Mga Hapot Hale sa mga Parabasa

Taano ta sinasabi kan Biblia na maninigong kumurahaw an saro kun hinuhumang lugoson?

Dai noarin man masasabotan nin siisay man na dai personal na nakaeksperyensia kan makuring takot na resulta nin maringis na pagsalakay nin paralugos kun paano kaiyan puedeng danyaran an buhay nin saro. Grabe kanakasisindak para sa biktima an eksperyensia kaya iyan puedeng makapurisaw sa saiya sa bilog niang buhay. * Isinaysay nin sarong hoben na Kristiana na sinalakay nin paralugos pirang taon na an nakaagi: “Dai kayang ikapahayag kan mga tataramon an labi-labing takot na namatean ko kan bangging idto o an trauma na kinaipuhan kong paglabanan poon kaidto.” Natural sana, habo na nganing isipon nin dakol an manongod sa nakasisindak na temang ini. Pero, an peligro nin panlulugos tunay na nangyayari sa maraot na kinaban na ini.

Dai linilikayan kan Biblia an pagsaysay kan nagkapirang kaso nin panlulugos asin pagprobar na manlugos na nangyari kaidto. (Genesis 19:4-11; 34:1-7; 2 Samuel 13:1-14) Alagad iyan nagtatao man nin konseho kun ano an maninigong gibohon nin saro kun hinuhumang lugoson. An sinasabi kan Ley manongod sa bagay na iyan manonompongan sa Deuteronomio 22:23-27. Duwang situwasyon an tinotokar digdi. Sa enot na kaso, nanompongan nin sarong lalaki an sarong hoben na babae sa siudad asin dinurogan ini. Dawa siring, an babae dai nagkurahaw para sa tabang. Bilang resulta, an desisyon iyo na sia may sala “sa dahelan na dai sia nagkurahaw sa siudad.” Kun sia nagkurahaw, puedeng nasukorohan kutana sia kan mga tawo na nasa harani. Sa ikaduwang kaso, nanompongan nin sarong lalaki an sarong babae sa sarong puerang lugar, na duman “kinaptan sia kan lalaki  asin dinurogan sia.” Sa pagdepensa, an babae ‘nagkurahaw alagad mayo ni saro na nagsukoro sa saiya.’ Bakong arog kan babae sa enot na kaso, an babaeng ini malinaw na dai nagkonsenti sa ginibo kan nagsalakay. Sia biyong nakipaglaban sa saiya, na nagkukurahaw para sa tabang, alagad ta nadaog sia. An pagkurahaw nia patotoo na sia dai nagkonsenting biktima; mayo siang ginibong sala.

Minsan ngani an mga Kristiano ngonyan bakong sakop kan Ley ni Moises, an mga prinsipyong nasambitan dian nagtatao sa sainda nin giya. An pagkasaysay sa enotan nagdodoon kan importansia nin paglaban asin pagkurahaw para sa tabang. An pagkurahaw kun hinuhumang lugoson ibinibilang pa man giraray na iyo an praktikal na gibohon. An sarong eksperto sa prebension nin krimen nagsabi: “Kun an sarong babae salakayon, makosog na boses pa man giraray an pinakamatibay na armas nia.” An pagkurahaw nin babae puedeng makakua kan atension nin iba, na sa siring puedeng makatabang sa saiya, o puedeng makilagan kaiyan an paralugos asin magpangyari na ini humale. Sinabi nin sarong hoben na Kristiana na sinalakay nin sarong paralugos: “Nagkurahaw ako nin todo, asin sia uminatras. Kan rumani sia liwat sa sako, nagkurahaw ako asin duminalagan. Parate kong iniisip-isip kaidto, ‘Paano makakatabang sa sako an pagkurahaw kun may makosog na lalaking kumapot sa sako na sarong bagay sana an nasa isip?’ Alagad nanodan ko na iyan epektibo!”

Dawa sa makamomondong kaso na an sarong babae nadaog asin linupigan, bakong sayang an saiyang pakipagtusayan asin pagkurahaw para sa tabang. Sa kabaliktaran, pinatutunayan kaiyan na ginibo nia an bilog niang makakaya tanganing labanan an paralugos. (Deuteronomio 22:26) Sa ibong kan makatatakot na inagihan na ini, puede pa man giraray siang magkaigwa nin malinig na konsensia, paggalang sa sadiri, asin kasiertohan na sia malinig sa pagheling nin Dios. An makatatakot na marhay na eksperyensiang ini puedeng magwalat sa saiya nin mga lugad sa emosyon, alagad an pakaaram na ginibo nia an bilog niang makakaya tanganing labanan an pagsalakay dakula an ikatatabang tangani na sia dikit-dikit na maomayan.

Sa pagsabot kan aplikasyon kan Deuteronomio 22:23-27, dapat niatong masabotan na dai kaiba sa halipot na pagkasaysay na ini an gabos na posibleng situwasyon. Halimbawa, iyan mayong sinasabi manongod sa situwasyon na an sinasalakay na babae dai makakurahaw huli ta sia pula, nadismayo, o naparalisar sa takot o puersahan na pinopogolan na makakurahaw paagi sa pagtakop sa saiyang ngoso nin kamot o tape. Minsan siring, mantang napagtuturotimbang ni Jehova an gabos na bagay na kalabot, kaiba an mga motibo, sia may pakasabot asin hustisya sa pagtratar sa siring na mga kaso, huli ta “an gabos niang dalan hustisya.” (Deuteronomio 32:4) Aram nia kun ano talaga an nangyari asin an mga paghihingoa kan biktima na labanan an nag-aatake sa saiya. Kun siring, an sarong biktima na dai nakakurahaw alagad apisar kaiyan ginibo nia an bilog niang makakaya sa siring na mga kamugtakan puedeng ipabaya ki Jehova an mga bagay.​—Salmo 55:22; 1 Pedro 5:7.

Dawa siring, an nagkapirang Kristiana na sinalakay asin linupigan padagos na nakokolgan sa pakamate nin kasalan. Kun hinohorophorop an nakaagi, nagsasaboot sinda na maninigong orog pa kutana an ginibo ninda tanganing olangon an pangyayari. Minsan siring, imbes na basolon an saindang sadiri, an siring na mga biktima puedeng mamibi ki Jehova, hagadon an saiyang tabang, asin magkompiar sa saiyang abundang mamomoton na kabootan.​—Exodo 34:6; Salmo 86:5.

Huli kaini, an mga Kristiana na sa presente kinakayang atubangon an mga lugad sa emosyon na resulta kan pakaenkuentro sa sarong paralugos makakokompiar na lubos na nasasabotan ni Jehova an mga kakologan nin boot na inaatubang ninda. Inaasegurar sinda kan Tataramon nin Dios: “Si Jehova harani sa mga laglag an puso; asin an mga nasasakitan an espiritu saiyang iliniligtas.” (Salmo 34:18) An dugang pang tabang sa pag-atubang sa trauma ninda puedeng maggikan sa pag-ako kan sinserong pagsabot asin maboot na suporta kan mga kapagtubod sa Kristianong kongregasyon. (Job 29:12; 1 Tesalonica 5:14) Dugang pa, an mga paghihingoa mismo kan mga biktima na magkonsentrar sa positibong mga kaisipan makatatabang sa sainda na maeksperyensiahan “an katoninongan nin Dios na minalampas sa gabos na kaisipan.”​—Filipos 4:6-9.

[Nota sa Ibaba]