Mga Hapot Hale sa mga Parabasa

May mga nagsasabi na an barkong sinasakayan ni Pablo dai nalunod sa isla nin Malta, sa timog nin Sicily, kundi sa ibang isla. Saen nalunod an barkong sinasakayan nia?

An hapot na ini minapanongod sa medyo bago pa sanang proposisyon na nalunod an sinasakayan ni apostol Pablo, bakong sa isla nin Malta, kundi sa Cephalonia (o, Kefallinía) harani sa Corfu sa Dagat nin Ionia, sa may solnopan nin Grecia. An ipinasabong na rekord nagsasabi sato na si Pablo naghale sa Cesarea na detenido kan Romanong senturyon na si Julio, kaiba kan ibang soldados asin kairiba ni Pablo. Siring kan pagkailustrar sa mapa, naglayag sinda pa-Sidon asin Myra. Nagbalyo sa dakulang barko nin mga trigo hale sa Alejandria, Egipto, nagpadagos sinda pasolnopan  sa Cnidus. Dai ninda masunod an nakaplanong ruta paibong sa Dagat na Aegean na maagi sa poro kan Grecia asin mapasiring sa Roma. Huli sa makosog na doros napiritan sindang magpatimog pasiring sa Creta asin sa pagpahipli sa mga baybayon kaiyan. Duman puminondo sinda sa duongan kan Magayon na Duongan. Kan maghale sinda “sa Creta,” an barko “makosogon na inabotan” nin “sarong maunos na doros na inaapod na Euroaquilo.” An magabat na barko nin trigo “ipinapadpad pabalikbalik sa dagat” sagkod kan ika-14 banggi. Sa katapustapusi, nalunod an barkong sinasakayan kan gabos na 276 katawo sa sarong isla na nginaranan na Me·liʹte kan Griegong teksto kan Banal na Kasuratan.​—Gibo 27:1–​28:1.

Sa nag-aging mga taon, may manlaenlaen na suhestion na itinao dapit sa kun ano an islang ini, an Me·liʹte. May mga naghohona na iyan an isla nin Melite Illyrica, na ngonyan midbid na Mljet, sa Dagat Adriatico sa may baybayon nin Croatia. Alagad garo harayo an posibilidad na ini, mantang an amihanan na lokasyon kan Mljet depisil na ikonektar sa sunod na mga pinondohan kan pagbiahe ni Pablo, arin na baga, an Siracusa, Sicily, dangan an solnopan na baybayon nin Italia.​—Gibo 28:11-13.

An kadaklan na paratradusir kan Biblia nagkonklusyon na an Me·liʹte nanonongod sa isla nin Melite Africanus, na midbid ngonyan na Malta. An huring pondohan kan barko na sinasakayan ni Pablo iyo an Magayon na Duongan, sa Creta. Dangan an barko inanod pasolnopan nin sarong maunos na doros pasiring sa Cauda. Padagos na ipinadpad kan doros an barko sa laog nin dakol na aldaw. Biyong rasonable na an barkong ipinapadpad nin bagyo marayo nang marayo pasolnopan asin makakaabot sa Malta.

Kun kokonsideraron an parateng dalagan kan doros asin an “direksion patin rikas kan pag-anod,” sinasabi ni Conybeare asin Howson sa libro nindang The Life and Epistles of St. Paul: “An distansia sa pag-oltanan kan Clauda [o, Cauda] asin Malta kulang nin dikit sa 770 kilometros. Pambihirang marhay an pagkanorongod, kaya garo baga imposibleng maniwala na an daga, na [dinadangadangan] kan mga paralayag kan ikakatorseng banggi mayo nang iba kundi an lugar nin Malta. Dakulaon nanggad an probabilidad.”

Minsan ngani puedeng may iba pang lokasyon na itao, an nalunod na barko sa Malta na ipinapaheling sa kaibang mapa garo baga iyo an kaoyon kan rekord sa Biblia.

[Mapa/Ritrato sa pahina 31]

(Para sa aktuwal na format, hilingon an publikasyon)

Jerusalem

Cesarea

Sidon

Myra

Cnidus

CRETA

CAUDA

MALTA

SICILY

Siracusa

Roma

MLJET

GRECIA

CEPHALONIA