Binari ni Aod an Sakal kan Nan-aapi

INI sarong tunay na estorya nin kosog nin boot asin taktika. Nangyari iyan mga 3,000 na taon na an nakaagi. An pagkasaysay sa Kasuratan nagpopoon sa mga tataramon na: “Ginibo giraray kan mga aki ni Israel an maraot sa pagheling ni Jehova. Sa puntong iyan pinabayaan ni Jehova si Eglon na hade nin Moab na kumosog tumang sa Israel, huli ta ginibo ninda an maraot sa pagheling ni Jehova. Apuera kaini, tinipon nia tumang sa sainda an mga aki ni Amon asin Amalec. Dangan sinda napaduman asin sinakyada an Israel patin sinakop an siudad nin mga poon nin palma. Asin an mga aki ni Israel padagos na naglingkod ki Eglon na hade nin Moab nin desiotsong taon.”​—Hokom 3:12-14.

An teritoryo kan mga Moabita nasa sirangan kan Salog nin Jordan asin kan Gadan na Dagat. Alagad dinakit ninda an salog asin sinakop an lugar sa palibot nin Jerico, “an siudad nin mga poon nin palma,” na inoripon an mga Israelita. (Deuteronomio 34:3) An Moabitang hade, si Eglon, “lalaking matabaon,” nangikil nin nakakapagabat asin mapanhamak na tributo sa Israel sa laog nin haros duwang dekada. (Hokom 3:17) Minsan siring, an saiyang paghagad nin tributo nagtao nin oportunidad na haleon an tirano.

An rekord nagsasabi: “An mga aki ni Israel nagpoon na humagad nin tabang ki Jehova. Kaya pinatindog ni Jehova an sarong paraligtas para sa sainda, si Aod na aki ni Gera, sarong Benjamita, na lalaking walahon. Pag-abot nin panahon an mga aki ni Israel nagpadara nin tributo paagi sa saiyang kamot ki Eglon na hade nin Moab.” (Hokom 3:15) Siertong sinegurado ni Jehova na si Aod an mapili na iyong magtao kan tributo. Dai sinabi kun baga ginibo na nia kaidto an katongdan na iyan. Minsan siring, an maingat na pag-andam ni Aod para sa pakipag-atubang asin an ginamit niang mga taktika nagsusuherir na medyo pamilyar sia sa palasyo ni Eglon asin kun ano an malalaoman nia duman. Sa gabos na ini, mahalaga an saiyang pagigin walahon.

Sarong Biadi o Sarong Guerrero?

Sa literal, an terminong “walahon” nangangahulogan ‘serado, lupog, o nagagakodan sa toong kamot.’ Nangangahulogan daw ini na si Aod biadi, na tibaad kimay an toong kamot? Estudyare an sinasabi kan Biblia manongod sa walahon na “pitong gatos na piling lalaki” gikan sa tribo ni Benjamin. “An balang saro sa mga ini nakakalagpitaw nin gapo na dawa gabuhok dai nagpapaltos,” an sabi kan Hokom 20:16. Posibleng marhay na pinili sinda huli sa saindang tibay sa pakikilaban. Segun sa nagkapirang nag-espesyalisar sa Biblia, an “walahon” nangangahulogan na saro “na walang kamot an ginagamit na siring karahay kan too.”​—Hokom 3:​15, The Douay Version.

Sa katunayan, an tribo ni Benjamin bantog sa walahon na mga lalaki kaiyan. An 1 Cronica 12:​1, 2 nagtataram manongod sa mga Benjamita na “makapangyarihan na mga lalaki, na mga katabang sa pakikilaban, armado nin pana, na  ginagamit an toong kamot asin ginagamit an walang kamot na may mga gapo o mga pana sa busog.” An abilidad na ini puedeng nakultibar, an sabi nin sarong reperensia, “paagi sa paggakod sa toong takyag kan mga aki​—na huli kaini ‘nagagakodan an saiyang toong kamot’​—asin pagpatood na magin matibay an wala.” An mga kalaban kan mga Israelita sa parate sinanay na makilaban sa mga guerrero na toohon. Huli kaini, nagigin daing saysay an kadaklan na pagsasanay kan kalaban kun bigla siang makaengkuentro nin soldados na walahon.

Sarong “Sekretong Mensahe” Para sa Hade

An enot na lakdang ni Aod iyo an mag-andam “nin sarong espada na gagamiton nia”​—sarong espada na may duwang tarom na igo an laba tanganing ikatago sa irarom kan saiyang gubing. Tibaad inasahan nia na sia kakapkapan. Sa parate ihinahagkos an mga espada sa walang parte kan hawak, tanganing iyan madaling mahugkot kan mga toohon. Huling walahon, itinago ni Aod an saiyang armas “sa irarom kan saiyang gubing sa too niang paa,” na dian harayo an posibilidad na kapkapan kan mga guardia kan hade. Kun siring, daing kaolangan, “iprinesentar nia an tributo ki Eglon na hade nin Moab.”​—Hokom 3:​16, 17.

Mayo nin itinaong mga detalye manongod sa enot na mga pangyayari sa palasyo ni Eglon. Sinasabi sana sa Biblia: “Nangyari na kan ikinatao na [ni Aod] an tributo, pinahale nia tolos-tolos an mga tawo, an mga paradara kan tributo.” (Hokom 3:18) Itinao ni Aod an tributo, inibanan an mga paradara kan tributo sa salbado nang distansia sa istaran ni Eglon, asin nagbalik pakatapos na pahaleon sinda. Taano? Iiniba daw nia an mga lalaking idto bilang proteksion, huli sana sa protokol, o tibaad bilang mga paradara sana kan tributo? Asin gusto daw niang humale na sinda para sa kaligtasan ninda bago nia gibohon an saiyang plano? Ano man an nasa isip nia, si Aod pusoan na nagbalik nin solo.

“[Si Aod] mismo buminuelta hale sa may mga tipakan nin gapo na yaon sa Gilgal, asin sia nagsabi: ‘Igwa ako nin sekretong mensahe para sa saindo, O hade.’” Kun paano sia nakalaog liwat tanganing umatubang ki Eglon dai ipinaliliwanag sa Kasuratan. Bako daw na nagsuspetsa kutana an mga guardia? Nagsaboot daw sinda na an sasarong Israelita bakong peligro sa saindang kagurangnan? An pagdatong daw ni Aod nin solo nagtao nin impresyon na tinatraydoran nia an saiyang mga kahimanwa? Ano man an kamugtakan, si Aod naghagad na makaolay an hade na sinda sana, asin nahimo nia iyan.​—Hokom 3:19.

An ipinasabong na pagkasaysay nagpapadagos: “Duminolok [ki Eglon] si Aod mantang sia solong nagtutukaw sa saiyang mahayahay na kuarto sa atop. Asin si Aod nagsabi: ‘Igwa ako para sa saindo nin mensahe nin Dios.’” Bakong berbal na mensahe hale sa Dios an sinasabi ni Aod. An nasa isip ni Aod iyo an paggamit kan saiyang espada. Inaasahan gayod na madangog an mensahe hale sa saiyang dios na si Kemos, an hade “buminuhat sa saiyang trono.” Siring karikas nin kikilat, hinugkot ni Aod an saiyang armas asin isinaksak iyan sa tulak ni Eglon. Minalataw na mayo nin balagbag an espada. Huli kaini, “an polo luminaog man kasunod kan tarom kaya natahoban kan taba an tarom, . . . asin nagpoon na lumuwas an odo,” magsalang sa lugad o huli sa dai makontrol na pagluwas kaiyan sa bituka ni Eglon.​—Hokom 3:20-22.

Pasil na Pagdulag

Dai na nagsayang nin panahon na kuanon pa an saiyang espada, “si Aod luminuwas sa labot para sa aire, alagad sinerahan nia an pinto kan kuarto sa bubongan sa likod nia asin binaratan an mga iyan. Asin sia mismo luminuwas. Asin an . . . mga oripon [ni Eglon] nag-arabot asin nagpoon na maghanap, asin yaon duman nakabarat an mga pinto kan kuarto sa bubongan. Kaya sinda nagsarabi: ‘Nagkakasilyas sana sia sa mahayahay na kuarto sa laog.’”​—Hokom 3:​23, 24.

Ano an “labot para sa aire” na linuwasan ni Aod? “An eksaktong kahulogan [kan termino sa Hebreo] dai aram,” sabi nin sarong reperensia, alagad isinuherir an “‘portiko,’ ‘kuartong agihan.’” Binaratan daw ni Aod an mga pinto sa laog dangan luminuwas sa ibang agihan? O binaratan daw nia an mga pinto sa luwas paagi sa liabe na kinua sa gadan na hade? Pasimple sana daw niang inagihan an mga guardia na garo mayong nangyari? Mayong sinasabi an Kasuratan.  Minsan siring, ano man na paagi an ginamit ni Aod, dai tolos nagsuspetsa an mga surogoon ni Eglon kan manompongan na nakabarat an mga pinto. Naghona sana sinda na “nagkakasilyas” an hade.

Mantang naghahalathalat an mga surogoon kan hade, duminulag si Aod. Dangan inapodan nia an saiyang mga kahimanwa asin sinabi: “Sumunod kamo sako, huli ta itinao ni Jehova sa saindong kamot an saindong mga kaiwal, an mga Moabita.” Paagi sa pagsakop sa estratehikong mga dakitan kan Jordan, naabatan kan mga tawohan ni Aod an pagdulag kan daing namomoon na mga Moabita pasiring sa saindang dagang tinuboan. Sa siring, “kan panahon na idto . . . ginadan [kan mga Israelita] an Moab, mga sampulong ribong lalaki, an lambang saro pusog asin an lambang saro maisog na lalaki; asin mayo ni saro na nakadulag. Asin nadaog an Moab kan aldaw na idto sa irarom kan kamot kan Israel; asin an daga dai nagkaigwa nin kariribokan sa laog nin walong polong taon.”​—Hokom 3:25-30.

Mga Leksion na Puede Niatong Manodan

An nangyari kan kaaldawan ni Aod nagtotokdo sa sato na kapahapahamak an kaaabtan kun kita maggibo nin maraot sa pagheling ni Jehova. Sa ibong na lado, tinatabangan ni Jehova an mga minadolok sa saiya na nagsosolsol.

Nagin mapanggana an mga plano ni Aod, bakong huli sa ano man na abilidad nia, ni huli sa pagkadaing kakayahan kan kaiwal. An pagkaotob kan mga katuyohan nin Dios dai nakadepende sa mga tawo. An pangenot na dahelan kan kapangganahan ni Aod iyo na sinuportaran sia nin Dios huling sia naghiro kaoyon kan Saiyang daing kadaogan na kabotan na patalingkason an Saiyang banwaan. Pinatindog nin Dios si Aod, “asin kun si Jehova minapatindog nin mga hokom para sa [banwaan nia], si Jehova nasa hokom.”​—Hokom 2:18; 3:15.