Estorya nin Buhay

Binendisyonan nin Igo Huli sa Pagpapadanay kan Espiritu nin Pagmimisyonero

ISINAYSAY NI TOM COOKE

Biglang nawara an katrangkilohan nin hapon huli sa mga putok nin badil. Huminaging an mga bala sa mga kahoy sa samong hardin. Ano an nangyayari? Dai nahaloy naaraman mi na nagkaigwa nin kudeta asin na an Uganda sakop na ngonyan kan pamamahala ni Heneral Idi Amin. Nangyari ini kan 1971.

TAANO ta buminalyo kami kan sakong agom na si Ann hale sa matoninong sa pankagabsan na Inglaterra pasiring sa daing kasegurohan asin puedeng magin peligrosong lugar na ini sa Aprika? Seguro huli ta medyo may pagkaabenturoso ako, alagad sa pangenot an halimbawa nin maigot na paglilingkod sa Kahadean kan sakong mga magurang iyo an nagdagka sa sako kan espiritu nin pagmimisyonero.

Nagigirumdoman ko an mainit na aldaw sa Agosto kan 1946 kan primerong makaatubang kan sakong mga magurang an mga Saksi ni Jehova. Nakatindog sinda sa may pinto sa delantera asin nakipag-olay sa duwang bisita sa laog nin garo awad-awad na oras. An mga bisitang ini, si Fraser Bradbury asin Mamie Shreve, nagbalik nin dakol na beses, asin durante kan suminunod na mga bulan, bigla asin risang marhay na nagbago an buhay kan samong pamilya.

An Halimbawa nin Kosog nin Boot kan Sakong mga Magurang

An sakong mga magurang napalabot sa dakol na aktibidad sa komunidad. Halimbawa, sa laog nin halipot na panahon bago sinda nagpoon na mag-adal sa Biblia, napapaskilan nin mga retrato ni Winston Churchill an samong harong. Durante kan nasyonal na mga eleksion pagkatapos kan guerra, an samong harong ginamit na lokal na tiriponan  kan Komite kan Partido Konserbatibo. An pamilya mi may kamidbid man na mga prominenteng tawo sa iglesia asin sa komunidad. Minsan ngani nuebe anyos pa sana ako kaidto, narisa ko an pagkabigla kan samong mga paryente kan maaraman ninda na kami magigin nang mga Saksi ni Jehova.

An bilog na kalag asin daing takot na halimbawa kan mga Saksi na nakaasosyar niamo nakamotibar sa sakong mga magurang na magin aktibo sa paghuhulit. Dai nahaloy nagpapahayag na an sakong ama sa luwas na naggagamit nin amplifier sa may mayor na pamakalan kan Spondon, an samong ineerokan na baryo, mantang kaming mga aki nagtitindog sa mga lugar na heling-heling mantang kapot-kapot na ipinaheheling An Torrengbantayan asin Awake! Inaadmitir ko na pagrinaranihan ako kaidto kan mga aking kaeskuela ko, gusto ko na logod mawara na sana ako sa pagheling.

An halimbawa kan sakong mga magurang nakaenkaminar sa sakong matuang tugang na babae, si Daphne, na pumoon sa pagpapayunir. Kan 1955, nag-atender sia sa Paadalan sa Biblia kan Watchtower sa Gilead asin idinestino bilang misyonera sa Hapon. * Minsan siring, an nguhod kong tugang na babae, si Zoe, nagpondo sa paglilingkod ki Jehova.

Mientras tanto, tinapos ko an sakong pag-eskuela paagi sa pag-adal nin pagdrowing nin mga ilustrasyon asin teknika sa paggibo nin ilustrasyon. Kan mga aldaw na idto, sarong importanteng isyu sa tahaw kan sakong mga kaeskuela an obligatoryong militar na serbisyo sa nasyon. Kan sabihon ko sa sainda na habo kong magsoldados huli sa konsensia, paghona ninda nagsusuba ako. An isyung ini nagtao sako nin oportunidad na magkaigwa nin dakol na pakikipag-olay manongod sa Biblia sa nagkapira sa mga estudyante. Dai nahaloy, sinentensiahan ako na mabilanggo nin 12 bulan huli sa pagsayumang magsoldados. An saro sa mga estudyante sa kolehio nin teknika na nagpaheling nin interes sa mensahe kan Biblia kan huri iyo an naagom ko. Alagad si Ann an masaysay saindo kun paano nia nanodan an katotoohan.

An Primerong Pakanupar ni Ann sa Katotoohan

“Bakong relihioso an sakong pamilya, asin dai ako nabautismohan sa ano man na relihion. Alagad interesado ako sa tema manongod sa relihion asin minaiba sa arin man na simbahan na inaatenderan kan sakong mga katood. Napukaw an sakong interes sa Biblia kan madangog ko nin dai tinutuyo an sarong buhay na pakikipag-olay ni Tom asin nin saro pang Saksi sa ibang mga estudyante kan kolehio. Kan si Tom asin an saro pang Saksi ibinilanggo huli sa pagsayumang magsoldados, nabigla ako.

“Ipinagpadagos ko an pakipagsuratan ki Tom mantang nasa bilanggoan sia, asin ruminarom an interes ko sa Biblia. Kan ako bumalyo sa Londres tanganing ipadagos an sakong sekular na pag-adal, nag-oyon ako na mag-adal kami sa Biblia ni Muriel Albrecht. Si Muriel naglingkod bilang misyonera sa Estonia, asin sindang mag-ina nagin dakulang gikanan nin pagparigon sa boot para sa sako. Pakalihis nin pirang semana, nag-aatender na ako sa mga pagtiripon asin nagtitindog sa luwas kan Victoria Station na nag-aalok kan An Torrengbantayan asin Awake!

“Nag-atender ako sa Kongregasyon nin Southwark sa timog na Londres. Binibilog iyan nin espirituwal na mga tugang na lalaki asin babae na laen-laen an nasyonalidad, na an dakol sa sainda tikapong marhay sa materyal. Minsan ngani ako estranghero, ibinilang ninda ako na garo kapamilya ninda. An pagkamoot sa kongregasyon na iyan an talagang nakakombensir sa sako na iyo ini an katotoohan, asin nabautismohan ako kan 1960.”

Magkaparehong Pasohan​—Magkalaen na mga Kamugtakan

Nagpakasal kami ni Ann kan huring kabtang kan 1960, asin pasohan mi kaidto na maglingkod  bilang mga misyonero. Alagad naliwat an samong mga kamugtakan kan maaraman mi na magkakaaki kami. Pagkamundag kan aki ming si Sara, mawot mi pa man giraray ni Ann na maglingkod sa sarong nasyon na mas dakula an pangangaipo nin mga parahayag kan Kahadean. Nag-aplay ako para sa trabaho sa nagkapirang nasyon, asin sa kahurihurihi, kan Mayo 1966, may surat na nag-abot hale sa Ministri sa Edukasyon sa Uganda na kinokompirmar an pagtao sako nin trabaho. Pero sa panahon na ini, ibinabados ni Ann an ikaduwa ming aki. Pinagdudahan nin nagkapira kun baga madonong nganing isipon niamo na bumalyo. Kinonsulta mi an samong doktor, na nagsabi: “Kun kamo mahale, dapat na mag-eroplano na kamo bago magpitong bulan sa pagbabados an saimong agom.” Kaya nagbiahe tolos kami pa-Uganda. Bilang resulta, dai na naheling kan samong mga magurang an ikaduwa ming aki, si Rachel, sagkod na sia dos anyos na. Ngonyan na kami lolo asin lola na, lubos niamong nasasabotan an espiritu nin pagsakripisyo kan samong namomotan na mga magurang.

An pagdatong mi sa Uganda kan 1966 pareho nakarerepresko asin nakakahadit. Paglusad mi sa eroplano, nagulat tolos kami sa mga kolor sa palibot. Maliwanagon an mga iyan. An enot ming harong harani sa sadit na banwaan nin Iganga, na 50 kilometros hale sa Jinja, sarong banwaan na nasa may burabod kan Salog nin Nilo. An pinakaharaning mga Saksi sa samong harong sarong napapasuway na grupo sa Jinja. An mga misyonerong si Gilbert saka Joan Walters asin Stephen saka Barbara Hardy an nangangataman kaidto sa grupo. Nag-aplay ako para sa pagbalyo nin trabaho sa Jinja tanganing mas makatabang kami sa grupong ini. Dai nahaloy pagkamundag ni Rachel, nagbalyo kami sa Jinja. Naeksperyensiahan mi duman an kagayagayahan na maglingkod kaiba kan sadit na grupo nin fiel na mga Saksi sagkod na iyan nagin an ikaduwang kongregasyon sa Uganda.

Paglilingkod Bilang Sarong Pamilya sa Ibang Nasyon

Pareho kami ni Ann nagsasaboot na mayo nang mas marahay pa kisa napili niamong palibot na para sa pagpatalubo kan samong pamilya. Naeksperyensiahan niamo an kaogmahan na makaibahan sa gibohon an mga misyonero hale sa manlaenlaen na nasyon asin na makatabang sa bagong kongregasyon na magtalubo. Ikinawili mi na makaibanan an samong mga tugang na lalaki asin babae na taga Uganda, na parateng nagbibisita sa samong harong. Si Stanley asin Esinala Makumba espesyalmenteng nakaparirigon sa boot niamo.

Alagad bako sanang mga tugang an bisita mi, mantang napapalibotan kami nin makangangalas na mga hayop na layas na laen-laen an klase. May mga hipopotamo na minahawas sa Salog nin Nilo kun banggi asin minarani sa samong harong. Buhay na buhay sa sakong memorya kan may sawa na anom na metro an laba sa samong hardin. Kun minsan, tinutuyo mi an mga hayop na layas paagi sa pamamasyar sa mga parkeng protehido para sa mga hayop na layas, na dian buelong naglalagawlagaw an mga leon asin iba pang layas na hayop.

 Sa ministeryo, nananalian samo an lokal na mga tawo, na dai pa nakaheling nin karukaruwahe sa aki. Mantang naghaharongharong kami, sa parate may mga aking sadang na nagsusurunod sa samo. An mga tawo may paggalang na pinagmamasdan kami dangan dinuduotan an maputing omboy. Nakaoogmang marhay an pagpapatotoo huli ta an mga tawo magalang na marhay. Sa paghona mi gabos makakalaog sa katotoohan, huli ta pasilon sanang makapoon nin mga pag-adal sa Biblia. Minsan siring, dakol an nasakitan na talikdan an mga tradisyon na bakong sono sa Kasuratan. Pero dakol an nag-ako kan halangkaw na mga pamantayan sa moral kan Biblia, asin duminakula an kongregasyon. An kaenot-enote niamong pansirkitong asamblea sa Jinja kan 1968 sarong makahulogan na pangyayari. An bautismo sa Salog nin Nilo kan nagkapira sa mga inadalan mi sa Biblia sarong pinakamamahal na rekuerdo. Alagad madali na kaidtong mawara an samong katoninongan.

An Pagprohibir​—Sarong Pagbalo sa Pagtubod Asin Pagigin Mapamaagi

Kan 1971, inagaw ni Idi Amin an kapangyarihan. Nagkaigwa nin dai makontrol na karibarawan sa Jinja, asin kan oras na kami nag-iinom-inom nin tsa sa samong hardin na nangyari an eksenang nasambitan sa kapinonan. Durante kan suminunod na duwang taon, pinahale an dakol na taga Asia. An kadaklan na taga ibang nasyon nagdesisyon na humale, asin grabe an nagin epekto kaini sa mga eskuelahan asin ospital saka klinika. Dangan ilinuwas an malinaw asin maringis na paisi na pagprohibir sa Mga Saksi ni Jehova. Huli sa pagmalasakit sa samong kaligtasan, ibinalyo kami kan Departamento sa Edukasyon sa kabiserang siudad, an Kampala. Kapakipakinabang sa duwang paagi an pagbalyong ini. Dai kami midbid na marhay sa Kampala asin kun siring may orog kaming katalingkasan na humiro. Dakol man an dapat gibohon sa kongregasyon asin sa ministeryo sa langtad.

Si Brian asin Marion Wallace asin an duwa nindang aki kapareho mi man an kamugtakan, asin nagdesisyon man sindang magdanay sa Uganda. Inaapresyar niamong marhay an pakikiiba sa sainda mantang magkaibanan kaming naglilingkod kaidto sa Kongregasyon nin Kampala durante kan depisil na panahon na idto. An mga pagkasaysay na nabasa niamo manongod sa satong mga tugang na naglilingkod mantang may pagprohibir sa ibang mga nasyon espesyalmenteng nakaparigon ngonyan sa samong boot. Nagtitiripon kami sa saradit na grupo, asin sarong beses kada bulan, naggigibo kami nin mas darakulang pagtiripon sa Entebbe Botanical Gardens, na sagin ngaya sarong parti an okasyon. Nagustohan ini kan samong mga aking babae.

Kaipuhan ming magmaan na marhay manongod sa paagi nin pakikikabtang niamo sa paghuhulit. Magigin risang-risa kun an mga puti masongko sa mga harong nin mga taga Uganda. Kaya  an mga tindahan, apartment, asin nagkapirang kampus an nagin teritoryo niamo. An sarong paagi na ginamit ko sa mga tindahan iyo an paghapot kun igwa sinda nin sarong tinda na aram kong mayo na, siring kan asukar o bagas. Kun an paratinda magpaheling nin kamondoan huli sa nangyayari sa nasyon, ipinaaabot ko an mensahe kan Kahadean. Nagin epektibo an pamamaaging ini. Kun minsan, bako sanang madadalaw liwat an nakukua ko sa tindahan kundi kadikit man na suplay nin bihira nang makuang paninda.

Mientras tanto, may biglang nangyayaring mga kadahasan sa palibot mi. Huli sa orog pang pagkaraot kan relasyon kan Uganda asin kan Britania, dai ipinadagos kan mga autoridad an sakong kontrata. Kaya kan 1974, pakalihis nin walong taon sa Uganda, kami na man an may kamondoan na nagpaaram sa samong mga tugang. Pero, dai nawara an samong espiritu nin pagmimisyonero.

Pagbalyo sa New Guinea

Kan Enero 1975, inaprobetsaran mi an oportunidad na maglingkod sa Papua New Guinea. Kaya nagpoon an walong taon nin nakagagayagayang paglilingkod sa rehion na ini sa Pasipiko. An samong buhay kaiba an mga tugang asin sa ministeryo makahulogan asin nakakokontento.

Nagigirumdoman kan samong pamilya an pag-istar mi sa Papua New Guinea bilang panahon nin mga drama​—an boot sabihon mga drama sa Biblia. Taon-taon, nagtatabang kami sa pag-andam nin mga drama para sa pandistritong kombension, asin abaang ogma kaiyan! Ikinaogma mi an pakikiiba sa dakol na pamilya na espirituwal an kaisipan, asin nagkaigwa ini nin positibong impluwensia sa samong mga aking babae. An pinakamatua ming aki, si Sara, naagom nin sarong espesyal payunir, si Ray Smith, asin magkaiba sindang naglingkod bilang espesyal payunir harani sa linderos kan Irian Jaya (ngonyan Papua, sarong probinsia sa Indonesia). An saindang harong kubo na gibo sa gugon duman sa baryo, asin sinabi ni Sara na an panahon na ginamit nia sa asignasyon na iyan marahayon na pagsasanay para sa saiya.

Pakikibagay sa Nagbabagong mga Kamugtakan

Kaipuhan na ngonyan kan sakong mga magurang an dagdag na pangangataman. Imbes na kami an pabalikon sa Inglaterra, nagtogot an sakong mga magurang na iyong magpasiring samo tanganing mag-istar sa samuya, asin kami gabos nagbalyo sa Australia kan 1983. Nag-istar man sinda nin halipot na panahon sa sakong tugang na babae na si Daphne, na nasa Hapon pa kaidto. Pagkagadan kan sakong mga magurang, nagdesisyon kami ni Ann na maglingkod bilang regular payunir, asin nagbunga ini nin pribilehio na medyo masakit para sa sako.

Napoon pa sana kami sa pagpapayunir kan imbitaran kami na maglingkod sa gibohon sa sirkito. Poon kan panahon na ako aki pa, minansay ko an dalaw kan paraataman sa sirkito bilang espesyal na okasyon. Ngonyan saro na akong paraataman sa sirkito. Iyan an pinakamasakit na asignasyon na naeksperyensiahan niamo sagkod kan panahon na idto sa samong buhay, alagad pirme kaming tinatabangan ni Jehova sa mga paagi na dai mi pa naeksperyensiahan kaidto.

Durante kan pagbisita sa sona ni Tugang na Theodore Jaracz sa Australia kan 1990, hinapot mi sia kun sa heling nia gurangon na kami para sa paglilingkod nin bilog na panahon sa ibang nasyon. Sinabi nia: “Ano gusto nindo sa Islas Salomon?” Kaya sa katapustapusi, kan kami ni Ann parehong labi nang 50 anyos, nagbiahe kami pasiring sa magigin enot na niamong opisyal na destino sa pagmimisyonero.

 Paglilingkod sa “Maogmang mga Isla”

An Islas Salomon midbid bilang an Maogmang mga Isla, asin nagin maogma nanggad na panahon an paglilingkod mi digdi sa nakaaging dekada. Enot niamong naeksperyensiahan ni Ann an kabootan kan mga tugang na lalaki asin babae sa Islas Salomon kan ako maglingkod bilang paraataman sa distrito. An pagkamapag-istimar na ipinaheling sa samo nakatudok sa samong puso, asin an gabos nagin mapagsabot na gayo sa sakong mga paghihingoa na ipaliwanag an mga bagay-bagay sa mga tataramon na sa paghona ko puede na sa Solomon Islands Pidgin​—sarong lenguahe na saro sa may pinakadikit na bokabularyo sa kinaban.

Dai nahaloy pagdatong mi sa Islas Salomon, naghingoa an mga nagkokontra na olangon an paggamit kan samong Assembly Hall. Idinemanda kan iglesia Anglicano an Mga Saksi ni Jehova, na naghihingako na an sarong kabtang kan samong bagong Assembly Hall sa Honiara inokupar an saindang daga. Sinurog kan gobyerno an saindang paghingako, kaya inapelar mi an desisyon sa Korte Suprema. An kaaabtan kan apelasyon madeterminar kun baga gagabaon mi an samong bagong Assembly Hall na may kapasidad na 1,200.

An kaso nasa korte sa laog nin sarong bilog na semana. Nag-eksibir nin labi-labing kompiansa an kalaban na abogado kan iinatubang an demanda tumang sa samo. Dangan, saro-sarong ginagamit an mas mapuersang mga argumento, an samong abogado, si Tugang na Warren Cathcart na taga Nueva Zelandia, ibinuyagyag an kabikoan asin ginibong imbalido an lambang kabtang kan demanda kan kalaban. Kan Biernes, mahiwas nang nakalakop an bareta manongod sa interesanteng pangyayari sa korte, asin an korte pano nin mga dignitaryo kan iglesia, mga opisyal nin gobyerno, asin kan satong Kristianong mga tugang. Nagigirumdoman ko an pagkasala sa opisyal na notisya kan iskedyul sa korte. Mababasa dian: “Gobyerno kan Islas Salomon Asin an Iglesia kan Melanesia Tumang ki Jehova.” Ginana mi an kaso.

Minsan siring, an limitadong katrangkilohan sa Maogmang mga Isla dai nagdanay. Sa giraray, namugtak kami ni Ann sa tahaw nin grabeng kariribokan asin kadahasan nin kudeta nin militar. An etnikong pagriribal nagbunga nin guerra sibil. Kan Hunyo 5, 2000, buminagsak an gobyerno asin an kabisera nasakop kan armadong mga militante. Sa laog nin nagkapirang semana an samong Assembly Hall nagin sentro nin mga tawong nawaran nin istaran. Nagngalas an mga autoridad na an samong Kristianong mga tugang gikan sa magkalaban na grupo etniko namumuhay bilang sarong toninong na pamilya sa laog kan Assembly Hall. Kanigoan karahay na patotoo ini!

Iginagalang dawa kan mga militante an neutralidad kan Mga Saksi ni Jehova. Pinangyari kaini na makombensir mi an saro sa mga komander na togotan na palargahon an sarong trak na kargado nin mga literatura asin iba pang suplay pasiring sa sarong sadit na grupo nin mga tugang na napasuway sa teritoryo kan kalaban na hukbo. Kan manompongan mi an mga pamilya na napasuway sa samo sa laog nin nagkapirang bulan, gabos kami napaluha.

Dakol na Dahelan na Magpasalamat

Sa pagpensar sa samong buhay sa paglilingkod ki Jehova, kadakol kaming dahelan na magpasalamat. Bilang mga magurang, nakamtan mi an kagayagayahan na maheling na pareho an samong duwang aking babae asin an saindang agom, si Ray asin John, na nagpapadagos sa fiel na paglilingkod ki Jehova. Sinda nagin tunay na suporta mi sa samong destino sa pagmimisyonero.

Sa nakaaging 12 taon, nagkapribilehio kami ni Ann na maglingkod sa sangang opisina kan Islas Salomon, asin durante kan panahon na iyan, naheling niamo na nadoble an kabilangan kan mga parabalangibog kan Kahadean sa Islas Salomon, na nakaabot nin labing 1,800. Kasuarin pa sana, inako ko an dagdag na pribilehio na makaatender sa Paadalan Para sa mga Miembro nin Komite kan Sanga sa Patterson, Nueva York. Totoo nanggad, nakamtan niamo an nakakokontentong buhay na may kaibang dakol na bendisyon huli sa pagpapadanay kan espiritu nin pagmimisyonero.

[Nota sa Ibaba]

[Ritrato sa pahina 23]

Sa kasal mi, 1960

[Ritrato sa pahina 24]

Sa Uganda, si Stanley asin Esinala Makumba nagin gikanan nin pagparigon sa boot para sa samong pamilya

[Ritrato sa pahina 24]

Si Sara na naglalakaw pasiring sa kubo kan saindang kataed

[Ritrato sa pahina 25]

Nagdrowing ako tanganing makatabang sa sako na tokdoan an mga taga Islas Salomon

[Ritrato sa pahina 25]

Pakipagtipon sa napapasuway na kongregasyon sa Islas Salomon

[Ritrato sa pahina 26]

An samong pamilya ngonyan