Sinusurog kan Korte Suprema an Tunay na Pagsamba sa “Daga nin Ararat”

An sarong abohon an buhok na Armeniano na ama nin tolong aki nagtitindog sa atubangan kan pinakahalangkaw na korte sa saiyang nasyon. Namemeligro an katalingkasan nia asin kan dakol na kapagtubod nia. An Korte naghihinanyog mantang sia nagkokotar sa Biblia tanganing ipaliwanag an saiyang mga tinutubod. Tanganing masabotan kun paano an pagbistang ini nagresulta sa dakulang kapangganahan para sa tunay na pagsamba sa dagang iyan, siyasaton niato an mga pangyayari na suminagkod dian.

AN Armenia nasa sirangan nin Turkiya asin nasa mismong timog kan mahiwas na kabukidan nin Caucasus. Labing tolong milyon katawo an nag-eerok dian. Heling-heling sa kabisera kan nasyon, an Yerevan, an magayonon na tanawon kan duwang alitoktok kan Bukid nin Ararat, na duman, segun sa tradisyon, puminondo an dahong ni Noe pakatapos kan lakop sa globong Delubyo.—Genesis 8:4. *

Poon pa kan 1975 na inootob kan mga Saksi ni Jehova an saindang Kristianong aktibidad sa Armenia. Pakatapos na kamtan kan Armenia an independensia sa dating Unyon Sobyet kan 1991,  minukna an sarong Konseho kan Estado Para sa Relihiosong mga Aktibidad tanganing irehistro an relihiosong mga organisasyon. Minsan siring, paorootrong sinayumahan kan konsehong ini na irehistro an Mga Saksi ni Jehova, na an prinsipal na dahelan an isyu nin Kristianong neutralidad. Bilang resulta, poon kan 1991 labing 100 na hoben na Saksi sa Armenia an sinentensiahan asin sa kadaklan na kaso nabilanggo huli sa saindang basado sa Bibliang paninindogan manongod sa serbisyo militar.

Ipinaimbestigar man kan Konseho sa piskalia kan gobyerno an relihiosong aktibidad ni Lyova Margaryan, sarong Kristianong magurang sa kongregasyon asin mahigos na abogado na nagtatrabaho sa lokal na atomikong planta nin koryente. Sa kahurihurihi, si Tugang na Margaryan idinemanda base sa Artikulo 244, sarong natadang Sobyet na ley na inaprobaran durante kan kapanahonan ni Khrushchev, sa katuyohan na olangon asin sa katapustapusi paraon an Mga Saksi ni Jehova asin iba pang relihiosong grupo.

Segun sa ley na iyan sarong krimen an pag-organisar o paggiya sa sarong relihiosong grupo na, ipinananarahotan an paghuhulit nin relihiosong mga paniniwala, ‘inaakit an mga hoben na umatender sa relihiosong mga pagtiripon nin dai rehistradong relihion’ asin ‘iniimpluwensiahan an mga miembro na magsayumang gibohon an saindang mga paninimbagan sibiko.’ Tanganing suportaran an saiyang paghingako, idinoon kan piskal an presensia nin menor de edad na mga aki sa mga pagtiripon na pinamamayohan ni Tugang na Margaryan sa siudad nin Metsamor. Nagsahot man an piskal na pinirit ni Tugang na Margaryan an hoben na mga miembro kan kongregasyon na sayumahan an serbisyo militar.

Nagpoon an Pagbista

Nagpoon an pagbista kan Biernes, Hulyo 20, 2001, sa korte kan distrito nin Armavir na pinangengenotan ni Huwes Manvel Simonyan. Nagpadagos iyan sagkod Agosto. Durante kan saindang pagpatotoo, inadmitir sa kahurihurihi kan mga testigo para sa demandante na idinikta kan mga ahente kan Ministri sa Seguridad Nasyonal (dating KGB) an ibang kabtang kan nasusurat na mga kapahayagan tumang ki Tugang na Margaryan asin pinirit sinda na pirmahan an mga kapahayagan na idto. Sa sarong pangyayari, inadmitir nin sarong babae na sarong opisyal kan Ministri sa Seguridad an nagtao nin instruksion sa saiya na magsahot na “an Mga Saksi ni Jehova tumang sa satong gobyerno asin sa satong relihion.” Nagtuga an babae na personalmente mayo siang midbid na Saksi ni Jehova kundi nadangog nia sana an mga akusasyon tumang sa sainda sa telebisyon kan Estado.

Kan turno na nia, pinatotoohan ni Tugang na Margaryan na an nag-aatender na menor de edad na mga aki sa pagtiripon kan Mga Saksi ni Jehova may permiso kan saindang mga magurang. Ipinaliwanag nia man na an serbisyo militar personal na desisyon. An pag-usisa kan piskal nagpadagos sa laog nin nagkapirang aldaw. Si Tugang na Margaryan, na naggagamit nin Biblia, kalmadong sinimbag an mga hapot manongod sa saiyang mga tinutubod, mantang sinusundan kan piskal an mga teksto sa sadiri niang Biblia.

Kan Setyembre 18, 2001, ipinahayag kan huwes na “daing sala” si Margaryan, na sinasabi na “mayo nin ano man na krimen” sa saiyang aktibidad. Ipinublikar kan Associated Press an sarong makahulogan na report manongod sa kasong iyan. Iyan nagsasabi: “Ipinahayag ngonyan na daing sala an sarong namomoon sa Mga Saksi ni Jehova sa Armenia sa sahot na paggibo nin proselito asin pagpuersa sa mga hoben na ebitaran  an serbisyo militar. Pakalihis nin duwang bulan na pagbista, sinabi kan Korte na mayo nin igong ebidensia tumang sa namomoon, si Levon Markarian [Lyova Margaryan]. Napaatubang sia sa limang taon kutanang pagkabilanggo. . . . Minsan ngani ginagarantiyahan kan Konstitusyon nin Armenia an relihiosong katalingkasan, depisil para sa bagong mga grupo na magparehistro asin an mga reglamento pabor sa nangingibabaw na Iglesia Apostolika sa Armenia.” Sa opisyal na deklarasyon kaiyan sa media kan Setyembre 18, 2001, an Organisasyon Para sa Seguridad Asin Kooperasyon sa Europa (sa Ingles, Organization for Security and Cooperation in Europe [OSCE]) nagsabi: “Minsan ngani maogmang inaako an desisyon, an Ministri kan OSCE namomondo pa man giraray na pinonan an demanda.”

An Demanda Nagpapadagos

Minsan siring, nag-apelar an mga piskal, asin apat pang bulan an ilinawig kan pagbista sa apelasyon. Sa kapinonan kan pagbista, kan turno na ni Tugang na Margaryan na magpatotoo, an enot na hapot sa saiya iinatubang kan saro sa mga huwes. Kan nagpoon nang sumimbag si Tugang na Margaryan, suminaliot an tsirman asin kinomprontar sia. Pakatapos kaiyan, dai na kaini tinogotan si Tugang na Margaryan na makatapos sa pagsimbag dawa sa sarong hapot. Dai sinasabi an mga dahelan, hinale man kaini sa rekord an kadaklan na hapot na iinatubang ki Tugang na Margaryan kan abogado nia bilang an demandado. Durante kan pagbista, an kontra sa mga Saksi na relihiosong mga panatiko, na nakapano sa hokoman, paorootrong ininsulto si Tugang na Margaryan. Pakatapos kan sesyon, ibrinodkast sa telebisyon an balakid na falso asin biribid na report manongod sa pagbista, na sinasabi, halimbawa, na garo man sana inadmitir na ni Tugang na Margaryan na sia may sala.

Sa mga kabangaan kan pagbista, binigla kan tsirman kan panel na kompuesto nin tolong huwes an mga nagmamasid paagi sa pag-atubang nin sarong surat hale sa Konseho kan Estado Para sa Relihiosong mga Aktibidad na hinahagad sa piskalia na gumibo nin aksion tumang ki Tugang na Margaryan. An ginibong ini nakabigla sa mga nagmamasid sa pagbista na hale sa laen-laen na nasyon, huli ta sa aplikasyon kaiyan para sa pagigin miembro kan Konseho nin Europa, rinekonoser kan Armenia an paninimbagan kaiyan na “seguradohon na an gabos na Iglesia o  relihiosong mga komunidad, partikularmente an mga inaapod na ‘bakong tradisyonal,’ makaotob kan saindang relihion na mayo nin diskriminasyon.”

Mantang nagpapadagos an pagbista sa suminunod na mga semana, nag-oorog an tension sa palibot. Padagos na riniribok asin sinasalakay kan mga kontra an mga Saksi sa laog asin sa luwas kan hokoman. An mga babaeng Saksi dinudugay. Kan an sarong Saksi sinalakay alagad habong bumalos, patalikod siang tinira sa gulod asin kinaipuhan na darahon sa ospital.

Mientras tanto, ninombrahan an sarong bagong nangengenot na huwes sa kaso. Sa ibong kan paghihingoa kan nagkapira sa mga nagdadangog na takoton an abogado kan demandado, pinagdanay kan bagong tsirman na ini an saiyang kontrol, na pinagbotan pa ngani an pulis na paluwason sa hokoman an sarong babae na nagkukurahaw nin huma sa abogado kan demandado.

An Kaso Dinara sa Pinakahalangkaw na Korte sa Armenia

Sa katapustapusi, kan Marso 7, 2002, sinurog kan korte de apelasyon an desisyon kan korte hudisyal na iyong enot na nagbista. Pambihira nanggad, kan aldaw bago ianunsiar an desisyon na ini, dinesolber an Konseho kan Estado Para sa Relihiosong mga Aktibidad. Sa giraray, iinapelar kan piskal an desisyon, ngonyan sa pinakahalangkaw na korte sa Armenia—an Court of Cassation. Hinagad ngonyan kan mga piskal na ibalik kan Korte an kaso para sa pagbista liwat tanganing “itao an desisyon na may sala.”

An panel nin anom na huwes, na pinamamayohan ni Huwes Mher Khachatryan, nagtipon kan alas 11:00 n.a. kan Abril 19, 2002. Sa pambukas na kapahayagan nia, an saro sa mga piskal nagpahayag nin grabeng gurobgutob huli ta dai nakuang may sala kan duwang naenot na korte si Tugang na Margaryan. Minsan siring, an piskal na ngonyan an pinapondo asin direktang kinuestion kan apat sa mga huwes. Kinastigo kan sarong huwes an piskal huli sa paghingoa kaining magkaigwa nin prehuwisyo an Korte paagi sa pag-iba kan gibohon na paghuhulit asin kan dai pagigin rehistrado kan Mga Saksi ni Jehova sa saiyang isinumitir tumang ki Tugang na Margaryan​—na pareho dai sinasabing krimen sa Artikulo 244. Dangan sinabi kan huwes na an ginibo kan mga piskal “paglamag paagi sa paggamit nin kaso kriminal.” Nasambitan nin saro pang huwes an manlaenlaen na kaso sa Korte sa Europa na rinekonoser an Mga Saksi ni Jehova bilang “midbid na relihion” na may deretsong tawan nin proteksion kan Kasundoan sa Europa Manongod sa mga Deretso nin Tawo. Sa puntong ini, kuminurahaw an sarong padi na binabanga kan Mga Saksi ni Jehova an nasyon. Pinagbotan sia kan Korte na sumilensio.

Dangan inapod kan mga huwes si Lyova Margaryan na yaon duman kaidto sa tahaw kan mga nagdadangog—sarong aksion na dai pa nangyari kaidto sa korte supremang ini. Si Tugang na Margaryan nagtao nin marahay na patotoo mapadapit sa Kristianong paninindogan kan Mga Saksi ni Jehova sa manlaenlaen na isyu. (Marcos 13:9) Pakatapos nin halipot na pagturotimbang, nagbalik an Korte asin nagkakasararong sinurog an “mayong sala” na desisyon. Si Tugang na Margaryan risa nanggad na nakaginhawa. Sa saindang nasusurat na desisyon, sinabi kan Korte: “An aktibidad na ini [ni Lyova Margaryan] dai ibinibilang na krimen kan nag-eeksister na ley, asin an klaseng ini nin akusasyon kontra sa Artikulo 23 kan Konstitusyon nin Armenia asin kan Artikulo 9 kan Kasundoan sa Europa.”

Mga Epekto kan Desisyon

Kun nagin mapanggana an demanda, ginibo kutana kaini na mas pasil an legal na aksion tumang sa ibang kamagurangan na Saksi sa mga kongregasyon sa bilog na Armenia. Olangon man logod kan malinaw na desisyon na itinao kan Korte an siring na panriribok. An bakong paborableng desisyon puede man kutanang gamiton na sarahotan tanganing padagos na ipanguri sa Mga Saksi ni Jehova an pagrehistro. Marahay sana ta hinale na kan Korte an falsong sarahotan na ini.

Panahon an magsasabi kun baga irerehistro an labing 7,000 na Saksi ni Jehova sa nasyon na ini. Mientras tanto, an tunay na pagsamba nagdadanay na buhay asin nag-ooswag sa “daga nin Ararat.”

[Nota sa Ibaba]

[Ritrato sa pahina 12]

Si Lyova Margaryan sa pagbista sa saiya

[Ritrato sa pahina 13]

Si Tugang na Margaryan asin an saiyang pamilya