Siisay “an Tunay na Dios Asin an Buhay na Daing Katapusan”?
Siisay “an Tunay na Dios Asin an Buhay na Daing Katapusan”?
SI Jehova, an Ama kan satong Kagurangnan na si Jesu-Cristo, iyo an tunay na Dios. Sia an Kaglalang, an saro na nagtatao nin buhay na daing sagkod sa mga namomoot sa saiya. Iyan an isisimbag kan dakol na nagbabasa asin nagtutubod sa Biblia sa hapot na iinatubang sa titulo na nasa itaas. Tunay nanggad, si Jesus mismo nagsabi: “Ini nangangahulogan nin buhay na daing katapusan, an saindang paglaog sa isip nin kaaraman dapit sa saimo, na iyo sanang tunay na Dios, asin dapit sa saro na saimong sinugo, si Jesu-Cristo.”—Juan 17:3.
Pero, laen man an pagkasabot kan dakol na parasimba sa mga tataramon na ini. An mga tataramon sa titulo hale sa 1 Juan 5:20, na nagsasabi, sa sarong kabtang: “Kita may pakisumaro sa saro na totoo, paagi sa saiyang Aki na si Jesu-Cristo. Ini iyo an tunay na Dios asin an buhay na daing katapusan.”
An mga nagtutubod sa doktrina nin Trinidad naghihingako na an demonstratibong pronombre na “ini” (houʹtos) nanonongod sa pinakaharaning nombreng ipinapakahulogan, si Jesu-Cristo. Iiniinsistir ninda na si Jesus “an tunay na Dios asin an buhay na daing katapusan.” Minsan siring, an interpretasyon na ini kontra sa iba pang kabtang kan Kasuratan. Asin dai inaako kan dakol na may autoridad na iskolar an Trinitaryong punto de vistang ini. An iskolar sa Unibersidad nin Cambridge na si B. F. Westcott nagsurat: “An pinakalohikong pinapanongdan [kan pronombre na houʹtos] iyo an pinag-oolayan na persona bakong an pinakaharaning sinusundan kaini kundi an nangingibabaw sa isip kan apostol.” Sa siring, an nasa isip ni apostol Juan iyo an Ama ni Jesus. An Aleman na teologong si Erich Haupt nagsurat: “Kaipuhan na determinaran kun baga an [houʹtos] sa minasunod na proposisyon nanonongod sa pinakaharani asin tolos-tolos na sinusundan kan pinag-oolayan na persona . . . o sa mas harayong nombreng ipinapakahulogan kaini na iyo an Dios. . . . An pagpatotoo manongod sa sarong tunay na Dios garo baga mas kaoyon kan pangultimong patanid tumang sa mga idolo kisa pagpatunay kan pagigin Dios ni Cristo.”
Dawa an A Grammatical Analysis of the Greek New Testament, na ipinublikar kan Pontifical Biblical Institute sa Roma, nagsasabi: “[Houʹtos]: bilang kulminasyon kan [bersikulo] 18-20 an pagpanongod haros sierto nanggad na sa Dios na totoo, na tunay, [na] laen na marhay sa paganismo (v. 21).”
Sa parate an houʹtos, na sa pankagabsan tinatradusir na “ini” o “an sarong ini,” dai nanonongod sa sinusundan na pinakaharaning pinag-oolayan sa sarong frase. Iiniilustrar an puntong ini sa iba pang teksto. Sa 2 Juan 7, isinurat kan iyo man sanang apostol asin parasurat kan enot na surat: “Dakol na madaya an nagralaog sa kinaban, mga tawo na dai nagpapahayag na si Jesu-Cristo napadigdi sa laman. Iyo ini [houʹtosʹ] an madaya asin an anticristo.” An pronombre digdi dai puedeng nagpapanongod sa pinakaharaning nombreng ipinapakahulogan—si Jesus. Malinaw na an “ini” nanonongod sa mga nagdehar ki Jesus. Bilang grupo sinda an mga “madaya asin an anticristo.”
Sa saiyang Ebanghelyo, an apostol na si Juan nagsurat: “Si Andres na tugang ni Simon Pedro saro sa duwa na nakadangog sa isinabi ni Juan asin nagsunod ki Jesus. Hinanap nguna kan sarong ini [houʹtos] an saiyang tugang, si Simon.” (Juan 1:40, 41) Risang-risa na an “sarong ini” nanonongod, bakong sa huring personang nasambit, kundi ki Andres. Sa 1 Juan 2:22, ginamit kan apostol an iyo man sanang pronombre sa parehong paagi.
Ginamit man ni Lucas sa parehong paagi an pronombre, arog kan maheheling sa Gibo 4:10, 11: “Sa ngaran ni Jesu-Cristo na Nazareno, na saindong ipinako alagad ta binuhay liwat nin Dios hale sa mga gadan, paagi sa sarong ini na an tawong ini nagtitindog na marahay na sa atubangan nindo. Iyo ini [houʹtosʹ] ‘an gapo na ibinilang nindong mga paratogdok na daing halaga na nagin an pamayohan kan anggulo.’ ” An pronombreng “ini” malinaw na dai nanonongod sa tawong pinaomayan, minsan ngani sia an sinasambit bago sana kan houʹtos. Tunay nanggad, an “ini” sa bersikulo 11 nanonongod ki Jesu-Cristo na Nazareno, na iyo an “gapo kan anggulo” kun saen naestablisar an Kristianong kongregasyon.—Efeso 2:20; 1 Pedro 2:4-8.
Malinaw man na ipinaheling sa Gibo 7:18, 19 an puntong ini: ‘Buminangon an ibang hade sa Egipto, na dai nakakamidbid ki Jose. An sarong ini [houʹtos] guminamit nin katusohan sa pamamahala tumang sa satong rasa.’ An “sarong ini” na nan-api sa mga Judio, bakong si Jose, kundi si Faraon, an hade nin Egipto.
An siring na mga teksto kinokompirmar an komento kan Griegong iskolar na si Daniel Wallace, na nagsasabi na kun naggagamit nin Griegong mga demonstratibong pronombre, “an tibaad pinakaharaning nombreng ipinapakahulogan sa konteksto tibaad bakong an pinakaharaning nombreng ipinapakahulogan na nasa isip kan autor.”
An “Saro na Totoo”
Siring kan isinurat ni apostol Juan, an “Saro na totoo” iyo si Jehova, an Ama ni Jesu-Cristo. Sia an iyo sanang tunay na Dios, an Kaglalang. Rinekonoser ni apostol Pablo: “Sa sato igwa nanggad nin sarong Dios na Ama, na sa saiya gikan an gabos na bagay.” (1 Corinto 8:6; Isaias 42:8) An saro pang dahelan na si Jehova an “saro na totoo” na sinasambit sa 1 Juan 5:20 iyo na sia an Gikanan nin katotoohan. Inaapod kan salmista si Jehova na “Dios nin katotoohan” huli ta Sia maimbod sa gabos Niang ginigibo asin dai makakapagputik. (Salmo 31:5; Exodo 34:6; Tito 1:2) Nagtataram manongod sa saiyang langitnon na Ama, an Aki nagsabi: “An saimong tataramon katotoohan.” Asin mapadapit sa saiya mismong katokdoan, si Jesus nagsabi: “An sakong itinotokdo bako ko, kundi kaidtong nagsugo sa sako.”—Juan 7:16; 17:17.
Si Jehova iyo man an “buhay na daing katapusan.” Sia an Burabod nin buhay, an Saro na nagtatao kaiyan bilang dai na kutana maninigong regalo paagi ki Cristo. (Salmo 36:9; Roma 6:23) Makahulogan nanggad, sinabi ni apostol Pablo na an Dios “an parabalos sa mga maigot na naghahanap sa saiya.” (Hebreo 11:6) Binalosan nin Dios an saiyang Aki paagi sa pagbangon sa saiya hale sa mga gadan, asin itatao kan Ama an balos na buhay na daing katapusan sa mga naglilingkod sa Saiya sa bilog nindang puso.—Gibo 26:23; 2 Corinto 1:9.
Huli kaini, ano an maninigong magin konklusyon niato? Na si Jehova, asin mayo nang iba, “an tunay na Dios asin an buhay na daing katapusan.” Sia sana an maninigo na mag-ako nin eksklusibong pagsamba hale sa mga linalang nia.—Kapahayagan 4:11.