Kamo daw Pirmeng Nangangaipo nin Pagboot sa Biblia?

KAN kamo aki pa, posibleng marhay na an saindong mga magurang nagtao saindo nin dakol na susundon. Mantang kamo nagdadakula, nasabotan nindo na sinda nagmamakolog sa saindong ikararahay. Bilang saro nang adulto, tibaad sagkod ngonyan sinusunod pa nindo an nagkapirang prinsipyo na saindang itinadom sa saindo, minsan ngani kamo mayo na sa saindang poder.

An satong langitnon na Ama, si Jehova, nagtatao sato nin dakol na direktang pagboot paagi sa saiyang Tataramon, an Biblia. Halimbawa, saiyang ibinabawal an idolatriya, pakikisaro, pagsambay, asin paghabon. (Exodo 20:​1-​17; Gibo15:​28, 29) Mantang kita ‘nagtatalubo sa gabos na bagay’ sa espirituwal na paagi, nasasabotan niato na si Jehova may pagmakolog sa satong ikararahay asin na an saiyang mga pagboot bakong labi-labi kanakalilimitar.​—Efeso 4:​15; Isaias 48:​17, 18; 54:13.

Minsan siring, dakol an situwasyon na dian mayo nin direktang pagboot. Huli kaini, may mga nagsasaboot na mantang mayo nin direktang ley sa Biblia, libre sindang gibohon an gusto ninda. Minarason sinda na kun an Dios naniniwala na ini kaipuhan, saiya kutanang ipinahayag an saiyang kabotan paagi sa direktang pagboot.

Idtong mga nag-iisip nin arog kaini sa parate minagibo nin bakong madonong na mga desisyon na sa huri pinagbabasolan nindang marhay. Dai ninda nasasabotan na an laog kan Biblia bako sanang mga ley kundi pati mga nagpaparisa kan kaisipan nin Dios. Mantang satong pinag-aadalan an Biblia asin naaaraman an pagmansay ni Jehova sa mga bagay, nakakapatalubo kita nin sarong konsensia na sinanay sa Biblia asin natatabangan kita na makagibo nin mga pagpili na nagpapabanaag kan saiyang kaisipan. Kun ginigibo ta ini, pinaoogma niato an saiyang puso asin kita mag-aani kan mga pakinabang na bunga kan paggibo nin madonong na mga desisyon.​—Efeso 5:1.

Pambihirang mga Halimbawa sa Biblia

Kun hehelingon niato an pagkasaysay kan Biblia sa mga lingkod nin Dios kan suanoy na mga panahon, makanonompong kita nin mga situwasyon kun saen kinonsiderar ninda an kaisipan ni Jehova dawa sa panahon na sinda dai sakop nin direktang pagboot. Estudyaran an halimbawa ni Jose. Kan panahon na sia napapaatubang sa inmoral na mga pan-aakit kan agom ni Potifar, mayo pa nin ipinasabong nin Dios na nasusurat na ley tumang sa pagsambay. Pero, dawa mayo nin direktang ley, narealisar ni Jose na an pagsambay sarong kasalan bako sanang tumang sa saiyang konsensia kundi, siring man, “tumang sa Dios.” (Genesis 39:9) Minalataw na namidbid ni Jose na an pagsambay sarong pagbalga sa kaisipan asin kabotan nin Dios, siring kan ipinahayag sa Eden.​—Genesis 2:24.

Estudyare an saro pang halimbawa. Sa Gibo 16:​3, satuyang naaraman na bago iiba si Timoteo sa saiyang Kristianong mga pagbibiahe, tinuri sia ni Pablo. Pero, sa bersikulo 4 satuyang mababasa na pagkatapos kaiyan si Pablo asin Timoteo nagbiahe sa mga siudad na nagdadara kan ‘mga kasugoan na pinagdesisyonan kan mga apostol asin kan kamagurangan na lalaki na yaon sa Jerusalem.’ Kabilang sa mga kasugoan na idto an desisyon na an mga Kristiano dai na sakop kan ley na magpaturi! (Gibo 15:​5, 6, 28, 29) Taano ta namatean ni Pablo na si Timoteo kaipuhan na turion? ‘Huli sa mga Judio na yaon sa mga lugar na idto, huli ta an gabos nakaaaram na an ama ni Timoteo Griego.’ Habo ni Pablo na sia magin causa nin dai kinakaipuhan na pagsentir o pagkasingkog. Sia interesado na an mga Kristiano padagos na “nagrerekomendar [kan saindang sadiri] sa lambang konsensia nin tawo sa pagheling nin Dios.”​—2 Corinto 4:2; 1 Corinto 9:​19-​23.

Si Pablo asin Timoteo midbid sa siring kaining klase nin kaisipan. Basahon an mga kotasyon siring  kan Roma 14:​15, 20, 21 asin 1 Corinto 8:9-13; 10:23-33, asin helingon kun gurano kararom kan pagmalasakit ni Pablo sa espirituwal na ikararahay nin iba, orog na duman sa mga tibaad masingkog sa sarong bagay na, sa katunayan, bako man na maraot. Asin nagsurat si Pablo manongod ki Timoteo: “Mayo na ako nin iba na may kaisipan na arog kan sa saiya na mangangataman nin tunay sa mga bagay mapadapit sa saindo. Huli ta an gabos na iba pa naghahanap sa sadiri nindang kapakanan, bakong ki Cristo Jesus. Alagad aram nindo an patotoo na saiyang itinao manongod sa saiya man sana, na siring sa aki sa kaibanan nin ama sia naglingkod sa kaibanan ko sa pagpalakop kan maogmang bareta.” (Filipos 2:20-22) Kanigoan karahay na halimbawa an itinao kan duwang Kristianong ini para sa sato ngonyan! Imbes na pilion an personal na kagianan o gusto kun bakong sakop nin espesipikong pagboot nin Dios, inarog ninda an pagkamoot ni Jehova asin kan saiyang Aki paagi sa pagpensar kun paano an personal nindang mga desisyon puedeng makaapektar sa iba sa espirituwal na paagi.

Estudyare si Jesu-Cristo, an pangenot niatong halimbawa. Sa saiyang Sermon sa Bukid, malinaw na ipinaliwanag nia na an nakasasabot sa kahulogan kan mga pagboot nin Dios maotob dian dawa iyan dai na espesipikong ipinagboboot o ipinagbabawal. (Mateo 5:​21, 22, 27, 28) Ni si Jesus, ni si Pablo, ni si Timoteo, ni si Jose dai nagkaigwa kan pangangatanosan na mantang mayo nin espesipikong ley nin Dios, an saro libreng gumibo kan gusto nia. Sa pag-arog kan kaisipan nin Dios, an mga tawong ini namuhay oyon sa sinabi ni Jesus na iyo an duwang pinakadakula sa gabos na pagboot​—kamotan an Dios asin kamotan an kapwa tawo.​—Mateo 22:36-​40.

Kumusta Man an mga Kristiano Ngonyan?

Malinaw na dai niato maninigong mansayon an Biblia siring kan pagmansay niato sa sarong legal na dokumento​—na linalaoman na an gabos na obligasyon espesipikong sinasabi. Nakatatao kita nin dakulang kagayagayahan sa puso ni Jehova kun satong pinipili na gibohon an nagpapabanaag kan saiyang kaisipan, maski na mayo nin espesipikong ley na nagdidikta sa satong gigibohon. Sa ibang pagtaram, imbes na pirmeng kaipuhan na pagsabihan kun ano an gusto nin Dios na gibohon ta, puede niatong “saboton kun ano an kabotan ni Jehova.” (Efeso 5:17; Roma 12:2) Taano ta ikinaoogma ini ni Jehova? Nin huli ta ipinaheheling kaini na mas interesado kitang mapanigoan sia kisa sa personal niatong mga gusto asin deretso. Ipinapaheling man kaini na inaapresyar niato an saiyang pagkamoot sagkod sa punto na gusto niatong arogon iyan, na ginigibo an siring na pagkamoot na magin an puersa na nagmomotibar sa sato. (Talinhaga 23:15; 27:11) Dugang pa, an gawe-gawe na oyon sa sinasabi kan Kasuratan nakakokontribwir sa espirituwal asin sa parate pisikal na salud.

Helingon niato kun paano ikaaaplikar an prinsipyong ini sa personal na mga bagay.

Pagpili nin Aling-alingan

Estudyare an kamugtakan nin sarong hoben na lalaki na gustong magbakal nin sarong partikular na album nin musika. Nakaaakit an saiyang nadangog sa album, alagad sia nahahadit huli ta an patos sa likod nagpaparisa na an mga liriko bulgar asin malaswa. Saro pa, aram nia na an dakol sa rekording kan parakantang iyan may pagkaanggot asin pagkaagresibo. Bilang namomoot ki Jehova, an hoben na lalaking ini interesado sa Saiyang kaisipan asin saboot manongod sa bagay na ini. Paano nia maaaraman kun ano an kabotan nin Dios mapadapit sa bagay na ini?

Sa saiyang surat sa mga taga Galacia, ilinista ni apostol Pablo an mga gibo nin laman asin an mga bunga kan espiritu nin Dios. Posibleng marhay na aram nindo kun ano an kaiba sa mga bunga kan espiritu nin Dios: pagkamoot, kagayagayahan, katoninongan, pakatios, kabootan, karahayan, pagtubod, kahoyoan, pagpopogol sa sadiri. Alagad  anong mga aktibidad an mga gibo nin laman? Isinurat ni Pablo: “Ngonyan hayag na an mga gibo kan laman, asin an mga iyan iyo an pakikisaro, karompotan, malaswang gawe, idolatriya, paggibo nin espiritismo, mga pakikienemigo, iriwal, pangimon, mga pagputok nin kaanggotan, mga pasuruhay, pagkabaranga, mga sekta, mga pagkauri, mga pagburat, mariribok na pag-ogma, asin an mga bagay na kapareho kaini. Sa mga bagay na ini pinatatanidan ko kamo, siring na pinatanidan ko na kamo, na an mga naggigibo kan siring na mga bagay dai magmamana kan kahadean nin Dios.”​—Galacia 5:19-23.

Mangnoha an pinakahuring ekspresyon na nasa listahan na iyan​—“an mga bagay na kapareho kaini.” Si Pablo dai nagtao nin kompletong listahan nin gabos na ikabibilang na gibo nin laman. Bako iyan na garo baga puedeng magrason an sarong tawo na, ‘Tinotogotan ako kan Kasuratan na gumibo nin ano man na aktibidad na mayo sa listahan ni Pablo kan mga gibo nin laman.’ Imbes, an mga nagbabasa kaipuhan na gamiton an saindang kakayahan nin pagmansay tangani na mamidbid an mga bagay na tibaad mayo sa listahan alagad mga “kapareho kaini.” Idtong mga daing pagsolsol na nagpapartisipar sa mga gibo na dai nasambitan alagad mga “kapareho kaini” dai magmamana kan mga bendisyon kan Kahadean nin Dios.

Sa siring, kaipuhan niato na masabotan, o mamansayan, kun ano an dai nasosonoan kan mga mata ni Jehova. Depisil daw iyan? Ipamugtak ta baga na hinatolan kamo kan saindong doktor na magkakan nin mas dakol na prutas asin gulay alagad likayan an pay, ice cream, asin mga bagay na kapareho kaini. Masakit daw na madeterminaran kun saen na listahan napapabilang an keik? Ngonyan helingon giraray an mga bunga kan espiritu nin Dios asin an mga gibo kan laman. Saen na listahan kabilang an nasambitan sa enotan na album nin musika? Mayo nanggad iyan nin pagkakaagid sa pagkamoot, karahayan, pagpopogol sa sadiri, o iba pang mga kualidad na konektado sa mga bunga kan espiritu nin Dios. Dai mangangaipo an saro nin direktang ley tanganing masabotan na an siring kaining musika bakong kaoyon kan kaisipan nin Dios. An mga prinsipyong ini minaaplikar man sa mga babasahon, pelikula, programa sa telebisyon, kawat sa computer, Web site, asin iba pa.

Makawiwiling Personal na Itsura

An Biblia nagtatao man nin mga prinsipyo na may koneksion sa paggubing asin pag-alinyar sa sadiri. Pinangyayari kaini an lambang Kristiano na magiyahan sa pagpapadanay nin angay asin marahay na personal na itsura. Sa giraray, an namomoot ki Jehova ibinibilang ini na sarong oportunidad na gibohon, bakong an ano man na gusto nia, kundi an ano man na makapaoogma sa saiyang langitnon na Ama. Siring sa naheling na niato, an bagay na si Jehova dai nagtao nin espesipikong mga regulasyon sa sarong bagay dai nangangahulogan na sia mayong pagmakolog sa kun ano an ginigibo kan saiyang banwaan. An estilo nagkakalaenlaen sa kada lugar, asin maski sa iyo man sanang lugar, iyan nababago sa panapanahon. Minsan siring, an Dios nagtatao nin pundamental na mga prinsipyo na maninigong gumiya sa saiyang banwaan sa gabos na panahon asin sa gabos na lugar.

Halimbawa, an 1 Timoteo 2:​9, 10 nagsasabi: “Kaagid kaiyan sakuyang minamawot na an mga babae magsamno sa saindang sadiri nin husay na gubing, na may kabinian asin toltol na isip, bakong nin mga estilo nin mga pagsalapid nin buhok asin bulawan o perlas o mamahalon na gayong gubing, kundi sa paagi na angay sa mga babae na naghihingakong sinda may reberensia sa Dios, arin na baga, paagi sa marahay na mga gibo.” Sa siring, an mga Kristianong babae​—asin lalaki—​kaipuhan na maingat na isipon kun anong klaseng itsura an linalaoman kan mga tawo sa saindang lugar duman sa mga “naghihingakong may reberensia sa Dios.” Espesyalmenteng angay na maingat na isipon nin sarong Kristiano kun ano an hohonaon nin iba manongod sa mensahe kan Biblia na saiyang dinadara huli sa saiyang itsura. (2 Corinto 6:3) An sarong arogan na Kristiano dai magigin sobra kainteresado sa saiyang personal na mga gusto o hinohonang deretso kundi, imbes, sa dai nia pagigin dahelan nin pagkadisturbo o ikinasisingkog nin iba.​—Mateo 18:6; Filipos 1:10.

Kun maheling nin sarong Kristiano na an sarong partikular na estilo nin personal na itsura ikinapupurisaw o ikinasisingkog nin iba, maaarog nia si apostol Pablo paagi sa pagpaorog kan pagmakolog sa espirituwal na ikararahay nin iba kisa saiyang personal na mga gusto. Si Pablo nagsabi: “Magin kamong mga paraarog sa sako, siring na  ako paraarog ki Cristo.” (1 Corinto 11:1) Asin manongod ki Jesus, si Pablo nagsurat: “Dawa si Cristo dai nagpanigo sa saiya man sana.” Malinaw an puntong itinotokdo ni Pablo sa gabos na Kristiano: “Pero, kitang mga makosog kaipuhan na magpasan kan mga kaluyahan kaidtong mga bakong makosog, asin bakong magpanigo sa sato man sana. An lambang saro sa sato magpanigo sa saiyang kapwa sa marahay para sa pagpakosog sa saiya.”​—Roma 15:1-3.

Pakarhayon an Satong Kakayahan nin Pagmansay

Paano niato mapaooswag an satong kakayahan nin pagmansay tanganing maaraman kun paano mapaninigoan si Jehova dawa kun dai sia nagtao nin espesipikong instruksion sa sarong bagay? Kun babasahon niato an saiyang Tataramon aroaldaw, pag-aadalan iyan nin regular, asin hohorophoropon an satong nabasa, matalubo kita sa satong kakayahan nin pakamansay. An siring na pagtalubo dai nangyayari tolos-tolos. Kapareho kan pisikal na pagtalubo nin sarong aki, an espirituwal na pagtalubo dikit-dikit asin dai tolos naririsa. Kaya may pangangaipo para sa pasensia, asin dai kita maninigong madesganar kun dai niato naheheling an ensegidang pagrahay. Sa ibong na kampi, an basta pag-agi nin halawig na panahon dai mapakarhay kan satong kakayahan nin pagmansay. An siring na panahon kaipuhan na mapano nin regular na pag-estudyar kan Tataramon nin Dios siring kan nasambitan sa enotan, asin kita kaipuhan na mamuhay oyon sa Tataramon na iyan sa pinakamakakaya niato.​—Hebreo 5:14.

Puedeng sabihon na mantang an mga ley nin Dios minabalo kan satong pagkamakinuyog, an saiyang mga prinsipyo minabalo sa rarom kan satong espirituwalidad asin kan satong kamawotan na panigoan sia. Mantang nagtatalubo kita sa espirituwal, orog niatong pahahalagahan an pag-arog ki Jehova asin sa saiyang Aki. Galaga niatong ibabasar an satong mga desisyon sa kaisipan nin Dios sa mga bagay siring sa sinasabi kan Kasuratan. Mantang pinaoogma niato an satong langitnon na Ama sa gabos niatong ginigibo, manonompongan niato na nadadagdagan man an satong kagayagayahan.

[Mga Ritrato sa pahina 23]

An estilo nin gubing nagkakalaenlaen sa kada lugar, alagad an mga prinsipyo sa Biblia an maninigong gumiya sa satong pagpili