Mag-isip nin Tanos—Humiro nin May Kadonongan

IMAHINARA an eksenang ini: Ipinapaliwanag ni Jesu-Cristo na an relihiosong mga kaiwal sa Jerusalem kokolgan sia nin grabe dangan gagadanon sia. An saiyang dayupot na amigo na si apostol Pedro dai makapaniwala kaiyan. Sa katunayan, isiniblag nia si Jesus asin sinaway. An sinseridad asin tunay na pagmakolog ni Pedro dai mapagdududahan. Alagad paano hinusgaran ni Jesus an kaisipan ni Pedro? “Padian ka sa hudian ko, Satanas!” an sabi ni Jesus. “Ika sarong singkogan sa sako, huli ta iniisip mo, bakong an mga kaisipan nin Dios, kundi an sa mga tawo.”​—Mateo 16:21-23.

Seguradong nakabibigla nanggad idto para ki Pedro! Imbes na magin tabang asin suporta, sa kamugtakan na ini nagin siang “sarong singkogan” sa saiyang namomotan na marhay na Kagurangnan. Paano ini nangyari? Tibaad si Pedro nagin biktima nin sarong komun na kaluyahan sa kaisipan nin tawo​—an paniniwala sana sa kun ano an gusto niang paniwalaan.

Dai Magin Sobra an Pagkompiar

An sarong huma sa satong kakayahan na mag-isip nin tanos iyo an tendensia na magin sobra an pagkompiar. Si apostol Pablo nagpatanid sa mga kapwa Kristiano sa suanoy na Corinto: “Sia na naghohona na sia nagtitindog mag-ingat na dai sia mapukan.” (1 Corinto 10:12) Taano ta sinabi ini ni Pablo? Minalataw na huli ta aram nia na an kaisipan nin tawo madali nanggad na mabiribid​—dawa an kaisipan nin mga Kristiano na ‘rumaot parayo sa sinseridad asin kalinigan na para sa Cristo.’​—2 Corinto 11:3.

Ini nangyari sa sarong bilog na henerasyon nin mga apoon ni Pablo. Kan panahon na idto, sinabihan sinda ni Jehova: “An saindong mga kaisipan bakong an sakong mga kaisipan, minsan an sakong dalan bakong an saindong dalan.” (Isaias 55:8) Nagin sindang “madonong sa sadiri nindang mga mata,” na nagin kapahapahamak an mga resulta. (Isaias 5:21) Daing duwa-duwa, kun siring, rasonable na siyasaton kun paano niato mapagdadanay na tanos an satong sadiring kaisipan asin sa siring na paagi malikayan an parehong kapahamakan.

Mag-ingat sa Makalaman na Kaisipan

An nagkapira sa Corinto naapektaran nin grabe kan makalaman na kaisipan. (1 Corinto 3:​1-3) Tinawan ninda nin orog na importansia an mga pilosopiya nin tawo kisa Tataramon nin Dios. Daing duda na an Griegong mga pensador kan panahon na idto madodonong na marhay. Minsan siring, sa pagheling nin Dios mga mangmang sinda. Si Pablo nagsabi: “Nasusurat: ‘Papangyayarihon kong mapara an kadonongan kan mga madonong, asin isisikwal ko an intelihensia kan mga intelektuwal.’ Haen an madonong? Haen an eskriba? Haen an parapakidiskutir kan sistemang ini nin mga bagay?  Bakong ginibo nin Dios na kamangmangan an kadonongan kan kinaban?” (1 Corinto 1:​19, 20) An siring na madodonong ginigiyahan kan “espiritu kan kinaban” imbes na kan espiritu nin Dios. (1 Corinto 2:12) An saindang mga pilosopiya asin ideya bakong kaoyon kan kaisipan ni Jehova.

An pinakagikanan kan siring na makalaman na kaisipan iyo si Satanas na Diablo, na ginamit an halas tanganing sugotan si Eva. (Genesis 3:​1-6; 2 Corinto 11:3) Peligro pa daw sia sa sato sagkod ngonyan? Iyo! Oyon sa Tataramon nin Dios, “binuta [ni Satanas] an isip” kan mga tawo sagkod na saiya na ngonyan na “ilinalagalag an bilog na ineerokan na daga.” (2 Corinto 4:4; Kapahayagan 12:9) Mahalaga nanggad na magin listo sa saiyang mga pakana!​—2 Corinto 2:11.

Mag-ingat sa “Kadayaan nin mga Tawo”

Nagpatanid man si apostol Pablo tumang sa “kadayaan nin mga tawo.” (Efeso 4:14) Napaatubang sia sa “madayang mga trabahador” na nagsaginsagin na dara an katotoohan alagad sa katunayan binibiribid iyan. (2 Corinto 11:12-​15) Tanganing maabot an saindang mga obheto, an siring na mga tawo tibaad gumamit nin pinili nindang ebidensia, emosyonal na pananaram, nakalalagalag na mga tataramon na bakong gabos totoo, tusong patutsada, asin hayag na kaputikan pa ngani.

An mga propagandista parateng naggagamit nin tataramon na arog kan “sekta” tanganing pakaraoton an iba. Sa sarong rekomendasyon sa Parlamentaryong Junta kan Konseho nin Europa, isinuherir na an mga autoridad na nag-iimbestigar sa bagong mga relihiosong grupo “kaipuhan na patanidan na marhay na lingawan nguna an paggamit kan tataramon na ini.” Taano? Pinaghona na an tataramon na “kulto” negatibong marhay an itinataong ideya. Sa kaparehong paagi, salang sinahotan kan mga Griegong intelektuwal si apostol Pablo na sarong “matabil,” o “parapurot nin pisog.” Ipinapakahulogan kaini na saro sana siang daing pakinabang na paratiwatiwa, sarong tawo na namumurot asin nag-ootro sana nin nagkapipirang kaaraman. An totoo, ipinapahayag ni Pablo an “maogmang bareta dapit ki Jesus asin kan pagkabuhay liwat.”​—Gibo 17:18; nota sa ibaba.

Nag-aaser daw an pamamaagi kan mga propagandista? Iyo. Nagin mayor na dahelan sinda sa pagmukna nin etniko asin relihiosong mga pagkaongis paagi sa pagbiribid sa pagmansay nin mga tawo manongod sa ibang nasyon o relihion. Ginamit sinda nin dakol tanganing paluyahon an bakong popular na mga minoriya. Epektibong ginamit ni Adolf Hitler an siring na paagi kan iladawan nia an mga Judio asin iba pa bilang “biko,” “maraot,” asin sarong “huma” sa Estado. Nungkang togotan an klaseng ini nin pandadaya na hilohon an saindong kaisipan.​—Gibo 28:19-​22.

Dai Pagdayaon an Saindong Sadiri

Madali man na dayaon an satong sadiri. Sa katunayan, tibaad depisil na marhay na butasan o pagdudahan ngani an pinakamamahal na marhay na mga opinyon. Taano? Huling nagigin emosyonal an pagkakapot niato sa satong mga punto de vista. Sa siring puede niatong dayaon an satong sadiri paagi sa salang pangangatanosan​—paagi sa pag-imbento nin mga rason tanganing patunayan na tama an talagang sala asin nakadadayang mga paniniwala.

Nangyari ini sa nagkapirang enot na siglong mga Kristiano. Aram ninda an Tataramon nin Dios, alagad dai ninda tinogotan na giyahan kaiyan an saindang kaisipan. Sa kahurihurihi ‘dinadaya ninda an saindang sadiri nin putik na pangangatanosan.’ (Santiago 1:​22, 26) An sarong nagpaparisa na tibaad nagigin biktima na kita kan klaseng ini nin pandadaya sa sadiri iyo na kun naaanggot kita kun kinukuestion an satong paniniwala. Imbes na maanggot, madonong na papagdanayon an bukas na isip asin maingat na magdangog sa sasabihon nin iba​—dawa kun naseseguro niato na tama an satong opinyon.​—Talinhaga 18:17.

Magkalot Para sa “Mismong Kaaraman nin Dios”

Ano an magigibo niato tanganing papagdanayon na tanos an satong kaisipan? Igwa nin igong tabang na makukua, alagad kaipuhan na andam kitang maghingoa na kuanon iyan. An madonong na si Hadeng Salomon nagsabi: “Aki ko, kun ika mag-aako kan sakong mga tataramon asin magpapahalaga kan sakong mga togon, tanganing magtao nin atension sa kadonongan paagi sa saimong talinga, na ikakiling mo an saimong puso sa pakamansay; dugang pa, kun ika mag-apod sa pakasabot mismo asin ika magkurahaw sa pakamansay, kun ika padagos na maghahanap kaiyan siring  baga sa pirak, asin siring baga sa natatagong kayamanan ika padagos na magsusungkat kaiyan, sa siring masasabotan mo an pagkatakot ki Jehova, asin makukua mo an mismong kaaraman nin Dios.” (Talinhaga 2:​1-5) Iyo, kun personal kitang maghihingoa na panoon an satong isip asin puso kan mga katotoohan sa Tataramon nin Dios, makakukua kita nin tunay na kadonongan, pakarorop, asin pakamansay. Garo man sana kita magkakalot para sa mga bagay na mas mahalagang marhay kisa sa pirak o ano man na iba pang materyal na kayamanan.​—Talinhaga 3:​13-​15.

An kadonongan asin kaaraman mahalagang marhay nanggad para sa tanos na kaisipan. “Kun an kadonongan lumaog sa saimong puso asin an kaaraman mismo magin nakagagayagaya sa saimo mismong kalag,” an sabi kan Tataramon nin Dios, “an mismong kakayahan sa pag-iisip magbabantay sa saimo, an pakamansay mismo maprotehir sa saimo, tanganing iligtas ka sa maraot na dalan, sa tawong nagtataram nin marigsok na mga bagay, sa mga nagbabaya sa mga dalan nin katanosan tanganing maglakaw sa mga dalan nin kadikloman.”​—Talinhaga 2:​10-​13.

Nangorognang mahalaga na togotan an mga kaisipan nin Dios na iyong gumiya sa satong kaisipan sa mga panahon nin sakit o peligro. An makosog na mga emosyon siring kan kaanggotan o takot magpapagin depisil na mag-isip nin tanos. “An pan-aapi puedeng makaparungaw sa sarong madonong,” an sabi ni Salomon. (Eclesiastes 7:7) Posible ngani na ‘maanggot tumang ki Jehova mismo.’ (Talinhaga 19:3) Paano? Paagi sa pagbasol sa Dios sa mga problema niato asin paggamit kaiyan tanganing ipangatanosan an paggibo nin mga bagay na bakong kaoyon kan saiyang mga ley asin prinsipyo. Imbes na isipon na pirme niatong aram an pinakamarahay, mapakumbaba logod kitang maghinanyog sa madonong na mga parakonseho na naghihingoang tabangan kita paagi sa paggamit kan Kasuratan. Asin kun kinakaipuhan, magin andam kita na bayaan dawa an marigon na pinangaptan na mga punto de vista kun nagigin risang-risa na napasala an mga iyan.​—Talinhaga 1:​1-5; 15:22.

“Padagos na Maghagad sa Dios”

Nabubuhay kita sa nakariribaraw asin peligrosong mga panahon. Mahalagang marhay an regular na pamibi para sa pagdirehir ni Jehova tangani na makagibo kita nin marahay na paghusgar asin makahiro nin may kadonongan. “Dai kamo maghadit sa ano man na bagay,” an isinurat ni Pablo, “kundi sa gabos na bagay paagi sa pamibi asin pagngayongayo na may pasalamat ipahayag nindo sa Dios an saindong mga kahagadan; asin an katoninongan nin Dios na minalampas sa gabos na kaisipan mag-iingat kan saindong puso asin kan saindong mga pag-isip paagi ki Cristo Jesus.” (Filipos 4:​6, 7) Kun kulang kita kan kadonongan sa pagresolber sa nakariribong na mga problema o pagbalo, kaipuhan kitang ‘padagos na maghagad sa Dios, huli ta sia abundang nagtatao sa gabos na dai nin pagbasol.’​—Santiago 1:5-8.

Nakarerealisar na an mga kapwa Kristiano nangangaipong gumamit nin kadonongan, si apostol Pedro naghingoang ‘pukawon an saindang malinaw na pag-isip.’ Gusto nia na saindang ‘girumdomon an mga kasabihan na itinaram kaidto kan banal na mga propeta asin an togon kan Kagurangnan asin Paraligtas,’ si Jesu-Cristo. (2 Pedro 3:​1, 2) Kun gigibohon niato ini asin papagdanayon an satong isip na kaoyon kan Tataramon ni Jehova, mag-iisip kita nin tanos asin mahiro nin may kadonongan.

[Mga Ritrato sa pahina 21]

An enot na mga Kristiano tinogotan na an diosnon na kadonongan, bakong an pilosopikong pangangatanosan, an makaimpluwensia sa saindang kaisipan

[Credit Lines]

Mga pilosopo poon sa wala patoo: Epicuro: Rinetrato sa karahayan nin boot kan Museo Britano; Cicero: Rineprodusir hale sa The Lives of the Twelve Caesars; Plato: Roma, Musei Capitolini

[Mga Ritrato sa pahina 23]

Mahalagang marhay an pamibi asin pag-adal kan Tataramon nin Dios