Puedeng Magin Mapanggana an Pag-agoman sa Presenteng Kinaban
Puedeng Magin Mapanggana an Pag-agoman sa Presenteng Kinaban
“Isolog nindo an pagkamoot, huli ta iyan sangkap na bogkos nin pagkasararo.”—COLOSAS 3:14.
1, 2. (a) Anong katunayan an nakakaparigon sa boot mapadapit sa Kristianong kongregasyon? (b) Ano an mapangganang pag-agoman?
KUN mamasdan niato an Kristianong kongregasyon, bako daw na nakakaogmang maheling an kadakol na mag-agom na nagin maimbod sa saindang agom sa laog na nin 10, 20, 30, o mas halawig pa nganing mga taon? Nagdanay sindang maimbod sa saindang agom sa ibong nin mga kadepisilan.—Genesis 2:24.
2 Aadmitiron kan kadaklan na an saindang pag-agoman bakong mayo nin mga problema. An sarong nagmamasid nagsurat: “An maogmang mga pag-agoman bakong mayo nin mga pinaghahaditan. May maogmang mga panahon asin mamondong mga panahon . . . Alagad maski paano . . . an mga tawong ini nagdanay na mag-agom sa ibong nin [grabeng karibarawan] sa presenteng buhay.” An mapangganang mga mag-agom nakanood na atubangon an dai malilikayan na grabeng kapurisawan asin krisis na resulta kan mga kasakitan sa buhay, nangorogna kun nagpadakula sinda nin mga aki. Nanodan kan siring na mga mag-agom paagi sa eksperyensia na an tunay na pagkamoot “nungka na nasusudya.”—1 Corinto 13:8.
3. Ano an ipinaparisa kan estadistika manongod sa pag-agoman asin diborsio, na minagiya sa anong mga hapot?
3 Sa kabaliktaran, minilyon na pag-agoman an uminabot sa pagbulag. An sarong report nagsasabi: “Kabanga kan gabos na pag-aragoman sa E.U. ngonyan an linalaoman na matatapos sa pagdiborsio. Asin kabanga kan mga [diborsio na] iyan mangyayari sa laog kan enot na 7.8 taon nin pag-agoman . . . Sa 75 porsiento kan mga tawo na nag-aaragom giraray, 60 porsiento an madiborsio giraray.” Luminangkaw na an kabilangan dawa sa mga nasyon na dati medyo hababa an kabilangan nin diborsio. Halimbawa, sa Hapon haros nadoble an kabilangan nin diborsio sa nakaagi pa sanang mga taon. Ano an nagkapira sa mga pangigipit na nagbunga kan siring kaining situwasyon, mga pangigipit na kun beses nakakaapekto dawa sa laog kan Kristianong kongregasyon? Ano an kaipuhan tanganing magin mapanggana an pag-agoman sa ibong kan mga paghihingoa ni Satanas na paluyahon an areglong iyan?
Mga Natatagong Peligro na Dapat Likayan
4. Ano an nagkapirang bagay na puedeng magpaluya sa pag-agoman?
4 Tinatabangan kita kan Tataramon nin Dios na masabotan an mga bagay na puedeng magpaluya sa pag-agoman. Estudyare, halimbawa, an mga tataramon ni apostol Pablo may labot sa mga kamugtakan na mangyayari durante kan huring mga aldaw na ini: “Sa huring mga aldaw maabot an delikadong mga panahon na masakit pakibagayan. Huli ta an mga tawo magigin mga mamomoton sa sainda man sana, mga mamomoton sa kuarta, mga nagpapasikat sa sadiri, mga maabhaw, mga paralanghad, mga masumbikal sa mga magurang, mga daing utang na boot, mga bakong maimbod, mga dai nin natural na kapadangatan, mga dai maoyonan, mga parapakaraot, mga mayong pagpopogol sa sadiri, mga maringis, mga mayong pagkamoot sa karahayan, mga parapasaloib, mga matagas an payo, mga mahambog, mga mamomoton sa kasingawan imbes na mga mamomoton sa Dios, na may porma nin diosnon na debosyon alagad nagpapainda sa kapangyarihan kaiyan; asin sa mga ini lumikay ka.”—2 Timoteo 3:1-5.
5. Taano an ‘mamomoton sa sadiri’ ta isinasapeligro an saiyang pag-agom, asin ano an hatol kan Biblia sa bagay na ini?
5 Kun aanalisaron niato an mga tataramon ni Pablo, maheheling niato na dakol sa mga bagay na ilinista nia an puedeng makakontribwir sa pagkalaglag kan relasyon nin mga mag-agom. Halimbawa, an mga “mamomoton sa sainda man sana” maimot asin dai nin konsiderasyon sa iba. An mga agom na lalaki o babae na an namomotan sana iyo an saindang sadiri desidido na masunod an gusto ninda. Dai sinda tataong makibagay, habong magpahunod. An siring daw na aktitud makakakontribwir sa maogmang pag-agoman? Seguradong dai. Madonong na hinatolan ni apostol Pablo an mga Kristiano, kaiba an mga mag-agom: “[Kamo maninigo] na dai naggigibo nin ano man huli sa iriwal o huli sa egotismo, kundi sa kababaan nin pag-isip na ibinibilang an iba na mas halangkaw kisa saindo, na nagririsa, bakong sa personal na interes sa sadiri sana nindong mga bagay-bagay, kundi siring man sa personal na interes sa mga bagay-bagay kan iba.”—Filipos 2:3, 4.
6. Paano an pagkamoot sa kuarta puedeng magpaluya sa relasyon nin mag-agom?
6 An pagkamoot sa kuarta puedeng magin dahelan kan pagkabanga nin mag-agom. Si Pablo nagpatanid: “Idtong mga determinadong yumaman nahuhulog sa sugot asin sa siod patin sa dakol na daing isip asin nakakakolog na mawot, na nagdadara sa mga tawo sa kalaglagan asin kapahamakan. Huli ta an pagkamoot sa kuarta gamot nin gabos na klase nin nakakadanyar na bagay, asin sa pag-aabot sa pagkamoot na ini an nagkapira nagkaralagalag parayo sa pagtubod asin sinaksak an bilog nindang sadiri nin dakol na kakologan.” (1 Timoteo 6:9, 10) Makamomondo, an ipinatanid ni Pablo nagkakatotoo sa dakol na mag-agom ngonyan. Huli sa saindang paghanap nin kayamanan, dakol na agom an dai iniintindi an mga pangangaipo kan saindang agom, kaiba an pundamental na pangangaipo para sa emosyonal na suporta saka dayaday asin maogmang pag-ibaiba.
7. Sa nagkapirang kamugtakan, anong gawe-gawe an nagresulta sa kadaihan nin kaimbodan sa agom?
7 Sinabi man ni Pablo na an nagkapira sa huring mga aldaw na ini magigin “mga bakong maimbod, mga dai nin natural na kapadangatan, mga dai maoyonan.” An sumpa sa pag-agom sarong solemneng kapanugaan na maninigong magresulta sa permanenteng bogkos, bakong sa pagtraydor. (Malaquias 2:14-16) Pero, an nagkapira ibinaling an saindang romantikong atension sa mga indibiduwal na bako nindang agom. Sarong labi nang 30 anyos an edad na agom na babae na binayaan nin agom an nagpaliwanag na dawa kan dai pa naghahale an saiyang agom, ini haraning marhay, karinyosong marhay, sa ibang mga babae. Dai kaini rinekonoser an bakong tamang paggawe para sa sarong may agom na lalaki. Nakolgan na marhay an saiyang boot kan maheling nia na nangyayari ini asin mataktikang prinobaran niang patanidan ini sa peligrosong iginagawe nia. Sa ibong kaiyan, nakakomiter pa man giraray ini nin pagsambay. Minsan ngani tinawan nin maboot na mga patanid, habo idtong dangogon kan nagkasalang agom. May karagapan na nahulog ini sa silo.—Talinhaga 6:27-29.
8. Ano an puedeng gumiya sa pagsambay?
8 Kanigoan kalinaw na nagpapatanid an Biblia tumang sa pagsambay! “An siisay man na nakikisambay sa sarong babae kulang nin puso; sia na naggigibo kaiyan nagpapahamak kan saiyang sadiring kalag.” (Talinhaga 6:32) Sa parate, an pagsambay dai naluwas na sana, bakong pusokpusokan na akto. Siring kan sinabi kan kagsurat sa Biblia na si Santiago, an kasalan na arog kan pagsambay sa parate nangyayari sana pagkatapos na pagparaisipon kan nagkasala an paggibo kaiyan. (Santiago 1:14, 15) An nagkasalang agom luway-luway na dai nagigin maimbod sa saiyang agom na saiyang pinanugaan nin bilog na buhay na kaimbodan. Si Jesus nagsabi: “Nadangog nindo na sinabi, ‘Dai ka magsambay.’ Alagad ako nagsasabi sa saindo na an lambang saro na magparaheling sa sarong babae tanganing magkaigwa nin horot sa saiya nagsasambay na sa saiya sa saiyang puso.”—Mateo 5:27, 28.
9. Anong madonong na hatol an manonompongan sa Talinhaga 5:18-20?
9 Kun siring, an madonong asin maimbod na dapat gibohon iyo an ineenkaminar sa libro nin Talinhaga: “Bendisyonan logod an saimong burabod, asin maggayagaya ka sa agom na babae kan saimong pagkahoben, sarong madaling kamotan na usang babae asin kawiliwiling marhay na kanding na bukidnon. An saiya logod na daghan makaburat sa saimo sa gabos na panahon. Sa saiyang pagkamoot ika danay logod na mag-ogma nin labi-labi. Kaya taano, aki ko, ta ika maggagayagaya nin lubos kaiba nin ibang babae o makugos sa daghan nin babaeng taga ibang daga?”—Talinhaga 5:18-20.
Dai Maghidale sa Pag-agom
10. Taano ta madonong na tawan nin panahon na mamidbid an kinukursonadang agomon?
10 An mga problema sa pag-agom puedeng lumataw kun mayo pa sa panahon an paglaog kan mag-agom sa relasyon na iyan. Tibaad hoben pa sindang marhay asin daing kabatidan. O tibaad dai ninda tinatawan nin panahon na mamidbid an lambang saro—an saindang mga gusto asin dai gusto, an saindang mga pasohan sa buhay, an saindang pinaghalean na pamilya. Madonong na magin mapasensia, na tinatawan nin panahon na mamidbid an kinukursonadang agomon. Isip-isipa si Jacob, an aki ni Isaac. Kinaipuhan niang magtrabaho sa magigin panugangan nia sa laog nin pitong taon bago sia tinogotan na agomon si Raquel. Andam siang gibohon idto huling an saiyang namamatean nakabasar sa tunay na pagkamoot, bako sanang pisikal na atraksion.—Genesis 29:20-30.
11. (a) Ano an pinagsasaro sa pag-agoman? (b) Taano an madonong na paggamit nin tataramon ta mahalagang marhay sa pag-agoman?
11 An pag-agoman bako sanang sarong romantikong relasyon. An pagsaro nin mag-agom pag-iibanan nin duwang persona hale sa duwang magkalaen na pinaghalean na pamilya asin may magkalaen na mga personalidad, emosyonal na pagkahaman, asin sa parate magkalaen na inadalan. Kun beses pag-iibanan iyan nin duwang kultura, duwang lenguahe pa ngani. Minsan paano, pinagsasaro kaiyan an duwang boses na may abilidad na magpahayag nin magkakalaen na opinyon sa gabos na klase nin bagay-bagay. An duwang boses na iyan totoong marhay na kabtang nin pag-agoman. Puede iyan na magin pirmeng mapagkritikar asin mapagreklamo, o puede iyan na magin maogmang nag-eenkaminar asin nagpaparigon. Iyo, paagi kan satong mga tataramon magsalang makologan o mapaomayan niato an satong agom. An daing kontrol na pagtaram puedeng magtao nin dakulang pagabat sa pag-agoman.—Talinhaga 12:18; 15:1, 2; 16:24; 21:9; 31:26.
12, 13. Dinadagka kita na magkaigwa nin anong realistikong pagmansay manongod sa pag-agom?
12 Kun siring, madonong na talagang tawan nin panahon na mamidbid an kinukursonadang agomon. An sarong may kabatidan nang Kristiana sarong beses nagsabi: “Kun iniisip nindo an kinukursonadang agomon, isipon nindo an maski sampulong pundamental na kahagadan na gusto nindong maheling sa tawong iyan. Kun pito sana an maheling nindo, hapoton an saindong sadiri, ‘Andam daw akong palampason an tolo na mayo sa saiya? Kaya ko daw na tioson sa aroaldaw an mga pagkukulang na iyan?’ Kun igwa kamo nin mga pagduda, pumondo asin maghorophorop giraray.” Siempre, kaipuhan nindong magin realistiko. Kun gusto na nindong mag-agom, aramon nindo na nungka kamong makakakua nin sarong sangkap na agom. Alagad kadungan kaiyan, dai man kamo magigin sangkap na agom para sa magigin agom nindo!—Lucas 6:41.
13 An pag-agom may kalabot na mga sakripisyo. Idinoon ini ni Pablo kan sia magsabi: “Boot ko na kamo dai mapurisaw. An lalaking daing agom napupurisaw sa mga bagay kan Kagurangnan, kun paano nia mapapaoyonan an Kagurangnan. Alagad an lalaking may agom napupurisaw sa mga bagay kan kinaban, kun paano nia mapapaoyonan an saiyang agom na babae, asin sia nababanga. Dugang pa, an babaeng daing agom, asin an daraga, napupurisaw sa mga bagay kan Kagurangnan, tangani na sia magin banal kapwa sa saiyang hawak asin sa saiyang espiritu. Minsan siring, an babaeng may agom napupurisaw sa mga bagay kan kinaban, kun paano nia mapapaoyonan an saiyang agom na lalaki.”—1 Corinto 7:32-34.
Kun Taano ta Nasusudya an Nagkapirang Pag-agoman
14, 15. Ano an nakakakontribwir sa pagluya kan bogkos nin pag-agoman?
14 Naeksperyensiahan kasuarin pa sana nin sarong Kristiana an trauma nin pagdiborsio kan bayaan sia kan saiyang agom pakalihis nin 12 taon nin pag-agoman asin nagpoon na makipagrelasyon sa ibang babae. May nariparo daw siang ano man na nagpapatanid na mga tanda bago kan pagbulag? Sia nagpapaliwanag: “Nakaabot sia sa punto na dai na sia namimibi. Naggagamit sia nin hababaw na mga sarahotan sa dai pag-atender sa Kristianong mga pagtiripon asin sa paghuhulit. Sinasabi nia na magsalang sia sibot na marhay o pagal-pagal tanganing tawan ako nin panahon. Dai nia ako kinakaolay. Dai na sia nakikipag-olay dapit sa espirituwal na mga bagay. Makamomondo na nagin arog sia kaiyan. Bako na sia an lalaki na pinakasalan ko.”
15 Ibinabareta kan iba na naririparo ninda an kaagid na senyales, kaiba an pagpabaya sa personal na pag-adal sa Biblia, pamibi, o pag-atender sa Kristianong mga pagtiripon. Sa ibang pagtaram, an dakol na indibiduwal na sa kahurihurihi binayaan an saindang agom tinogotan na lumuya an saindang relasyon ki Jehova. Bilang resulta, an saindang espirituwal na pagheling nagrumarom. Bako nang buhay na Dios si Jehova para sa sainda. An panugang bagong kinaban nin katanosan bako nang sarong katunayan. Sa nagkapirang kaso, an pagluyang ini sa espirituwal nangyari dawa dai pa nakikipagrelasyon sa iba an bakong maimbod na agom.—Hebreo 10:38, 39; 11:6; 2 Pedro 3:13, 14.
16. Ano an nagpapakosog sa pag-agoman?
16 Sa kabaliktaran, sinasabi nin sarong maogmang marhay na mag-agom na mapanggana an saindang pag-agoman huli sa saindang makosog na espirituwal na bogkos. Magkaibanan sindang namimibi asin nag-aadal. An agom na lalaki nagsabi: “Magkaibanan niamong binabasa an Biblia. Magkaibanan kaming minaluwas sa ministeryo. Ikinakaogma niamo an paggibo nin mga bagay na magkaibanan.” Malinaw an leksion: An pagpapadanay nin marahay na relasyon ki Jehova makakakontribwir na marhay sa karigonan kan pag-agoman.
Magin Realistiko Asin Makipagkomunikar
17. (a) Anong duwang bagay an nakakakontribwir sa mapangganang pag-agoman? (b) Paano ilinadawan ni Pablo an Kristianong pagkamoot?
17 Duwa pang bagay an nakakakontribwir sa mapangganang pag-agoman: an Kristianong pagkamoot asin komunikasyon. Kun nagkakaminootan an duwang tawo, igwa nin tendensia na ignorohon an mga pagkukulang kan lambang saro. An magkailusyon tibaad lumaog sa pag-agoman na labi-labi an mga linalaoman, na base gayod sa nabasa ninda sa mga nobelang romansa o nadalan sa mga pelikula. Minsan siring, sa kahurihurihi kaipuhan na atubangon kan mag-agom an katunayan. Sa panahon na iyan, an saradit na sala o medyo nakakairitar na mga ugale tibaad magin dakulang mga problema. Kun iyan mangyari, kaipuhan na ipaheling kan mga Kristiano an mga bunga kan espiritu, na an sarong aspekto kaiyan iyo an pagkamoot. (Galacia 5:22, 23) Tunay nanggad, mapuersang marhay an pagkamoot—bako an romantikong pagkamoot kundi an Kristianong pagkamoot. Ilinadawan ni Pablo an siring na Kristianong pagkamoot, na sinasabi: “An pagkamoot matinios asin maboot. . . . [Iyan] dai naghahanap kan saiyang sadiring kapakanan, dai napapaanggot. Iyan dai nagkukuenta kan danyos. . . . Iyan nakakatios kan gabos na bagay, nagtutubod kan gabos na bagay, nagtatagal kan gabos na bagay.” (1 Corinto 13:4-7) Malinaw nanggad, an tunay na pagkamoot nagpapasensia sa mga kaluyahan nin tawo. An totoo, dai iyan naglalaom nin pagkasangkap.—Talinhaga 10:12.
18. Paano mapapakosog nin komunikasyon an sarong relasyon?
18 Mahalagang marhay man an komunikasyon. Gurano man kahaloy na magkaibanan an mag-agom, an mag-agom maninigong mag-olay asin talagang maghinanyog sa kada saro. An sarong agom na lalaki nagsabi: “Suelto niamong ipinapahayag an samong mga pagmate alagad sa makikatood na paagi.” Paagi sa eksperyensia, an agom na lalaki o babae nakakanood na maghinanyog bako sana sa sinasabi kundi pati sa dai sinasabi kan agom. Sa ibang pagtaram, sa pag-agi nin mga taon, nanonodan nin maogmang mag-agom na mansayon an dai itinataram na mga nasa isip o dai ipinapahayag na mga pagmate. Sinabi nin nagkapirang agom na babae na dai talaga sinda hinihinanyog kan saindang agom. An nagkapirang agom na lalaki nagreklamo na an saindang agom garo gustong makipagkomunikar sa pinakabakong kombenyenteng mga panahon. Kalabot sa komunikasyon an pagmalasakit asin pagsabot. An epektibong komunikasyon kapakipakinabang sa agom na lalaki sagkod sa agom na babae.—Santiago 1:19.
19. (a) Taano ta puedeng magin depisil an paghagad nin dispensasyon? (b) Ano an mamotibar sato na maghagad nin dispensasyon?
19 Kun beses kaiba sa komunikasyon an paghagad nin dispensasyon. Iyan bakong pirmeng pasil. Kaipuhan an kapakumbabaan tanganing admitiron an sala nin saro. Pero, dakula nanggad an magigibo kaiyan sa pag-agoman! An sinserong paghagad nin dispensasyon puedeng makahale sa posibleng dahelan nin pag-iiwal sa ngapit asin mabukas nin dalan para sa tunay na pagpatawad asin matao nin solusyon sa problema. Sinabi ni Pablo: “Padagos kamong magpatiriostios asin sueltong magpatarawadtawadan kun an siisay man igwa nin sumbong tumang sa saro. Kun paanong kamo sueltong pinatawad ni Jehova, siring man an gibohon nindo. Alagad, laen pa sa gabos na bagay na ini, isolog nindo an pagkamoot, huli ta iyan sangkap na bogkos nin pagkasararo.”—Colosas 3:13, 14.
20. Paano maninigong trataron nin sarong Kristiano an saiyang agom sa pribado asin sa presensia nin iba?
20 Mahalagang marhay man sa pag-agoman an pagsuportar kan lambang saro. An Kristianong mag-agom maninigo na nakakapagtiwala sa lambang saro, nakakapagsarig sa lambang saro. Dai ninda maninigong paluyahon an lambang saro o sa ibang paagi paluyahon an saiyang kompiansa sa sadiri. May pagkamoot niatong kinokomendaran an satong mga agom; dai niato sinda kinikritikar na may kaisogan. (Talinhaga 31:28b) Dai ta nanggad sinda minemenos paagi sa paggibo sa sainda na tema nin mangmang asin dai inisip na surubahan. (Colosas 4:6) Napapakosog an siring na pagsuportar kan lambang saro paagi sa regular na pagpahayag nin kapadangatan. An paghapiyap o silensiong pagkarinyo puedeng magsabing: “Namomotan taka pa man giraray. Naoogma akong kaibanan taka.” Nagkapira ini sa mga bagay na makakaimpluwensia sa sarong relasyon asin makakatabang na magin mapanggana an pag-agoman sa presenteng kinaban. Igwa pa nin iba, asin itatao kan sunod na artikulo an dugang pang giya kan Kasuratan kun paano gigibohon na mapanggana an pag-agoman. *
[Nota sa Ibaba]
^ par. 20 Para sa mas detalyadong impormasyon, helingon an publikasyon na An Sekreto sa Kaogmahan nin Pamilya, na ipinublikar kan Mga Saksi ni Jehova.
Ikakapaliwanag daw Nindo?
• Ano an nagkapirang bagay na puedeng magpaluya sa pag-agoman?
• Taano ta bakong madonong an paghumari sa pag-agom?
• Paano nakakaapektar sa pag-agoman an espirituwalidad?
• Anong mga bagay an nakakatabang na parigonon an pag-agoman?
[Mga Hapot Para sa Pag-adal]
[Ritrato sa pahina 12]
An pag-agoman bako sanang sarong romantikong relasyon
[Mga Ritrato sa pahina 14]
An makosog na relasyon ki Jehova nakakatabang sa mag-agom na magin mapanggana an pag-agoman