Ano Na an Nangyayari sa Pag-abuloy?

PAKATAPOS kan mga pagsalakay kan Setyembre 11, 2001, sa Siudad nin Nueva York asin Washington, D.C., nagin pambihira an pagsuportar kan publiko para sa mga biktima kan trahedya. Nabigla an mga institusyon sa pag-abuloy sa $2.7 bilyones na donasyon sa pagtabang na maasikaso an mga pamilya kan mga biktima. Huling nabigla sa kadakulaan kan destroso, an mga tawo sa gabos na lugar gustong tumabang.

Minsan siring, tolos na nagraot an boot kan publiko kan lumataw an mga alegasyon na dinidispalko kan midbid na marhay na mga institusyon sa pag-abuloy an mga pondo. Nagkaigwa nin grabeng pagkaanggot sa bareta na sarong dakulang institusyon sa pag-abuloy an nagpaplanong dai iluwas an haros kabanga kan $546 milyones na naresibi kaiyan asin gamiton iyan sa ibang katuyohan. Maski ngani sa huri binawi kan organisasyon an desisyon kaiyan asin naghagad nin dispensasyon, an sarong reporter nagkomento: “Para sa mga kritiko an pagkabaliktad na ini nin mga pangyayari huri nang marhay asin kulang tanganing ikabalik an pagtitiwala” na nakamtan bago an pagsalakay. Kumusta man kamo? Nagluya na daw an saindong pagtitiwala sa mga institusyon sa pag-abuloy kaini pa sanang nakaagi?

Kapakipakinabang o Sayang Sana?

An pagtatao sa mga institusyon sa pag-abuloy sa pankagabsan kinokonsiderar na sarong birtud. Pero, bakong arog kaiyan an pagmansay kan gabos. Labing 200 na taon na an nakaagi, si Samuel Johnson, an parasurat na Ingles, nagsurat: “Mas nakaseseguro kamong marhay na marahay an ginigibo nindo kun ibinabayad nindo an kuarta sa mga nagtatrabaho, bilang kabayadan sa saindang pagpapagal, kisa kun magtao sana kamo nin kuarta sa mga institusyon sa pag-abuloy.” Arog man kaiyan an pagduda kan nagkapira ngonyan, asin an mga bareta manongod sa mga organisasyon sa pag-abuloy na sala an paggamit o pagkapot sa mga donasyon dai nakakatabang na mapasarig an kompiansa kan publiko. Estudyare an duwang dai pa sana nahahaloy na halimbawa.

An direktor nin sarong relihiosong institusyon sa pag-abuloy sa San Francisco hinale pakatapos na soboot isingil sa saiyang ahensia an operasyon nia sa pagpagayon asin an $500 kada semanang utang nia sa restawran sa laog nin duwang taon. Sa Britania, napasupog an mga nag-organisar nin sarong dakulang aktibidad nin paghagad nin abuloy sa telebisyon kan madiskobre na sa 9.6 milyones na euro (mga $10 milyones, E.U.) na ipinadara sainda tanganing makatabang sa pagtogdok nin bagong mga amponan sa Romania, 12 sanang harong na dai nakaaabot sa pamantayan an ikinatogdok, asin ginatos na ribong dolyar an dai ikapaliwanag kun napasaen. An negatibong mga bareta na arog  kaini tama sanang magin dahelan na an mga nagtatao nin donasyon magin mas maingat sa kun gurano an itatao ninda asin kun kiisay ninda iyan itatao.

Magtao o Dai Magtao

Minsan siring, makamomondo na togotan na an mga ginigibo nin pira sanang indibiduwal o organisasyon makaolang sa satong tunay na pagmalasakit asin pagkaludok sa iba. An Biblia nagsasabi: “An klase nin pagsamba na malinig asin daing digta sa pagheling kan satong Dios asin Ama iyo ini: an pag-ataman sa mga ilo asin babaeng balo sa saindang kasakitan.” (Santiago 1:27) Iyo, an pagmalasakit na may kaibang gibo para sa mga dukha asin daing sukat sarong mahalagang kabtang nin Kristianismo.

Pero, tibaad mag-isip-isip kamo, ‘Maninigo daw na padagos akong magtao sa mga institusyon sa pag-abuloy, o maninigo daw na pagmaigotan ko na sanang tumabang paagi sa personal na mga regalo sa mga indibiduwal?’ Anong klaseng pagtatao an linalaoman nin Dios? Totokaron kan masunod na artikulo an mga hapot na ini.