Paano daw Kamo Makagigibo nin Madonong na mga Desisyon?

“AN TAWONG madonong maghihinanyog asin maglalaog sa isip nin dagdag na tokdo,” an sabi ni Salomon, na hade kan suanoy na Israel. An kadaklan sa sato may beses na nakagibo nin mga desisyon na bakong madonong huli sana ta dai kita naghinanyog sa sadol nin iba.​—Talinhaga 1:5.

An mga tataramon na idto ni Salomon kan huri isinurat sa Biblia, kaiba kan iba pa sa “tolong ribong talinhaga” na kinomponer nia. (1 Hade 4:32) Puede daw kitang makinabang sa pakaaram asin paghimate sa madonong na mga kasabihan nia? Iyo. Tinatabangan kita kaiyan na “makanood nin kadonongan asin disiplina, makamansay sa mga tataramon nin pakasabot, mag-ako kan disiplina na nagtatao nin pakarorop, katanosan asin paghusgar patin pagigin tanos.” (Talinhaga 1:​2, 3) Tokaron niato an limang giya na basado sa Biblia na puedeng makatabang sa sato sa paggibo nin madonong na mga desisyon.

Pag-isipan an Panhaloyan na mga Epekto

May mga desisyon na magkakaigwa nin dakulang mga epekto. Kun siring, pagmaigotan na determinaran antes pa kun ano an mga ini. Mag-ingat na dai kamo butahon kan pan-akit nin panmadalian na mga pakinabang sa panhaloyan na mga epekto na posibleng bakong marahay. “Alisto an isip kan saro na nakaheheling kan kapahamakan asin minatago, alagad an daing kabatidan minaagi asin nagdudusa kan penalidad,” an patanid kan Talinhaga 22:3.

Tibaad makatabang kun ililista nindo sa papel kun ano an magigin panmadalian asin panhaloyan na mga epekto. An panmadalian na mga resulta kan pagpili nin sarong trabaho puedeng halangkaw na sueldo asin nakagagayagayang trabaho. Alagad kaiba daw sa panhaloyan na mga epekto an pagkaigwa nin trabaho na mayo man talaga nin pag-asenso? Maabot daw an panahon na tibaad hagadon kaiyan na bumalyo kamo sa ibang lugar, tibaad harayo sa mga katood o pamilya nindo? Posible daw na kamo mapasa mga kamugtakan na bakong marahay sa salud huli kaiyan o magin makauumoy iyan na marhay kaya biyo na kamong madedesganar? Turotimbangon an mga bentaha asin disbentaha, dangan magdesisyon kun ano an maninigong tawan nin prioridad.

Magtao nin Supisyenteng Panahon

An mga desisyon na ginibo na may paghumari posibleng marhay na bakong madonong. An Talinhaga 21:5 nagpapatanid: “An mga plano kan mahigos seguradong nagbubunga nin bentaha, tara an gabos na naghuhumari seguradong mapasiring sa pagkatikapo.” Halimbawa, an mga tinedyer na namomoot na marhay maninigo na dai maghidale sa pagdesisyon na mag-agom. Ta kun dai, tibaad maeksperyensiahan ninda an pagigin totoo kan sinabi ni William Congreve, sarong Ingles na parasurat nin drama sa kapinonan kan ika-18 siglo: “Sa naghuhumaring mag-agom, tibaad halawig an pagbasol.”

Minsan siring, dai ipagkamalo an pagtao nin supisyenteng panahon sa pagpanuodma. May mga  desisyon na importanteng marhay kaya madonong na iyan desisyonan sa pinakamadaling panahon na mapupuede. An dai man kuta kaipuhan na pag-atraso puedeng makadanyar na marhay sa sato o sa iba. An pagdigson nin sarong desisyon puedeng magin saro na mismong desisyon​—na posibleng bakong madonong.

Magin Andam na Umako nin Hatol

Mantang mayo nin duwang situwasyon na eksaktong magkapareho, an duwang tawo tibaad bakong pirmeng magkapareho an desisyon kun napapaatubang sa magkaagid na problema. Pero, makakatabang na madangog niato kun paano dinesisyonan kan iba an mga bagay na kapareho kan sa sato. Hapoton sinda kun ano an ebalwasyon ninda ngonyan sa desisyon ninda. Halimbawa, sa pagpili nin hanap-buhay, hagadon sa mga may arog na kaiyan na hanap-buhay na sabihon saindo an positibo sagkod an negatibong aspekto kaiyan. Ano an nanompongan nindang mga pakinabang sa pagpili kaiyan, asin ano an nagin mga disbentaha o posibleng mga peligro?

“Nasusudya an mga plano kun mayo nin pribadong orolay,” an patanid sa sato, “alagad sa kadakolan nin parahatol may nahahaman.” (Talinhaga 15:22) Siempre, kun naghahagad kita nin hatol asin nakakanood sa eksperyensia nin iba, kaipuhan na gibohon niato iyan na may lubos na pakasabot na kita personalmente an dapat na gumibo nin pinal na desisyon asin magsaabaga kan responsibilidad sa paggibo kaiyan.​—Galacia 6:​4, 5.

Himateon an Sinanay na Marhay na Konsensia

An konsensia puedeng makatabang sa sato na gumibo nin mga desisyon kaoyon kan pundamental na mga prinsipyo na pinipili niatong sunodon sa satong buhay. Para sa sarong Kristiano, ini nangangahulogan nin pagsasanay kan konsensia na ipabanaag an mga kaisipan nin Dios. (Roma 2:​14, 15) Sinasabi sato kan Tataramon nin Dios: “Sa gabos mong dalan girumdomon mo sia, asin itatanos nia mismo an saimong mga dana.” (Talinhaga 3:6) Siempre, may mga situwasyon na an duwang tawo​—an balang saro may sinanay na marhay na konsensia​—tibaad makaabot sa magkalaen na konklusyon asin sa siring gumibo nin magkalaen na desisyon.

Minsan siring, an sinanay na marhay na konsensia dai maghohona na iyan may siring na libertad kun an dinedesisyonan mga gibo na direktang kinokondenar kan Tataramon nin Dios. Halimbawa, tibaad itogot kan konsensia na dai sinanay sa mga prinsipyo sa Biblia na aramon nin sarong lalaki asin sarong babae kun baga sinda magkabagay bago magpakasal paagi sa pagsasaro sana. Tibaad nagsasaboot sinda na madonong an desisyon na ginibo ninda, na nangangatanosan na ikakalikay sinda kaiyan na magpabiglabigla sa bakong madonong na pag-agom. Tibaad dai sinda kondenaron kan saindang konsensia. Pero, an siisay man na an pagmansay sa sekso asin pag-agom kapareho kan pagmansay nin Dios madesisyon tumang sa arog kaiyan na temporaryo asin inmoral na areglo.​—1 Corinto 6:18; 7:​1, 2; Hebreo 13:4.

Kun Paano Maaapektaran kan Saindong Desisyon an Iba

Sa parate, an saindong desisyon tibaad makaapektar sa iba. Kaya nungkang tuyohon na gumibo nin bakong madonong​—sa lolong pa ngani​—na desisyon na puedeng magsapeligro kan mahalagang marhay na mga relasyon sa mga katood asin paryente o, orog sa gabos, sa Dios. An Talinhaga 10:1 nagsasabi: “An aking madonong iyo an nagpapagayagaya sa sarong ama, asin an aking lolong kamondoan kan saiyang ina.”

Sa ibong na lado, saboton na kun beses kaipuhan na mamili sa mga pakikikatood. Sa pag-ilustrar, tibaad magdesisyon kamong haboan an relihiosong mga pagmansay na dati nindong pinangangaptan alagad ngonyan aram na nindo na sarongat sa Kasuratan. O  tibaad magdesisyon kamong gumibo nin dakulang pagbabago sa personalidad nindo huli sa pagmawot nindong ioyon an saindong buhay sa mga giyang itinao nin Dios na inako na nindo ngonyan. An saindong desisyon tibaad dai makapaogma sa saindong mga katood o paryente, alagad an ano man na desisyon na nakapaoogma sa Dios sarong madonong na desisyon.

May Kadonongan na Gibohon an Pinakadakulang Desisyon

Dai aram kan mga tawo sa pankagabsan, napapaatubang an gabos ngonyan sa paggibo nin desisyon mapadapit sa buhay asin kagadanan. Napaatubang sa kaagid na situwasyon an suanoy na mga Israelita na nakakampo sa linderos kan Dagang Panuga kan 1473 B.C.E. Bilang representante nin Dios sa pagtaram, sinabihan sinda ni Moises: “Ibinugtak ko an buhay asin kagadanan sa atubangan mo, an bendisyon asin an maldisyon; asin dapat na pilion mo an buhay tanganing makapagpadagos kang mabuhay, ika asin an saimong aki, paagi sa pagkamoot ki Jehova na saimong Dios, paagi sa paghinanyog sa saiyang tingog asin paagi sa pagdadanay sa saiya; huli ta sia an saimong buhay asin an kahalawigan kan saimong mga aldaw, tanganing mag-erok ka sa ibabaw kan daga na isinumpa ni Jehova sa saimong mga apoon na si Abraham, Isaac, asin Jacob na itatao nia sa sainda.”​—Deuteronomio 30:​19, 20.

Ipinaheheling kan hula asin kronolohiya sa Biblia na nabubuhay kita sa “delikadong mga panahon na masakit pakibagayan” asin na “an kamugtakan kan kinaban na ini nagbabago.” (2 Timoteo 3:1; 1 Corinto 7:31) Maabot sa kulminasyon an ihinulang pagbabago sa paglaglag sa sarong sistema nin tawo na dai nang serbi, na sasalidahan kan matanos na bagong kinaban nin Dios.

Yaon na kita sa tata kan bagong kinaban na iyan. Kamo daw malaog tanganing kamtan an buhay na daing katapusan sa daga na sakop kan Kahadean nin Dios? O kamo daw hahaleon sa daga kun haleon na an sistema ni Satanas? (Salmo 37:9-11; Talinhaga 2:​21, 22) Kamo an madesisyon kun anong dalan an susunodon nindo ngonyan, sarong desisyon na totoong mangangahulogan nin buhay o kagadanan. Maogma daw nindong aakoon an tabang sa paggibo kan tamang desisyon, kan madonong na desisyon?

Kalabot sa desisyon na pilion an buhay an pakanood nguna sa mga kahagadan nin Dios. An mga iglesia sa kadaklan nasudyang ipasabot nin eksakto an mga kahagadan na ini. An saindang mga namomoon sa parate dinadaya an mga tawo na magtubod sa mga kaputikan asin maggibo nin mga bagay na ikinakaanggot nin Dios. Dai ninda ikinapaliwanag an pangangaipong gumibo nin personal na desisyon na sambahon an Dios “sa espiritu asin katotoohan.” (Juan 4:24) Kaya an kadaklan sa mga tawo dai iyan ginigibo. Alagad mangnohon an sinabi ni Jesus: “An dai sa kampi ko tumang sako, asin an dai nakikitipon sa sako nakakawarak.”​—Mateo 12:30.

Magayagayang tinatabangan kan Mga Saksi ni Jehova an mga tawo na magkaigwa nin orog na kaaraman manongod sa Tataramon nin Dios. Pinamamayohan ninda an regular na pag-orolay sa Biblia kaiba an mga indibiduwal o grupo sa oras asin lugar na kombenyente sa sainda. An mga gustong mag-aprobetsar sa areglong ini maninigong kontakon an lokal na mga Saksi o sumurat sa mga kagpublikar kan An Torrengbantayan.

Siempre, an nagkapira tibaad may pundamental nang kaaraman manongod sa kun ano an mga kahagadan nin Dios. Tibaad ngani kombensido na sinda sa pagigin totoo asin masasarigan kan Biblia. Pero, dakol sa sainda an idinidigson an paggibo nin desisyon na idusay an saindang sadiri sa Dios. Taano man? Tibaad may nagkapirang dahelan.

Posible daw na dai ninda aram an kahalagahan kan paggibo kaiyan? Malinaw na sinabi ni Jesus: “Bakong gabos na nagsasabi sa sako, ‘Kagurangnan, Kagurangnan,’ makalalaog sa kahadean kan kalangitan, kundi idtong naggigibo kan kabotan kan sakong Ama na nasa kalangitan.” (Mateo 7:21) An kaaraman sana sa Biblia bakong igo; kaipuhan an gibo. An enot na Kristianong kongregasyon nagtao nin arogan. Mababasa niato an manongod sa nagkapira kan enot na siglo: “Kan sinda magturubod ki Felipe, na nagpapahayag kan maogmang bareta kan kahadean nin Dios asin kan ngaran ni Jesu-Cristo, sinda nabautismohan, mga lalaki sagkod babae.” (Gibo 2:41; 8:12) Sa siring, kun an saro inako na an Tataramon nin Dios nin bilog na puso, tinutubod an sinasabi kaiyan, asin ikinaoyon na an saiyang buhay sa mga pamantayan nin Dios, ano an nakakaolang sa saiya na magpabautismo bilang simbolo kan saiyang pagdusay? (Gibo 8:34-38) Siempre, tanganing akoon nin Dios, kaipuhan na gibohon nia an lakdang na ini nin gikan sa boot asin may magayagayang puso.​—2 Corinto 9:7.

Tibaad nagsasaboot an nagkapira na kulang pa  an saindang kaaraman tanganing idusay an saindang buhay sa Dios. Alagad an gabos na minapoon pa sana sa sarong bagong klase nin buhay may limitado sanang kaaraman. Siisay na propesyonal an maghihingako na an aram nia ngonyan dati na niang aram sa pagpopoon pa sana kan saiyang karera? An pagdesisyon na maglingkod sa Dios nangangaipo sana nin kaaraman manongod sa pundamental na mga katokdoan asin prinsipyo sa Biblia, kaiba an sinserong pagmawot na mamuhay oyon dian.

Idinidigson daw nin nagkapira an saindang desisyon sa takot na dai ninda iyan maotob? An dakol na kapanugaan nin tawo may kalabot na tama sanang paghadit na masudya. An saro na nagdesisyon na mag-agom asin magpamilya tibaad magsaboot na medyo kulang sia nin kakayahan, alagad an paggibo nin kapanugaan nagseserbing pan-enganyar na gibohon nia an pinakamakakaya nia. Siring man, an sarong hoben na may bagong lisensia sa pagmaneho tibaad natatakot na maaksidente​—nangorogna kun aram nia an mga estadistika na nagpapaheling na mas dakol na hoben na nagmamaneho an harani sa aksidente kisa mga mas may edad na. Minsan siring, an kaaraman na ini puedeng magin kapakipakinabang, na nagmomotibar sa saiya na magin mas maingat sa pagmaneho. An dai pagkua nin lisensia bako nanggad na solusyon!

Magdesisyon na Pilion an Buhay!

Ipinaheheling kan Biblia na an presente, lakop sa globong sistema sa politika, ekonomiya, asin relihion patin an mga nagsusuportar dian madali nang mawara sa daga. Pero, an mga indibiduwal na may kadonongan na nagdesisyon na pilion an buhay asin minagawe kaoyon kaiyan magdadanay. Bilang nukleo nin sarong sosyedad sa bagong kinaban, makikikabtang sinda sa paggibo sa daga na magin sarong paraiso, arog kan orihinal na katuyohan nin Dios. Maoogma daw kamong magpartisipar sa nakagagayagayang gibohon na ini sa paggiya nin Dios?

Kun iyo, magdesisyon na mag-adal kan Tataramon nin Dios. Magdesisyon na manodan an mga kahagadan nin Dios tanganing mapaogma sia. Magdesisyon na aboton an mga iyan. Orog sa gabos, magdesisyon na otobon an saindong desisyon sagkod na matapos. Sa halipot, magdesisyon na pilion an buhay!

[Mga Ritrato sa pahina 4]

Magtao nin supisyenteng panahon para sa magabat na mga desisyon

[Ritrato sa pahina 5]

Magin andam na umako nin hatol sa pagpili nin karera

[Mga Ritrato sa pahina 7]

An mga nagdesisyon na maglingkod sa Dios ngonyan makikikabtang sa paggibo sa daga na magin sarong paraiso