Kapitulo Katorse: Pinamuraway ni Jehova an Saiyang Mesiyanikong Lingkod
Hula ni Isaias—Liwanag Para sa Bilog na Katawohan II
Kapitulo Katorse: Pinamuraway ni Jehova an Saiyang Mesiyanikong Lingkod
1, 2. (a) Iladawan an situwasyon na napaatubang sa dakol na Judio sa enot na kabtang kan enot na siglo C.E. (b) Anong probisyon an ginibo ni Jehova tanganing tabangan an fiel na mga Judio na mamidbid an Mesiyas?
IMAHINARON na tatagboon nindo an sarong importanteng dignitaryo. Areglado na an oras asin lugar nin tagboan nindo. Alagad may problema: Dai nindo aram an itsura nia, asin sia mabiahe na toninong sana asin mayo nin pasale. Paano nindo sia mamimidbid? Makatatabang kun nakakua kamo nin detalyadong deskripsion nia.
2 Sa enot na kabtang kan enot na siglo C.E., napaatubang sa siring kaining situwasyon an dakol na Judio. Inaantisipar ninda an Mesiyas—an pinakaimportanteng tawo na mabubuhay noarin man. (Daniel 9:24-27; Lucas 3:15) Alagad paano sia mamimidbid kan fiel na mga Judio? Si Jehova, paagi sa saiyang Hebreong mga propeta, nagtao nin detalyadong ladawan kan mga pangyayari may labot sa Mesiyas tanganing madali siang mamidbid kan mga tawong may pakamansay.
3. Anong deskripsion kan Mesiyas an itinatao sa Isaias 52:13–53:12?
3 Sa mga hula sa Hebreo manongod sa Mesiyas, mayo na gayod nin mas malinaw pang paglaladawan kisa kan nasusurat sa Isaias 52:13–53:12. Labing 700 na taon antes pa, ilinadawan ni Isaias, bakong an pisikal na itsura kan Mesiyas, kundi an mas mahalagang mga detalye—an katuyohan asin paagi kan saiyang pagdusa asin espesipikong mga impormasyon manongod sa pagkagadan, paglobong, asin pagpamuraway sa saiya. An pag-estudyar sa hulang ini asin sa kaotoban kaiyan mapaogma sa satong puso asin mapakosog sa satong pagtubod.
“An Sakuyang Lingkod”—Siisay Sia?
4. Anong mga opinyon an itinao nin nagkapirang intelektuwal na Judio manongod sa kun siisay an “lingkod,” alagad taano ta an mga ini dai kaoyon kan hula ni Isaias?
4 Kasasabi pa sana ni Isaias kan manongod sa pagbutas sa mga Judio hale sa pagkadistiero sa Babilonya. Sa pagtanaw ngonyan sa sarong mas dakulang pangyayari, isinurat nia an mga tataramon ni Jehova: “Uya! An sakuyang lingkod mahirong may pakarorop. Sia mamumugtak sa halangkaw na katongdan asin ilalangkaw nanggad patin pamumurawayon na gayo.” (Isaias 52:13) Siisay man nanggad an “lingkod” na ini? Sa nag-aging mga siglo, an mga intelektuwal na Judio nagtao nin manlaenlaen na opinyon. Nagsabi an nagkapira na nagrerepresentar sia sa bilog na nasyon nin Israel durante kan pagkadistiero kaini sa Babilonya. Alagad an siring na eksplikasyon dai kaoyon kan hula. An Lingkod nin Dios boluntad na nagdusa. Minsan ngani daing kasalan, sia nagdusa para sa kasalan nin iba. Bako nanggad ining paglaladawan sa Judiong nasyon, na nadistiero huli sa makasalan na dalan kaiyan. (2 Hade 21:11-15; Jeremias 25:8-11) An iba pa nagsasabi na an Lingkod nagrerepresentar sa relihiosong piling grupo sa Israel asin na an mga ini nagdusa para sa makasalan na mga Israelita. Minsan siring, durante kan panahon nin makuring sakit sa Israel, mayo ni sarong espesipikong grupo an nagdusa para sa iba.
5. (a) Paano iinaplikar nin nagkapirang intelektuwal na Judio an hula ni Isaias? (Helingon an nota sa ibaba.) (b) Anong malinaw na pagpamidbid sa Lingkod an itinao sa libro sa Biblia na Gibo?
5 Bago nagdatong an Kristianismo asin sa sarong kabtang durante kan enot na mga siglo kan Komun na Kapanahonan, may pirang intelektuwal na Judio na talagang iinaplikar an hulang ini sa Mesiyas. Maheheling sa Kristianong Griegong Kasuratan na ini an tamang aplikasyon. Ibinabareta kan libro nin Gibo na kan sabihon kan kapon na Etiope na dai nia midbid an Lingkod sa hula ni Isaias, “ipinahayag [ni Felipe] sa saiya an maogmang bareta manongod ki Jesus.” (Gibo 8:26-40; Isaias 53:7, 8) Ipinamimidbid man si Jesu-Cristo kan ibang libro sa Biblia bilang an Mesiyanikong Lingkod sa hula ni Isaias. * Mantang tinotokar niato an hulang ini, maheheling niato an dai manenegaran na pagkakaagid kan saro na inaapod ni Jehova na “sakuyang lingkod” asin ni Jesus nin Nazaret.
6. Paano ipinaririsa kan hula ni Isaias na mapangganang ootobon kan Mesiyas an kabotan nin Dios?
6 Nagpopoon an hula paagi sa paglaladawan kan kapangganahan sa kahurihurihi kan Mesiyas sa pag-otob kan kabotan nin Dios. An terminong “lingkod” nagpaparisa na mapasakop sia sa kabotan nin Dios, siring kan ginigibo nin sarong lingkod sa saiyang kagurangnan. Sa paggibo kaini, sia “mahirong may pakarorop.” An pakarorop iyo an kakayahan na mamansayan an sarong situwasyon. An paghirong may pakarorop nangangahulogan nin paghirong may diskresion. Mapadapit sa berbo sa Hebreo na ginamit digdi, sinasabi nin sarong reperensia: “Sa pangenot iyan nagtatao kan ideya nin marahay na paghusgar asin madonong na paghiro. Sia na naghihirong may kadonongan magigin mapanggana.” Na an Mesiyas magigin mapanggana nanggad maheheling sa bagay na sinasabi kan hula na sia “ilalangkaw patin pamumurawayon na gayo.”
7. Paano ‘naghirong may pakarorop’ si Jesu-Cristo, asin paanong sia ‘ilinangkaw patin pinamuraway na gayo’?
7 Si Jesus talagang ‘naghirong may pakarorop,’ na nagpapaheling nin pakasabot sa mga hula sa Biblia na minaaplikar sa saiya asin minagiya sa saiya na gibohon an kabotan kan saiyang Ama. (Juan 17:4; 19:30) Na may anong resulta? Pagkabuhay liwat asin pagkasakat ni Jesus sa langit, “ilinangkaw sia nin Dios sa superyor na kamugtakan asin may kabootan na itinao sa saiya an ngaran na halangkaw kisa sa lambang ibang ngaran.” (Filipos 2:9; Gibo 2:34-36) Dangan, kan 1914 orog pang ilinangkaw an pinamuraway na si Jesus. Ilinangkaw sia ni Jehova sa trono kan Mesiyanikong Kahadean. (Kapahayagan 12:1-5) Iyo, sia ‘ilinangkaw patin pinamuraway na gayo.’
‘Pagturuhok sa Saiya sa Pagngalas’
8, 9. Kun dumatong na an pinamuraway na si Jesus tanganing isagibo an paghokom, ano an magigin reaksion kan mga namomoon sa daga, asin taano?
8 Ano an magigin reaksion kan mga nasyon asin kan mga namomoon sa pinamuraway na Mesiyas? Kun lalaktawan ta nguna an komentong nagpapaliwanag sa ikaduwang kabtang kan bersikulo 14, an hula nagsasabi: “Siring man sana kan pagturuhok nin dakol sa saiya sa pagngalas . . . matitikbahan man sa saiya an dakol na nasyon. Sa saiya ititikom nin mga hade an saindang ngoso, huli ta an dai pa iinosip sa sainda mismong maheheling ninda, asin kaipuhan nindang tawan nin atension an bagay na dai pa ninda nadangog.” (Isaias 52:14a, 15) Ilinaladawan ni Isaias sa mga tataramon na ini, bakong an enot na paglataw kan Mesiyas, kundi an saiyang ultimong pakipaghampangan sa mga namomoon sa daga.
9 Kun dumatong na an pinamuraway na si Jesus tanganing isagibo an paghokom sa maraot na sistemang ini nin mga bagay, ‘maturuhok sa saiya sa pagngalas’ an mga namomoon sa daga. Totoo, dai literal na maheheling kan mga namomoon na tawo an pinamuraway na si Jesus. Alagad maheheling ninda an naheheling na mga ebidensia kan saiyang kapangyarihan bilang sarong langitnon na Parapakilaban para ki Jehova. (Mateo 24:30) Mapipiritan sindang magtao nin atension sa dai pa ninda nadangog na isinasaysay kan mga namomoon sa relihion—na si Jesus an Paragibo kan mga paghokom nin Dios! An pinamuraway na Lingkod na makakaatubang ninda mahiro sa paagi na dai ninda linalaoman.
10, 11. Sa anong paagi masasabi na rinaot an itsura ni Jesus kan enot na siglo, asin paano ini ginigibo ngonyan?
10 Segun sa komentong nagpapaliwanag sa bersikulo 14, si Isaias nagsasabi: “Labi-labi an pagraot sa saiyang itsura nin labi sa siisay pa man asin sa saiyang kagayonan nin labi kisa mga aki nin katawohan.” (Isaias 52:14b) May ginibo daw na pagraot sa pisikal na itsura ni Jesus? Mayo. Minsan ngani daing detalye sa Biblia manongod sa kun ano an itsura ni Jesus, daing duwa-duwa na an sangkap na Aki nin Dios may marahay na itsura asin panlauog. Minalataw na an mga tataramon ni Isaias nanonongod sa paghamak na inagihan ni Jesus. Pusoan niang ibinuyagyag an mga namomoon sa relihion sa saiyang kaaldawan na mga mapagsaginsagin, putikon, asin paragadan; asin bilang balos minuda sia ninda. (1 Pedro 2:22, 23) Inakusar sia ninda na paralapas nin ley, paralanghad, paradaya, sedisyonista tumang sa Roma. Sa siring, an madayang mga nag-aakusar na ini biyong pinakanos an karakter ni Jesus.
11 Nagpapadagos sagkod ngonyan an pagmisrepresentar ki Jesus. Iniimahinar kan kadaklan na tawo si Jesus bilang sarong omboy sa sarong sabsaban o sarong kaherakherak na tawo na nakapako sa krus, na an lalauogon kuronot huli sa labi-labing kasakitan mantang nakokoronahan nin mga tonok. Inenkaminar kan klero nin Kakristianohan an siring na mga pagmansay. Dai ninda ipinamidbid si Jesus bilang makapangyarihan na langitnon na Hade na sa saiya maninimbag an mga nasyon. Kun an mga namomoon na tawo umatubang na sa pinamuraway na si Jesus sa harani nang ngapit, makikihampangan sinda sa sarong Mesiyas na igwa kan “gabos na autoridad sa langit asin sa daga”!—Mateo 28:18.
Siisay an Matubod sa Maogmang Bareta na Ini?
12. Anong nakapupukaw sa boot na mga hapot an pinalataw kan mga tataramon sa Isaias 53:1?
12 Pakatapos iladawan an makangangalas na pagkaliwat kan Mesiyas—hale sa ‘rinaot na itsura’ pasiring sa ‘pinamuraway na gayo’—si Isaias naghahapot: “Siisay Isaias 53:1) An mga tataramon na ini ni Isaias nagpapalataw nin nakapupukaw sa boot na mga hapot: Maootob daw an hulang ini? Mahahayag daw an “takyag ni Jehova,” na nagrerepresentar sa saiyang kakayahan na gumamit nin kapangyarihan, asin pangyayarihon kaiyan na maotob an mga tataramon na ini?
an nagtubod sa bagay na samuyang nadangog? Asin kun manongod sa takyag ni Jehova, kiisay iyan ihinayag?” (13. Paano ipinaheling ni Pablo na naotob ki Jesus an hula ni Isaias, asin ano an nagin reaksion digdi?
13 Daing duda, an simbag iyo! Sa saiyang surat sa mga taga Roma, kinotar ni Pablo an mga tataramon ni Isaias tanganing ipaheling na an hula na nadangog asin isinurat ni Isaias naotob ki Jesus. An pagkapamuraway ki Jesus pakatapos kan saiyang pagdusa digdi sa daga maogmang bareta. “Minsan siring,” an sabi ni Pablo mapadapit sa daing pagtubod na mga Judio, “bakong sinda gabos nagkuyog sa maogmang bareta. Huli ta sabi ni Isaias: ‘Jehova, siisay an nagtubod sa bagay na nadangog sa samo?’ Kaya an pagtubod minasunod sa bagay na nadangog. Dangan an bagay na nadangog paagi sa tataramon manongod ki Cristo.” (Roma 10:16, 17) Pero makamomondo, pipira sana kan kaaldawan ni Pablo an nagtubod sa maogmang bareta manongod sa Lingkod nin Dios. Taano?
14, 15. Ano an magigin kamugtakan kan Mesiyas pagdigdi nia sa daga?
14 Dangan ipinaliliwanag kan hula sa mga Israelita an mga dahelan para sa mga hapot na nasusurat sa bersikulo 1, asin sa paggibo kaini, nagin maliwanag kun taano ta dakol an dai maako sa Mesiyas: “Sia matubo na garo sanga sa atubangan nin [sarong nagmamasid], asin garo gamot hale sa alang na daga. Mayo sia nin marahay na tindog, ni ano man na kamurawayan; asin kun maheling niato sia, mayo an itsura na sukat na mawoton niato sia.” (Isaias 53:2) Maheheling niato digdi an magigin kamugtakan kan Mesiyas pagdigdi nia sa daga. Hamak an saiyang magigin kapinonan, asin para sa mga nagmamasid, sia garo baga masakit na magin bantog asin mapanggana. Dugang pa, sia magigin siring sana sa sarong sadit na sanga, sarong lumbod pang supang, na minatubo sa poon o sanga nin kahoy. Sia magigin siring man sa sarong gamot na nangangaipo nin tubig sa sarong alang, dai namumungang daga. Asin dai sia madatong na may garbo asin kamurawayan nin hade—mayong halabang gubing nin hade ni ano man na makintab na diadema. Imbes, an saiyang kapinonan hamak asin simple sana.
15 Tamang-tama an paglaladawan na iyan sa hamak na kapinonan ni Jesus bilang tawo! Ipinangaki sia kan birhen na Judiang si Maria sa sarong sabsaban sa sarong sadit na banwaan na inaapod na Betlehem. * (Lucas 2:7; Juan 7:42) Si Maria asin an saiyang agom, si Jose, dukha. Mga 40 aldaw pagkamundag ki Jesus, nagdara sinda nin dolot manongod sa kasalan na itinotogot sa dukha, “sarong padis na agbaan o duwang pitson.” (Lucas 2:24; Levitico 12:6-8) Pag-abot nin panahon, si Maria asin Jose nag-erok sa Nazaret, na dian si Jesus nagdakula sa sarong dakulang pamilya, na posibleng marhay na sa simpleng mga kamugtakan.—Mateo 13:55, 56.
16. Paanong totoo na si Jesus mayo nin “marahay na tindog” o “kamurawayan”?
16 Bilang tawo, garo baga si Jesus dai nagkagamot sa tamang daga. (Juan 1:46; 7:41, 52) Minsan ngani sia sangkap na tawo asin gikan ni Hadeng David, an saiyang hamak na kamugtakan dai nagtao sa saiya nin ano man na “marahay na tindog” o “kamurawayan”—lalo na sa pagheling kan mga naglalaom na an Mesiyas magikan sa mas kahangahangang pinaghalean. Sa sutsut kan Judiong mga namomoon sa relihion, dakol an naimpluwensiahan na dai sia intindihon asin dinuhagi pa ngani sia. Sa katapustapusi an mga kadaklan mayo nang naheling na kawiliwiling bagay sa sangkap na Aki nin Dios.—Mateo 27:11-26.
“Pinagduhagi Asin Isinikwal nin mga Tawo”
17. (a) Ano an pinonan na iladawan ni Isaias, asin taano ta nagsurat sia na naggagamit nin tiempo pasado? (b) Siisay an ‘nagduhagi’ asin ‘naglikay’ ki Jesus, asin paano ninda iyan ginibo?
17 Pinonan ngonyan ni Isaias na iladawan nin detalyado kun paano mamansayon asin tatrataron an Mesiyas: “Sia pinagduhagi asin isinikwal nin mga tawo, sarong lalaki na itinalaga sa mga kakologan asin sa pakamidbid nin helang. Asin nagkaigwa nin garo baga pagtago kan lalauogon nin saro sa sato. Sia pinagduhagi, asin ibinilang niato sia na daing halaga.” (Isaias 53:3) Nakasisierto na maootob an saiyang mga tataramon, si Isaias nagsurat na naggagamit nin tiempo pasado, na garo baga iyan naotob na. Talaga daw na dinuhagi asin isinikwal nin mga tawo si Jesu-Cristo? Iyo nanggad! Ibinilang sia kan nagpapakangmatanos na mga namomoon sa relihion asin kan mga parasunod ninda bilang an pinakamarigsok sa mga tawo. Inapod sia ninda na katood nin mga parasingil nin buhis asin patotot. (Lucas 7:34, 37-39) Linutaban sia ninda sa lalauogon. Sinuntok sia ninda asin minuda. Kinusmodan asin kinantsawan sia ninda. (Mateo 26:67) Naiimpluwensiahan kan mga kaiwal na ini nin katotoohan, ‘an sadiring banwaan ni Jesus dai nag-ako sa saiya.’—Juan 1:10, 11.
18. Huling si Jesus dai noarin man nagkahelang, paanong sia “sarong lalaki na itinalaga sa mga kakologan asin sa pakamidbid nin helang”?
18 Bilang sangkap na tawo, si Jesus dai nagkahelang. Pero, sia “sarong lalaki na itinalaga sa mga kakologan asin sa pakamidbid nin helang.” An siring na mga kakologan asin helang bako nia. Si Jesus buminaba hale sa langit pasiring sa sarong may helang na kinaban. Nabuhay sia sa tahaw nin pagdusa asin kakologan, alagad dai nia linikayan an mga may helang, magsalang sa pisikal o espirituwal. Siring sa sarong nagmamakolog na doktor, nagin pamilyar siang marhay sa pagdusa kan mga nakapalibot sa saiya. Dugang pa, nagibo nia an dai magigibo nin sarong ordinaryong doktor na tawo.—19. Kiisay na lalauogon an ‘itinago,’ asin paano ipinaheling kan mga kaiwal ni Jesus na ‘ibinilang ninda sia na daing halaga’?
19 Minsan siring, sa pagheling kan mga kaiwal ni Jesus, sia an may helang asin habo siang pahelingan nin pabor. An saiyang lalauogon ‘itinago’ alagad bakong huli ta itinago nia an saiyang lalauogon sa iba. Sa pagtradusir kan Isaias 53:3, ginagamit kan The New English Bible an fraseng “sarong bagay na dian irinarayo nin mga tawo an saindang mga mata.” Para sa mga kontra ki Jesus, sia grabe kamakababalde kaya garo man sana sinda minarayo sa saiya na garo baga sia nakaririmarima nin makuring paghelingon. Ibinilang ninda na an halaga nia siring sana kan halaga nin sarong oripon. (Exodo 21:32; Mateo 26:14-16) Mas hababa pa an heling ninda sa saiya kisa sa paragadan na si Barrabas. (Lucas 23:18-25) May mas grabe pa daw dian na magigibo sinda tanganing ipaheling an saindang hababang pagkamidbid ki Jesus?
20. An mga tataramon ni Isaias nagtatao nin anong karangahan sa banwaan ni Jehova ngonyan?
20 An mga lingkod ni Jehova ngonyan makakukua nin dakulang karangahan sa mga tataramon ni Isaias. Kun beses, tibaad menoson kan mga nagkokontra an fiel na mga nagsasamba ki Jehova o trataron sinda na garo baga sinda daing halaga. Pero, siring kan nagin totoo ki Jesus, an talagang importante iyo an kun paano kita pinahahalagahan ni Jehova Dios. Total, minsan ngani ‘ibinilang si Jesus na daing halaga’ kan mga tawo, siertong dai kaini nabago an saiyang dakulang halaga sa mata nin Dios!
‘Tinusok Huli sa Satuyang Paglapas’
21, 22. (a) Ano an pinasan asin tinios kan Mesiyas para sa iba? (b) Paano minidbid kan dakol an Mesiyas, asin sa ano suminagkod an saiyang pagdusa?
21 Taano ta kaipuhan na magdusa asin magadan an Mesiyas? Si Isaias nagpapaliwanag: “Totoong gayo na an satuyang mga helang iyo an saiyang pinasan; asin kun manongod sa satuyang mga kakologan, tinios nia iyan. Alagad ta sia ibinilang niato na dinadamat, linugad nin Dios asin pinasasakitan. Alagad ta tinusok sia huli sa satuyang paglapas; hinampak sia huli sa satuyang mga sala. An padusa na nanonongod sa satuyang katoninongan nasa saiya, asin nin huli kan saiyang mga lugad naomayan kita. Siring sa karnero kita gabos nagkaralagalag; an balang saro napaduman sa saiyang dalan; asin pinangyari ni Jehova mismo na makanuparan kan sarong iyan an sala niato gabos.”—Isaias 53:4-6.
22 Pinasan kan Mesiyas an mga helang nin iba asin tinios nia an saindang mga kakologan. Inalsa nia an mga pagabat sa sainda, sabi ngani, ikinarga iyan sa saiyang abaga, asin pinasan iyan. Asin huling an helang asin kolog mga epekto kan makasalan na kamugtakan kan katawohan, pinasan kan Mesiyas an mga kasalan nin iba. Dai nasasabotan kan dakol an dahelan kan saiyang pagdusa asin naniniwala na pinadudusahan sia nin Dios, na pinasasakitan sia nin nakaririmarima nin makuring helang. * An pagdusa kan Mesiyas suminagkod sa pagtusok, paghampak, asin paglugad sa saiya—mapuersang mga tataramon na nangangahulogan nin madahas asin makolog na kagadanan. Alagad an kagadanan nia may nakatutubos na puersa; nagtatao iyan nin basehan tanganing mabawi an mga nalalagalag sa sala asin kasalan, na tinatabangan sinda na makanompong nin katoninongan sa Dios.
23. Sa anong paagi tinios ni Jesus an pagdusa nin iba?
23 Paano tinios ni Jesus an pagdusa nin iba? An Ebanghelyo ni Mateo, na nagkokotar sa Isaias 53:4, nagsasabi: “Dinara sa saiya nin mga tawo an dakol na sinaniban nin demonyo; asin pinaluwas nia an mga espiritu paagi sa sarong tataramon, asin pinaomayan nia an gabos na may kamatean; tanganing maotob an isinabi paagi ki Isaias na propeta, na an sabi: ‘Kinua nia an satuyang mga kahelangan asin dinara an satuyang mga helang.’ ” (Mateo 8:16, 17) Paagi sa pagpaomay sa mga minadolok sa saiya na may laen-laen na helang, garo man sana si Jesus na an nag-ako sa saindang pagdusa. Asin an siring na mga pagpaomay nakaina sa saiyang bagsik. (Lucas 8:43-48) An saiyang kakayahan na paomayan an gabos na klase nin helang—pisikal asin espirituwal—nagpapatunay na tinawan sia nin kapangyarihan na linigon an mga tawo sa kasalan.—Mateo 9:2-8.
24. (a) Taano ta para sa dakol si Jesus garo baga ‘dinamat’ nin Dios? (b) Taano si Jesus ta nagdusa asin nagadan?
24 Pero para sa dakol, si Jesus garo baga ‘dinamat’ nin 1 Pedro 2:21, 22, 24) May panahon kaidto na kita gabos nawawara huli sa kasalan, na ‘garo mga karnero, na nalalagalag.’ (1 Pedro 2:25) Minsan siring, paagi ki Jesus, si Jehova nagtao nin probisyon tanganing mabalukat kita sa makasalan na kamugtakan. Pinangyari nia na ‘manuparan’ ni Jesus an satong sala, tanganing iyan mapasaiya. Gikan sa boot na pinagdusahan kan daing kasalan na si Jesus an penalidad kan satong mga kasalan. Paagi sa dai kutana maninigong pagdusa nin makasusupog na kagadanan sa harigi, pinangyari niang magin posible para sa sato na makipag-ulian sa Dios.
Dios. Total, sia nagdusa huli sa sutsut kan respetadong mga namomoon sa relihion. Pero girumdomon na dai sia nagdusa huli sa ano man na sadiri niang kasalan. “Si Cristo nagdusa para sa saindo,” an sabi ni Pedro, “na winalatan kamo nin modelo tanganing sunodon nindo nin estrikto an saiyang mga lakad. Dai sia nakaginibo nin kasalan, ni nakua man sa saiyang ngoso an kadayaan. Sia mismo nagdara kan satong mga kasalan sa saiyang sadiring hawak duman sa harigi, tanganing kita mahalean nin mga kasalan asin mabuhay sa katanosan. Asin ‘huli kan saiyang mga labod kamo nagkaoromayan.’ ” (‘Itinogot Nia na Sia Kologan’
25. Paano niato naaaraman na an Mesiyas andam kaidto na magdusa asin magadan?
25 Andam daw na magdusa asin magadan an Mesiyas? Si Isaias nagsasabi: “Sia nagigipit na gayo, asin itinotogot nia na sia kologan; alagad ta dai nia binuka an saiyang ngoso. Sia dinadara siring sa sarong karnero pasiring sa bunoan; asin siring sa babaeng karnero na nagin pula sa atubangan kan saiyang mga paratusar, dai man nia bubukahon an saiyang ngoso.” (Isaias 53:7) Kan ultimong banggi kan saiyang buhay, puede kutanang apodon ni Jesus an “labi sa kagduwang hukbo nin mga anghel” tanganing sukorohan sia. Alagad sinabi nia: “Kun siring kaiyan, paano maootob an Kasuratan na siring kaini an dapat na mangyari?” (Mateo 26:53, 54) Imbes, dai luminaban “an Kordero nin Dios.” (Juan 1:29) Kan sia falsong akusaron kan poon na mga saserdote asin kamagurangan na lalaki sa atubangan ni Pilato, si Jesus ‘dai suminimbag.’ (Mateo 27:11-14) Habo niang magtaram nin ano man na tibaad makaolang sa pagsagibo kan kabotan nin Dios para sa saiya. Si Jesus andam na magadan bilang atang na Kordero, na lubos na nakaaaram na an saiyang kagadanan matubos sa makinuyog na katawohan sa kasalan, helang, asin kagadanan.
26. Sa anong paagi naggamit nin “pan-olang” an mga kalaban ni Jesus?
26 Nagtao ngonyan si Isaias nin dugang pang mga detalye kan pagdusa asin paghamak sa Mesiyas. Isinurat kan propeta: “Huli sa pan-olang asin sa paghokom sia hinale; asin siisay an magpapaheling nin interes minsan sa mga detalye kan saiyang kapag-arakian? Huli ta hinale sia sa daga kan mga nabubuhay. Huli sa paglapas kan sakuyang banwaan hinampak sia.” (Isaias 53:8) Kan sa katapustapusi darahon si Jesus kan saiyang mga kaiwal, naggamit nin “pan-olang” an relihiosong mga kalaban na ini sa paagi nin pagtratar ninda sa saiya. Bako na nagpogol sindang ipahayag an saindang pagkaongis kundi na inolang, o isinayuma, ninda an hustisya. Sa pagtradusir kaiyan kan Isaias 53:8, an Griegong Septuaginta nagsasabing “paghamak” imbes na “pan-olang.” Si Jesus hinamak kan saiyang mga kaiwal paagi sa pagsayumang tawan sia nin imparsial na pagtratar na maninigo dawa sa ordinaryong kriminal. An pagbista ki Jesus sarong kalapastanganan sa hustisya. Taano man?
27. Kan si Jesus binibista kan Judiong mga namomoon sa relihion, anong mga reglamento an dai ninda inintindi, asin sa anong mga paagi ninda binalga an Ley nin Dios?
27 Sa determinasyon nindang gadanon si Jesus, binalga kan Judiong mga namomoon sa relihion an sadiri nindang mga reglamento. Segun sa tradisyon, an sarong kasong may padusang kagadanan puedeng bistahon kan Sanhedrin sa tiriponan sana na gibo sa linabrang mga gapo sa mga patyo kan templo, bakong sa harong kan halangkaw na saserdote. An siring na pagbista dapat gibohon sa aldaw, bakong pagkasolnop nin saldang. Asin sa kasong may padusang kagadanan, an hatol na pagkakasala dapat itao sa masunod na aldaw pakatapos kan pagbista. Huli kaini, dai dapat gibohon an pagbista sa bisperas nin sarong Sabbath o kapiestahan. An mga reglamentong ini gabos dai inintindi sa kaso kan pagbista ki Jesus. (Mateo 26:57-68) Mas maraot pa, hayagan na binalga kan mga namomoon sa relihion an Ley nin Dios sa pagkapot ninda kan kaso. Halimbawa, nanuhol sinda tanganing dakopon si Jesus. (Deuteronomio 16:19; Lucas 22:2-6) Pinaniwalaan ninda an falsong mga saksi. (Exodo 20:16; Marcos 14:55, 56) Asin nakipagkasapakat sinda tanganing butasan an sarong paragadan, na paagi kaiyan nagkaigwa sinda asin an saindang daga nin kasalan sa dugo. (Bilang 35:31-34; Deuteronomio 19:11-13; Lucas 23:16-25) Huli kaini, mayo nin “paghokom,” mayo nin imparsial na pagbista na mabunga nin tama, mayong ipinaoorog na desisyon.
28. Ano an dai kinonsiderar kan mga kaiwal ni Jesus?
28 Nag-imbestigar daw an mga kaiwal ni Jesus tanganing aramon kun siisay talaga an tawong binibista sa atubangan ninda? Si Isaias naghapot nin kaagid kaiyan: “Siisay an magpapaheling nin interes minsan sa mga detalye kan saiyang kapag-arakian?” An terminong “kapag-arakian” puedeng nanonongod sa pinaghalean nin saro. Kan si Jesus binibista sa atubangan kan Sanhedrin, dai kinonsiderar kan mga miembro kaiyan an saiyang pinaghalean—na inotob nia an mga kahagadan para sa ipinanugang Mesiyas. Imbes, inakusar ninda sia nin paglanghad asin ibinilang sia na maninigo sa kagadanan. (Marcos 14:64) Sa huri, napadara sa pangigipit an Romanong gobernador na si Poncio Pilato asin sinentensiahan si Jesus na ipako sa harigi. (Lucas 23:13-25) Sa siring si Jesus, sa edad sanang 33 1⁄2, “hinale,” o ginadan, sa katangaan kan saiyang buhay.
29. Paanong si Jesus ilinobong sa “kaibanan nin mga maraot” asin sa “kaibanan nin mga mayaman”?
29 May labot sa kagadanan asin lobong kan Mesiyas, sunod na isinurat ni Isaias: “Gigibohon nia an saiyang lolobngan sa kaibanan nin mga maraot, asin sa kaibanan nin mga mayaman sa saiyang pagkagadan, sa ibong kan bagay na dai sia nakaginibo nin kadahasan asin dai nagkaigwa nin daya sa saiyang ngoso.” (Isaias 53:9) Paanong sa saiyang kagadanan asin lobong, nasa kaibanan ni Jesus an mga maraot saka an mga mayaman? Kan Nisan 14, 33 C.E., nagadan sia sa harigi nin paggadan sa luwas kan lanob nin Jerusalem. Huling sia ipinako sa pag-oltanan nin duwang paragibo nin maraot, sa sarong sentido an saiyang lolobngan nasa kaibanan kan mga maraot. (Lucas 23:33) Minsan siring, pagkagadan ni Jesus, si Jose, sarong tawong mayaman na taga Arimatea, nagkaigwa nin kosog nin boot na maghagad nin permiso ki Pilato na ibaba an bangkay ni Jesus asin ilobong iyan. Kaiba si Nicodemo, inandam ni Jose an bangkay para sa lobong dangan ibinugtak iyan sa sarong bagong kaloton na lolobngan na sadiri nia. (Mateo 27:57-60; Juan 19:38-42) Kaya an lolobngan ni Jesus nasa kaibanan man kan mga mayaman.
‘Si Jehova Naogma sa Pagronot sa Saiya’
30. Sa anong sentido naogmang marhay si Jehova sa pagronot ki Jesus?
30 Sunod may sinabi si Isaias na nakabibigla: “Si Jehova mismo naogmang marhay sa pagronot sa saiya; pinapaghelang nia sia. Kun ibugtak mo an saiyang kalag bilang dolot para sa pagkakasala, maheheling nia an saiyang aki, palalawigon nia an saiyang mga aldaw, asin sa saiyang kamot an naoogmahan na marhay ni Jehova magigin mapanggana. Huli sa kasakitan kan saiyang kalag sia makakaheling, sia maninigoan. Paagi sa saiyang kaaraman an sarong matanos, an sakuyang lingkod, magdadara nin matanos na kamugtakan sa dakol na banwaan; asin an saindang mga sala papasanon nia mismo.” (Isaias 53:10, 11) Paano puedeng ikaogmang marhay ni Jehova an pakaheling na rinonot an fiel na lingkod na ini? Malinaw na dai ni Jehova personal na pinapagdusa an saiyang mahal na Aki. An mga kaiwal ni Jesus an biyong responsable sa ginibo ninda sa saiya. Alagad tinogotan sinda ni Jehova na gumawe nin maringis. (Juan 19:11) Sa anong dahelan? Daing duwa-duwa na an Dios nin pakikidamay asin mamomoton na pagkaludok nakolgan an boot na maheling na nagdudusa an saiyang daing kasalan na Aki. (Isaias 63:9; Lucas 1:77, 78) Dai nanggad naanggot si Jehova ki Jesus sa ano man na paagi. Minsan siring, naogma si Jehova sa pagigin andam kan saiyang Aki na magdusa huli sa gabos na bendisyon na ibubunga kaini.
31. (a) Sa anong paagi ibinugtak ni Jehova an kalag ni Jesus bilang “dolot para sa pagkakasala”? (b) Pagkatapos kan gabos na kasakitan na naeksperyensiahan ni Jesus bilang tawo, ano an sierto na partikularmenteng nakakokontento para sa saiya?
31 Saro kaini, ibinugtak ni Jehova an kalag ni Jesus bilang “dolot para sa pagkakasala.” Huli kaini, kan si Jesus sumakat na liwat sa langit, luminaog sia sa presensia ni Jehova dara an merito kan saiyang iinatang na buhay nin tawo bilang dolot para sa pagkakasala, asin naogma si Jehova na akoon iyan sa kapakanan kan bilog na katawohan. (Hebreo 9:24; 10:5-14) Paagi sa saiyang dolot para sa pagkakasala, si Jesus nagkaigwa nin “aki.” Bilang “Amang Daing Sagkod,” nahihimo niang magtao nin buhay—buhay na daing sagkod—sa mga nagtutubod sa saiyang pinabolos na dugo. (Isaias 9:6) Pagkatapos kan gabos na kasakitan na inagihan ni Jesus bilang kalag na tawo, seguradong nakakokontento para sa saiya na magkaigwa kan oportunidad na iligtas an katawohan sa kasalan asin kagadanan! Siempre, seguradong orog pa nganing nakakokontento para sa saiya na maaraman na an saiyang integridad nagtao sa saiyang langitnon na Ama nin simbag sa mga pagduhagi kan Saiyang Kaiwal, si Satanas na Diablo.—Talinhaga 27:11.
32. Paagi sa anong “kaaraman” nagdadara si Jesus nin “matanos na kamugtakan sa dakol,” asin siisay an nagkakamit kan kamugtakan na ini?
32 An saro pang bendisyon na ibinunga kan kagadanan ni Jesus iyo na sia nagdadara nin “matanos na kamugtakan sa dakol,” dawa ngonyan. Ginigibo nia iyan, an sabi ni Isaias, “paagi sa saiyang kaaraman.” Minalataw na kaaraman ini na nakua ni Jesus kan sia nagin tawo asin nagdusa na daing hustisya huli sa pagkuyog Hebreo 4:15) Huling nagdusa sagkod sa kagadanan, ikinatao ni Jesus an atang na kaipuhan tanganing tabangan an iba na magkaigwa nin matanos na kamugtakan. Siisay an nagkakamit kan matanos na kamugtakan na ini? Enot, an saiyang linahidan na mga parasunod. Huli ta sinda nagtutubod sa atang ni Jesus, ipinahahayag sindang matanos ni Jehova sa katuyohan na amponon sinda bilang mga aki asin gibohon sindang kaibang mga paramana ni Jesus. (Roma 5:19; 8:16, 17) Dangan, “sarong dakulang kadaklan” nin “ibang karnero” an nagtutubod sa pinabolos na dugo ni Jesus asin nagkakamit nin matanos na kamugtakan sa katuyohan na magin mga katood nin Dios asin makaligtas sa Armagedon.—Kapahayagan 7:9; 16:14, 16; Juan 10:16; Santiago 2:23, 25.
nia sa Dios. (33, 34. (a) Ano an nanonodan niato manongod ki Jehova na nagpapaogma sa satong puso? (b) Sairisay an “dakol” na maako nin “sarong kahirasan” kaiba kan Mesiyanikong Lingkod?
33 Sa katapustapusi, ilinaladawan ni Isaias an mga kapangganahan kan Mesiyas: “Huli kaiyan tatawan ko sia nin sarong kahirasan sa kaibanan kan dakol, asin sa kaibanan kan mga makokosog na saiyang babarangaon an sinamsaman, huli ta pinabolos nia an saiyang kalag sagkod sa mismong kagadanan, asin ibinilang sia sa mga paralapas; asin dinara nia an kasalan nin dakol, patin sia nangoltanan para sa mga paralapas.”—Isaias 53:12.
34 An pantapos na mga tataramon kan kabtang na ini kan hula ni Isaias nagtotokdo nin sarong nakapaoogmang bagay manongod ki Jehova: Pinahahalagahan nia an mga nagdadanay na maimbod sa saiya. Ipinaririsa ini kan panuga na “tatawan” nia “nin sarong kahirasan sa kaibanan kan dakol” an Mesiyanikong Lingkod. Minalataw na an mga tataramon na ini hale sa kaugalean na barangabangaon an sinamsaman sa guerra. Inaapresyar ni Jehova an kaimbodan “kan dakol” na fiel kan suanoy na mga panahon, kaiba si Noe, Abraham, asin Job, asin sia nagtagama nin “sarong kahirasan” para sa sainda sa saiyang bagong kinaban na maabot. (Hebreo 11:13-16) Kaagid kaiyan, tatawan nia nin sarong kahirasan an saiyang Mesiyanikong Lingkod. Tunay nanggad, dai pababayaan ni Jehova na dai mabalosan an saiyang integridad. Kita man makasisierto na si Jehova dai ‘lilingawan an satong ginibo asin an pagkamoot na satong ipinaheheling para sa saiyang ngaran.’—Hebreo 6:10.
35. Sairisay an “mga makokosog” na hinirasan ni Jesus kan mga samsam, asin ano an mga samsam?
35 An Lingkod nin Dios magkakaigwa man nin mga samsam sa guerra paagi sa kapangganahan tumang sa saiyang mga kaiwal. Ihihiras nia an mga samsam na ini sa “mga makokosog.” Sa kaotoban, sairisay an “mga makokosog”? Sinda an enot na mga disipulo ni Jesus na nakadaog sa kinaban siring kan ginibo nia—an 144,000 na siudadano kan “Israel nin Dios.” (Galacia 6:16; Juan 16:33; Kapahayagan 3:21; 14:1) Kun siring, ano an mga samsam? Minalataw na kaiba digdi an “balaog na mga lalaki,” na inagaw ni Jesus sa kontrol ni Satanas, sabi ngani, asin itinao sa Kristianong kongregasyon. (Efeso 4:8-12) An 144,000 na “makokosog” tinawan man nin kahirasan sa saro pang samsam. Huli sa saindang kapangganahan tumang sa kinaban, inagaw ninda ki Satanas an ano man na basehan na duhagion an Dios. An saindang dai napanluluyang debosyon ki Jehova nagpapamuraway sa saiya, na nagpapagayagaya sa saiyang puso.
36. Aram daw ni Jesus na inootob nia an hula manongod sa Lingkod nin Dios? Ipaliwanag.
36 Aram ni Jesus na inootob nia an hula manongod sa Lingkod nin Dios. Kan bangging sia arestaron, kinotar nia an mga tataramon na nakasurat sa Isaias 53:12 asin iinaplikar iyan sa saiyang sadiri: “Ako nagsasabi saindo na ining nasusurat kaipuhan na maotob sa sako, na, ‘Asin sia ibinilang sa kaibanan nin mga tampalasan.’ Huli ta an napapadapit sa sako naootob.” (Lucas 22:36, 37) Makamomondo, si Jesus trinatar nanggad na siring sa sarong tampalasan. Sia ginadan bilang paralapas nin ley, ipinako sa pag-oltanan nin duwang parahabon. (Marcos 15:27) Pero, gikan sa boot niang tinios an katuyawan na ini, na lubos an pakaaram na sia nangongoltanan para sa sato. Garo man sana sia an tuminindog sa pag-oltanan kan mga parakasala asin kan hampak nin penalidad na kagadanan, asin sia mismo an nag-ako kan hampak.
37. (a) An rekord sa kasaysayan kan buhay asin kagadanan ni Jesus nagpapangyari sa sato na mamidbid an ano? (b) Taano ta maninigo kitang magpasalamat ki Jehova Dios asin sa saiyang pinamuraway na Lingkod, si Jesu-Cristo?
37 An rekord sa kasaysayan manongod sa buhay asin kagadanan ni Jesus nagpapangyari sa sato na malinaw na mamidbid na: Si Jesu-Cristo an Mesiyanikong Lingkod sa hula ni Isaias. Maninigo nanggad kitang magpasalamat na nagin andam si Jehova na togotan an saiyang mahal na Aki na otobon an makahulang papel kan Lingkod, na nagdusa asin nagadan tangani na kita mabalukat sa kasalan asin kagadanan! Sa siring si Jehova nagpaheling nin dakulang pagkamoot sa sato. An Roma 5:8 nagsasabi: “Ipinamimidbid nin Dios an saiyang pagkamoot sa sato sa paagi na, mantang kita mga parakasala pa, si Cristo nagadan para sa sato.” Maninigo nanggad kitang magpasalamat man ki Jesu-Cristo, an pinamuraway na Lingkod, na gikan sa boot na pinabolos an saiyang kalag sa kagadanan mismo!
[Mga Nota sa Ibaba]
^ par. 5 Sa pagtradusir kaiyan kan Isaias 52:13, an Targum ni Jonathan ben Uzziel (enot na siglo C.E.), na trinadusir ni J. F. Stenning, nagsasabi: “Masdan, an sakuyang lingkod, an Linahidan (o, an Mesiyas), magigin mapanggana.” Kaagid kaiyan, an Babilonikong Talmud (mga ikatolong siglo C.E.) nagsasabi: “An Mesiyas—ano an saiyang ngaran? . . . [; an mga] nasa harong nin Rabi [halimbawa, An may helang], siring kan sinabi, ‘Daing duwa-duwa na pinasan nia an samong mga helang.’ ”—Sanhedrin 98b; Isaias 53:4.
^ par. 15 Inapod ni propeta Miqueas an Betlehem bilang “an sadangoton sa tahaw kan rinibo nin Juda.” (Miqueas 5:2) Pero, an Betlehem na sadit sana an nagkaigwa kan unikong onra na magin an banwaan na namundagan kan Mesiyas.
^ par. 22 An termino sa Hebreo na trinadusir na “dinadamat” ginagamit man may labot sa daot. (2 Hade 15:5) Segun sa nagkapirang intelektuwal, nakua nin nagkapirang Judio sa Isaias 53:4 an ideya na an Mesiyas magigin daoton. Iinaaplikar kan Babilonikong Talmud an bersikulong ini sa Mesiyas, na inaapod siang “an daoton na intelektuwal.” An Katolikong Douay Version, kaoyon kan Vulgata Latina, trinadusir an bersikulong ini: “Ibinilang niamo sia na garo sarong daoton.”
[Mga Hapot Para sa Pag-adal]
[Tsart sa pahina 29]
AN LINGKOD NI JEHOVA
Kun Paano Inotob ni Jesus an Papel
HULA PANGYAYARI KAOTOBAN
Isa. 52:13 Ilinangkaw asin Gibo 2:34-36; Fil. 2:8-11;
minisrepresentar 1 Ped. 3:22
Isa. 52:14 Misrepresenta asin Mat. 11:19; 27:39-44, 63, 64;
pinakaraot Juan 8:48; 10:20
Isa. 52:15 Nagpatikba sa dakol Mat. 24:30;
na nasyon 2 Tes. 1:6-10; Kap. 1:7
Isa. 53:1 Dai tinubod Juan 12:37, 38;
Isa. 53:2 Hamak asin simple Luc. 2:7; Juan 1:46
an kapinonan
bilang tawo
Isa. 53:3 Dinuhagi asin Mat. 26:67; Luc. 23:18-25;
hinaboan Juan 1:10, 11
Isa. 53:4 Nagdara kan satong Mat. 8:16, 17; Luc. 8:43-48
mga helang
Isa. 53:5 Tinusok Juan 19:34
Isa. 53:6 Nagdusa huli sa 1 Ped. 2:21-25
mga sala nin iba
Isa. 53:7 Toninong asin daing Mat. 27:11-14; Mar. 14:60,
reklamo sa atubangan nin 61; Gibo 8:32, 35
mga nag-aakusar
Isa. 53:8 Daing katanosan na Mat. 26:57-68; 27:1, 2, 11-26;
binista asin kinondenar Juan 18:12-14, 19-24, 28-40
Isa. 53:9 Ilinobong sa kaibanan Mat. 27:57-60; John 19:38-42
kan mga mayaman
Isa. 53:10 Ibinugtak an kalag bilang Heb. 9:24; 10:5-14
dolot para sa pagkakasala
Isa. 53:11 Nagbukas kan dalan tanga- Roma 5:18, 19; 1 Ped. 2:24;
ning an dakol magkamit Kap. 7:14
nin matanos na kamugtakan
Isa. 53:12 Ibinilang sa mga Mat. 26:55, 56; 27:38;
makasalan Luc. 22:36, 37