An Buhay sa Kampo nin mga Dulag

ANO an minasabong sa isip nindo kun nadadangog nindo an fraseng “kampo nin mga dulag”? Nakabisita na daw kamo sa saro kaiyan? Ano daw an itsura kaiyan?

Kan isinusurat ini, 13 laen-laen na kampo nin mga dulag an naestablisar sa solnopan na parte nin Tanzania. Huling napiritan na humale sa saindang sadiring lugar huli sa mga guerra sibil, mga 500,000 na dulag hale sa iba pang mga nasyon sa Aprika an tinatabangan kan gobyerno nin Tanzania sa pakikikooperar sa United Nations High Commissioner of Refugees (UNHCR). Paano daw an buhay sa sarong kampo?

Pag-arabot sa Kampo

Ipinaliwanag nin sarong daragita na an ngaran Kandida kun ano an nangyari kan umabot sia asin an saiyang pamilya pirang taon na an nakaagi: “Tinawan ninda kami nin sarong kard para sa rasyon na may numero para sa identipikasyon, asin an samong pamilya iinasignar sa kampo nin mga dulag sa Nyarugusu. Tinawan kami duman nin numero nin lote asin numero nin kalye. Itinokdo samo kun saen mapalod nin mga kahoy asin makua nin mga gugon na gagamiton sa pagtogdok kan samong sadit na harong. Naggibo kami nin adobe na gibo sa laboy. Tinawan kami kan UNHCR nin sarong halakbang na plastik na ilinaag mi sa ibabaw kan atop. Idto mapagal na trabaho, alagad naogma kami kan mahaman an samong simpleng harong.”

Ginagamit an kard para sa rasyon kada ikaduwang Mierkoles. “Iyo, naglilinya kami sa kantina tanganing kuanon an pangenot na mga kinakaipuhan na kakanon na idinidistribwir kan UNHCR,” an sabi pa ni Kandida.

Anong klase an pan-aroaldaw na kakanon para sa sarong tawo?

“Nakakaresibi an kada saro samo nin mga 3 tasa nin harinang mais, sarong tasa nin gisantes, 20 gramo nin soya, 2 kutsara nin lana, asin 10 gramo nin asin. Kun beses nakakaresibi man kami nin sarong pidasong sabon, na maninigong magkaigo sa laog nin sarong bulan.”

Kumusta man an malinig na tubig? Makakakua daw kaiyan? An sarong hoben na babae na an ngaran Riziki nagsasabi: “Iyo, an tubig binobomba sa mga tubo hale sa kaharaning mga salog pasiring sa darakulaon na sagopan nin tubig. An tubig linalagan nin klorin bago bombahon pasiring sa dakol  na kinukuanan nin tubig sa kada kampo. Pinagmamaigotan pa man giraray niamo na pakalakagaon an tubig bago niamo iyan inomon tanganing malikayan an pagkahelang. Parate kaming sibot poon aga sagkod banggi sa pagsakdo nin tubig asin paglaba kan samong mga gubing sa mga kinukuanan na ini nin tubig. Kami puede sanang makakua nin saro may kabangang baldeng tubig kada aldaw.”

Kun malibot kamo sa saro sa mga kampo, tibaad mariparo nindo an mga eskuelahan na kindergarten, elementarya, asin sekondarya. Tibaad igwa pa ngani sa kampo nin edukasyon para sa mga nasa edad na. An sarong estasyon nin pulis asin opisina nin gobyerno sa luwas sana kan kampo nag-aasegurar na an kampo ligtas asin harayo sa peligro. Tibaad makaheling man kamo nin dakulang sadan na may dakol na saradit na tindahan na duman an mga dulag makakabakal nin mga gulay, prutas, sira, manok, asin iba pang pangenot na kinakaipuhan na mga kakanon. An nagkapira sa lokal na populasyon minapasiring sa sadan tanganing magnegosyo. Alagad saen minakua nin kuartang pambakal an mga dulag? An nagkapira nagtatanom sa sadit nindang tatamnan nin gugulayon asin ipinapabakal iyan sa sadan. An iba pa tibaad ipinapabakal an iba sa inako nindang harina o gisantes, na ginigibo iyan na paagi tanganing makabakal nin karne o prutas. Iyo, an kampo tibaad garo sarong dakulang baryo imbes na sarong kampo. Ordinaryo na sanang maheling an nagkapira sa sadan na nagngingirisihan asin naoogma, arog kan ginigibo ninda sa saindang dagang tinuboan.

Kun kamo mapondo sa ospital, an saro sa mga doktor tibaad magsabi saindo na may  nagkapirang klinika sa kampo na duman binobolong an mga kaso na bakong gayong seryoso; an mga emerhensia asin seryosong kaso dinadara sa ospital. Siempre, an departamento sa pangangaki asin an paakian sa ospital importante, huli ta sa kampo na may 48,000 na dulag, may posibilidad na mga 250 an mamundag kada bulan.

Basog sa Espirituwal

Sa bilog na globo, an Mga Saksi ni Jehova tibaad nag-iisip-isip manongod sa espirituwal na mga tugang ninda na nag-iistar sa mga kampo sa Tanzania. Gabos-gabos, mga 1,200 sinda, na inorganisar sa 14 kongregasyon asin 3 grupo. Kumusta daw sinda?

An saro sa enot na ginibo kan dusay na mga Kristianong ini kan uminabot sinda sa mga kampo iyo an paghagad nin lote na totogdokan nin Kingdom Hall. Papangyayarihon kaini na maaraman kan mga dulag kun saen makukua an mga Saksi asin kun saen maatender kan saindang semanal na mga pagtiripon. Sa kampo sa Lugufu, igwa nin 7 kongregasyon, na may total na 659 aktibong Kristiano. Sa saindang mga pagtiripon kun Domingo, an pinagsararong kabilangan nin mga nag-aatender sa 7 kongregasyon na ini sa parate may total na mga 1,700.

An mga Saksi sa gabos na kampo nakikinabang man sa mas darakulang Kristianong asamblea asin kombension. Kan ginibo an enot na pandistritong kombension sa kampo sa Lugufu, 2,363 an nag-atender. An mga Saksi naggibo nin pagbabautismohan sa luwas mismo kan lugar kan kombension. An pagbabautismohan sarong kinalot na kotkot, na may hapin na plastik tanganing matipon an tubig. Ikinarga kan mga tugang sa bisikleta an tubig hale sa sarong salog na labi-labing duwang kilometro an rayo. Sa 20 litro kada biahe, nangahulogan iyan nin dakol na biahe. An mga kandidato sa bautismo, na nakasulot nin mabining gubing, naglinya para sa pagpabautismo. Sa kabilogan, 56 an nabautismohan paagi sa biyong pagladop. Ipinaliwanag kan sarong bilog na panahon na ministro na ininterbio sa kombension na 40 laen-laen na indibiduwal an inadalan nia sa Biblia. Apat sa inadalan nia an nabautismohan sa kombension na iyan.

An sangang opisina kan Mga Saksi ni Jehova nag-areglo nin regular na mga pagsongko nin nagbibiaheng mga paraataman. An saro sa sainda nagsabi:  “An satong mga tugang maigot sa ministeryo. Mahiwas an langtad na huhulitan ninda, asin sa sarong kongregasyon mga 34 oras an ginagamit kan lambang Saksi kada bulan sa ministeryo. Dakol an may lima o labi pang pinamamayohan na pag-adal sa Biblia sa mga interesado. Nagsabi an sarong payunir [bilog na panahon na ministro] na mayo na siang mas marahay pang teritoryo kisa dian. Inaapresyar na marhay kan mga tawo sa mga kampo an satong mga publikasyon.”

Paano nakakaabot sa mga kampo an mga literatura sa Biblia? Ipinapadara iyan kan sangang opisina paagi sa tren sa Kigoma, sarong banwaan sa sirangan na baybayon kan Danaw nin Tanganyika. Duman rineresibi kan mga tugang an mga publikasyon asin iinaareglo an pagdara kaini sa mga kongregasyon. Kun beses nag-aarkila sinda nin trak na kargahan asin ihinahatod mismo ninda an mga literatura sa gabos na kampo. Ini minaabot nin mga tolo o apat na aldaw na pagbiahe sa lubak-lubak na marhay na mga tinampo.

Materyal na Tabang

An mga Saksi ni Jehova sa Pransia, Belhika, asin Suiza nagin partikularmenteng matinabang sa pagtao nin asistensia sa mga dulag sa mga kampong ini. Nagbisita an nagkapira sa mga kampo sa Tanzania, na inaprobaran kan Ministry of Home Affairs asin UNHCR. An mga Saksi sa Europa nakakolekta nin dakolon na gatas na soya, gubing, sapatos, libro sa eskuelahan, asin sabon. An mga ini idinonar tanganing idistribwir sa gabos na dulag, kaoyon kan prinsipyo sa Biblia na: “Mantang igwa kita nin marahayrahay na panahon para kaiyan, gumibo kita kan marahay sa gabos, alagad orog na sa mga may relasyon sa sato sa pagtubod.”—Galacia 6:10.

Marahayon na mga resulta an ibinunga kan humanitaryong mga paghihingoang ini, huling natabangan an dakol na dulag. Ipinahayag kan Komite Para sa Komunidad nin mga Dulag sa saro sa mga kampo an pagpasalamat sa mga tataramon na ini: “Sa ngaran kan bilog niamong komunidad, yaon samo an onra na pasalamatan kamo para sa humanitaryong aksion na tolong beses na ginibo kan saindong organisasyon . . . An mga gubing nakatabang sa 12,654 nangangaipong lalaki, babae, asin aki, saka mga omboy na bagong mamundag . . . An populasyon sa kampo kan mga dulag sa Muyovozi 37,000 sa presente. Sa kabilogan, 12,654 katawo an natabangan, o 34.2 porsiento kan populasyon.”

Sa saro pang kampo, natawan an kada saro kan 12,382 na dulag nin tolong gubing, asin nakaresibi an saro pang kampo nin rinibong libro tanganing magamit sa mga eskuelahan para sa sekondarya asin elementarya patin sa walatan nin mga aking dai pa nag-eeskuela. An opisyal sa lohistika kan UNHCR sa saro sa mga rehion nagkomento: “Nagpapasalamat kaming marhay sa naresibing donasyon [na nakatabang] sa dakulang pangangaipo kan mga nag-iistar sa mga kampo nin mga dulag. An pinakabagong ipinadara iyo an 5 konteyner nin mga libro, na idinistribwir sa mga dulag kan samong mga nagseserbisyo sa komunidad. . . . Salamat na marhay.”

Dawa an lokal na mga peryodiko nagkomento sa itinaong tabang. An titulo sa Sunday News kan Mayo 20, 2001, nagsabi: “Mga Gubing Para sa mga Dulag sa Tanzania Maabot.” An edisyon kaiyan na Pebrero 10, 2002, nagkomento: “An komunidad nin mga dulag nagpapasalamat sa donasyon huling an ibang aki, na puminondo na sa pag-eskuela ta mayong mga gubing, nagraralaog na nin regular sa klase.”

Nadedepisilan Alagad Dai Nawawaran nin Paglaom

Para sa kadaklan na dulag, minaabot nin mga sangtaon tanganing makaadaptar sa bagong paagi nin pamumuhay sa kampo. Namumuhay sinda nin simple. An mga Saksi ni Jehova sa mga kampong ini ginagamit an dakol sa panahon ninda sa pagpaabot sa saindang mga kataed na dulag kan nakararangang maogmang bareta hale sa Tataramon nin Dios, an Biblia. Isinasabi ninda an manongod sa bagong kinaban, na duman “pupulpogon [kan gabos] an saindang mga espada na magin tarom nin arado asin an saindang mga budyak na magin mga gunting na pan-awan. Dai sinda mabingat nin espada, an nasyon tumang sa nasyon, ni mag-aadal pa man sinda sa pakilaban.” Dangan an gabos “totoong magtutukaw, an lambang saro sa sirong kan saiyang ubas asin sa sirong kan saiyang higuerra, asin mayo nin siisay man na magpapatakig sa sainda; huli ta an mismong ngoso ni Jehova nin mga hukbo iyo an nagtaram kaiyan.” Malinaw nanggad, paagi sa bendisyon nin Dios ini magigin kinaban na mayo na nin mga kampo nin mga dulag.—Miqueas 4:3, 4; Salmo 46:9.

[Ritrato sa pahina 8]

Mga harong sa kampo sa Nduta

[Mga Ritrato sa pahina 10]

Kingdom Hall sa Lukole (sa too) Pagbautismo sa Lugufu (sa ibaba)

[Ritrato sa pahina 10]

Pandistritong kombension sa kampo sa Lugufu