabot an pinakahalangkaw na kabilangan na 2,708 parahayag. Malinaw nanggad, an espiritu ni Jehova dai naoolang kan masakit na mga kamugtakan kun ineenot kan saiyang mga lingkod an intereses kan Kahadean.—Mateo 6:33.

19. (a) Ano an ebidensia na dakol pang tawong arog-karnero an nagugutom sa katotoohan sa Biblia? (b) Ano an nagkapirang iba pang detalye sa taonan na report na nagpapaheling na an mga lingkod ni Jehova nagpupuka sa espirituwal? (Helingon an tsart sa pahina 12-15.)

¹⁹ An bulanan na promedyong 5,309,289 pag-adal sa Biblia na irineport kan nakaaging taon sa bilog na kinaban nagpapaheling na dakol pang tawong arog-karnero an nagugutom sa katotoohan sa Biblia. Sa bagong pinakahalangkaw na kabilangan na 15,597,746 na nag-atender sa Memorial, an mayoriya dai pa aktibong naglilingkod ki Jehova. Logod na padagos sindang umoswag sa kaaraman asin pagkamoot ki Jehova sagkod sa kasararoan nin magturugang. Nakaoogmang maheling na an “dakulang kadaklan” nin “ibang karnero” padagos na nagigin mabunga mantang sinda naglilingkod sa Kaglalang “aldaw asin banggi sa saiyang templo” sa kaibanan kan saindang mga tugang na linahidan nin espiritu.​—Kapahayagan 7:9, 15; Juan 10:16.

Sarong Leksion Gikan ki Lot

20. Ano an manonodan niato sa halimbawa ni Lot asin kan saiyang agom?

²⁰ Siempre, maski an fiel na mga lingkod nin Dios puedeng paramientras na mawaran nin pakamate nin pagkaapurado. Isip-isipa an sobrino ni Abraham na si Lot. Naaraman nia sa duwang bisitang anghel na lalaglagon nin Dios an Sodoma asin Gomorra. An bareta puedeng dai ikinabigla ni Lot, na “napupurisaw na gayo sa pagpangana kan mga makisuway sa ley sa malaswang  gawe.” (2 Pedro 2:7) Pero, kan dumatong an duwang anghel tanganing ihatod sia paluwas sa Sodoma, sia “nag-atraso pa.” Haros kinaipuhan pa kan mga anghel na guyodon sia asin an saiyang pamilya paluwas sa siudad. Pagkatapos, inignoro kan agom ni Lot an patanid kan mga anghel na dai magsalingoy. An saiyang pagpabaya nangahulogan kan saiyang buhay. (Genesis 19:14-17, 26) “Girumdoma an agom na babae ni Lot,” an patanid ni Jesus.—Lucas 17:32.

21. Taano ta mahalagang marhay na magpuka ngonyan nin orog kisa kaidto?

²¹ An grabeng kapahamakan sa Pompeii asin Herculaneum patin an mga pangyayari may koneksion sa pagkalaglag kan Jerusalem, saka an mga halimbawa kan Baha kaidtong aldaw ni Noe asin ni Lot, gabos nagpapaheling kan importansia nin paghimate sa mga patanid. Bilang mga lingkod ni Jehova, rinerekonoser niato an tanda kan panahon kan katapusan. (Mateo 24:3) Suminiblag na kita sa falsong relihion. (Kapahayagan 18:4) Arog kan mga Kristiano kan enot na siglo, kaipuhan niatong ‘papagdanayon na harani sa isip an presensia kan aldaw ni Jehova.’ (2 Pedro 3:12) Iyo, ngonyan orog kisa kaidto, dapat kitang magpuka! Anong mga lakdang an puede niatong gibohon, asin anong mga kualidad an puede niatong pataluboon tanganing makapagpuka? Totokaron kan masunod na artikulo an mga bagay na iyan.

[Mga Nota sa Ibaba]

Ano an Isisimbag Nindo?

• Anong pangyayari an nakatabang sa mga Kristianong Judio na makadulag sa pagkalaglag kan Jerusalem?

• Paano nakatatabang sa sato na magpuka an hatol na yaon sa mga surat ni apostol Pedro asin Pablo?

• Siisay ngonyan an nagtatao nin ebidensia nin pagigin biyong puka?

• Anong leksion an manonodan niato sa estorya ni Lot asin kan saiyang agom?

[Mga Hapot Para sa Pag-adal]

 [Tsart sa pahina 12-15]

REPORT KAN 2002 NA TAON NIN PAGLILINGKOD KAN MGA SAKSI NI JEHOVA SA BILOG NA KINABAN

 (Hilingon an publikasyon)

[Ritrato sa pahina 9]

Kan 66 C.E., hinimate kan Kristianong komunidad sa Jerusalem an patanid ni Jesus

[Mga Ritrato sa pahina 10]

An pagdadanay na aktibo nakatatabang sa mga Kristiano na magpuka