An Bibliang Berleburg

AN Pietism sarong relihiosong mobimiento na nagtalubo sa laog kan Iglesia Luterano nin Alemania kan ika-17 asin ika-18 siglo. An nagkapira sa mga parasunod kan mobimientong ini pinag-olog-olog o linamag pa ngani huli sa pagtubod ninda. An nagkapirang iskolar na Pietist nagpaili sa Berleburg, mga 150 kilometros sa amihanan nin Frankfurt am Main. Tinawan sinda nin proteksion kan sarong lokal na noble, si Konde Casimir von Wittgenstein Berleburg, na halangkaw an pagpahalaga sa relihion. An presensia kan mga parahulit asin iskolar na ini sa Berleburg nagbunga nin sarong bagong traduksion kan Biblia, na midbid ngonyan na Bibliang Berleburg. Paano nangyari an pagtradusir?

An saro sa mga nagpaili iyo si Johann Haug, na napiritan na maghale sa saiyang harong sa Strasbourg huli sa pagkapanatiko kan lokal na mga teologo. Si Haug sarong intelektuwal na iskolar asin may talentong linguista. Sinabi nia sa mga kapwa nia iskolar sa Berleburg an dapit sa saiyang odok na pagmawot “na magtao nin biyong dalisay na traduksion nin Biblia, na itama an traduksion ni Luther, na itradusir nin eksakto an kahulogan oyon sa ipinasurat sa Tataramon nin Dios asin oyon sa tunay na kahulogan kaiyan.” (Die Geschichte der Berlenburger Bibel [An Kasaysayan kan Bibliang Berleburg]) An pasohan iyo na gumibo nin sarong Biblia na may nagpapaliwanag na mga nota asin komento, asin iyan kaipuhan na nasasabotan kan ordinaryong tawo. Hinagad ni Haug an suporta kan mga iskolar sa ibang nasyon sa Europa, asin ginibo nia an proyekto sa laog nin 20 taon. An Bibliang Burleburg nagpoon na ipublikar kan 1726. Huli sa detalyadong mga nota kaiyan, uminabot iyan sa walong tomo.

An Bibliang Berleburg igwa nanggad nin nagkapirang interesanteng punto. Halimbawa, mababasa sa Exodo 6:​2, 3: “Dugang pa an Dios nakipag-olay ki Moises asin nagtaram sa saiya: Ako an KAGURANGNAN! Asin nagpaheling ki Abraham/ki Isaac asin ki Jacob/bilang Dios na dai nangangaipo nin ano man: alagad sa sakong ngaran na JEHOVA dai ninda ako namidbid.” An sarong nota nagpapaliwanag: “An ngaran na JEHOVA . . . , an ngaran na napapalaen/o/an ipinahayag na ngaran.” An personal na ngaran mismo nin Dios, an Jehova, minalataw man sa mga komento sa Exodo 3:15 asin Exodo 34:6.

Sa siring, an Bibliang Berleburg nagin saro sa serye nin mga Bibliang Aleman na naggamit kan ngaran na Jehova magsalang sa pangenot na teksto, sa mga nota sa ibaba, o sa mga komento. An saro sa mas modernong mga traduksion na nagtatao nin nanonongod na onra sa personal na ngaran nin Dios iyo an New World Translation of the Holy Scriptures, na ipinublikar kan Mga Saksi ni Jehova.