Paraiso​—Puede daw Nindong Laoman Iyan?

“May midbid akong sarong tawo na kasaro ni Cristo na . . . inagaw pasiring sa paraiso.”​—2 CORINTO 12:2-4.

1. Anong mga panuga sa Biblia an nagin kaakit-akit para sa dakol?

PARAISO. Nagigirumdoman daw nindo kun ano an namatean nindo kan enot nindong madangog an manongod sa panuga nin Dios na sarong daganon na paraiso? Tibaad nagigirumdoman nindo kan manodan nindo na ‘an mga mata kan mga buta magkakaburuklat, an mga talinga kan mga bungog magkakaburukasan, asin an kaawagan maburusakbusak’ sa mabungang kagayonan. O kumusta man kan maaraman nindo an hula manongod sa lobo na kaiba kan kordero asin an ogbon na kanding na kaiba kan leopardo? Bako daw na napalukso an puso nindo kan mabasa nindo an manongod sa nagadan na mga namomotan na bubuhayon liwat na may paglaom na magdanay sa Paraisong iyan?​—Isaias 11:6; 35:​5, 6; Juan 5:​28, 29.

2, 3. (a) Taano ta masasabi na bakong daing basehan an saindong paglaom na basado sa Biblia? (b) Ano pa an dagdag na basehan niato tanganing maglaom?

² An saindong paglaom bakong daing basehan. May dahelan kamong maniwala sa mga panuga kan Biblia manongod sa Paraisong iyan. Halimbawa, may kompiansa kamo sa mga tataramon ni Jesus sa paragibo nin maraot na ipinako sa harigi: “Ika makakaibahan ko sa Paraiso.” (Lucas 23:43) May tiwala kamo sa panuga: “Igwa nin bagong kalangitan asin sarong bagong daga na satong hinahalat segun sa saiyang panuga, asin sa mga ini magdadanay an katanosan.” May tiwala man kamo sa panuga na papahidon nin Dios an satong mga luha; an kagadanan mawawara na; matatapos an kamondoan, pagtangis, asin kolog. Nangangahulogan ini na maeksister giraray an daganon na paraiso!​—2 Pedro 3:13; Kapahayagan 21:4.

³ Pero an saro pang basehan kan paglaom na ini sa Paraiso sarong bagay na an mga Kristiano sa bilog na globo kabtang kaiyan sa presente. Ano iyan? An Dios naggibo nin sarong espirituwal na paraiso asin ilinaag dian an saiyang banwaan. An terminong “espirituwal na paraiso” tibaad garo baga teoriya sana, masakit saboton, alagad ihinula an siring na paraiso, asin iyan nag-eeksister talaga.

Sarong Bisyon nin Paraiso

4. Anong bisyon an nasasambitan kan 2 Corinto 12:2-4, asin posibleng kiisay na bisyon iyan?

⁴ May koneksion digdi, mangnohon an isinurat ni apostol Pablo: “May midbid akong sarong tawo na kasaro ni Cristo na . . . inagaw asin dinara sagkod sa ikatolong langit. Iyo, may midbid akong siring na tawo​—baga man sa hawak o siblag sa hawak, dai ko aram, an Dios an nakakaaram​—na sia inagaw pasiring sa paraiso asin nakadangog nin mga tataramon na dai masabi na bakong sono sa katogonan na ipagtaram nin tawo.” (2 Corinto 12:2-4) An kotasyon na iyan kasunod sana kan mga bersikulo na dian idinepensa ni Pablo an saiyang pagkaapostol. Dugang pa, an Biblia daing sinasabi na siisay pa man na tawo na nagkaigwa kan siring na eksperyensia, asin si Pablo iyo an nagsasaysay kaiyan sa sato. Kaya posibleng marhay na si Pablo an nagkaigwa kan bisyon na ini. Sa eksperyensiang ini na lihis sa natural, sa anong “paraiso” sia naglaog?​—2 Corinto 11:​5, 23-31.

5. Ano an dai naheling ni Pablo, asin huli kaini anong klase an “paraiso” na iyan?

⁵ An konteksto dai nagsusuherir na an “ikatolong langit” nanonongod sa atmosperang nakapalibot sa satong globo, ni sa espasyo sa luwas kan daga o sa arin man na ibang uniberso, siring kan banabana kan nagkapirang astropisiko. Sa parate ginagamit kan Biblia an bilang na tolo na nagrerepresentar sa pagdodoon, kosog, o dugang na puersa. (Eclesiastes 4:12; Isaias 6:3; Mateo 26:​34, 75; Kapahayagan 4:8) Sa siring, halangkaw o mamuraway an naheling ni Pablo sa bisyon. Espirituwal iyan.

6. Anong makasaysayan na pangyayari an nagtatabang na marorop an naheling ni Pablo?

 ⁶ An mas naenot na mga hula sa Biblia nagtatabang sato na marorop iyan. Pakatapos na an saiyang suanoy na banwaan magin bakong maimbod sa saiya, nagdesisyon an Dios na pabayaan an mga Babilonyo na makipaglaban sa Juda asin Jerusalem. Iyan nagkulminar sa grabeng kalaglagan kan 607 B.C.E., segun sa kronolohiya sa Biblia. Sinabi kan hula na an daga magdadanay na gaba sa laog nin 70 taon; dangan totogotan nin Dios an nagsosolsol na mga Judio na makapuli asin ibalik an tunay na pagsamba. Nangyari ini poon kan 537 B.C.E. (Deuteronomio 28:​15, 62-68; 2 Hade 21:10-15; 24:12-16; 25:1-4; Jeremias 29:10-14) Pero ano an nangyari sa daga mismo? Durante kan 70 taon na idto, iyan tinuboan nin kadlaganon na mga tinanom, nagin marang lugar, inistaran nin mga layas na ayam. (Jeremias 4:26; 10:22) Pero, itinao an panugang ini: “Rarangahon nanggad ni Jehova an Sion. Rarangahon nia nanggad an gabos niang gabang lugar, asin gigibohon nia an saiyang kaawagan na magin siring sa Eden asin an saiyang desiertong kaplanodohan na magin siring sa tatamnan [o Paraiso, Septuaginta] ni Jehova.”​—Isaias 51:3; nota sa ibaba.

7. Ano an mangyayari pakatapos kan 70 taon na pagkagaba?

⁷ Nangyari iyan pakatapos kan 70 taon. Huli sa bendisyon nin Dios, nagrahay an mga kamugtakan. Iladawan ini sa saindong isip: “An kaawagan asin an alang na lugar magpapakagayagaya, saka an desierto maggagayagaya asin mamumurak arog kan azafran. Daing duwa-duwa na iyan mamumurak, asin iyan nanggad magigin magayagaya na may kagayagayahan asin may maogmang kurahaw. . . . An pilay matukad na garo lalaking usa, asin an dila kan pula makurahaw sa kaogmahan. Huli ta an katubigan maburakbusak sa kaawagan, asin an mga sapang masulog sa desierto. Asin an alang na daga magigin siring sa danaw na may mga gaho, asin an pahang daga siring sa mga burabod nin tubig. Sa erokan nin mga layas na ayam, na pahingaloan ninda, magkakaigwa nin berdeng doot na may mga gaho asin papiro.”​—Isaias 35:1-7.

Sarong Banwaan na Nakabalik Asin Naliwat

8. Paano niato naaaraman na an Isaias kapitulo 35 aplikado sa mga tawo?

⁸ Kanigoan na pagkaliwat! Dating kagabaan na nagin paraiso. Pero, ipinapaheling kaini asin kan iba pang masasarigan na mga hula na magkakaigwa man nin pagbabago sa mga tawo, na kaagid kan dagang gaba na nagin mabunga. Taano ta masasabi ta iyan? Bueno, nakasentro an atension ni Isaias sa “mismong mga binalukat ni Jehova,” na mabalik sa saindang daga “na may magayagayang kurahaw” asin magkakamit nin “labi-labing kagayagayahan asin paggayagaya.” (Isaias 35:10) Aplikado iyan, bakong sa literal na daga, kundi sa mga tawo. Dugang pa, ihinula ni Isaias sa iba pang kabtang an  manongod sa banwaan na ibinalik sa Sion: “Aapodon sindang darakulang kahoy nin katanosan, na pananom ni Jehova . . . Huli ta kun paanong an daga mismo nagpapaluwas kan supang kaiyan, . . . [si] Jehova magpapangyari kan pagsupang nin katanosan asin nin kaomawan sa atubangan kan gabos na nasyon.” Nagsabi man si Isaias manongod sa banwaan nin Dios: “Si Jehova magiya sa saimo nin danay . . . , asin papakosogon nia an saimo mismong mga tolang; asin ika magigin siring sa sarong tatamnan na matubig.” (Isaias 58:11; 61:​3, 11; Jeremias 31:10-12) Huli kaini, kun paanong magrarahay an mga kamugtakan kan literal na daga, magkakaigwa man nin mga pagbabago an nakabalik na mga Judio.

9. Anong “paraiso” an naheling ni Pablo, asin kasuarin an kaotoban kaiyan?

⁹ Tinatabangan kita kan makasaysayan na modelong ini na masabotan an naheling ni Pablo sa bisyon. Kalabot dian an Kristianong kongregasyon, na inapod niang “oma nin Dios na kinukultibar” asin na maninigong magin mabunga. (1 Corinto 3:9) Kasuarin naotob an bisyon na iyan? Inapod ni Pablo na sarong “kapahayagan” an saiyang naheling, sarong bagay na sa ngapit pa mangyayari. Aram nia na pagkagadan nia malakop an apostasiya. (2 Corinto 12:1; Gibo 20:​29, 30; 2 Tesalonica 2:​3, 7) Mientras na nangingibabaw an mga apostata asin garo baga nakakatahob sa sainda, an tunay na mga Kristiano dai nanggad ikakaagid sa sarong matubang na tatamnan. Pero, maabot an panahon na an tunay na pagsamba ilalangkaw giraray. An banwaan nin Dios ibabalik tangani na ‘an mga matanos sumirang na siring kaliwanag sa saldang sa kahadean kan saindang Ama.’ (Mateo 13:24-30, 36-43) Iyan aktuwal na nangyari pirang taon pakatapos na maestablisar sa langit an Kahadean nin Dios. Asin sa pag-agi nin mga dekada, nagin risang-risa na an banwaan nin Dios yaon sa sarong espirituwal na paraiso, na naheling na antes pa ni Pablo sa bisyon na iyan.

10, 11. Taano ta masasabi niato na kita nasa espirituwal na paraiso sa ibong kan satong pagigin bakong sangkap?

¹⁰ Totoo, aram niato na bilang mga indibiduwal bako kitang sangkap, kaya dai kita nabibigla na may mga problemang minalataw sa panapanahon, kun paanong nangyari man iyan sa tahaw kan mga Kristiano kan kaaldawan ni Pablo. (1 Corinto 1:10-13; Filipos 4:​2, 3; 2 Tesalonica 3:6-14) Minsan siring, isipon nindo an espirituwal na paraiso na namumugtakan niato ngonyan. Kun ikokomparar sa dating may helang na kamugtakan niato, kita pinaomayan na sa espirituwal na paagi. Asin ikomparar nindo an kalaenan kan pagigin gutom niato kaidto asin kan pagigin basog niato ngonyan sa espirituwal. Imbes na nasasakitan sa garo baga alang na espirituwal na daga, an banwaan nin Dios nagkakamit kan saiyang pag-oyon asin pinapaoranan nia nin mga bendisyon. (Isaias 35:​1, 7) Imbes na nabubuta sa espirituwal na kadikloman na arog kan sa bilanggoan sa irarom nin daga, naheheling niato an liwanag nin katalingkasan asin kan pabor nin Dios. An dakol na dating garo man sana bungog sa  mga hula sa Biblia nakadangog na may pakasabot kan sinasabi kan Kasuratan. (Isaias 35:5) Halimbawa, minilyon na Saksi ni Jehova sa bilog na globo an nag-adal kan hula ni Daniel, nin bersikulo por bersikulo. Dangan pinag-adalan ninda nin hararom an lambang kapitulo kan libro sa Biblia na Isaias. Bako daw na an nakakarepreskong espirituwal na kakanon na iyan ebidensia kan satong espirituwal na paraiso?

¹¹ Isipon man nindo an mga pagbabago nin ugale mantang an sinserong mga tawo na may laen-laen na pinaghalean nagmamaigot na masabotan asin iaplikar an Tataramon nin Dios. Sa pundamental, pinagmaigotan nindang haleon an sa hayop na mga ugale na dating nangingibabaw sa sainda. Tibaad nahimo nindong gibohon iyan na may dakulang mga ibinunga, asin iyo man an saindong espirituwal na mga tugang na lalaki asin babae. (Colosas 3:8-14) Huli kaini, mantang kamo nakikiasosyar sa sarong kongregasyon kan Mga Saksi ni Jehova, kaiba nindo an mga tawo na nagin orog na matoninong asin marahayon an ugale. Dai, bako pa sindang sangkap, alagad sinda dai nanggad masasabing maisog na mga leon o mabangis na hayop. (Isaias 35:9) Ano an ipinaparisa kan matoninong na espirituwal na pag-iribanan na ini? Malinaw nanggad, yaon kita sa sarong espirituwal na kamugtakan na angay sanang apodon niatong espirituwal na paraiso. Asin an satong espirituwal na paraiso nagseserbing ladawan kan daganon na paraiso na mapapasato kun kita magdadanay na maimbod sa Dios.

12, 13. Ano an dapat niatong gibohon tanganing magdanay sa satong espirituwal na paraiso?

¹² Pero, may sarong bagay na dai ta dapat pag-ignorohon. Sinabihan nin Dios an mga Israelita: “Dapat nindong otobon an bilog na togon na ipinagboboot ko saimo ngonyan, tanganing kumosog kamo asin tunay na makalaog asin sakopon an daga.” (Deuteronomio 11:8) Sa Levitico 20:​22, 24, nasambitan an daga man sanang iyan: “Dapat nindong otobon an gabos kong reglamento asin an gabos kong hudisyal na desisyon asin gibohon nindo iyan, tanganing dai kamo isuka kan daga na dadarahan ko sa saindo na saindong eerokan. Huli kaini sinabi ko sa saindo: ‘Kamo, sa saindong kabtang, sasadirihon nindo an saindang daga, asin ako, sa sakong kabtang, itatao ko iyan sa saindo tanganing sadirihon nindo, sarong daga na binubulosan nin gatas asin tangguli.’” Iyo, an pagsadiri sa Dagang Panuga nakadepende sa marahay na relasyon ki Jehova Dios. Huling dai nagkuyog sa saiya an mga Israelita kaya itinogot nin Dios na sakopon sinda kan mga Babilonyo asin haleon sinda sa saindang erokan.

¹³ Tibaad naoogma kita sa dakol na aspekto kan satong espirituwal na paraiso. An palibot nakakaogmang paghelingon, nakakaginhawa. May katoninongan kita sa kaibanan nin mga Kristiano na naghingoang haleon an mga ugaleng sa hayop. Sinda nagmamaigot na magin maboot asin matinabang. Pero, an pagdadanay sa satong espirituwal na paraiso nangangaipo nin bako sanang marahay na relasyon sa mga tawong ini. Iyan nangangaipo na kita magkaigwa nin marahay na relasyon ki Jehova asin gibohon an saiyang kabotan. (Miqueas 6:8) Kita boluntad na naglaog sa espirituwal na paraisong ini, alagad kita puedeng maparayo​—o mapaluwas—​kun dai kita maghihingoang papagdanayon an satong relasyon sa Dios.

14. Ano an makakatabang sa satong pagdadanay sa espirituwal na paraiso?

¹⁴ An sarong mahalagang bagay na makakatabang sa sato iyo na padagos niatong pasarigon an satong sadiri paagi sa Tataramon nin Dios. Mangnohon an piguratibong pananaram sa Salmo 1:1-3: “Maogma an tawo na dai naglakaw sa hatol kan mga maraot . . . Kundi an saiyang pagkaogmang marhay yaon sa ley ni Jehova, asin sa saiyang ley sia nagbabasa nin pahinghing aldaw asin banggi. Asin sia magigin nanggad siring sa kahoy na itinanom sa kataed nin mga sapa, na namumunga sa kapanahonan kaiyan asin dai naaalang an mga dahon kaiyan, asin an gabos niang ginigibo mapapakarhay.” Dugang pa, an mga publikasyon na basado sa Biblia kan grupong maimbod asin mapagmansay na oripon nagtatao nin espirituwal na kakanon sa espirituwal na paraiso.​—Mateo 24:45-47.

Pagparigon kan Saindong Pagmansay sa Paraiso

15. Taano ta dai nahimo ni Moises na giyahan an mga Israelita palaog sa Dagang Panuga, alagad ano an naheling nia?

¹⁵ Estudyare an saro pang patanaw sa ngapit kan Paraiso. Pakatapos na maglagawlagaw sa kaawagan an Israel sa laog nin 40 taon, giniyahan sinda ni Moises sa Kaplanodohan nin Moab, na nasa sirangan kan Salog nin Jordan. Huli sa sarong  nakaaging sala ni Moises, nagdesisyon si Jehova na bakong si Moises an magiya sa Israel sa pagdakit sa Jordan. (Bilang 20:7-12; 27:​12, 13) Si Moises nakimaherak sa Dios: “Togoti akong makabalyo, tabi, asin maheling an marahay na daga na nasa ibong kan Jordan.” Minsan ngani dai sia malaog dian, pakatapos na tumukad sa Bukid nin Pisga asin maheling an manlaenlaen na kabtang kan dagang iyan, siertong narealisar ni Moises na iyan sarong “marahay na daga.” Anong klaseng daga daw sa paghona nindo an dagang iyan?​—Deuteronomio 3:25-27.

16, 17. (a) Paano napapalaen an Dagang Panuga kan suanoy na mga panahon kisa dagang iyan kaining mas dai pa sana nahahaloy? (b) Taano ta makakapaniwala kita na an Dagang Panuga siring sa sarong paraiso kaidto?

¹⁶ Kun ibabasar nindo an saindong pagmansay sa kamugtakan kasuarin pa sana kan kadaklan na kabtang kan rehion na iyan, tibaad an maimahinar nindo sarong mabaybay na marang daga, magapong mga desierto, asin nakakapasong init. Minsan siring, may dahelan na maniwala na sa pankagabsan laen na marhay an rehion na iyan kan mga panahon kan Biblia. Sa magasin na Scientific American, ipinaliwanag kan eksperto sa tubig asin daga na si Dr. Walter C. Lowdermilk na an daga sa rehion na ini “naraot huli sa pag-abuso sa laog nin sangribong taon.” An agronomong ini nagsurat: “An ‘desierto’ na suminalida sa dati matubang na daga kagigibohan nin tawo, bakong nin naturalesa.” Sa katunayan, ipinaheling kan saiyang mga pagsiyasat na “an dagang ini dating paraisong probinsia.” Minalataw na rinaot kan pag-abuso nin tawo an dati “paraisong probinsia.” *

¹⁷ Sa pagpensar kan saindong nabasa sa Biblia, maheheling nindo na lohiko nanggad an konklusyon na iyan. Girumdoma an inasegurar ni Jehova sa banwaan paagi ki Moises: “An daga na babagtason nindo tanganing sadirihon sarong daga nin kabukidan asin mga kaplanodohan sa kababan. Gikan sa oran kan kalangitan minainom iyan nin tubig; sarong daga na inaataman ni Jehova na saimong Dios.”​—Deuteronomio 11:8-12.

18. Paano an Isaias 35:2 siertong nagtao nin ideya sa desterradong mga Israelita manongod sa kun anong klase an Dagang Panuga?

¹⁸ An Dagang Panuga matubang asin mabungang marhay kaya an pagsambit sana kan nagkapirang lugar kaiyan nagpapagirumdom nin arog-paraisong mga kamugtakan. Malinaw iyan sa hula na nasa Isaias kapitulo 35, na nagkaigwa nin enot na kaotoban kan an mga Israelita nagbalik hale sa Babilonya. Ihinula ni Isaias: “Daing duwa-duwa na iyan mamumurak, asin iyan nanggad magigin magayagaya na may kagayagayahan asin may maogmang kurahaw. An kamurawayan nin Libano mismo itatao dian, an kagayonan nin Carmelo asin nin Saron. Igwa nin mga makakaheling kan kamurawayan ni Jehova, kan kagayonan kan satong Dios.” (Isaias 35:2) An mga pagkasambit sa Libano, Carmelo, asin Saron siertong nagpagirumdom nin sarong nakakakontento asin magayon na ladawan sa mga Israelita.

19, 20. (a) Iladawan an lugar kan suanoy na Saron. (b) Ano an sarong paagi tanganing mapakosog niato an satong paglaom sa Paraiso?

 ¹⁹ Estudyare an Saron, nasa kataed nin dagat na kapatagan sa pag-oltanan kan mga bulod nin Samaria asin kan Dakulang Dagat, o kan Mediterraneo. (Helingon an retrato sa pahina 10.) Midbid iyan sa gayon asin pagkamabunga kaiyan. Huling matubig, iyan marahay na pasabsaban, alagad igwa iyan nin mga kadlagan nin mga poon nin oak sa amihanan na kabtang. (1 Cronica 27:29; Awit ni Salomon 2:1, nota sa ibaba; Isaias 65:10) Sa siring an Isaias 35:2 naghuhula kaidto nin sarong pagbabalik sa dati asin sarong daga na namumurak sa kagayonan, na nagigin siring sa sarong paraiso. An hulang iyan nagtotokdo man sa sarong nakakaogmang marhay na espirituwal na paraiso, kaoyon kan naheling ni Pablo sa bisyon kan huri. Sa katapustapusi, an hulang ini, kaiba kan iba pang mga hula, nagpapakosog sa satong paglaom para sa sarong daganon na paraiso para sa katawohan.

²⁰ Mantang kita nag-iistar sa satong espirituwal na paraiso, puede niatong pakosogon an satong pag-apresyar kaiyan asin an satong paglaom para sa Paraiso digdi sa daga. Paano? Paagi sa pagpararom kan satong pakasabot sa satong nababasa sa Biblia. Sa parate nasasambitan sa mga deskripsion asin hula sa Biblia an espesipikong mga lugar. Gusto daw nindong magkaigwa nin orog na pakasabot kun haen an mga ini asin kun ano an relasyon kaini sa iba pang nasambitan na mga lugar? Sa sunod na artikulo, eestudyaran niato kun paano nindo iyan magigibo sa kapakipakinabang na paagi.

[Nota sa Ibaba]

Nagigirumdoman daw Nindo?

• Anong “paraiso” an naheling ni apostol Pablo sa bisyon?

• May labot sa Isaias kapitulo 35, ano an enot na kaotoban kaiyan, asin paano iyan konektado sa naheling ni Pablo sa bisyon?

• Paano niato mapapakosog an satong pag-apresyar sa satong espirituwal na paraiso asin sa satong paglaom para sa daganon na paraiso?

[Mga Hapot Parasa Pag-adal]

[Ritrato sa pahina 10]

An Kaplanodohan nin Saron, sarong mabungang lugar sa Dagang Panuga

[Credit Line]

Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.

[Ritrato sa pahina 12]

Narealisar ni Moises na iyan sarong “marahay na daga”