Magpagiya Kamo sa Dios na Buhay

“Dumolok kamo sa Dios na buhay, na naggibo kan langit asin kan daga asin kan dagat patin kan gabos na bagay na yaon dian.”​—GIBO 14:15.

1, 2. Taano ta angay na midbidon si Jehova bilang an “Dios na buhay”?

PAKATAPOS na paomayan ni apostol Pablo asin Bernabe an sarong lalaki, inasegurar ni Pablo an mga nagmamasid sa Listra: “Kami mga tawo man na may mga kaluyahan na arog kan sa saindo, asin nagpapahayag kan maogmang bareta sa saindo, tanganing talikdan nindo an daing kamanungdanan na mga bagay na ini asin dumolok kamo sa Dios na buhay, na naggibo kan langit asin kan daga asin kan dagat patin kan gabos na bagay na yaon dian.”​—Gibo 14:15.

² Totoong gayo nanggad na si Jehova, bakong idolo na daing buhay, kundi “Dios na buhay”! (Jeremias 10:10; 1 Tesalonica 1:​9, 10) Apuera sa pagigin buhay, si Jehova iyo an Burabod kan satong buhay. “Sia mismo nagtatao sa gabos nin buhay asin hinangos patin gabos na bagay.” (Gibo 17:25) Interesado sia sa pagkamit niato nin buhay, sa presente asin sa ngapit. Sinabi pa ni Pablo na ‘dai pinabayaan nin Dios an saiyang sadiri na dai nin saksi sa bagay na sia guminibo nin marahay, na tinatawan kamo nin oran hale sa langit asin mabungang mga panahon, na biyong binabasog an saindong mga puso nin kakanon asin kaogmahan.’​—Gibo 14:17.

3. Taano ta makakapagtiwala kita sa paggiya na itinatao nin Dios?

³ An interes nin Dios sa satong buhay nagtatao sa sato nin dahelan na magtiwala sa saiyang paggiya. (Salmo 147:8; Mateo 5:45) Tibaad bakong arog kaiyan an reaksion nin nagkapira kun nakakaheling sinda nin pagboot sa Biblia na dai ninda nasasabotan o garo nagbabawal. Pero, probado nang madonong an pagtitiwala sa paggiya ni Jehova. Sa pag-ilustrar: Dawa kun dai nasabotan nin sarong Israelita an ley kontra sa pagkapot sa bangkay, nakinabang sia sa pagkuyog dian. Primero, an saiyang pagkuyog orog na magpaparani sa saiya sa Dios na  buhay; ikaduwa, matabang iyan sa saiya na makalikay sa mga helang.​—Levitico 5:2; 11:24.

4, 5. (a) Bago kan panahon nin mga Kristiano, anong paggiya manongod sa dugo an itinao ni Jehova? (b) Paano niato naaaraman na kalabot an mga Kristiano sa itinaong paggiya nin Dios manongod sa dugo?

⁴ Arog man kaiyan kun dapit sa paggiya nin Dios manongod sa dugo. Sinabi nia ki Noe na an mga tawo maninigo na dai magkakan nin dugo. Dangan sa Ley, ihinayag nin Dios na an solamenteng inooyonan na paggamit nin dugo iyo an paggamit sa altar​—para sa kapatawadan nin kasalan. Paagi sa mga pagboot na iyan, ibinugtak nin Dios an pundasyon para sa pinakahalangkaw na klase nin paggamit nin dugo​—an pagligtas nin buhay paagi sa pantubos ni Jesus. (Hebreo 9:14) Iyo, para sa satong buhay asin ikakarahay an paggiya nin Dios. Sa pagpaliwanag kan Genesis 9:​4, an intelektuwal sa Biblia kan ika-19 siglo na si Adam Clarke nagsurat: “An pagboot na ini [ki Noe] estriktong kinukuyog sagkod ngonyan kan mga Kristianong taga sirangan . . . Dai kaidto kinakan an dugo segun sa ley, huli ta nagtokdo iyan sa dugo na papaboloson para sa kasalan kan kinaban; asin segun sa Ebanghelyo dai iyan maninigo na kakanon, huli ta maninigo iyan na pirmeng ibilang na nagrerepresentar sa dugo na pinabolos para sa kapatawadan nin mga kasalan.”

⁵ An sinasabi kan intelektuwal na ini tibaad iyo an pundamental na ebanghelyo, o maogmang bareta, na nakasentro ki Jesus. Kabale dian an pagsugo nin Dios sa saiyang Aki tanganing magadan para sa sato, paboloson an saiyang dugo tanganing kita magkaigwa nin buhay na daing katapusan. (Mateo 20:28; Juan 3:16; Roma 5:​8, 9) Kaiba man sa komentong iyan an pagboot kan huri na lumikay sa dugo an mga parasunod ni Cristo.

6. Anong mga pagboot manongod sa dugo an itinao kaidto sa mga Kristiano, asin taano?

⁶ Aram nindo na an Dios nagtao sa mga Israelita nin ginatos na regulasyon. Kan magadan si Jesus, an mga disipulo nia dai na obligado na otobon an gabos na ley na iyan. (Roma 7:​4, 6; Colosas 2:​13, 14, 17; Hebreo 8:​6, 13) Minsan siring, pag-abot nin panahon buminangon an sarong isyu manongod sa sarong pangenot na obligasyon​—an pagturi sa mga lalaki. Kaipuhan daw na turion an mga bakong Judio na gustong makinabang sa dugo ni Cristo, na nagpapaheling na sinda sakop pa giraray kan Ley? Kan 49 C.E., rinesolberan kan Kristianong namamahalang grupo an isyung iyan. (Gibo, kapitulo 15) Sa tabang kan espiritu nin Dios, an mga apostol asin kamagurangan na lalaki nagkonklusyon na an obligatoryong pagpaturi natapos na kadungan kan Ley. Pero, may nagkapirang kahagadan nin Dios na padagos na ipinaotob sa mga Kristiano. Sa sarong surat sa mga kongregasyon, an namamahalang grupo nagsurat: “Pinagmarahay kan banal na espiritu asin niamo mismo na dai na kamo dugangan nin pasan, puera sana sa kinakaipuhan na mga bagay na ini, na padagos na lumikay sa mga bagay na iinatang sa mga idolo asin sa dugo asin sa mga bagay na tinook patin sa pakikisaro. Kun maingat kamong maglilikay sa mga bagay na ini, mapapakarhay kamo.”​—Gibo 15:​28, 29.

7. Gurano kaimportante na ‘lumikay sa dugo’ an mga Kristiano?

⁷ Malinaw nanggad, minansay kan namamahalang grupo na an ‘paglikay sa dugo’ kapareho kahalaga sa moral na paagi kan paglikay sa seksuwal na inmoralidad o pagsamba sa idolo. Nagpapatunay ini na seryoso an pagbabawal manongod sa dugo. An mga Kristiano na daing pagsolsol na naggigibo nin idolatriya o seksuwal na inmoralidad dai ‘makakapagmana kan kahadean nin Dios’; “an saindang kabtang [iyo] an ikaduwang kagadanan.” (1 Corinto 6:​9, 10; Kapahayagan 21:8; 22:15) Mangnoha nindo an pagkakalaen: An pagbasangbasang sa paggiya nin Dios may labot sa pagigin sagrado  kan dugo puedeng magresulta sa daing katapusan na kagadanan. An pagpaheling nin paggalang sa atang ni Jesus puedeng maggiya sa buhay na daing katapusan.

8. Ano an nagpapaheling na sineryoso kan enot na mga Kristiano an paggiya nin Dios manongod sa dugo?

⁸ Paano sinabot asin sinunod kan enot na mga Kristiano an paggiya nin Dios manongod sa dugo? Girumdoma an komento ni Clarke: “Segun sa Ebanghelyo dai iyan maninigo na kakanon, huli ta maninigo iyan pirmeng ibilang na nagrerepresentar sa dugo na pinabolos para sa kapatawadan nin mga kasalan.” Pinapatunayan nin kasaysayan na sineryoso kan enot na mga Kristiano an bagay na iyan. Si Tertuliano nagsurat: “Isipon nindo an mga napapahang may kapasloan, sa sarong pasale sa arena, kinukua an preskong dugo kan maraot na mga kriminal . . . asin dinadara iyan bilang pambolong sa saindang subi-subi.” Minsan ngani nagkakakan nin dugo an mga pagano, si Tertuliano nagsabi na an mga Kristiano “mayo lamang ngani nin dugo nin hayop sa [saindang] mga kakanon . . . Sa mga pagbista sa mga Kristiano alokon nindo sinda nin longganisang may dugo. Kombensido kamo, siempre, na [iyan] bakong tama para sa sainda.” Iyo, sa ibong nin mga humang kagadanan, an mga Kristiano dai makakan nin dugo. Arog kaiyan kaimportante sa sainda an paggiya nin Dios.

9. Ano an kaiba sa paglikay sa dugo apuera sa dai direktang pagkakan nin dugo?

⁹ Tibaad isipon nin nagkapira na an boot sanang sabihon kan namamahalang grupo iyo na an mga Kristiano dai dapat direktang magkakan o mag-inom nin dugo o magkakan nin karne na dai pinadugo o kakanon na may salak na dugo. Totoo, iyan an enot na kahulogan kan pagboot nin Dios ki Noe. Asin an pagboot kan mga apostol talagang nagsabi sa mga Kristiano na ‘lumikay sa mga bagay na tinook,’ karne na may dugo pa. (Genesis 9:​3, 4; Gibo 21:25) Minsan siring, aram kan enot na mga Kristiano na labi pa dian an kalabot. Kun minsan an dugo kinakakan huli sa medikal na mga dahelan. Nasambitan ni Tertuliano na huli sa paghihingoang bolongon an subi-subi, an nagkapirang pagano nag-inom nin preskong dugo. Asin tibaad may iba pang paggamit nin dugo bilang bolong sa helang o soboot pamparahay nin salud. Huli kaini, para sa mga Kristiano, kaiba sa paglikay sa dugo an dai pagkakan kaiyan huli sa “medikal” na mga dahelan. Nagdanay sinda sa paninindogan na iyan dawa kun nagsapeligro iyan kan saindang buhay.

An Dugo Bilang Bolong

10. Ano an nagkapirang paagi nin paggamit kan dugo sa medikal na paagi, na nagbabangon nin anong hapot?

¹⁰ Lakop na ngonyan an paggamit nin dugo sa medikal na paagi. An naenot na mga pag-ineksion nin dugo naggamit nin purong dugo​—na kinua hale sa sarong nagdonar, isinaray, asin itinatao sa sarong pasyente, na tibaad naerido sa ralaban. Pag-abot nin panahon, nanodan kan mga parasiyasat na pagsuruhaysuhayon an dugo sa pangenot na mga elemento. Paagi sa paggamit nin mga component transfusion, an idinonar na dugo puedeng idistribwir kan mga doktor sa mas dakol na pasyente, tibaad plasma sa sarong erido asin pulang mga selula naman sa saro pa. An padagos na pagsiyasat nagpaheling na an sarong elemento, arog baga nin plasma kan dugo, puedeng iproseso tanganing kumua nin kadakol na fraction, na puedeng itao sa dakol pang pasyente. Nagpapadagos an mga lakdang may labot digdi, asin may ibinabareta na bagong mga pinaggagamitan kan mga fraction nin dugo. Ano an dapat na magin reaksion nin Kristiano? Marigon an saiyang desisyon na nungkang magpaineksion nin dugo, alagad sinasadol sia kan saiyang doktor na akoon an sarong pangenot na elemento, tibaad konsentradong pulang mga selula. O an pagbolong tibaad maggamit nin sarong sadit na fraction na kinua hale sa sarong elemento. Paano makakapagdesisyon an sarong lingkod nin Dios dapit sa siring na mga hapot, na isinasaisip na an dugo sagrado asin na an dugo ni Cristo nagliligtas-buhay nin orog sa gabos?

11. Anong tama sa medisina na paninindogan mapadapit sa dugo an haloy nang sinusunod kan mga Saksi?

¹¹ Kaidtong dakol nang taon an nakaagi lininaw na kan Mga Saksi ni Jehova an saindang paninindogan. Halimbawa, nagtao sinda nin artikulo sa The Journal of the American Medical Association (Nobyembre 27, 1981; inimprenta giraray sa How Can Blood Save Your Life?, pahina 27-​9). * An artikulong iyan nagkotar sa Genesis, Levitico, asin Gibo. Iyan nagsabi: “Minsan ngani an mga bersikulong ini dai sinasabi sa medikal na mga termino, minamansay kan mga Saksi na ibinabawal kaiyan an pag-ineksion nin purong dugo, konsentradong  mga RBC [pulang mga selula], asin plasma, saka WBC [puting selula] asin platelet.” An inaadalan na libro kan 2001 na Emergency Care, sa irarom kan “Composition of the Blood,” nagsabi: “An dugo kompuesto nin nagkapirang elemento: plasma, pula asin puting mga selula, asin mga platelet.” Sa siring, kaoyon nin mga katunayan sa medisina, nagsasayuma an mga Saksi na magpaineksion nin purong dugo o nin arin man sa apat na pangenot na elemento kaiyan.

12. (a) Anong paninindogan an iinatubang mapadapit sa mga fraction na kinua hale sa pangenot na mga elemento nin dugo? (b) Saen manonompongan an dugang na impormasyon manongod digdi?

¹² An medikal na artikulo nagsabi pa: “An relihiosong pakasabot kan mga Saksi dai absolutong nagbabawal sa paggamit nin [mga fraction nin dugo] na arog baga nin albumin, immune globulins, asin hemophiliac preparations; an lambang indibiduwal na Saksi an dapat na magdesisyon kun kaya niang akoon an mga ini.” Poon kan 1981, dakol na fraction (isinuhay na mas saradit na parte na kinua sa saro kan apat na mayor na elemento) an ikinaseparar na tanganing gamiton. Huli kaiyan, An Torrengbantayan kan Hunyo 15, 2000, nagtao nin nakakatabang na impormasyon dapit sa temang iyan sa artikulong “Mga Hapot Hale sa mga Parabasa.” Para sa kapakinabangan nin minilyon na parabasa sa presente, an simbag inimprenta giraray sa pahina 29-31 kan magasin na ini. Nagtatao iyan nin mga detalye asin pangangatanosan, pero maheheling nindo na an sinasabi kaiyan kaoyon sa pundamental na mga ideya na iinatubang kan 1981.

An Kabtang kan Saindong Konsensia

13, 14. (a) Ano an konsensia, asin paano iyan napapalabot sa mga bagay mapadapit sa dugo? (b) Anong paggiya manongod sa pagkakan nin karne an itinao nin Dios sa Israel, alagad anong mga hapot an tibaad nagbangon?

¹³ An siring na impormasyon nagkakaipo nin paggamit nin konsensia. Taano? Minaoyon an mga Kristiano na kaipuhan na sunodon an paggiya nin Dios, alagad sa nagkapirang situwasyon kaipuhan na gumibo nin personal na desisyon, asin kalabot dian an konsensia. An konsensia iyo an natural na kakayahan na turotimbangon asin desisyonan an mga bagay, sa parate moral na mga isyu. (Roma 2:​14, 15) Minsan siring, aram nindo na magkakalaen an konsensia. * Sinasabi kan Biblia na an nagkapira igwa nin “konsensia na maluya,” na nagpaparisa na an konsensia kan iba makosog. (1 Corinto 8:12) An mga Kristiano magkakalaen sa nagibo na nindang grado nin pag-oswag sa pakanood sa kun ano an sinasabi nin Dios, sa pakamansay sa saiyang kaisipan, asin sa pag-aplikar kan kaisipan na iyan sa saindang mga pagdesisyon. Ikakailustrar niato ini sa nagin kamugtakan kan mga Judio asin sa pagkakan nin karne.

¹⁴ Malinaw sa Biblia na an saro na makinuyog sa Dios dai makakan nin karne na dai pinadugo.  Mahalagang marhay iyan kaya dawa nasa emerhensia kan an mga soldados na Israelita magkakan nin karne na dai pinadugo, sinda nagkasala nin magabat. (Deuteronomio 12:​15, 16; 1 Samuel 14:31-35) Pero, tibaad may nagbangon na mga hapot. Kun an sarong Israelita nagbuno nin karnero, gurano karikas na kaipuhan niang padugoon iyan? Kaipuhan daw niang laslason an halonan kan hayop tanganing mapabolos an dugo? Kaipuhan daw na ibitin an karnero sa hurihan na bitis kaiyan? Gurano kahaloy? Paano nia papadugoon an sarong dakulang baka? Dawa pakatapos na padugoon, tibaad may matada pang dugo sa karne. Puede daw niang kakanon an karneng iyan? Siisay an madesisyon?

15. Ano an nagin reaksion kan nagkapirang Judio mapadapit sa pagkakan nin karne, alagad ano an ipinagboot nin Dios?

¹⁵ Imahinara nindo an sarong maigot na Judio na napapaatubang sa siring na mga isyu. Tibaad inisip nia na an pinakamarahay iyo na likayan an karneng itinitinda sa saod, kun paanong an saro pang Judio dai makakan nin karne kun nagkaigwa nin posibilidad na iyan iinatang na sa idolo. An ibang mga Judio tibaad nagkakan nin karne pakatapos sanang gumibo nin mga rituwal tangani na haleon an dugo. * (Mateo 23:​23, 24) Ano daw an paghona nindo sa siring na magkakalaen na reaksion? Dugang pa, huling dai man hinagad nin Dios na arog kaiyan an gibohon, bako daw na an pinakamarahay iyo na magpadara an mga Judio nin kadakol na hapot sa sarong konseho nin mga rabi tanganing humagad nin desisyon para sa lambang saro kaiyan? Minsan ngani nangyari an siring na kaugalean sa Judaismo, naoogma kita na dai pinagbotan ni Jehova an tunay na mga parasamba na gumibo nin mga desisyon manongod sa dugo sa siring na paagi. An Dios nagtao nin pundamental na paggiya dapit sa pagbuno nin malinig na mga hayop asin pagpadugo kaiyan, alagad dai na sia nagtao pa nin detalye.​—Juan 8:32.

16. Taano ta tibaad magkakalaen an punto de vista nin mga Kristiano manongod sa pagpaineksion nin sadit na fraction hale sa sarong elemento nin dugo?

¹⁶ Siring kan nasabi sa parapo 11 asin 12, an Mga Saksi ni Jehova dai nagpapaineksion nin purong dugo o nin apat na pangenot na elemento kaiyan​—plasma, pulang mga selula, puting mga selula, asin mga platelet. Kumusta man an sadit na mga fraction na kinua hale sa pangenot na mga elemento, siring baga kan mga serum na igwa nin mga panlaban kan hawak sa helang o pangontra sa kamandag nin halas? (Helingon an pahina 30, parapo 4.) An nagkapira nagkonklusyon na an siring na sadit na mga fraction haros dai na masasabing dugo asin kun siring bako nang kaiba sa pagboot na ‘lumikay sa dugo.’ (Gibo 15:29; 21:25; pahina 31, parapo 1) Paninimbagan ninda iyan. An konsensia kan iba an nagpapahiro sa sainda na sayumahan an gabos na bagay na kinua hale sa dugo (hayop o tawo), dawa sarong sadit na fraction nin saro sanang pangenot na elemento. * An iba man tibaad inaako an  pag-ineksion nin plasma protein bilang panlaban sa helang o pangontra sa kamandag nin halas, pero tibaad sinasayumahan ninda an ibang sadit na mga fraction nin dugo. Dugang pa, an gamit sa nagkapirang produkto na kinua hale sa saro kan apat na pangenot na elemento tibaad kaparehong marhay sa purong dugo asin nagsusustenir man sa buhay kan hawak kaya sinasayumahan iyan kan kadaklan na Kristiano.

17. (a) Paano makakatabang an satong konsensia kun kita napapaatubang sa mga isyu manongod sa mga fraction nin dugo? (b) Taano ta seryosong marhay an pagdesisyon dapit sa bagay na ini?

¹⁷ Makakatabang an sinasabi kan Biblia manongod sa konsensia kun naggigibo kita nin siring na mga desisyon. An enot na paagi iyo na pag-adalan kun ano an sinasabi kan Tataramon nin Dios asin pagmaigotan na moldehon paagi kaiyan an saindong konsensia. Tatabangan kamo kaiyan na makapagdesisyon kaoyon kan paggiya nin Dios imbes na an iba an papagdesisyonon para saindo. (Salmo 25:​4, 5) Kun dapit sa pag-ako nin mga fraction nin dugo, an iba nagsaboot, ‘Depende iyan sa konsensia, kaya bakong problema iyan.’ Salang pangangatanosan iyan. An katunayan na an sarong bagay nakadepende sa konsensia dai nangangahulogan na bakong mahalaga iyan. Puede iyan na magin seryosong marhay. An sarong dahelan iyo na puede iyan na makaapektar sa mga indibiduwal na laen sa sato an konsensia. Maheheling niato iyan sa sadol ni Pablo manongod sa karne na tibaad idinolot sa idolo asin sa huri itininda sa saod. Dapat na magin mapag-isip an sarong Kristiano na dai ‘makalugad sa mga konsensia na maluya.’ Kun makasingkog sia sa iba, puede niang ‘ipahamak an saiyang tugang na para sa saiya nagadan si Cristo’ asin magkakasala sia tumang ki Cristo. Huli kaini, minsan ngani personal na desisyon an mga isyu manongod sa sadit na mga fraction nin dugo, an mga desisyon na iyan maninigo na seryosohon na marhay.​—1 Corinto 8:​8, 11-13; 10:25-31.

18. Paano malilikayan nin sarong Kristiano na mamagol an saiyang konsensia kun naggigibo nin mga desisyon manongod sa dugo?

¹⁸ Idinodoon nin sarong konektadong aspekto an pagigin seryoso nin mga desisyon may labot sa dugo. Ini an tibaad magin epekto sa saindo kan siring na mga desisyon. Kun an pag-ako nindo nin sadit na fraction nin dugo makakaribok sa saindong konsensia na sinanay sa Biblia, dai nindo iyan maninigong ignorohon. Dai man nindo maninigo na pogolon an dikta kan saindong konsensia huli sana ta may nagsasabi sa saindo na, “Mayo man nin maraot digdi, dakol na an nag-ako kaini.” Girumdomon, minilyon na tawo ngonyan an nag-iignoro sa saindang konsensia, asin namagol na iyan, na tinotogotan sindang magputik o gumibo nin iba pang maraot na dai lamang nagbabasol. Boot nanggad kan mga Kristiano na likayan na gumawe nin arog kaiyan.​—2 Samuel 24:10; 1 Timoteo 4:​1, 2.

19. Sa pagdesisyon sa medikal na mga isyu may labot sa dugo, ano an maninigo niatong pangenot na isaisip?

¹⁹ Sa pagtatapos kaiyan, an inimprenta liwat na simbag na nasa pahina 29-31 nagsasabi: “An bagay daw na an mga opinyon asin sono sa konsensiang mga desisyon puedeng magkakalaen nangangahulogan na an isyu bakong importante? Dai. Seryoso iyan.” Partikularmenteng seryoso iyan huli ta imbuelto an saindong relasyon sa “Dios na buhay.” An relasyon na iyan an solamenteng makakagiya pasiring sa buhay na daing katapusan, basado sa nagliligtas na puersa kan pinabolos na dugo ni Jesus. Kultibaron an hararom na paggalang sa dugo huli sa kun ano an ginigibo nin Dios paagi kaiyan​—pagliligtas nin buhay. Angay nanggad an isinurat ni Pablo: “Mayo kamo nin paglaom asin mayo nin Dios sa kinaban. Alagad ngonyan sa pagigin kasaro ni Cristo Jesus kamo na dati harayo nagin harani huli sa dugo kan Cristo.”​—Efeso 2:​12, 13.

[Mga Nota sa Ibaba]

Nagigirumdoman daw Nindo?

• Anong paggiya manongod sa dugo an itinao nin Dios ki Noe, sa mga Israelita, asin sa mga Kristiano?

• Mapadapit sa dugo, ano an sinasayumahan nanggad kan Mga Saksi ni Jehova?

• Sa anong bagay na nasa konsensia na nin saro kun aakoon an sadit na mga fraction hale sa sarong pangenot na elemento nin dugo, alagad ano an dai boot sabihon kaiyan?

• Sa paggibo nin mga desisyon, taano ta maninigo niatong pangenot na isaisip an satong relasyon sa Dios?

[Mga Hapot Para sa Pag-adal]

[Tsart sa pahina 22]

(Para sa aktuwal na format, hilingon an publikasyon)

PUNDAMENTAL NA PANININDOGAN DAPIT SA DUGO

PURONG DUGO

▾ ▾ ▾ ▾

DAI PUEDE Pulang mga selula Puting mga selula Platelets Plasma

NASA DESISYON NIN ▾ ▾ ▾ ▾

KRISTIANO Mga fraction Mga fraction Mga fraction Mga fraction

hale sa hale sa hale sa   hale sa

pulang puting mga plasma

mga selula mga selula platelet

[Ritrato sa pahina 20]

An namamahalang grupo nagkonklusyon na an mga Kristiano dapat na ‘lumikay sa dugo’

[Ritrato sa pahina 23]

Dai pag-ignorohon an saindong konsensia kun kamo napapaatubang sa desisyon manongod sa sarong “fraction” nin dugo