Mga Hapot Hale sa mga Parabasa

An kagsing daw ni Esteban sa Gibo 7:59 nag-iindikar na an mga pamibi maninigong idirekta ki Jesus?

An Gibo 7:​59 nagsasabi: “Ginarapo ninda si Esteban mantang sia nakikimaherak asin nagsasabi: ‘Kagurangnan na Jesus, akoa an sakong espiritu.’” An mga tataramon na iyan nagpalataw nin mga hapot sa isip nin nagkapira, mantang an Biblia nagsasabi na si Jehova iyo an “Paradangog nin Pamibi.” (Salmo 65:2) Namibi daw talaga si Esteban ki Jesus? Nagpaparisa daw ini na si Jesus iyo man sana si Jehova?

An King James Version nagsasabi na si Esteban “nag-aapod sa Dios.” Kun siring, natural sana na dakol an nagkokonklusyon na kapareho kan komentarista sa Biblia na si Matthew Henry, na nagsabi: “Si Esteban namimibi digdi ki Cristo, asin kaipuhan na iyo man kita.” Minsan siring, an punto de vistang iyan sala. Taano man?

An Barnes’ Notes on the New Testament onestong nag-aadmitir kaini: “An terminong Dios mayo sa orihinal, asin maninigo na mayo iyan sa traduksion. Mayo iyan sa suanoy na [mga manuskrito] o mga bersion.” Paano ikinasaliot an terminong “Dios” sa bersikulong iyan? An iskolar na si Abiel Abbot Livermore inapod ini na “sarong halimbawa kan sektaryanong biribid na paghusgar kan mga paratradusir.” Kun siring, hinale sa kadaklan na traduksion sa presenteng panahon an palsipikadong pagkasambit na ini sa Dios.

Minsan siring, sinasabi talaga kan dakol na bersion na si Esteban “namibi” ki Jesus. Asin ipinapaheling kan nota sa ibaba sa New World Translation na an termino sa Ingles na “made appeal” (nakikimaherak) puede man na mangahulogan nin “pag-arang; pamibi.” Bako daw na nag-iindikar iyan na si Jesus iyo an Makakamhan sa Gabos na Dios? Dai. An Vine’s Expository Dictionary of Old and New Testament Words nagpapaliwanag na sa kamugtakan na ini, an orihinal na Griegong termino, na e·pi·ka·leʹo, nangangahulogan: “Mag-apod, mag-arang; . . . mag-apelar sa sarong autoridad.” Ginamit ni Pablo an iyo man sanang terminong ini kan sia magsabi: “Nag-aapelar ako ki Cesar!” (Gibo 25:11) Kun siring, tamang-tama na an The New English Bible nagsasabi na si Esteban “nag-apod” ki Jesus.

Ano an nagmotibar ki Esteban na makimaherak nin siring kaiyan? Oyon sa Gibo 7:​55, 56, si Esteban, “huling pano kan banal na espiritu, nagtangad sa langit asin naheling an kamurawayan nin Dios asin si Jesus na nagtitindog sa too nin Dios.” Sa parate, ipinapaabot ni Esteban an saiyang mga kahagadan ki Jehova sa ngaran ni Jesus. Alagad kan maheling nia an binuhay liwat na si Jesus sa bisyon, minalataw na si Esteban dai nag-alangan na direktang makimaherak ki Jesus, na nagsasabi: “Kagurangnan na Jesus, akoa an sakong espiritu.” Aram ni Esteban na tinawan si Jesus nin autoridad na buhayon an mga gadan. (Juan 5:27-29) Kun siring, hinagad nia ki Jesus na protehiran an saiyang espiritu, o puersa nin buhay, sagkod sa aldaw na buhayon sia ni Jesus sa inmortal na buhay sa kalangitan.

An halipot daw na itinaram ni Esteban nagtatao nin arogan tanganing mamibi ki Jesus? Dai nanggad. Sarong bagay, malinaw nanggad na ipinaheling ni Esteban an kalaenan ni Jesus ki Jehova, huli ta an pagkasaysay nagsasabi na naheling nia si Jesus na “nagtitindog sa too nin Dios.” Siring man, pambihira an mga pangyayaring ini. An solamenteng ibang pangyayari kan arog kaiyan na pagtaram nin direkta ki Jesus iyo an nangyari ki apostol Juan, na kaagid kaiyan kinaolay si Jesus nin direkta kan maheling nia Sia sa bisyon.​—Kapahayagan 22:​16, 20.

Minsan ngani an mga Kristiano ngonyan tamang idinidirekta an gabos nindang pamibi ki Jehova Dios, sinda man igwa nin dai nagluluyang pagtubod na si Jesus “an pagkabuhay liwat asin an buhay.” (Juan 11:25) Arog kan ginibo kaiyan ki Esteban, an pagtubod man sa kakayahan ni Jesus na buhayon an saiyang mga parasunod hale sa mga gadan puedeng makatabang asin makasustenir sa sato sa mga panahon nin pagbalo.