Kun Paano Nagigirumdoman an Nagkapira

MGA tolong ribong taon na an nakaagi, si David nagdudulag ki Hadeng Saul kan Israel. May isinugo si David ki Nabal, sarong mayaman na pastor nin mga karnero asin kanding, tanganing maghagad nin kakanon asin tubig. An totoo, may utang na boot si Nabal ki David asin sa saiyang mga parasunod huli ta prinotehiran ninda an mga aripompon ni Nabal. Minsan siring, nagsayuma si Nabal na magpaheling nin ano man na pag-istimar. Pasilyak pa ngani niang inanggotan an mga tawohan ni David. Ilinaag ni Nabal an saiyang sadiri sa peligro, huli ta si David an tawong dai puedeng trataron sa daing pakundangan na paagi.​—1 Samuel 25:​5, 8, 10, 11, 14.

An aktitud ni Nabal bakong kaoyon kan tradisyon sa Tahaw na Sirangan na pagpaheling nin pagkamapag-istimar sa mga bisita asin estranghero. Kaya, anong klaseng ngaran an nagibo ni Nabal para sa saiyang sadiri? An rekord kan Biblia nagsasabi na sia “maisog asin maraot sa saiyang mga gibo” asin “daing kamanungdanan na tawo.” An saiyang ngaran nangangahulogan nin “pagkadaing isip,” asin tunay nanggad na guminawe sia sono dian. (1 Samuel 25:​3, 17, 25) Gusto daw nindong magirumdoman kamo nin arog kaiyan? Kamo daw maisog asin daing herak sa pagtratar sa iba, nangorogna kun garo baga nasa disbentaha sinda? O kamo daw maboot, mapag-istimar, asin makonsiderasyon?

Si Abigail—Sarong Babae na May Marahay na Paghusgar

Bilang resulta kan saiyang maisog na aktitud, si Nabal nakakua nin kompromiso. Isinukbit ni David asin kan 400 na tawohan nia an saindang espada asin puminaduman tanganing tokdoan nin leksion si Nabal. Nadangog ni Abigail, agom ni Nabal, an nangyari. Aram nia na may mangyayaring labanan. Ano an puede niang gibohon? Dali-dali siang nag-andam nin bastanteng kakanon asin suplay na pagkakan saka duminuman tanganing abatan si David asin an saiyang mga tawohan. Kan nasabatan nia sinda, nakimaherak sia ki David na dai magpabolos nin dugo na mayong dahelan. Luminomoy an puso ni David. Dinangog nia an pakiolay kaini asin nagpahunod. Dai nahaloy pagkatapos kan mga pangyayaring ini, si Nabal nagadan. Dangan, huling naheling an marahay na mga kualidad ni Abigail, kinua sia ni David bilang saiyang agom.​—1 Samuel 25:14-42.

Anong klaseng reputasyon an nagibo ni Abigail para sa saiyang sadiri? Sia “marahay an diskresion,” o “madonong,” siring kan sinasabi sa orihinal na Hebreo. Malinaw na sia rasonable asin praktikal saka aram nia kun paano asin kun noarin magibo nin aksion. Huminiro siang may kaimbodan tanganing protehiran sa grabeng kapahamakan an saiyang rungaw na agom asin an saiyang kasararo sa harong. Sa kahurihurihi sia nagadan,  alagad sia may marahayon na reputasyon bilang sarong babaeng marahay an paghusgar.​—1 Samuel 25:3; New International Version.

Anong Rekord an Iwinalat ni Pedro?

Umabante kita sa panahon kan enot na siglo C.E. asin pag-olayan an 12 apostol ni Jesus. Daing duda na an saro sa pinakamarikas magpahayag kan saboot asin pinakapusokpusokan iyo si Pedro, o si Cefas, na dating parasira sa Galilea. Minalataw na sia may mapuersang personalidad na dai natatakot ipahayag an saiyang mga saboot. Halimbawa, may sarong pangyayari kan hanawan ni Jesus an mga bitis kan saiyang mga disipulo. Ano an reaksion ni Pedro kan an mga bitis na nia an hahanawan?

Si Pedro nagsabi ki Jesus: “Kagurangnan, hahanawan mo an sakong mga bitis?” Bilang simbag si Jesus nagsabi: “Dai mo nasasabotan ngonyan an ginigibo ko, alagad masasabotan mo pagkatapos kan mga bagay na ini.” Nagsimbag si Pedro: “Nungka nanggad na hahanawan mo an sakong mga bitis.” Mangnoha an may pagdodoon alagad pusokpusokan na reaksion ni Pedro. Ano an nagin reaksion ni Jesus?

“Apuera sana kun hanawan taka,” an isinimbag ni Jesus, “mayo kang kabtang sa sako.” Si Simon Pedro nagsabi sa saiya: “Kagurangnan, bako sana an sakong mga bitis, kundi patin an sakong mga kamot asin sakong payo.” Ngonyan nasobrahan naman logod si Pedro! Alagad aram na pirme nin mga tawo an aktitud ni Pedro. Mayo nin panloloko o pandadaya sa saiya.​—Juan 13:6-9.

Nagigirumdoman man si Pedro huli sa saiyang sa tawong marhay na mga kaluyahan. Halimbawa, tolong beses niang dineharan si Cristo sa atubangan kan mga tawong nag-akusar sa saiya na saro sa parasunod kan kinondenar na si Jesus nin Nazaret. Kan marealisar ni Pedro an saiyang sala, sia mapait na nanangis. Dai sia natakot na ipahayag an saiyang pagkamondo asin pagbasol. Makahulogan  man na an pagkasaysay na ini kan pagdehar ni Pedro irinekord kan mga kagsurat kan Ebanghelyo​—na posibleng marhay na huli sa impormasyon na itinao mismo ni Pedro! Igo an saiyang kapakumbabaan tanganing admitiron an saiyang mga pagkukulang. Igwa daw kamo kan birtud na iyan?​—Mateo 26:69-75; Marcos 14:66-72; Lucas 22:54-62; Juan 18:15-18, 25-27.

Pirang semana pagkatapos na deharan nia si Cristo, si Pedro, na pano nin banal na espiritu, pusoan na naghulit sa sarong kaburunyogan nin mga Judio kan Pentecostes. Ini seguradong tanda na may kompiansa sa saiya an binuhay liwat na si Jesus.​—Gibo 2:14-21.

Sa saro pang pangyayari, si Pedro nahulog sa ibang silo. Ipinaliwanag ni apostol Pablo na bago dumatong an nagkapirang tugang na Judio sa Antioquia, si Pedro hayag na nakikiasosyar sa mga Hentil na nagturubod. Minsan siring, suminuway sia sa mga ini “huli sa takot sa mga kabilang sa grupong tinuri” na nagdatong pa sana hale sa Jerusalem. Ibinuyagyag ni Pablo an dobleng pamantayan ni Pedro.​—Galacia 2:11-14.

Pero, siisay sa mga disipulo an nagtaram na may kosog nin boot sa sarong kritikal na panahon na garo baga dakol sa mga parasunod ni Jesus an andam nang bayaan sia? Iyan an pangyayari na ihinayag ni Jesus an sarong bagay na bago, mapadapit sa kahulogan kan pagkakan kan saiyang laman asin pag-inom kan saiyang dugo. Sia nagsabi: “Kun dai kamo magkakan kan laman kan Aki nin tawo asin mag-inom kan saiyang dugo, mayo kamo nin buhay sa saindo man sana.” An mayoriya sa mga parasunod ni Jesus na Judio nagkasiringkog asin nagsarabi: “Makangingirhat an mga tataramon na ini; siisay an magdadangog kaiyan?” Dangan ano na an nangyari? “Huli kaini an dakol sa saiyang mga disipulo nagduman sa mga bagay na tinalikdan asin habo nang maglakaw kaiba nia.”​—Juan 6:50-66.

Sa kritikal na panahon na ini, inatubang ni Jesus an 12 apostol asin naghapot nin nakatataros sa pusong hapot: “Ano maharale man kamo?” Suminimbag si Pedro: “Kagurangnan, siisay pa an samong dudumanan? Yaon sa saimo an mga tataramon nin buhay na daing katapusan; asin kami nagtubod asin nakaaram na ika iyo an Banal nin Dios.”​—Juan 6:67-69.

Anong klaseng reputasyon an nagibo ni Pedro? An nagbabasa kan pagkasaysay manongod sa saiya daing magigibo kundi maghanga sa saiyang onesto asin prangkang personalidad, sa saiyang kaimbodan, asin sa saiyang pagigin andam na admitiron an sadiri niang mga kaluyahan. Marahayon nanggad na ngaran an nagibo nia para sa saiyang sadiri!

Ano an Nagigirumdoman nin mga Tawo Manongod ki Jesus?

An ministeryo ni Jesus sa daga naglawig sana nin tolo may kabangang taon. Pero, ano an nagigirumdoman sa saiya kan mga parasunod nia? Huli ta sia sangkap, mayo nin kasalan, sia daw indiperente asin daing labot? Naghadehadean daw sia huli ta aram nia na sia an Aki nin Dios? Tinakot asin pinirit daw nia an saiyang mga parasunod na kumuyog? Sia daw seryosong marhay kaya mayo sia nin kualidad na magpangisi? Sia daw sibot na marhay kaya mayo sia nin panahon para sa mga maluya asin may helang o sa mga aki? Minemenos daw nia an mga tawong iba an rasa asin an mga babae, arog kan parateng ginigibo kan mga lalaki kan panahon na idto? Ano daw an sinasabi sa sato kan rekord?

Si Jesus interesado sa mga tawo. Ihinahayag kan pag-estudyar sa saiyang ministeryo na sa dakol na pangyayari pinaomayan nia an mga pilay asin may helang. Naghingoa sia tanganing tabangan an mga daing sukat. Nagpaheling sia nin interes sa mga aki, na pinagbotan an saiyang mga disipulo: “Pabayae nindo na dumolok sa sako an saraday na aki; dai nindo sinda pagpogolan.” Dangan “kinugos [ni Jesus] an mga aki asin pinonan na bendisyonan sinda, na idinodoon an saiyang kamot sa sainda.” Nagtatao daw kamo nin panahon sa mga aki, o kamo daw sibot na marhay na dai ngani nindo naririsa an presensia ninda?​—Marcos 10:13-16; Mateo 19:13-15.

Kan si Jesus yaon sa daga, an mga Judio nagagabatan sa relihiosong mga susundon asin regulasyon na palabaw na sa mga kahagadan kan Ley. Pinagagabatan kan saindang relihiosong mga namomoon an mga tawo nin magabat na mga pasanon, mantang sinda mismo harabong humiro kan mga pasan minsan kan saindang moro. (Mateo 23:4; Lucas 11:46) Kun siring, kanigoan an kalaenan ni Jesus! Sia nagsabi: “Madia kamo sa sako, kamo gabos na nagpapagal asin nagagabatan, asin pagiginhawahon ko kamo.”​—Mateo 11:28-30.

An mga tawo nagiginhawahan kun sinda nakikiibaiba  ki Jesus. Dai nia tinatakot an saiyang mga disipulo, kaya takot na sindang ipahayag an saindang mga saboot. Sa katunayan, hinahapot nia sinda tanganing enganyaron sindang magtaram. (Marcos 8:27-29) Maninigong ihapot sa sadiri kan Kristianong mga paraataman: ‘Arog man daw kaiyan an impresyon sa sako kan mga kapagtubod? Sinasabi daw talaga sako kan ibang kamagurangan an saindang opinyon, o nag-aalangan sindang gibohon iyan?’ Nakagiginhawa nanggad kun an mga paraataman madaling dolokon, naghihinanyog sa iba, asin pirmeng madaling makibagay! An pagigin bakong rasonable dinedesganar sana an prangka asin sueltong pag-orolay.

Dawa ngani si Jesus an Aki nin Dios, dai nia noarin man ginamit sa salang paagi an saiyang kapangyarihan o autoridad. Imbes, nakipagrasonan sia sa mga nagdadangog sa saiya. Iyan an nangyari kan probaran kan mga Fariseo na siloon sia paagi sa pandakop na hapot: “Sono daw sa ley na magbayad nin buhis sa kada payo ki Cesar o bako?” Sinabihan sinda ni Jesus na ipaheling sa saiya an sarong sinsilyo asin hinapot sinda: “Kiisay na ladawan asin inskripsion ini?” Sinda nagsimbag: “Ki Cesar.” Dangan sia nagsabi sa sainda: “Kun siring, itao nindo ki Cesar an mga bagay na ki Cesar, alagad sa Dios an mga bagay na sa Dios.” (Mateo 22:15-21) Igo na an simpleng lohika.

Si Jesus daw may kualidad na magpangisi? An nagkapirang nagbabasa tibaad may marisang kadikit na pagpangisi kun mabasa ninda an teksto kun saen nagsabi si Jesus na mas pasil pa para sa sarong kamelyo na umagi sa labot nin dagom kisa sarong mayaman na makalaog sa Kahadean nin Dios. (Mateo 19:​23, 24) Pagpasobra nanggad an mismong ideya na an sarong kamelyo nagpoprobar na umagi sa labot nin literal na dagom na pantahi. An saro pang halimbawa nin siring na hiperbole iyo an pakaheling sa dagami sa mata nin sarong tugang alagad dai pakaheling sa pasagi na yaon sa sadiring mata nin saro. (Lucas 6:​41, 42) Dai, si Jesus bakong estriktong paradisiplina. Sia mamomoton asin mainamigo. Para sa mga Kristiano ngonyan, an kualidad na magpangisi puedeng makaina sa kaduloman sa mga panahon nin tension.

An Pagkaludok ni Jesus sa mga Babae

Ano an pagmate kan mga babae sa presensia ni Jesus? Tunay nanggad na dakol siang maimbod na parasunod na babae, kaiba an saiya mismong ina, si Maria. (Lucas 8:1-3; 23:​55, 56; 24:​9, 10) An mga babae dai nag-alangan na dumolok ki Jesus kaya ngani may sarong pangyayari na sarong babaeng ‘midbid na parakasala’ an naghanaw sa bitis nia paagi sa mga luha kaini asin linahidan iyan kan ungguento. (Lucas 7:​37, 38) An saro pang babae, na pinag-aawasan nin dugo sa laog nin dakol na taon, nakipagsusoan tanganing dutaan an saiyang gubing tangani na maomayan. Inomaw ni Jesus an saiyang pagtubod. (Mateo 9:20-22) Iyo, nanompongan kan mga babae na si Jesus madaling dolokon.

Sa saro pang pangyayari, si Jesus nakipag-olay sa sarong Samaritana sa may bubon. Nagngalas siang marhay kaya sia nagsabi: “Taano ta ika, minsan Judio, naghahagad sa sako nin inomon, mantang ako Samaritana?” Aram nindo, an mga Judio dai nakikilabot sa mga Samaritano. Pinonan na siang tokdoan ni Jesus nin makangangalas na  katotoohan manongod sa “tubig na nagbuburokbusok tanganing magtao nin buhay na daing katapusan.” Pamugtak an saiyang boot sa mga babae. Dai sia nagsaboot na sia kinukuestion.​—Juan 4:7-15.

Nagigirumdoman si Jesus sa saiyang dakol na maheherakon na kualidad, kaiba an saiyang mapagsakripisyong aktitud. Sia an personipikasyon nin diosnon na pagkamoot. Si Jesus an nagtao nin modelo sa gabos na gustong magin mga parasunod nia. Gurano daw kaingat nindong sinusunod an saiyang halimbawa?​—1 Corinto 13:4-8; 1 Pedro 2:21.

Paano daw Nagigirumdoman an mga Kristiano sa Presenteng Aldaw?

Sa presenteng mga panahon, rinibong fiel na Kristiano an nagadan na, an dakol gurang na, an iba medyo hoben pa. Alagad nagwalat sinda nin marahay na reputasyon. An nagkapira, arog ni Crystal, na nagadan sa pagkagurang, nagigirumdoman sa saindang pagigin mamomoton asin pagigin mahilig makisama. An iba pa, arog ni Dirk, na nagadan kan sia labi nang 40, nagigirumdoman huli sa pagigin mainogmahon asin espiritu nin pagigin gikan sa boot.

Dangan yaon an halimbawa ni Jose na taga España. Kaidtong mga taon nin 1960, kan an paghuhulit kan Mga Saksi ni Jehova prohibido sa nasyon na iyan, si Jose may agom asin tolong saraday na aking babae. Sia may seguradong trabaho sa Barcelona. Alagad kan panahon na iyan, nangangaipo nin maygurang na Kristianong mga magurang sa kongregasyon sa timog na España. Binayaan ni Jose an saiyang seguradong trabaho asin buminalyo sa Málaga kaiba an saiyang pamilya. Kinaipuhan nindang tagalan an depisil na mga panahon sa pagbuhay, na sa parate mayong trabaho.

Pero, si Jose midbid sa saiyang pagigin fiel, masasarigan na halimbawa sa ministeryo asin arogan na pagpadakula sa saiyang mga aking babae, na nagibo nia sa tabang kan saiyang mapagsuportar na agom, si Carmela. Kun kaipuhan an sarong tawo na maorganisar nin Kristianong mga kombension sa rehion, si Jose pirmeng andam na magpresentar. Makamomondo, mantang sia labi nang 50, sia nagkahelang nin grabe na iyo niang ikinagadan. Minsan siring, an nawalat nia sarong reputasyon nin pagigin masasarigan, mahigos na magurang sa kongregasyon asin mamomoton na agom patin ama.

Kaya paano kamo magigirumdoman? Kun nagadan kamo kasuodma, ano an sasabihon nin mga tawo manongod sa saindo ngonyan? Ini sarong hapot na tibaad magmotibar sa sato gabos na pakarhayon an satong paggawe.

Ano an puede niatong gibohon tanganing magkaigwa nin marahay na reputasyon? Sa gabos na panahon puede kitang umoswag sa pagpaheling kan bunga kan espiritu​—na kabilang sa iba pa an pagkamoot, pakatios, kabootan, kahoyoan, asin pagpopogol sa sadiri. (Galacia 5:​22, 23) Iyo, daing duwa-duwa, “an [marahay na] ngaran mas marahay kisa marahay na lana, asin an aldaw nin pagkagadan kisa aldaw nin pagkamundag.”​—Eclesiastes 7:1; Mateo 7:12.

[Ritrato sa pahina 5]

Nagigirumdoman si Abigail huli sa saiyang diskresion

[Ritrato sa pahina 7]

Nagigirumdoman si Pedro huli sa saiyang pagigin pusokpusokan pero onestong personalidad

[Ritrato sa pahina 8]

Si Jesus nagtao nin panahon para sa mga aki