Pahalagahan nin Tama an Saindong Balaog na Buhay

“An dugo kan Cristo [an malinig kan] satong mga konsensia sa gadan na mga gibo tangani kitang makatao nin sagradong paglilingkod sa nabubuhay na Dios.”​—HEBREO 9:14.

1. Ano an ebidensia na halangkaw an pagpahalaga niato sa buhay?

KUN papepresyohan saindo an saindong buhay, gurano daw iyan? Halangkaw an pagpahalaga niato sa buhay​—sa sadiring buhay niato asin kan iba. Bilang ebidensia kaiyan, kita tibaad nagpapaheling sa doktor tanganing magpabolong kun may helang o tanganing magpakonsulta nin regular. Gusto niatong magdanay na buhay asin marahay an salud. Maski an kadaklan na gurang na o may kabiadian habong magadan; gusto nindang magdanay na buhay.

2, 3. (a) Anong obligasyon an idinodoon sa Talinhaga 23:22? (b) Paano kalabot an Dios sa obligasyon na nasambitan sa Talinhaga 23:22?

² May epekto sa relasyon nindo sa iba kun paano nindo minamansay an halaga nin buhay. Halimbawa, an Tataramon nin Dios nagboboot: “Maghinanyog ka sa saimong ama na nagpangyari kan saimong pagkamundag, asin dai mo pagbasangbasangon an saimong ina huli sana ta sia gurang na.” (Talinhaga 23:22) An kahulogan nin “maghinanyog” bakong basta sana pagdangog sa mga tataramon; an talinhagang ini nangangahulogan nin pagdangog dangan pagkuyog. (Exodo 15:26; Deuteronomio 7:12; 13:18; 15:5; Josue 22:2; Salmo 81:13) Anong dahelan an itinatao kan Tataramon nin Dios para sa paghinanyog? Bako sanang huli ta an saindong ama asin ina mas matua saindo o mas dakol an eksperyensia. An dahelan na itinao iyo na sinda an ‘nagpangyari kan saindong pagkamundag.’ An traduksion nin nagkapirang bersion sa bersikulong ini: “Maghinanyog ka sa saimong ama na nagtao saimo nin buhay.” Natural sana, kun pinapahalagahan nindo an saindong buhay, nakakamate kamo nin obligasyon sa ginikanan kan buhay na iyan.

³ Siempre, kun kamo tunay na Kristiano, minimidbid nindo si Jehova bilang an Pinakaburabod kan saindong buhay. Paagi sa saiya kamo “igwa nin buhay”; kamo ‘nakakahiro’ bilang linalang na may pagmate; asin kamo ngonyan “nag-eeksister” asin puedeng mag-isip o magplano para sa ngapit, kabale an permanenteng buhay. (Gibo 17:28; Salmo 36:9; Eclesiastes 3:11) Kaoyon kan Talinhaga 23:​22, tama na “maghinanyog” nin makinuyog sa Dios, na nagmamawot na masabotan asin sunodon an saiyang pagmansay sa buhay imbes na pilion an ano man na iba pang paagi nin pagmansay sa halaga nin buhay.

Magpaheling nin Paggalang sa Buhay

4. Sa amay na kabtang kan kasaysayan nin tawo, paano nagin isyu an paggalang sa buhay?

⁴ Amay pa sa kasaysayan nin tawo, lininaw na ni Jehova na dai nia ipinabaya sa mga tawo na bahala na sindang gamiton (o abusohon) an buhay sa ano man na dahelan. Pano nin may pagkauring kaanggotan, tinapos ni Cain an sarong inosenteng buhay, an buhay kan saiyang tugang na si Abel. Sa paghona daw nindo may deretso si Cain na gibohon an siring na desisyon manongod sa buhay? Bakong arog kaiyan an inisip nin Dios. Pinapanimbag nia si Cain: “Anong ginibo mo? Dangoga! An dugo kan saimong tugang nagkukurahaw sa sako hale sa daga.” (Genesis 4:10) Mangnoha na an dugo ni Abel sa daga nagrerepresentar sa saiyang buhay, na may karingisan na tinapos nin mayo sa panahon, asin iyan nagkukurahaw na ipamalos nin Dios.​—Hebreo 12:24.

5. (a) Anong pagbabawal an itinao nin Dios kan kaaldawan ni Noe, asin kiisay iyan aplikado? (b) Sa anong sentido na sarong mahalagang lakdang an pagbabawal na ini?

⁵ Pagkatapos kan Baha, an katawohan nagpoon giraray paagi sa walo sanang kalag. Sa sarong deklarasyon na aplikado sa gabos na tawo, may orog pang ihinayag an Dios manongod sa kun paano nia minamansay an halaga nin buhay asin dugo. Sinabi nia na an mga tawo puedeng kumakan nin laman nin hayop, alagad itinao nia an restriksion na ini: “An  lambang naghihirong hayop na buhay puedeng magin kakanon nindo. Arog kan berdeng mga tinanom, iyan gabos itinatao ko sa saindo. Solamente an laman na igwa kan kalag kaiyan​—an dugo kaiyan—​dai nindo pagkakanon.” (Genesis 9:​3, 4) An nagkapirang Judio ininterpretar iyan bilang nangangahulogan na an mga tawo dai dapat magkakan nin laman o dugo nin hayop na buhay pa. Alagad pag-abot nin panahon malinaw na ipinaheling na an ibinabawal digdi nin Dios iyo an pagkakan nin dugo bilang pansustenir sa buhay. Dugang pa, an pagboot nin Dios paagi ki Noe sarong dakulang lakdang sa pag-otob kan Saiyang halangkaw na katuyohan may labot sa dugo​—sarong katuyohan na magpapangyari sa mga tawo na magkamit nin buhay na daing katapusan.

6. Paagi ki Noe, paano idinoon nin Dios an Saiyang pagmansay sa halaga nin buhay?

⁶ An Dios nagpadagos: “An saindong dugo kan saindong kalag babawion ko. Iyan babawion ko sa kamot kan lambang nabubuhay na linalang; asin hale sa kamot nin tawo, hale sa kamot kan kada saro na tugang nia, babawion ko an kalag nin tawo. An siisay man na magpabolos nin dugo nin tawo, papaboloson man nin tawo an saiyang dugo, huli ta sa ladawan nin Dios ginibo nia an tawo.” (Genesis 9:​5, 6) Maheheling nindo sa deklarasyon na ini sa bilog na pamilya nin tawo na sa pagmansay nin Dios an dugo nin tawo nagrerepresentar sa saiyang buhay. An Kaglalang an nagtatao nin buhay sa tawo, asin mayo nin siisay man an maninigo na kumua kan buhay na iyan, na irinerepresentar nin dugo. Arog ki Cain, kun an saro gumadan, an Kaglalang igwa nin deretso na ‘bawion’ an buhay kan paragadan.

7. Taano ta maninigo kitang magin interesado sa deklarasyon nin Dios ki Noe manongod sa dugo?

⁷ Paagi sa saiyang deklarasyon, pinagbotan nin Dios an mga tawo na dai paggamiton sa salang paagi an dugo. Napag-isip-isip na daw nindo kun taano? Iyo, ano daw an nasa likod kan pagmansay nin Dios sa dugo? An totoo, kalabot sa simbag an saro sa pinakamahalagang mga katokdoan sa Biblia. Pangenot na kabtang iyan kan Kristianong mensahe, minsan ngani mas gusto kan dakol na iglesia na ignorohon iyan. Ano an katokdoan na iyan, asin paano kalabot an saindong buhay, mga desisyon, asin paghiro?

An Dugo​—Paano Iyan Gagamiton?

8. Sa Ley, anong limitasyon an ibinugtak ni Jehova sa paggamit nin dugo?

⁸ Nagtao si Jehova nin orog pang detalye manongod sa buhay asin dugo kan itao nia sa Israel an kodigo nin Ley. Paagi kaiyan, naggibo sia nin dugang pang lakdang sa pag-otob kan saiyang katuyohan. Posibleng aram nindo na kahagadan kan Ley an mga dolot sa Dios, arog baga nin tipasi, lana, asin arak. (Levitico 2:1-4; 23:13; Bilang 15:1-5) Igwa man nin mga atang na hayop. An Dios nagsabi dapit sa mga ini: “An kalag kan laman yaon sa dugo, asin ako mismo nagbugtak kaiyan sa ibabaw kan altar tanganing magin pantubos para sa saindong kalag, huli ta an dugo iyo an minatubos paagi sa kalag na yaon dian. Kaya ngani ako nagsabi sa mga aki ni Israel: ‘Daing kalag sa saindo an magkakan nin dugo.’ ” Idinagdag ni Jehova na kun may saro, arog baga nin paraayam o paraoma, na magbuno nin hayop tangani na kakanon, kaipuhan niang paboloson an dugo asin tambonan iyan nin daga. An daga iyo an tungtongan nin Dios, asin paagi sa pagbubo kan dugo sa daga, minimidbid nin saro na an buhay ibinabalik sa Paratao nin Buhay.​—Levitico 17:11-13; Isaias 66:1.

9. Ano an solamenteng paggamit nin dugo na sinabi sa Ley, asin ano an katuyohan kaini?

⁹ An ley na iyan bako sanang sarong relihiosong rituwal na mayo nin kahulogan sa sato. Narisa daw nindo kun taano ta dai dapat magkakan nin dugo an mga Israelita? An Dios nagsabi: “Kaya ngani ako nagsabi sa mga aki ni Israel: ‘Daing kalag sa saindo an magkakan nin dugo.’” Ano an dahelan? “Ako mismo nagbugtak [nin dugo] sa ibabaw kan altar tanganing magin pantubos para sa saindong kalag.” Naheheling daw nindo na tinatabangan kita kaini na marorop kun taano ta sinabi nin Dios ki Noe na dai dapat magkakan nin dugo an mga tawo? Binoot kan Kaglalang na mansayon an dugo na may halangkaw na halaga, na itinagama iyan para sa sarong espesyal na paggagamitan na puedeng magligtas nin dakol na buhay. Magkakaigwa iyan nin mahalagang marhay na kabtang sa pagtahob sa mga kasalan (pagtubos). Kaya segun sa Ley, an solamenteng inautorisaran nin Dios na paggamit nin dugo iyo an paggamit kaiyan sa altar bilang pantubos para sa buhay kan mga Israelita, na naghahagad nin kapatawadan ni Jehova.

10. Taano ta dai nagbunga nin lubos na kapatawadan an dugo nin hayop, alagad ano an ipinagirumdom kan mga atang segun sa Ley?

¹⁰ An ideyang ini bakong dai aram sa Kristianismo. Nasasambitan an iinareglo nin Dios na  aspektong ini kan Ley, an Kristianong apostol na si Pablo nagsurat: “Haros gabos na bagay nalilinig nin dugo sono sa Ley, asin kun dai nin pagpabolos nin dugo dai nin kapatawadan.” (Hebreo 9:22) Lininaw ni Pablo na an kahagadan na mga atang dai nagpangyari sa mga Israelita na magin mga tawong sangkap asin daing kasalan. Sia nagsurat: “Paagi sa mga atang na ini may pagpagirumdom nin mga kasalan taon-taon, huli ta dai mahihimo na an dugo nin mga toro asin kanding makahale nin mga kasalan.” (Hebreo 10:1-4) Pero, may pakinabang an mga atang na iyan. Ipinagirumdom kaiyan sa mga Israelita na sinda makasalan asin orog pa dian an kinakaipuhan ninda tangani na magkamit nin lubos na kapatawadan. Alagad kun an dugo na nagrerepresentar sa buhay nin mga hayop dai lubos na makakatahob sa mga kasalan nin tawo, igwa daw nin ano man na dugo na makakagibo kaiyan?

An Solusyon kan Paratao nin Buhay

11. Paano niato naaaraman na may sarong bagay na itinotokdo an mga atang na hayop?

¹¹ An totoo an Ley nagtotokdo sa sarong bagay na mas epektibo nanggad sa pag-otob kan kabotan nin Dios. Naghapot si Pablo: “Kun siring, taano ta itinao pa an Ley?” Sia nagsimbag: “Iyan idinagdag tanganing mahayag an mga paglapas, sagkod na dumatong an banhi na pinanugaan; asin iyan itinao paagi sa mga anghel sa kamot nin sarong parapangoltanan [si Moises].” (Galacia 3:19) Siring man, si Pablo nagsurat: “An Ley igwa nin anino kan marahay na mga bagay na madatong, alagad bakong an katunayan mismo kan mga bagay.”​—Hebreo 10:1.

12. Mapadapit sa dugo, paano niato maheheling an pagkahayag kan katuyohan nin Dios?

¹² Bilang sumaryo, girumdomon nindo na kan kaaldawan ni Noe ipinagboot nin Dios na an mga tawo puedeng kumakan nin karne nin hayop bilang pansustenir sa buhay, alagad dai ninda puedeng kakanon an dugo. Pag-abot nin panahon, sinabi nin Dios na “an kalag kan laman yaon sa dugo.” Iyo, pinagmarahay nia na mansayon an dugo bilang nagrerepresentar sa buhay asin sinabi nia: “Ako mismo nagbugtak [nin dugo] sa ibabaw kan altar tanganing magin pantubos para sa saindong kalag.” Minsan siring, magkakaigwa pa nin makangangalas na pagkahayag kan katuyohan nin Dios. An Ley nagserbing anino nin marahay na mga bagay na madatong. Ano daw iyan?

13. Taano ta mahalaga an kagadanan ni Jesus?

¹³ An katunayan nakasentro sa kagadanan ni Jesu-Cristo. Aram nindo na si Jesus pinasakitan asin ipinako. Nagadan sia siring sa sarong kriminal. Si Pablo nagsurat: “Si Cristo, mantang kita mga maluya pa, nagadan para sa maraot na mga tawo sa itinalaan na panahon. . . . Ipinapamidbid nin Dios an saiyang pagkamoot sa sato sa paagi na, mantang kita mga parakasala pa, si Cristo nagadan para sa sato.” (Roma 5:​6, 8) Sa pagkagadan para sa sato, si Cristo nagtao nin pantubos bilang pantahob sa satong mga kasalan. An pantubos na iyan pangenot na kabtang kan Kristianong mensahe. (Mateo 20:28; Juan 3:16; 1 Corinto 15:3; 1 Timoteo 2:6) Ano an koneksion kaini sa dugo asin buhay, asin paano imbuelto an saindong buhay?

14, 15. (a) Paano idinodoon nin nagkapirang traduksion kan Efeso 1:7 an kagadanan ni Jesus? (b) Anong punto manongod sa Efeso 1:7 an tibaad dai maheling?

¹⁴ Idinodoon nin nagkapirang iglesia an kagadanan ni Jesus, na an mga parasunod kaini nagsasabi nin arog kan “si Jesus nagadan para sa sako.” Isip-isipon nindo kun paano trinadusir kan nagkapirang traduksion nin Biblia an Efeso 1:7: “Sa saiya asin paagi sa saiyang kagadanan igwa kita nin pagkakalda, an boot sabihon, an paghale kan satong mga kasalan.” (The American Bible, ni Frank Scheil Ballentine, 1902) “Paagi sa kagadanan  ni Cristo kita binutasan, asin pinatawad an satong mga kasalan.” (Today’s English Version, 1966) “Ki asin paagi ki Cristo asin sa atang kan saiyang buhay na kita nakatalingkas, sarong katalingkasan na nangangahulogan kan kapatawadan nin mga kasalan.” (The New Testament, ni William Barclay, 1969) “Paagi sa kagadanan ni Cristo na an satong mga kasalan napatawad asin kita nakatalingkas.” (The Translator’s New Testament, 1973) Maheheling nindo sa mga traduksion na iyan an pagdodoon sa kagadanan ni Jesus. ‘Alagad,’ an tibaad sabihon nin nagkapira, ‘an kagadanan ni Jesus talagang mahalaga. Kaya, ano an kulang sa mga traduksion na ini?’

¹⁵ An totoo, kun sa siring na mga traduksion na sana kamo masarig, tibaad dai nindo maheling an sarong mahalagang marhay na punto, asin puedeng malimitaran kaini an pakasabot nindo sa mensahe kan Biblia. Itinatago kan siring na mga traduksion an katunayan na an orihinal na teksto kan Efeso 1:7 igwa nin sarong termino sa Griego na nangangahulogan nin “dugo.” Sa siring, an dakol na Biblia, arog kan New World Translation, mas harani sa orihinal: “Huli sa saiya igwa kita kan pagkabutas paagi sa pantubos huli sa dugo kan sarong iyan, iyo, kan kapatawadan sa satong mga kalapasan, sono sa mga kayamanan kan saiyang dai na kutana maninigong kabootan.”

16. Ano an maninigo na ipasabot sa sato kan traduksion na “dugo kan sarong iyan”?

¹⁶ Makahulogan na marhay an traduksion na “dugo kan sarong iyan” asin dakol an maninigo na ipasabot kaiyan sa sato. Bako sanang kagadanan an kaipuhan, dawa an kagadanan kan sangkap na tawong si Jesus. Inotob nia an ipinanganino sa Ley, partikular na sa Aldaw nin Pagtubos. Sa espesyal na aldaw na iyan, iinaatang an isinabing mga hayop. Dangan an halangkaw na saserdote nagkua nin dugo kaiyan asin dinara sa Kabanalbanaleng kuarto kan tabernakulo o templo, na duman iinaatubang iyan sa Dios, na garo baga sa presensia nia.​—Exodo 25:22; Levitico 16:2-19.

17. Paano inotob ni Jesus an ipinanganino kan Aldaw nin Pagtubos?

¹⁷ Inotob ni Jesus an ipinanganino kan Aldaw nin Pagtubos, siring kan ipinaliwanag ni Pablo. Enot, sinabi nia na an halangkaw na saserdote sa Israel minalaog sa Kabanalbanale nin makasaro sa sangtaon na may darang dugo na idinodolot “para sa saiyang sadiri asin para sa mga kasalan na dai naaaraman kan banwaan.” (Hebreo 9:​6, 7) Kaoyon kan ginigibong iyan, pagkatapos na buhayon liwat bilang espiritu, si Jesus nagduman sa langit mismo. Bilang espiritu, na mayo nin hawak na laman asin dugo, puede siang umatubang “mismo sa Dios para sa sato.” Ano an iprinesentar nia sa Dios? Bakong sarong bagay na pisikal kundi sarong bagay na makahulogan na marhay. Nagpadagos si Pablo: “Kan si Cristo dumatong bilang halangkaw na saserdote . . . , sia luminaog na dara, bako, bakong an dugo nin mga kanding asin nin mga torilyo, kundi an sadiri niang dugo, nin sararoan sana sa banal na lugar asin nakakua nin daing katapusan na kaligtasan para sa sato. Huli ta kun an dugo nin mga kanding asin nin mga toro . . . nagpapagin banal sagkod sa kalinigan kan laman, gurano pa daw kaorog na an dugo kan Cristo, na paagi sa daing katapusan na espiritu nagdolot kan saiyang sadiri na daing kanawayan sa Dios, malilinigan an satong mga konsensia sa gadan na mga gibo tangani kitang makatao nin sagradong paglilingkod sa nabubuhay na Dios?” Iyo, iprinesentar ni Jesus sa Dios an halaga kan saiyang dugo.​—Hebreo 9:11-14, 24, 28; 10:11-14; 1 Pedro 3:18.

18. Taano ta maninigo na magin mahalaga sa mga Kristiano ngonyan an mga tataramon kan Biblia manongod sa dugo?

¹⁸ Huli sa katotoohan na ini nasasabotan niato an makangangalas na aspekto kan sinasabi kan Biblia  manongod sa dugo​—kun taano ta arog kaiyan an pagmansay dian nin Dios, kun ano an maninigo na magin pagmansay niato dian, asin kun taano ta dapat niatong igalang an mga restriksion na ibinugtak nin Dios manongod sa paggamit nin dugo. Mantang binabasa nindo an mga libro kan Kristianong Griegong Kasuratan, maheheling nindo an kadakol na pagkasambit sa dugo ni Cristo. (Helingon an kahon.) Malinaw na ipinapaheling kaini na an lambang Kristiano maninigo na magtubod “sa saiyang [Jesus] dugo.” (Roma 3:25) An pagkamit niato nin kapatawadan asin pakipagkatoninongan sa Dios posible sana “huli sa dugo na saiyang [Jesus] pinabolos.” (Colosas 1:20) Totoo nanggad ini sa mga espesyal na pinakipagtipanan ni Jesus na maghade kaiba nia sa langit. (Lucas 22:​20, 28-30; 1 Corinto 11:25; Hebreo 13:20) Totoo man iyan sa “dakulang kadaklan” ngonyan, na makakaligtas sa maabot na “dakulang kahorasaan” asin magkakamit nin buhay na daing katapusan sa sarong daganon na paraiso. Sa piguratibong paagi, ‘hinuhugasan ninda an saindang mga gubing sa dugo kan Kordero.’​—Kapahayagan 7:​9, 14.

19, 20. (a) Taano ta pinagmarahay nin Dios na bugtakan nin restriksion an paggamit nin dugo, asin ano an maninigo na magin saboot niato manongod kaiyan? (b) Maninigo kitang magin interesado na maaraman an ano?

¹⁹ Malinaw nanggad, an dugo igwa nin espesyal na kahulogan sa pagheling nin Dios. Iyo man dapat sa sato. An Kaglalang, na may pagmalasakit sa buhay, igwa nin deretso na magbugtak nin limitasyon sa paggamit nin mga tawo sa dugo. Huli sa saiyang dakulang pagmalasakit pati na sa buhay niato, nagdesisyon sia na itagama an dugo tangani na gamiton sa sarong mahalagang marhay na paagi, an solamenteng paagi na nagpapagin posible sa buhay na daing katapusan. Kalabot sa paaging iyan an mahal na marhay na dugo ni Jesus. Makakapagpasalamat nanggad kita na si Jehova Dios naghiro para sa kapakanan  niato paagi sa paggamit nin dugo​—an dugo ni Jesus​—sa nagliligtas-buhay na paaging ini! Asin maninigo nanggad kitang magpasalamat ki Jesus sa pagpabolos nia kan saiyang dugo bilang atang para sa sato! Totoo nanggad, masasabotan niato an mga sentimiento na ipinahayag ni apostol Juan: “Mapasaiya na namomoot sa sato asin nagtao sa sato nin katalingkasan hale sa satong mga kasalan paagi sa saiyang sadiring dugo​—asin ginibo nia kitang magin sarong kahadean, mga saserdote sa saiyang Dios asin Ama​—iyo, mapasaiya logod an kamurawayan asin an kakosogan sagkod lamang. Amen.”​—Kapahayagan 1:​5, 6.

²⁰ An nagliligtas-buhay na kabtang na ini nasa isip na kaidto pa kan satuyang Dios na madonong sa gabos asin Paratao nin Buhay. Kun siring, tibaad ihapot niato, ‘Ano an maninigo na magin epekto kaini sa satong mga desisyon asin paghiro?’ Totokaron kan minasunod na artikulo an hapot na ini.

Ano an Isisimbag Nindo?

• Ano an manonodan niato manongod sa pagmansay nin Dios sa dugo basado sa kasaysayan may labot ki Abel asin Noe?

• Sa Ley, anong limitasyon an ibinugtak nin Dios sa paggamit nin dugo, asin taano?

• Paano inotob ni Jesus an ipinanganino kan Aldaw nin Pagtubos?

• Paano ikakaligtas kan dugo ni Jesus an satuyang buhay?

[Mga Hapot Para sa Pag-adal]

[Kahon sa pahina 18]

KIISAY NA DUGO AN NAGLILIGTAS NIN BUHAY?

“Mag-ingat kamo sa saindong sadiri asin sa bilog na aripompon, na sa tahaw kaiyan kamo ninombrahan kan banal na espiritu bilang mga paraataman, na pastoran an kongregasyon nin Dios, na saiyang binakal paagi sa dugo kan saiyang sadiring Aki.”​—Gibo 20:28.

“Orog pa, kun siring, mantang kita ngonyan ikinapahayag nang matanos huli sa saiyang dugo, na kita maliligtas sa grabeng kaanggotan paagi sa saiya.”​—Roma 5:9.

“Mayo kamo nin paglaom asin mayo nin Dios sa kinaban. Alagad ngonyan sa pagigin kasaro ni Cristo Jesus kamo na dati harayo nagin harani huli sa dugo kan Cristo.”​—Efeso 2:​12, 13.

“Pinagmarahay nin Dios na dian sa saiya mamugtak an bilog na kapanoan, asin paagi sa saiya papangyarihon na makipag-ulian giraray sa saiya man sana an gabos na ibang bagay paagi sa pakikipagkatoninongan huli sa dugo na saiyang pinabolos sa hariging pasakitan.”​—Colosas 1:​19, 20.

“Kun siring, mga tugang, . . . kita igwa nin pagkapusoan sa paglaog sa banal na lugar paagi sa dugo ni Jesus.”​—Hebreo 10:19.

“Bakong paagi sa mga bagay na matutunawon . . . na kamo ilinigtas sa saindong daing kamanungdanan na gawe-gawe na inako paagi sa tradisyon gikan sa saindong mga apoon. Kundi idto paagi sa mahal na marhay na dugo, siring kan sa daing kaninan asin daing digtang kordero, an ki Cristo.”​—1 Pedro 1:​18, 19.

“Kun kita naglalakaw sa liwanag siring na sia mismo nasa liwanag, kita igwa nin pakisumaro sa lambang saro, asin an dugo ni Jesus na saiyang Aki naglilinig sato sa gabos na kasalan.”​—1 Juan 1:7.

“Maninigo ka na magkua kan balumbon asin magbukas kan mga tatak kaiyan, huli ta ika ginadan asin paagi kan saimong dugo binakal mo an mga tawo manongod sa Dios hale sa lambang tribo asin tataramon asin banwaan patin nasyon.”​—Kapahayagan 5:9.

“Ihinolog na an parasumbong sa satong mga tugang . . . Asin sinda nakadaog sa saiya huli sa dugo kan Kordero asin huli sa tataramon kan saindang pagpatotoo.”​—Kapahayagan 12:​10, 11.

[Ritrato sa pahina 16]

Paagi sa Ley, lininaw nin Dios na an dugo puedeng magkaigwa nin kabtang sa kapatawadan nin mga kasalan

[Ritrato sa pahina 17]

Paagi sa dugo ni Jesus, dakol na buhay an puedeng maligtas